تعداد نشریات | 31 |
تعداد شمارهها | 743 |
تعداد مقالات | 7,077 |
تعداد مشاهده مقاله | 10,167,555 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 6,862,673 |
تعارض قدرتهای جهانی و نقش دیپلماسی انگلیس در مواجهه با گفتمان جنبش جنگل در ایران | ||
سیاست جهانی | ||
مقاله 6، دوره 11، شماره 2 - شماره پیاپی 40، شهریور 1401، صفحه 215-240 اصل مقاله (432.27 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22124/wp.2022.21386.2962 | ||
نویسنده | ||
محمدحسین اسماعیلی سنگری* | ||
استادیار گروه علوم سیاسی دانشگاه گیلان | ||
چکیده | ||
هدف این پژوهش بررسی و تشریح چالش توأمان دیپلماسی انگلستان با دیگر قدرتهای جهانی و با جنبش اجتماعی جنگل در ایران است. در این بررسی بر تعارضات گفتمانی و سیاسی بین انگلستان و دیگر قدرتهای درگیر در ایران در دو دهه نخست سدهِ بیست تمرکز شده است. سپهر سیاست در آن شرایط شاهد نقشآفرینیِ: انگلستان، روسیه سپس شوروی، آلمان و عثمانی و نیز کشمکشهای جنبشهای اجتماعی با آنها در دایرهی زنجیرههایی از تفاوت و همارزی و اعتباربخشی یا اعتبار زدایی، مفصلبندی میشد. در آن حال جنبش جنگل به رهبری میرزا کوچک جنگلی با برخورداری از گفتمان سیاسی نوین به ارائه نظام معنایی جدید مبادرت ورزید و با مفصلبندی منحصربهفرد به غیریتسازی پرداخت و با ایجاد هژمون و سلطهی منطقهای خواستار استیلای نظام جمهوری در ایران گشت. در این راستا سؤال اساسی پژوهش این است که دیپلماسی انگلستان در تعارض همزمان با آلمان و عثمانی چگونه گفتمان سیاسی جنبش جنگل را به چالش کشانده و نظام معنایی آن را دچار انسداد و توقف ساخته است؟ یافتهی پژوهش نشان میدهد رهبران جنبش جنگل گفتمان خود را با به حاشیه راندن متن و معنای گفتمانی رقیب و برجستهسازی عناصر و معانی گفتمانیِ خود و بر اساس غیریتسازی و تضاد با دو گفتمان: پادشاهی- سلطنتی و مارکسیسم- لنینیسم، مفصلبندی نمودند؛ اما در وقتهی طبیعیشدگی با تضاد حوزهی گفتمانی و سیاسیِ انگلستان مواجه گردیدند، درنتیجهِ تفوق آنها دچار گسست و واژگونی شدند. چارچوب نظریِ این پژوهش نظریه گفتمانی لاکلائو و موفه بوده و با روش کیفی نگارش شده و ماهیت روش پژوهش، تحلیلی- توصیفی است. | ||
کلیدواژهها | ||
"تحلیل گفتمان"؛ "تعارض"؛ "جنبش جنگل"؛ "دیپلماسی انگلستان"؛ "قدرتهای جهانی" | ||
مراجع | ||
اخوان کاظمی، بهرام (1391)، نقد و ارزیابی تحلیل گفتمان لاکلا و کاربرد آن در سیاست، فصلنامه سیاست، مجله دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دوره: 42، شماره 4.
اسمیت، فیلیپ (1383)، درآمدی بر نظریه فرهنگی، ترجمه حسن پویان، تهران: پژوهشهای فرهنگی.
آوری، پیتر (1387)، تاریخ ایران دوره افشار، زند، قاجار. ترجمه مرتضی ثاقب فر. تهران: انتشارات جامی.
پرتو، افشین (1391)، گیلان و خیزش جنگل، چاپ اول، رشت: نشر فرهنگ ایلیا.
پناهی، عباس (1395)، مأخذشناسی تحلیلی جنبش جنگل، رشت: انتشارات دانشگاه گیلان.
پناهی، عباس (1398)، اسناد گیلان در دوره پهلوی اول، رشت: فرهنگ ایلیا.
پناهی، عباس (1400)، تأثیر انگلستان بر رویکردهای نظامی، فکری و سیاسی جنبش جنگل، فصلنامه تاریخ ایران و اسلام، دانشکده سیستان و بلوچستان، پاییز.
پناهی، عباس مهر نیا، امیر (1396)، جنبش جنگل در پرتو کشمکش قدرتهای بزرگ، فصلنامه پژوهشهای روابط بینالملل، دوره 7، شماره 24 (پیاپی 24)، ص 215- 236. دانشگاه گیلان، مجموعه مقالات (1391)، همایش ملی، گیلان در انقلاب مشروطه، پژوهشکده گیلان شناسی.
دانشگاه گیلان، مجموعه مقالات (1393)، همایش ملی، نقش نهضت جنگل بر تحولات فکری و اجتماعی تاریخ معاصر ایران، پژوهشکده گیلان شناسی.
دنسترویل، چارلز (1357)، امپریالیسم انگلیس در ایران و قفقاز، ترجمه حسین انصاری. نهران: کتابخانه منوچهری.
دولتآبادی، یحیی (1371)، حیات یحیی، ج 3 و 4، تهران: انتشارات فردوسی و عطار.
دیلمی، پژمان (1389)، سیمای پنهان پوپولیستهای رشت، برلین: نشر گردون. رحمانیان، داریوش. (1379)، چالش جمهوری و سلطنت در ایران؛ زوال قاجار و روی کار آمدن رضاشاه، تهران: نشر مرکز.
رحمانی، مجید (1391)، نهضت جنگل و روابط بینالملل، تأثیرپذیری و تأثیرگذاری، رساله ارشد، دانشگاه گیلان، دانشکده علوم انسانی.
رمضانی نژاد، بهنام (1397)، کتابشناسی نهضت جنگل، رشت: ایلیا.
رواسانی، شاپور (1363)، نهضت میرزا کوچک خان جنگلی و اولین جمهوری شورایی در ایران، تهران: چاپخش.
رواسانی، شاپور (1384)، نهضت جنگل و بنیانگذار آن میرزا کوچک جنگلی، اطلاعات سیاسی- اقتصادی، سال 20، پیاپی (218-217) مهر و آبان، شماره 1 و 2 و شماره: 3 و 4 (پیاپی 220-219) آذر و دی، شماره 3 و 4.
سلطانی، علیاصغر (1383)، تحلیل گفتمان بهمثابه نظریه و روش، فصلنامه علوم سیاسی، زمستان، شماره 28.
سلطانی، علیاصغر (1391)، قدرت، گفتمان و زبان، سازوکارهای جریان قدرت در جمهوری اسلامی ایران، تهران: نی.
شاکری، خسرو (1386)، میلاد زخم؛ جنبش جنگل و جمهوری شوروی سوسیالیستی ایران، ترجمه شهریار خواجیان، تهران: اختران.
شمیم، علیاصغر. (1387)، ایران در دوره سلطنت قاجار، تهران: نشر زریاب.
عاقلی، باقر. (1369)، روزشمار تاریخ ایران از مشروطه تا انقلاب، تهران: نشر گفتار.
عظیمی، ناصر (1394)، روایتی نو از جنبش و انقلاب جنگل، تهران: نشر ژرف.
فخرایی، ابراهیم. (1357)، سردار جنگل، تهران: نشر جاویدان.
فرکلاف، نورمن (1387)، تحلیل انتقادی گفتمان، ترجمه فاطمه شایسته پیران و دیگران، تهران: دفتر مطالعات و توسعه رسانهها.
فوکو، میشل (1378)، نظم گفتار، ترجمه عبدالقادر سواری، تهران: آگه.
قنبری اصلی، مجید (1396)، نقش انگلستان در تحولات سیاسی جنبش جنگل، رساله ارشد، دانشگاه گیلان، پژوهشکده گیلانشاه.
کریمی، بهنام (1382)، آسیبشناسی نهضت جنگل، تهران: قصیدهسرا.
کشاورز، فتح اله (1391)، نهضت جنگل و اتحاد اسلام (اسناد محرمانه و گزارشها)، تهران: سازمان اسناد ملی.
گیلک، محمدعلی. (1371)، تاریخ انقلاب جنگل، رشت: نشر گیلکان.
مابرلی، جیمز (1369)، عملیات در ایران، جنگ جهانی اول 1919-1914، ترجمه کاوه بیات، تهران: رسا.
مدنی، میر احمد (1377)، جنبش جنگل و میرزا کوچک خان، به کوشش محمدتقی میر ابوالقاسمی، تهران: انجمن آثار و مفاخر فرهنگی.
مستوفی، عبدالله. (1371)، شرح زندگی من یا تاریخ اجتماعی و اداری قاجاریه، ج 3. تهران: انتشارات زوار.
مکی، حسین (1357)، زندگانی سیاسی احمدشاه، تهران: امیرکبیر.
مهرداد، جعفر؛ اصغر نیا، محمدحسن، ضیایی، عبدالحمید (1385)، درآمدی تحلیلی تاریخی بر شخصیت و اندیشههای میرزا کوچک خان، رشت: حرف نو.
میرزا صالح، غلامحسین (1369)، جنبش میرزا کوچک خان بنا بر گزارشهای سفارت انگلستان، تهران: نشر تاریخ ایران.
میلز، سارا (1388)، گفتمان، ترجمه فتاح محمدی، زنجان: هزاره سوم.
نعمتی لیمایی، امیر. (1389)، مجموعه روزنامههای جنگل (نشریه نهضت جنگل)، مشهد: نشر امید مهر.
هوارث، دیوید (1378)، نظریه گفتمان، ترجمه سید علیاصغر سلطانی. فصلنامه علوم سیاسی، پاییز، شماره 2.
یقیکیان، گریگور. (1363)، شوروی و جنبش جنگل، به کوشش برزویه دهگان. تهران: نشر نوین.
یورگنسن، ماریان، فیلیپس، لوئیز (1389)، نظریه و روش در تحلیل گفتمان، ترجمه هادی جلیلی، تهران: نی.
Beyraq-e Edalat (1920), 23 May
Dailami, Pezhmann (1994), Nationalism and Communism in Iran: The Case of Gilan, 1915-1921, Ph.D. Thesis. Manchester: University of Manchester, 1994, pp: 24-167.
Dailami, P (1999), Braving in Tehran and the Origins of Soviet Policy in Iran, Revolutionary Russia, 12(2) (December): pp: 63-82.
Laclau, Ernesto (1990), New Reflections in the Revolution of Our Time, London: Verso.
Laclau, E & Moufe. Chantal (1985), Hegemony and Socialist Strategy: towards a Radical Democratic Politics, London: Verso.
Laclau, E & Moufe. C (1985), Hegemony and Socialist Strategy: towards a Radical Democratic Politics, London: Verso. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 410 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 261 |