پیوندهای مفید
آمار
| تعداد نشریات | 31 |
| تعداد شماره‌ها | 743 |
| تعداد مقالات | 7,049 |
| تعداد مشاهده مقاله | 10,174,003 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 6,847,347 |
نقد و تحلیل بوم‌گرایی رمان کلیدر با نگاهی به هویّت اکولوژیکی شخصیّت‌ها در تأثیرپذیری از گفتمان قدرت | ||
| نقد و نظریه ادبی | ||
| مقاله 3، دوره 7، شماره 2 - شماره پیاپی 14، بهمن 1401، صفحه 65-89 اصل مقاله (1.25 M) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22124/naqd.2023.22847.2401 | ||
| نویسندگان | ||
| محمدحسن حسن زاده نیری* 1؛ فاطمه حیات داوودی2 | ||
| 1دانشیار گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران | ||
| 2دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران | ||
| چکیده | ||
| نقد بومگرا به مطالعة رابطۀ بین ادبیات و محیط فیزیکی میپردازد و دغدغههای زیستمحیطی را در زمینههای اجتماعی و سیاسی آن بررسی میکند. در این نقد ما با روش توصیفی- تحلیلی دغدغههای زیستمحیطی شخصیتهای رمان کلیدر دولتآبادی را در ارتباط با طبیعت بررسی و تحلیل خواهیم کرد تا تأثیر گفتمان قدرت را بر هویت اکولوژیکی شخصیتها نشان دهیم؛ زیرا شخصیتهای کلیدر هنگامی که در موقعیتهای گفتمان استبدادی قدرت قرار میگیرند، رفتارهای خاصی در آنان شکل میگیرد و باعث سوژه‌شدگیشان میگردد که در هرکدام بهنحوی نمود مییابد؛ در کلمیشی با تن دادن وی به یکجانشینی، ترس زیستمحیطی و فاصله گرفتن از هویت بیابانیاش، در بلقیس با بحران روحی و هویتباختگی، در گل‌محمد با کفرگویی، ترس زیستمحیطی، سازگار نبودن وی با خسّت اقلیمی که به آن کوچانده شده و کشتن امنیهها، در بیگمحمد با ترس زیستمحیطی و مهاجرت از آنجا، در خانعمو با کفرگویی و راهزنی و در خانمحمد با تأمل در عناصر طبیعت و گفتگو با آن و توجه به بعد باشندگی خود. با تحلیل شخصیتها در کلیدر در ارتباط با محیطزیست به تأثیرپذیری از گفتمان قدرت به این نتایج دست یافتیم که گفتمان استبدادی قدرت باعث شکلگیری حقیقتی برساخته در شخصیتهای رمان و شیءشدگی آنان گردیده و آنها را از هویّت اکولوژیکی و حقیقت درونیشان که در ارتباط با طبیعت ساخته شده، دور کرده و استقلال و عقلانیت فردمبنایانه را از آنان گرفته است. درواقع تغییر محیط زیستشان باعث تغییر خودِ آنان نیز گردیده و معرفتی ضدّگفتمانی در آنان ایجاد کرده که هم زادۀ قدرت است و هم قدرتزا. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| نقد بومگرا؛ محمود دولتآبادی؛ کلیدر؛ هویّت اکولوژیکی؛ گفتمان قدرت | ||
| مراجع | ||
|
آبشیرینی، اسد؛ محمدرضا صالحی‌مازندرانی و منوچهر جوکار و فاطمه حیات داوودی. (1401). «نقد تحلیل بوم‌گرایی داستان اهل غرق منیرو روانی‌پور با نگاهی به گفتمان قدرت». مجلة متن‌پژوهی ادبی، 26(94): 7-33.
استیبی، آرن. 1395. زبانشناسی زیستمحیطی: زبان، محیطزیست داستانهایی که با آنها زندگی میکنیم، ترجمه گروه مترجمان زیر نظر فردوس آقاگلزاده، تهران: نشر نویسۀ پارسی.
اسمارت، بری. (1385). میشل فوکو، ترجمة لیلا جوافشانی و حسن چاوشیان. تهران: اختران.
اسماعیلی، زهرا و نگار مزاری. (1400). «بررسی گفتمان اکوفمینیسم در رمان ره‌ش نوشته رضا امیرخانی براساس الگوی تحلیل گفتمانی فرکلاف». مجلة نقد و نظریة ادبی، 6(2): 5-27.
باقینژاد، عباس و ناصر علیزاده. (1394). تأملی در ادبیات امروز (2)، تهران: پارسه.
بهیان، شاپور. (1389). «روششناسی میشل فوکو». مجلۀ علوم اجتماعی دانشگاه آزاد اسلامی واحد شوشتر، سال چهارم(8): 1-22.
پارساپور، زهرا (گردآوری و ویرایش). (1392)الف. دربارۀ نقد بومگرا، ترجمة عبدالله نوروزی و حسین فتحعلی. تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
پارساپور، زهرا. (1391). «نقد بومگرا، رویکردی نو در نقد ادبی». مجلة نقد ادبی، 5 (19): 7-26.
پارساپور، زهرا (گردآوری و ویرایش). (1392)الف. دربارۀ نقد بومگرا، ترجمة عبدالله نوروزی و حسین فتحعلی. تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
پارساپور، زهرا. (1392)ب. نقد بومگرا (ادبیات و محیط زیست)، تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
پارساپور، زهرا. (1395). ادبیات سبز: مجموعه مقالات در نقد بومگرایانۀ ادبیات فارسی، تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
پارساپور، زهرا. (1400). اخلاق زمین(نقد متون عرفانی و ادبی با رویکرد اخلاق زیستمحیطی)، تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
پاینده، حسین. (1390). داستان کوتاه در ایران (داستانهای پسامدرن)، ج3. تهران: نیلوفر.
تسلیمی، علی. (1383). گزارههایی در ادبیات معاصر ایران (داستان)، تهران: اختران.
توحدی، کلیمالله. (1387). حرکت تاریخی کرد به خراسان، مشهد: مهبان.
دستغیب، عبدالعلی. (1383). کالبدشکافی رمان فارسی، تهران: سوره.
دولتآبادی، محمود. (1374). کلیدر، ج1تا10. تهران: فرهنگ معاصر.
ذکاوت، مسیح. (1389). «نظریة بوم نقد ادبی آشنایی با مکاتب نوین پژوهشی در بررسی و تحلیل صورت و محتوای آثار ادبی». نخستین همایش ملی ادبیات فارسی و پژوهشهای میان رشتهای، بیرجند: 168-184.
ذکاوت، مسیح. (1390). «درآمدی بر بومنقد». مجموعه مقالات نخستین همایش نظریه و نقد ادبی در ایران، به کوشش دکتر محمود فتوحی. دفتر اول:675-695.
ساتن، فیلیپ دبلیو. (1393). درآمدی بر جامعهشناسی محیط زیست، ترجمۀ صادق صالحی. تهران: سمت.
شیری، قهرمان. (1387). مکتبهای داستاننویسی در ایران، تهران: چشمه.
عابدینی، حسن. (1369). صد سال داستاننویسی در ایران (از 1342 تا 1357)، ج 2. تهران: تندر.
فروردین، پرویز. (1352). انسان در حد واسط خود و دیگران، بیجا: چاپخانۀ بهمن.
عمارتیمقدم، داوود. (1387). «معرفی و نقد کتاب اکوکریتیسیزم». مجلة نقد ادبی، 1(4): 195-206.
فوکو، میشل. (1387). دانش و قدرت، ترجمه محمد ضیمران. تهران: هرمس.
فوکو، میشل. (1389). تئاتر فلسفه: گزیدهای از درس گفتارها، کوتاهنوشتها، کوتاهنوشتها، گفت‌وگوهای میشل فوکو، ترجمۀ نیکو سرخوش و افشین جهاندیده، تهران: نی.
فوکو، میشل. (1390). اراده به دانستن، ترجمة نیکو سرخوش و افشین جهاندیده. تهران: نی.
کچویان، حسین. (1382). فوکو و دیرینهشناسی دانش، تهران: دانشگاه تهران.
محمدی اصل، عباس. (1391). جامعهشناسی میشل فوکو، تهران: گلآذین.
مودودی، محمدناصر. (1390). «بومنقد جنبشی میانرشتهای بین دو حوزة محیط زیست و ادبیات». کتاب ماه علوم و فنون، پنجم(9): 12-18.
معینی، سولماز؛ احد رضی و رضا چراغی. (1400). «ضرورتها و الزامات نقد زیستمحیطی با نگاهی به کاستی‌های آن در مقالات ایرانی». مجلة نقد ادبی، 14(54): 145-188.
میلز، سارا. (1397). میشل فوکو، ترجمۀ مرتضی نوری. تهران: مرکز.
Dreese, D. N. (2002). Ecocriticism: creating self and place in environmental and American Indian literatures, New York: Washington, D.C. Gaard, G. (2017). Critical Ecofeminism, Published by Lexington Books. Glotfelty, C. and H. Fromm. (1995). The Ecocriticism Reader/ Landmarks In Liteerary Ecology, Athens and London: The university of Georgia press. Egan, G. (2006). Green Shakespeare from Ecopolitics to Ecocriticism, London and new York: Routledge is an imprint of the Taylor & Francis Group. Thomashow, M. (1995). Ecological Identity: Becoming a Reflective Environmentalist, Massachusetts London England: The MIT Press Cambridge. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 634 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 209 |
||