پیوندهای مفید
آمار
| تعداد نشریات | 31 |
| تعداد شماره‌ها | 659 |
| تعداد مقالات | 6,128 |
| تعداد مشاهده مقاله | 7,633,650 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 5,854,582 |
ارزیابی تحمل به تنش کم آبی در یک جمعیت در حال تفرق گندم نان با استفاده از بای پلات ژنوتیپ × صفت | ||
| تحقیقات غلات | ||
| مقاله 2، دوره 12، شماره 2، شهریور 1401، صفحه 135-146 اصل مقاله (353.99 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22124/cr.2023.23552.1751 | ||
| نویسندگان | ||
| سیده فاطمه دانیالی* 1؛ محمد مقدم واحد2؛ سید سیامک علوی کیا3؛ مجید نوروزی3 | ||
| 1دانش آموخته دکتری، گروه به نژادی و بیوتکنولوژی گیاهی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران | ||
| 2استاد، گروه به نژادی و بیوتکنولوژی گیاهی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران | ||
| 3دانشیار، گروه به نژادی و بیوتکنولوژی گیاهی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران | ||
| چکیده | ||
| مقدمه: کمبود آب نسبت به سایر تنشهای غیر زیستی، مهمترین عامل محدود کننده رشد و تولید در تمامی گیاهان زراعی بهویژه گندم است. بررسی چگونگی واکنش گیاهان زراعی تحت شرایط تنش، بهترین راهکار برای مقابله با تنش خشکی بهمنظور تولید ارقام زراعی متحمل به تنش و بهبود عملکرد تحت این شرایط بهشمار میرود. چالش اصلاح برای تحمل به تنش خشکی در تمامی گیاهان زراعی، دستیابی به یک روش سریع غربالگری ژنوتیپها و بهبود ژنتیکی عملکرد در این شرایط دشوار محیطی است. هدف از اجرای این آزمایش، شناسایی ژنوتیپهای پرمحصول و متحمل به تنش کمآبی در یک جمعیت نسل چهارم گندم نان بود. مواد و روش ها: مواد گیاهی این آزمایش، 90 ژنوتیپ نسل چهارم حاصل از تلاقی بین دو رقم گندم نان (آرتا، یک رقم بهاره حساس به تنشهای شوری و خشکی، و ارگ، یک رقم متحمل به تنشهای شوری و خشکی) بود. این ژنوتیپها بههمراه والدین در قالب کرتهای خرد شده بر پایه طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار تحت دو شرایط آبیاری و قطع آبیاری در مرحله گردهافشانی در سال زراعی 1394 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه تبریز مورد ارزیابی قرار گرفتند. ارزیابی ژنوتیپها با استفاده همزمان از شاخص تحمل به تنش (STI) بر اساس صفات مرتبط با عملکرد شامل عملکرد دانه (STI-Y)، وزن سنبله (STI-S)، وزن هزار دانه (STI-1000) و شاخص برداشت (STI-HI) و شناسایی روابط میان این شاخص در صفات مربوطه توسط تجزیه بایپلات ژنوتیپ × صفت انجام شد. در انتها بر مبنای روابط موجود در بایپلات، ژنوتیپهای با عملکرد بالا و متحمل به تنش کمآبی رتبهبندی و شناسایی شدند. یافته های تحقیق: نتایج حاصل از بایپلات نشان داد که دو مؤلفه اصلی اول بهترتیب 46 و 26 درصد و در مجموع 72 درصد از تغییرات کل دادهها را در جمعیت مورد مطالعه توجیه کردند. زاویه بسته بین بردارهای STI-Y، STI-S و STI-HI وجود همبستگی مثبت بین این صفات را نشان داد، در حالیکه زاویه باز بین صفات STI-Y و STI-HI با STI-1000 نشان دهنده وجود همبستگی منفی بین این صفات بود. در مقابل، بین بردارهای STI-S و STI-1000 زاویه قائمه مشاهده شد که بیانگر عدم وجود همبستگی بین این دو صفت بود. در مجموع، با توجه به روابط موجود در بایپلات و بر مبنای ترکیب بردارهای صفات STI-Y و STI-1000 ، ژنوتیپهای شماره 84، 45، 89 و 15 که دارای عملکرد بالاتر و تحمل بیشتر به تنش کمآبی بودند، شناسایی و معرفی شدند. نتیجه گیری: نتایج این آزمایش منجر به شناسایی ژنوتیپهای برتر و امیدبخش با پتانسیل عملکرد بالاتر و تحمل بیشتر به تنش کمآبی شد. ژنوتیپهای شماره 84، 45، 89 و 15 که برتر از والد متحمل به تنش خود بودند، بعد از مراحل خالصسازی میتوانند بهعنوان ژنوتیپهای مناسب و مطلوب جهت کشت در محیطهای نرمال و دارای تنش کمآبی معرفی شوند. از این ژنوتیپها میتوان بهعنوان پایههای والدینی متحمل به تنش کمآبی در برنامههای بهنژادی آینده نیز استفاده کرد. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| برهمکنش ژنوتیپ× محیط؛ تنش خشکی؛ شاخص تحمل به تنش؛ عملکرد دانه | ||
| مراجع | ||
|
| ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 106 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 65 |
||