تعداد نشریات | 31 |
تعداد شمارهها | 743 |
تعداد مقالات | 7,046 |
تعداد مشاهده مقاله | 10,121,942 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 6,847,671 |
نقد جامعهشناسانۀ شخصیتهای زن در رمانهای سیمین دانشور براساس نظریۀ انواع سرمایۀ پیر بوردیو | ||
نقد و نظریه ادبی | ||
مقاله 12، دوره 7، شماره 2 - شماره پیاپی 14، بهمن 1401، صفحه 287-316 اصل مقاله (1.29 M) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22124/naqd.2023.23917.2439 | ||
نویسندگان | ||
الهه مظاهری هدشی1؛ مهدی نیک منش* 2 | ||
1دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه الزهرا(س)، تهران، ایران | ||
2دانشیار زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه الزهرا(س)، تهران، ایران | ||
چکیده | ||
رمان حاصل مدرن شدن جوامع است و بهخوبی میتواند احوال جامعه را انعکاس دهد. در این پژوهش تلاش شدهاست تا با نقد جامعهشناسانة رمانهای سووشون (1348)، جزیرۀ سرگردانی (1372) و ساربان سرگردان (1380) از سیمین دانشور، به جایگاه اجتماعی زنان در جامعة قبل از انقلاب پرداخته شود. برای رسیدن به این مهم، از منظر نظریة انواع سرمایة پیر بوردیو، جامعهشناس، فیلسوف، مردمشناس و منتقد فرانسوی که سرمایه را نه فقط در حیطۀ اقتصادی، بلکه از زوایای دیگری چون سرمایة فرهنگی، اجتماعی و نمادین نیز مینگرد، به بررسی و تحلیل مؤلفههای انواع سرمایهها در شخصیتهای زن هر داستان، با رویکردی تطبیقی میپردازیم و با مقایسۀ چگونگی برخورداری زنان کنشگر داستانها با هم، میزان تولید، بازتولید و تحول انواع سرمایهها در شخصیتهای زن در جامعه را میکاویم. براساس یافتههای این پژوهش، زنان در برخورداری از انواع سرمایه توفیق چندانی نداشتهاند، تنها «زری» و «هستی»، کنشگران اصلی داستانها، نمونههای متمایزی، ازاینجهت محسوب میشوند. ضمن اینکه هردو معرف زنی آرمانی در جامعۀ خود به شمار میآیند؛ «هستی» که حدود سه دهه متأخر از «زری» است، سرمایههای فرهنگی و اجتماعی محسوستری دارد و در کسب سرمایة اقتصادی نیز پویاتر ظاهر شده است. | ||
کلیدواژهها | ||
رمان معاصر؛ نقد جامعهشناسی؛ سرمایههای شخصیتهای زن؛ پییر بوردیو؛ سیمین دانشور | ||
مراجع | ||
آبوت، پاملا. و کلر والاس. (1401). جامعهشناسی زنان، ترجمۀ منیژه نجم عراقی. تهران: نی.
اعزازی، شهلا. (1380). خشونت خانوادگی؛ زنان کتکخورده، تهران: سالی.
انزابینژاد، رضا و ابراهیم رنجبر. (1385). «سیمین دانشور از آتش خاموش تا سووشون و تأثیرپذیری از جلال آلاحمد». نشریۀ علوم اجتماعی و انسانی دانشگاه شیراز، (48): 45-56.
ایوبی، حجتالله. (1399). «طبقهبندی اجتماعی و سبک زندگی از دیدگاه پیر بوردیو». نشریۀ اطلاعات سیاسی- اقتصادی، (314و315): 76-95.
بوردیو، پییر. (1385). «شکلهای سرمایه». سرمایة اجتماعی؛ اعتماد، دموکراسی، توسعه، ترجمة افشین خاکباز و حسن پویان. به کوشش کیان تاج بخش. تهران: شیراژه. 131-165.
بوردیو، پییر. (1388). درسی دربارة درس، ترجمة ناصر فکوهی. تهران: نی.
بوردیو، پییر. (1393). نظریة کنش، ترجمة پیروز ایزدی، تهران: نقش و نگار.
بوردیو، پییر. (1395). تمایز، ترجمة حسن چاووشیان. تهران: ثالث.
بونویتز، پاتریس. (1390). درسهایی از جامعهشناسی پییر بوردیو، ترجمۀ جهانگیر جهانگیری و حسن پورسفیر، تهران: آگه.
پرستش، شهرام و ساناز قربانی. (1391). «سرگذشت سیمین دانشور در میدان ادبی ایران». نشریه جامعهشناسی هنر و ادبیات، 4 (1): 31-52.
پرستش، شهرام. (1393). روایت نابودی ناب: تحلیل بوردیویی بوفکور در میدان ادبی ایران، تهران: ثالث.
تادیه ژان-ایو. (1390). «جامعهشناسی ادبیات و بنیانگذاران آن». درآمدی بر جامعهشناسی ادبیات، ترجمة محمدجعفر پوینده. تهران: نقش جهان. 81-113.
جنکینز، ریچارد. (1385). پییر بوردیو، ترجمة لیلا جوافشانی و حسن چاوشیان. تهران: نی.
حیدرخانی، هابیل؛ منصور حقیقتیان؛ احمد آذین و رضا اسماعیلی. (1395). «تحلیل و بررسی رابطه ابعاد سرمایه فرهنگی و هویت ملی جوانان». فصلنامۀ علوم اجتماعی دانشگاه آزاد اسلامی واحد شوشتر، 2 (33): 139-166.
خادمیکولایی، مهدی؛ مجید سرمدی و فاطمه زمانی کارمزدی. (1394). «جامعهشناسی رمان خالهبازی از بلقیس سلیمانی برمبنای نظریة پیر بوردیو». مجلۀ ادبیات فارسی معاصر، سال پنجم (3): 45-65.
خواجهبهرامی، زینب. (1391). جامعه شناسی شخصیت زن در آثار سیمین دانشور (سووشون و جزیره سرگردانی). پایاننامه کارشناسی ارشد. بردسیر: دانشگاه آزاد اسلامی.
دانشور، سیمین. (1372). جزیرۀ سرگردانی، تهران: خوارزمی.
دانشور، سیمین. (1380). ساربان سرگردان، تهران: خوارزمی.
دانشور، سیمین. (1399). سووشون، تهران: خوارزمی.
زرافا، میشل. (1386). جامعهشناسی ادبیات داستانی (رمان و واقعیت اجتماعی)، ترجمۀ نسرین پروینی. تهران: سخن.
سالارکیا، مژده. (1391). بررسی هویت زنان در رمانهای فریبا وفی (پرندةمن، ترلان، رویای تبت)، پایاننامه کارشناسی ارشد. تهران: دانشگاه الزهرا.
شایانمهر، علیرضا. (1394). پییر بوردیو، تهران: اختران.
شویره، کریستیین و اولیویه فونتن. (1385). واژگان بوردیو، ترجمۀ مرتضی کتبی. تهران: نی.
قنبرزاده، بیتا و امین دائیزاده جلودار. (1395). «نقد جامعهشناختی آثار سیمین دانشور». نشریۀ جامعهپژوهی فرهنگی، سال هفتم (14): 131-157.
گرنفل، مایکل. (1388). مفاهیم کلیدی پیر بوردیو، ترجمه محمد مهدی لبیبی. تهران: نقد افکار.
گلدمن، لوسین. (1390). «جامعهشناسی ادبیات». درآمدی بر جامعهشناسی ادبیات، محمدجعفر پوینده. تهران: نقشجهان. 49-63.
گلمرادی، صدف. (1393)الف. نقد جامعه شناختی سرمایههای زن در رمانهای منتخب پس از انقلاب، رساله دکتری زبان و ادبیات فارسی. دانشگاه الزهرا: تهران.
گلمرادی، صدف. (1393)ب. «نقد جامعهشناختی سرمایههای اجتماعی و فرهنگی زنان در رمان دل فولاد اثر منیرو روانیپور براساس نظریة انواع سرمایة پییر بوردیو». مجلۀ نقد ادبی، (29): 167-191.
گلمرادی، صدف؛ حسین فقیهی و نعمتالله فاضلی. (1393). «نقد جامعهشناسانة سرمایههای زنان در رمان قصة تهمینه محمد محمدعلی». مجلة جامعه شناسی هنر و ادبیات، 6 (1): 23-41.
گلمرادی، صدف. (1394). «نقد جامعهشناختی سرمایههای شخصیتهای زن در داستان «کنیزو» منیرو روانیپور براساس نظریة انواع سرمایة پییر بوردیو جامعهشناس فرانسوی». مجلۀ پژوهشهای ادبی، (50): 123-144.
محمدی، الهام و هدا یاقوتی. (1397). «تحلیل جامعهشناختی خودآگاهی در جدال با ساختار سنتی و مدرن؛ مورد مطالعه رمانهای سیمین دانشور». نشریۀ پژوهشنامۀ زنان، سال نهم (4): 77-100.
مشفقی، آرش و زهرا دوستی. (1396). «بررسی جامعهشناختی رمان پرندۀ من اثر فریبا وفی، براساس «نظریۀ عمل» پییر بوردیو». نشریۀ پژوهش های نقد ادبی و سبکشناسی، (30): 145-167.
میرعابدینی، حسن. (1377). صد سال داستاننویسی، ج1و2. تهران: چشمه.
واصفی، صبا و حسن ذوالفقاری. (1388). «خشونت علیه زنان در آثار محمود دولتآبادی». پژوهش زنان، (1): 67-86.
هام، مگی. (1382). فرهنگ نظریههای فمنیستی، ترجمة نوشین احمدی خراسانی و دیگران. تهران: توسعه.
یاحقی، محمدجعفر. (1374). چون سبوی تشنه، تهران: جامی. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 380 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 273 |