پیوندهای مفید
آمار
| تعداد نشریات | 31 |
| تعداد شماره‌ها | 709 |
| تعداد مقالات | 6,689 |
| تعداد مشاهده مقاله | 9,265,384 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 6,369,594 |
تحلیل رمزگان شناسی داستان شیر و گاو در کلیلهودمنه نصرالله منشی | ||
| نقد و نظریه ادبی | ||
| مقاله 3، دوره 7، شماره 1 - شماره پیاپی 13، خرداد 1401، صفحه 55-77 اصل مقاله (1019.18 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22124/naqd.2022.19705.2220 | ||
| نویسندگان | ||
| مریم حبیبیان1؛ مرتضی محسنی* 2؛ غلامرضا پیروز3؛ حسین حسن پور آلاشتی4 | ||
| 1دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه مازندران، بابلسر، ایران. | ||
| 2استاد زبان و ادبیات فارسی دانشگاه مازندران، بابلسر، ایران. | ||
| 3استاد زبان و ادبیات فارسی دانشگاه مازندران، بابلسر، ایران | ||
| 4دانشیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه مازندران، بابلسر، ایران | ||
| چکیده | ||
| به باور بارت هر متنی از به هم بافته شدن پنج رمزگان برای ایجاد دلالتهای متنی شکل میگیرد: رمزگان هرمنوتیکی، رمزگان معنایی، رمزگان کنشی، رمزگان نمادین و رمزگان فرهنگی (ارجاعی). با بازگشایی این رمزگان‌ها میتوان معنای درون‌متنی را دریافت کرد. در این مقاله باب شیر و گاو که مهمترین باب سیاسی و اجتماعی کلیله و دمنه است، براساس سه رمزگان هرمنوتیک، معنایی و کنشی از رمزگانهای پنجگانه بارت بررسی و تحلیل شده‌است. دستاورد پژوهش ناظر براین است که این داستان با داشتن لایه معنایی و رمزگانی تودرتویی، قابلیت بررسی براساس الگوی رمزگانشناسی بارت را دارد. هر سه رمزگان از نظر میزان فراوانی کمترین اختلاف را دارند و این با نوع ادبیات تمثیلی که هر لایه با دیگر لایهها در ارتباط تنگاتنگ است، تناسب دارد و یک نشانه میتواند با هر سه رمزگان تفسیر شود. رمزگان هرمنوتیک در این روایت به‌صورت هرمنوتیک اصلی، شامل گفتگوی رای و برهمن و هرمنوتیک فرعی، شامل تعلیق موقّت و هرمنوتیک تأخیری است. میزان تعلیقهای موقّت در این داستان بیشتر است و معمّاها در طول روایت رمزگشایی میشود؛ رای به عنوان مخاطب خاص، مسیر داستان را از پیش تعیین میکند و داستان با قطعیت گفتمان او پیش میرود. در رمزگان معنایی، داستان شامل دلالتهای ضمنی است و میان عناصر داستان و کنش شخصیتها و جنبه نمادین آنها ارتباط معنادار وجود دارد. در رمزگان کنشی، روایت شامل یک پیرفت اصلی، شامل گفتگوی آغازین رای و برهمن و همچنین پیرفتهای فرعی است که در راستای بخشهای سهگانه پیرفت اصلی به کار رفتهاند و میان آنها رابطه اجمال و تفصیل برقرار است. مهمترین کنشها در این رمزگان، ترک و مرگ هستند که با فضای سیاسی داستان انطباق یافتهاند. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| رمزگان بارت؛ شیر و گاو؛ رمزگان هرمنوتیک؛ رمزگان معنایی؛ رمزگان کنش | ||
| مراجع | ||
|
احمدی، بابک. 1392. ساختار و تأویل متن، تهران: مرکز.
اسپرهم، داوود؛ شاگستاسبی، مولود و سالاری، عزیزالله. 1398. «تحلیل روایی داستان نخجیران و شیر مثنوی معنوی با رویکرد زبانشناسی مزگان رولان بارت»، پژوهشنامه نقد ادبی و بلاغت، سال 8(1): 1-19.
اسکولز، رابرت. 1383. درآمدی بر ساختگرایی در ادبیات، ترجمه فرزانه طاهری. تهران: آگه.
آموزگار، ژاله و ملک شهمیرزادی، صادق و حریریان، محمود و میرسعیدی، نادر. 1383. تاریخ ایران باستان، جلد1. تهران: سمت.
پاریاد، اختر. 1394. «نقد و بررسی تطبیقی کارکرد نمادین شیر و گاو». زبان و ادب فارسی (نشریه سابق دانشکده ادبیات دانشگاه تبریز)، 232(68): 32-47.
بارت، رولان. 1380. «مرگ مؤلف». ساختارگرایی، پساساختگرایی و مطالعات ادبی، ترجمه فرزان سجودی. تهران: پژوهشگاه فرهنگ و هنر اسلامی.
بوروس میتفورد، میراندا. 1394. دایره‌المعارف مصور نمادها و نشانهها، ترجمه معصومه انصاری و حبیب بشیرپور. تهران: سایان.
پورداود، ابراهیم. 1356. یشتها، ج2. تهران: دانشگاه تهران.
تقوی، محمد و بهنام، مینا. 1391. «تفاوت راوی قصهنویس و قصهگو در داستان شیرو گاو از کلیله و دمنه و داستانهای بیدپای». فصلنامه پژوهشهای زبان و ادبیات تطبیقی، (4): 67-83.
تمیمداری، احمد و عباسی، سمانه. 1393. «بررسی ساختارگرایانه باب شیر و گاو کلیله و دمنه براساس الگوی کلود برمون». متن‌پژوهی ادبی، 59 (18): 44-59.
چندلر، دانیل. 1387. مبانی نشانه‌شناسی، ترجمه مهدی پارسا. تهران: سوره مهر.
دهقانیان، جواد. 1390. «بازخوانی داستان شیر و گاو کلیله و دمنه براساس نظریه ساخت‌شکنی». فصلنامه پژوهشهای ادبی، سال 8(31و32): 97-115.
رجایی، فرهنگ. 1373. معرکه جهانبینیها در خردورزی سیاسی و هویت ما ایرانیان، تهران: احیاءکتاب.
رضی، احمد و حاجتی، سمیه. 1391. «تحلیل رفتار متقابل شخصیتها در داستان شیر و گاو از کلیلهودمنه»، پژوهشهای زبان و ادبیات فارسی، سال چهارم(1): 39-56.
ریمونکنان، شلومیت. 1387. روایت داستانی؛ بوطیقای معاصر، ترجمه ابوالفضل حری. تهران: نیلوفر.
زاهدی، چنور و یعقوبی جنبهسرایی، پارسا. 1392. «دلالتهای فضایی داستان شیر و گاو، تبیین نزاع قدرت و شیوههای تحریف آن». فصلنامه پژوهشهای ادبی، 42(10): 144-166.
زمانی، فاطمه و زمانی، نادره. 1398. «تحلیل بینامتنی بلبل و مور با زنجره و مور براساس رمزگان فرهنگی بارت». مطالعات ادبیات تطبیقی، 50 (13): 139-155.
سجودی، فرزان. 1384. نشانه‌شناسی و ادبیات (مجموعه مقالات)، تهران: فرهنگ کاوش.
شایگان، داریوش. 1356. ادیان و مکتبهای فلسفی هند، 2 جلد. تهران: امیر کبیر.
شعیری، حمیدرضا. 1388. مبانی معناشناسی نوین، تهران: سمت.
صهبا، فروغ؛ عمرانپور، محمدرضا و آزاد، راضیه. 1392. «پیرفتها، رابطهها، کارکردها در داستان کوتاه»، فصلنامه زبان و ادبیات فارسی، 74 (21): 93-117.
عاملیرضایی، مریم. 1396. «تحلیل مناسبات قدرت و حقیقت از دیدگاه فوکو در داستان شیر و گاو کلیله و دمنه». فصلنامه پژوهشهای ادبی، 58 (14): 81-103.
فتوحی، محمود.1389. بلاغت تصویر، تهران: سخن.
فقیه ملک مرزبان، نسرین و کریمی، طاهره. 1393. «رمزگانشناسی حیوان در داستانهای کوتاه شهریار مندنیپور»، فصلنامه تخصص مطالعات داستانی، سال دوم(3): 91-108.
کالر، جاناتان. 1388. بوطیقای ساختگرا (ساختگرایی، زبانشناسی و مطالعه ادبیات)، ترجمه کوروش صفوی. تهران: مینوی خرد.
کریستینسن، آرتور. 1383. نمونههای نخستین انسان و نخستین شهریار در تاریخ افسانههای ایرانیان، ترجمه ژاله آموزگار و احمد تفضلی. تهران: چشمه.
مارتین، والاس.1386. نظریههای روایت، ترجمه محمد شهبا. تهران: هرمس.
محجوب، محمد جعفر.1336. درباره کلیله و دمنه. تهران: خوارزمی.
مکاریک، ایرنا ریما. 1384. دانشنامه نظریههای ادبی، ترجمه مهران مهاجر و محمد نبوی. تهران: آگه.
منشی، نصرالله. 1388. کلیلهودمنه، به تصحیح مجتبی مینوی. تهران: امیر کبیر.
میرصادقی، جمال. 1386. ادبیات داستانی (قصه، رمانس، داستان کوتاه، رمان)، تهران: سخن.
وارنر، رکس. 1387. دانشنامه اساطیر جهان، ترجمه ابوالقاسـم اسـماعیل‌پـور. تهـران: اسـطوره.
هینلز، جان راسل. 1385. شناخت اساطیر ایران، ترجمه ژاله آموزگار و احمد تفضلی. تهران: چشمه.
یعقوبی جنبهسرایی، پارسا و احمدپناه، فاتح. 1390. «ساختار روایی کلیلهودمنه براساس گفتمان‌کاوی تعامل رای و برهمن». ادب‌پژوهی، (18): 71-100.
یعقوبی جنبهسرایی، پارسا. 1396. «موضع مؤلف پنهان حکایتهای کلیلهودمنه: برساخت توزیع فضا». نقد و نظریه ادبی، سال دوم(3): 54-84.
Barthes, Roland. 1970. s/z, Trans. Richard Howard & Richard mile. New York: Hill and wan. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 800 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 236 |
||