تعداد نشریات | 31 |
تعداد شمارهها | 743 |
تعداد مقالات | 7,071 |
تعداد مشاهده مقاله | 10,142,950 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 6,855,758 |
بررسی خطاب واژهها و عبارات خطاب در متنهای گفتگومحور اشعار گیلکی شیون فومنی | ||
زبان فارسی و گویشهای ایرانی | ||
مقاله 3، دوره 7، شماره 2 - شماره پیاپی 14، بهمن 1401، صفحه 53-82 اصل مقاله (1.18 M) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22124/plid.2023.24117.1625 | ||
نویسندگان | ||
فیروز فاضلی* 1؛ امیررضا نیکدل2 | ||
1دانشیار زبان و ادبیات فارسی، دانشکدۀ علوم انسانی، دانشگاه گیلان، رشت، ایران | ||
2دانش آموخته کارشناسی ارشد زبان و ادبیات فارسی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه گیلان، رشت، ایران | ||
چکیده | ||
هدف اصلی این تحقیق بررسی خطابواژهها در منظومههای گیلکی شیون فومنی براساس رویکرد گفتوگومحوری بهعنوان محور اصلی است که باتوجه به بافت، موقعیت، جنسیت، سن، طبقه و منزلت اجتماعی افراد بهصورتهای مختلف نظیر ضمایر خطاب، القاب خویشاوندی، گروههای اسمی و عبارات توصیفی ساختبندی شدهاند. این عبارات توصیفی شامل خطابواژههای مذهبی، صمیمانه، احترامآمیز، استعاری و کنایی، تابو و دشواژه، طنزآمیز، تمسخرآمیز و توهینآمیز و دشنام آمده و لحنهای گوناگون را پدید آوردهاست. توصیفات او از فضای سرسبز گیلان که با انواع لحنها در منظومههایش آمده، در کنار عواملی همچون استفاده از زبان و واژگان محاوره، اصطلاحات، تعبیرات و ضربالمثلهای گیلکی، داستانی بودن، حسن تعبیر، تنوع و تحرک سبب پدید آمدن انواع لحنها در بهکارگیری خطابواژهها و عبارات خطاب میشود. روش تحقیق براساس نظریۀ زبانشناسان اجتماعی همچون براون، وارداف و پارکینسون و بهشیوۀ تحلیل محتوا در اشعار گفتوگومحور گیلکی شیون فومنی است. نتایج تحقیق نشان میدهد که کاربرد خطابواژهها در اشعار گفتوگومحور با لحنهای توصیهای، هشدار و تهدید بیشترین میزان بسامد و بعدازآن لحنهای طنز و تمسخرآمیز و توهین و دشنام در جایگاه دوم و سوم بیشترین میزان کاربرد را به ترتیب دارا هستند و در نهایت لحنهای خوفناک و تعجبی و شگفتی کمترین میزان فراوانی را دارند. | ||
کلیدواژهها | ||
اشعار گیلکی؛ چندلحنی؛ خطابواژه؛ شیون فومنی؛ گفتوگومحور | ||
مراجع | ||
ابو محبوب، احمد. 1398. نیزن کنار برنجزار (زندگی و شعر شیون فومنی )، تهران: ثالث.
احمدخانی، محمدرضا. 1393. «بررسی جامعهشناختی عبارات خطاب در فارسی گفتاری محاورهای»، زبانشناخت، 5 (1): 1-18.
اخلاقی باتوجری، الهام و همکاران. 1397. «بررسی ارزیابی تعامل اجتماعی در نحوۀ شفاهیسازی روایت بین کودکان و بزرگسالان مؤنث»، زبانشناسی اجتماعی، 2 (2): 78-89.
اخوت، احمد. 1371. دستور زبان داستان، اصفهان: فردا.
افراسیابی، غلامرضا و همکاران. 1382. «منابع و قواعد تعبیر رؤیا در متون حکمی و عرفانی»، علوم اجتماعی و انسانی دانشگاه شیراز، 22 (1): 137-148.
انوشه، حسن. 1376. دانشنامۀ ادب فارسی، تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
باباچاهی، علی. 1377. گزارههای منفرد، تهران: نارنج.
باباچاهی، علی. 1381. سه دهه شاعران حرفهای، تهران: ویستار.
بصیری، مریم. 1396. فرآیند شکلگیری داستان در ادبیات داستانی و دراماتیک، تهران: امیرکبیر.
ترادگیل، پیتر . 1395. زبانشناسی اجتماعی (درآمدی بر زبان و جامعه)، ترجمه زیرنظر محمد طباطبایی، تهران: آگاه.
جوادی، حسن. 1384. تاریخ طنز در ادبیات فارسی، تهران: کاروان.
دهخدا، علی اکبر. 1373. فرهنگ دهخدا، تهران: دانشگاه تهران.
رحیم بیگی، ساناز و طاهری، قدرت الله. 1390. «بررسی عناصر غیرزبانی در شعر گفتار»، زبان و ادب فارسی (گوهر گویا)، 5 (4): 145-174.
رضایتی کیشه خاله، محرم. و خادمی ارده، ابراهیم. 1401. «اصطلاحات خویشاوندی و خطابواژههای تالشی مرکزی»، زبان و زبانشناسی، 17 (33): 1-22.
شاهسوندی، شهره. و خانهزاد، امید. 1391. «زبانشناسی خطاب در قرآن»، پژوهشهای قرآنی، 18(2): 82-98.
شمشیرگرها، محبوبه.1391. «عنصر خطاب در غزل سعدی»، زبان و ادبیات فارسی، 20 (72): 25-51.
شیخ سنگتجن، شهین. و یوسفی گراکویی، آزاده. 1396. «بررسی و مقایسۀ جامعهشناختی عبارات خطاب در زبان فارسی و گیلکی»، زبانشناسی اجتماعی، 1 (2): 46-63.
صدرالدینی، علیرضا. 1368. زبان قرآن، تهران: معراج.
علیزاده، ناصر. و باقینژاد، عباس. 1393. «سیدعلی صالحی، شعر گفتار و سمبولیسم»، شعرپژوهی (بوستان ادب)، شیراز، 6 (2): 83-106.
فروم، اریک. 1398. زبان از یاد رفته، ترجمۀ ابراهیم امانت، تهران: مروارید.
فلاحی قمی، محمد. 1390. «خطاب و مخاطب در قرآن»، بیّنات، (70): 42-58.
فومنی، شیون. 1387. خیاله گردهگیج (پرسۀ خیال) شعر گیلکی، با برگردان فارسی بهکوشش و پژوهش حامد. فومنی، تهران: ثالث.
کریمی، فرزاد. 1396. «زبانشناسی شعر گفتار»، زبانشناخت، 8 (1): 57-81.
میرصادقی، جمال. 1367. عناصر داستان، تهران: شفا.
میرصادقی، میمنت. 1376. واژهنامۀ هنر شاعری، تهران: کتاب مهناز.
یونگ، کال گوستاو. 1398. تحلیل رؤیا، ترجمه زیرنظر رضا رضایی و آزاده شکوهی، تهران: افکار.
Artika R. P. An Analysis on the Use of Intimate Address System in the Drama Films (A Sociolinguistics Approach). Unpublished Research Paper. Surakarta: Muhammadiyah University of Surakarta; 2008. Parkinson D. B. Constructing the Social Context of Communication: Terms of Address in Egyptian Arabic. New York: Mouton de Gruyter; 1985. Rifai. D.M. Prasetyanigrum S.T. A sociolinguistic Analysis of Addressing terms used in Tangled movie manuscript. University of Sebelas Maret Surakarta. Journal of Penelitian Huamaniora. 2016; 17(2): 123-134. Wardhaugh R. An Introduction to Sociolinguistics. Massachusetts: Blackwell; 2006. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 265 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 149 |