تعداد نشریات | 31 |
تعداد شمارهها | 766 |
تعداد مقالات | 7,260 |
تعداد مشاهده مقاله | 10,624,198 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 7,094,214 |
بهسوی یک مدل مفهومی نهادگرا در مدیریت بلایا و سوانح طبیعی با تاکید بر سیلاب شهری | ||
دانش شهرسازی | ||
مقاله 5، دوره 7، شماره 1 - شماره پیاپی 22، 1402، صفحه 87-113 اصل مقاله (1.4 M) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22124/upk.2023.23529.1828 | ||
نویسندگان | ||
سپیده سادات حسینی رستمی1؛ کیانوش ذاکرحقیقی* 2؛ حسین ذبیحی3 | ||
1گروه شهرسازی ،دانشکده هنر و معماری ، واحد تهران جنوب ،دانشگاه آزاد اسلامی ، تهران، ایران | ||
2استاد گروه شهرسازی،دانشکده هنر و معماری ،واحد همدان، دانشگاه آزاد اسلامی ، همدان، ایران | ||
3دانشیار، گروه شهرسازی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران | ||
چکیده | ||
بیان مسئله: کشور ایران همواره در برابر بحران ها بهویژه بلایای طبیعی آسیبپذیر بوده است. تحقیقات در حوزه بلایا نشان میدهد که اگرچه این فجایع بر همه کشورها در جهان اثرگذار است؛ با این حال، مجموعه خصایص خطرساز طبیعی و اجتماعی در کشورها قویاً به مجموعه تفاوتها در سیستمهای اجتماعی و سیاسی این ملل در دورههای مختلف وابسته است. این استناد؛ گویای حضور عاملی بسیار پررنگ و اثرگذار در نظم دهی به چگونگی ساختار و فرآیند مدیریت بلایای طبیعی با نام «نهادها» میباشد. امروزه ابعاد نهادی مدیریت بحران بهتدریج جای خود را در ساختار دانشی و حرفهای مدیریت بلایای طبیعی کشور باز کرده با این حال فاقد ساختارهای جهت دهنده لازم در جهت جامع بینی ظرفیتهای نهادگرایی در حوزه مدیریت بلایا و سوانح طبیعی است. هدف: جستجوی یک مدل مفهومی جدید بهمنظور جبران خلأهای در دسترس به دلیل فقدان وجود مدلهای مفهومی روشنکننده جایگاه و ابعاد نهادگرایی در حوزه مدیریت بحران به کمک قرائت های چندوجهی و چندلایه از ابعاد نهادگرایی در حوزه دانش مدیریت بحران و بلایای طبیعی است. روش: رویکرد تحقیق کیفی و مبتنی بر تکنیک تحلیلهای ثانویه از متون نظری در حوزه برنامهریزی، نظریه برنامهریزی و مدیریت بحران از زاویه نگرش نهادگرایی و تکنیک روشی پژوهش اسنادی است. یافتهها: پژوهش به طور مشخص با یکپارچه سازی ظرفیت های نونهادگرایی در دانش شهرسازی؛ یک مدل مفهومی نهادگرا را در حوزه مدیریت بحران را ارئه نموده که در آن سه رکن سازنده «شبکه مفهومی نهادی»، «آسیب ها و دام نهادی» و «مدلهای تحلیلی و ارزیابانه نهادی» با یکدیگر در آن قابل نمایش می باشد و خلأهای کنونی دانش را در این حوزه بهویژه در بین متون داخلی پر نموده است. نتیجهگیری: مدل پیشنهادشده بهعنوان یکی از مدلهای در دسترس در حوزه اشتراکات نهادگرایی و مدیریت بلایای طبیعی علاوه بر امکان ارتقای مطالعات نظری حوزه مدیریت بحران؛ قابلیت جهتگیری در مطالعات کاربردی حوزه مدیریت بلایا همانند مدیریت سیلاب های شهری را در زیر سطوح مختلف فنی، مدیریتی و تصمیمگیری داراست. | ||
کلیدواژهها | ||
بلایای طبیعی؛ نهادگرایی؛ مدل مفهومی؛ سیلاب | ||
مراجع | ||
منابع
اردلان، داریوش، داودپور، زهره، زیاری، کرامت اله (1399). تحلیل ساختار تاب آوری نهادی برای گذار از مدیریت بحران به مدیریت شهری تاب آور در برابر زلزله، مطالعه موردی: شهر قزوین، نشریه مطالعات شهری، 9 (36): 69-84.
تقدسی، رعنا، شریف زادگان، محمدحسین (1399). واکاوی جایگاه برنامهریزی توسعه شهری مشارکتی و چالشهای فراروی آن در اندیشه نهادگرا، نشریه دانش شهرسازی، 4 (4): 37-62.
حیدری نجات، علی (1398). دولت و مقابله با حوادث طبیعی در یکصد و ده سال گذشته، سیاستگذاری و مدیریت بحران در حوادث طبیعی از 1287-1397، تهران: یادداشت نو، چاپ اول.
حاتمی نژاد، حسین، لطیفی، امید، فرهادی، ابراهیم، عباسی، مژگان (1400). تحلیلی بر تابآوری اقتصادی و نهادی در برابر سیلاب مورد شناسی: محلات شهر ایذه، فصلنامه جغرافیا و آمایش شهری- منطقهای، 11 (40): 131-158.
حشمتی جدید، مهدی، سلیمانی مهرنجانی، محمد، زنگانه، احمد، پریزادی، طاهر (1399). تبیین نقش ظرفیت نهادی در ارتقای تابآوری شهری در بحرانهای زیست محیطی، نشریه سیاست دفاعی، 28 (111): 1-28.
دهقانی، مصطفی، حقیقت نائینی، غلامرضا، زبردست، اسفندیار (1400). تحلیل ظرفیت نهادی توسعه شهری دانش بنیان اصفهان، نامه معماری و شهرسازی، 13 (31): 5-22.
رئیس دانا، فریبرز (1383). رویکرد و روش در اقتصاد، تهران: نشر آگاه، چاپ اول.
راثرفورد، مالکوم (1389). " اقتصاد نهادی، گذشته و حال" در متوسلی، محمود، مشهودی احمد، محمود، نیکونسبتی، علی، سمیعی نسب، مصطفی. اقتصاد نهادی، پیشگامان نهادی که علم اقتصاد را متحول کردند، تهران: انتشارات دانشگاه امام صادق، چاپ اول.
شریف زادگان، محمدحسین، ملک پور اصل، بهزاد (1394). نگرشی نهادی به برنامهریزی توسعه درونزای منطقهای، فصلنامه برنامهریزی و بودجه، 20 (4): 155-184.
شریف زادگان، محمد حسین، قانونی، حسین (1398). تحلیل و گونهبندی نگرش نهادگرایانه در برنامهریزی شهری، نشریه هنرهای زییا، 24 (2): 5-18.
رفیعیان، مجتبی، عسگری، علی ، اجلالی، پرویز، (1399). نظریه برنامهریزی، دیدگاه سنتی و جدید، تهران: نشر آگه، چاپ هشتم.
فرجی راد، خدر، کاظمیان، غلامرضا (1391). توسعه محلی و منطقهای از منظر رویکرد نهادی، تهران: سازمان انتشارات جهاد دانشگاهی، چاپ اول.
فرجی راد، خدر، کاظمیان، غلامرضا، رکنالدین افتخاری، عبدالرضا (1392). آسیبشناسی سیاستهای توسعه منطقهای در ایران از دیدگاه رویکرد نهادى، نشریه فرآیند مدیریت و توسعه، 26 (2): 28-58.
قشقایی زاده، نسیم، مرادی، عباس، ملکیان، آرش، حلی ساز، ارشک، مهدوی، رسول (1397). چالش آب شهری و بررسی سناریوهای مدیریت رواناب های شهری، مطالعه موردی: بخشی از شهر بندرعباس، نشریه دانش شهرسازی، 2 (3): 71-83.
کامونز. جان. آر (1389). "اقتصاد نهادی" در متوسلی، محمود، مشهودی احمد، محمود، نیکونسبتی، علی، سمیعی نسب، مصطفی. اقتصاد نهادی، پیشگامان نهادی که علم اقتصاد را متحول کردند، تهران: انتشارات دانشگاه امام صادق، چاپ اول.
گزارش ملی سیلابها (1398). گزارش ملی هیات ویژه سیلابها، جلد نهایی: روایت، تحلیل، درس آموخته ها و پیشنهادها.
گیوه چی، سعید (1389). برنامهریزی شهری بهمنظور پیشگیری و کاهش اثر سوانح، چاپ اول، تهران: موسسه موسسه آموزش عالی علمی – کاربردی هلال ایران.
متوسلی، محمود (1400). توسعه اقتصادی، مفاهیم، مبانی نظری، رویکرد نهادگرایی و روششناسی، تهران: انتشارات سمت، چاپ دوازدهم.
متوسلی، محمود، بیگی هرچگانی، اسماعیل، فرمهینی فراهانی، بهراد (1399). کاربرد نهادگرایی الینور استروم در برنامهریزی توسعه، فصلنامه پژوهش های برنامه و توسعه، 1 (3): 11-35.
ملکی، سعید، آروین، محمود، بذرافکن، شهرام (1397). بررسی نقش الگوی حکمروایی خوب شهری در تحقق شهر تاب آور (مطالعه موردی: شهر اهواز)، نشریه دانش شهرسازی، 2 (4): 1-18.
ملکی، لادن، ماجدی، حمید، زرآبادی، زهراسادات سعیده (1400). تحلیل نقش رویکردهای شهری در پاسخ به تغییرات اقلیم با پژوهی: شهر تنکابن، نشریه دانش شهرسازی، 5 (1): 147-163.
نایب، سعید (1395). ویژگیهای تبیین در دستگاه نظری نهادگرایی جدید، نشریه اقتصاد تطبیقی، 3 (1): 69-91.
نورث، داگلاس سی (1385). نهادها، تغییرات نهادی و عملکرد اقتصادی، ترجمه محمدرضا معینی، تهران: سازمان مدیریت و برنامهریزی کشور، چاپ دوم.
نورث، داگلاس سیسل (1379). ساختار دگرگونی در تاریخ اقتصادی، ترجمه غلامرضا آزادارمکی، تهران: نشر نی، چاپ اول.
نورث، داگلاس سیسل (1398). فهم فرآیند تحول اقتصادی، ترجمه میرسعید مهاجرانی، زهرا فرضی زاده، تهران: انتشارات نهادگرا، چاپ سوم.
هاجسون، جفری. ام (1389). "جوهر اقتصاد نهادی چیست" در متوسلی، محمود، مشهودی احمد، محمود، نیکونسبتی، علی، سمیعی نسب، مصطفی. افتصاد نهادی، پیشگامان نهادی که علم اقتصاد را متحول کردند، تهران: انتشارات دانشگاه امام صادق، چاپ اول.
همیلتون، والتن (1389). "رویکرد نهادی به نظریه اقتصادی" در متوسلی، محمود، مشهودی احمد، محمود، نیکونسبتی، علی، سمیعی نسب، مصطفی. اقتصاد نهادی، پیشگامان نهادی که علم اقتصاد را متحول کردند، تهران: انتشارات دانشگاه امام صادق، چاپ .
ویسی، فرید الله، احمدی، کیومرث (1398). مدیریت جامع بحران با رویکردی جامعه محور و آینده نگر، چاپ اول، تهران: شرکت چاپ و نشر بازرگانی. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 351 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 279 |