تعداد نشریات | 31 |
تعداد شمارهها | 744 |
تعداد مقالات | 7,079 |
تعداد مشاهده مقاله | 10,192,441 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 6,873,194 |
چارچوبهای ارجاع زمانی در زبان فارسی | ||
زبان فارسی و گویشهای ایرانی | ||
مقاله 10، دوره 6، شماره 2 - شماره پیاپی 12، اسفند 1400، صفحه 243-263 اصل مقاله (1.2 M) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22124/plid.2022.18658.1515 | ||
نویسنده | ||
سهند الهامی خراسانی* | ||
دانشآموختۀ دکتری زبانشناسی همگانی، دانشکده ادبیات فارسی و زبانهای خارجی، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران | ||
چکیده | ||
این مقاله به بررسی مباحث مربوط به چارچوبهای ارجاع زمانی در زبان فارسی پرداختهاست. در چارچوبهای ارجاع زمانی آنچه بیش از همه آشکار است پراکندگی نظری است. مقالۀ حاضر با نگاه به زبان فارسی، مروری بر رویکردها و مسائل اصلی این حوزه داشتهاست؛ مشاهده شده که در این زبان، میان حوزههای مکان و زمان رابطه وجود دارد؛ اما اگرچه مثالهای عمدهای از بیان زمان براساس مکان یافت میشود، این رابطه یکسویه نیست و توضیح مکان براساس زمان نیز در این زبان ممکن است. مثالهایی از زبان فارسی برای مفاهیم نظری مرتبط، همچون انگارههای خود متحرک و زمان متحرک، تسلسل الف و ب و چارچوبهای اشاری، پیدرپی و خارجی ارائه شدهاست و با نظرسنجی از گویشوران این زبان، مشخص شده معنی زمانی «جلوتر» در فارسی برای بیشتر گویشوران معادل «زودتر» بودهاست. درخصوص کاربرد چارچوبهای ارجاع مکانی در حوزۀ زمان نکاتی مطرح شده و نگاهی انتقادی به بحث استعاره درخصوص ارجاع زمانی نیز ارائه شدهاست. | ||
کلیدواژهها | ||
چارچوبهای ارجاع زمانی؛ رابطۀ مکان و زمان؛ زبان فارسی؛ استعاره؛ کاهش و حذف | ||
مراجع | ||
رضانژاد، ا. 1389. مقولهبندی زمان در زبان فارسی. پایاننامۀ کارشناسی ارشد. تهران: دانشگاه علامه طباطبائی.
رئیسی، فاطمه و همکاران . 1399. «استعارههای مفهومی زمان در زبان فارسی: رویکردی شناختی-پیکرهای»، مطالعات زبانها و گویشهای غرب ایران، 8(28): 15-29.
شکری، یدالله و شمسیزاده، سمانه. 1397. «بررسی استعارۀ زمان در تاریخ بیهقی با رویکرد زبانشناسی شناختی»، مطالعات زبانی و بلاغی، 9(18): 211-232.
صفوی، ک. 1391. «حذف یا کاهش»، در نوشتههای پراکنده؛ دفتر اول: معنیشناسی. تهران: علمی: 483-540.
صفوی، ک. 1396. «حشو در استنتاج». در نوشتههای پراکنده؛ دفتر پنجم: زبانشناسی و درک انسان. تهران: علمی: 137-240.
کریمی، م. 1394. بررسی استعارۀ زمان در اشعار سهراب سپهری از دیدگاه زبانشناسی شناختی، پایاننامۀ کارشناسی ارشد. تهران: دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی.
گلفام، ا. و همکاران. 1388. «استعارۀ زمان در شعر فروغ فرخزاد از دیدگاه زبانشناسی شناختی»، نقد ادبی، 7: 121-136.
نعمتاللهی، ا. 1396. «بررسی استعارههای زمان، بر پایۀ نظریۀ معاصر استعاره، در اشعار کتاب ’من از چمدانهای خالی میترسم‘ سرودۀ فرحناز عباسی». ارائهشده در نخستین کنگرۀ ملی پژوهشهای نوین در روانشناسی شناختی (مغز و شناخت)، دانشگاه گیلان.
یوسفیراد، ف. 1382. بررسی استعاره زمان در زبان فارسی: رویکرد معناشناسی شناختی. پایاننامۀ کارشناسی ارشد. تهران: دانشگاه تربیت مدرس.Bender, A., & Beller, S. 2014. “Mapping spatial frames of reference onto time: A review of theoretical accounts and empirical findings”. Cognition 3(132): 342–382. Bender, A., Beller, S. & Bennardo, G. 2010. “Temporal Frames of Reference: Conceptual Analysis and Empirical Evidence from German, English, Mandarin Chinese and Tongan”. Journal of Cognition and Culture 3-4(10): 283–307. Boroditsky, L. 2000. “Metaphoric structuring: Understanding time through spatial metaphors”. Cognition 1(75): 1–28. Casasanto, D. 2010. “Space for Thinking”. In V. Evans & P. Chilton (eds.). Language, Cognition and Space; The State of the Art and New Directions. London: Equinox Publishing Ltd: 457-478. Evans, V. 2004. The Structure of Time. Amsterdam, Philadelphia: John Benjamins Publishing Company. Evans, V. 2009. How Words Mean: Lexical Concepts, Cognitive Models and Meaning Construction. Oxford: Oxford University Press. Evans, V. 2013. Language and Time; a cognitive linguistic approach. Cambridge: Cambridge University Press. Galton, A. 2011. “Time flies but space does not: Limits to the spatialisation of time”. Journal of Pragmatics 3(43): 695–703. Gentner, D. 2001. “Spatial metaphors in temporal reasoning”. In M. Gattis. (ed). Spatial Schemas and Abstract Thought. 203–222. Cambridge: MIT Press. Grady, J. 1997. Foundations of Meaning: Primary Metaphors and Primary Scenes. unpublished doctoral thesis, Linguistics dept, UC Berkeley. Haspelmath, M. 1997. From Space to Time: Temporal Adverbials in the World's Languages. München – Newcastle: LINCOM Europa. Lakoff, G., & Johnson, M. 1980 Metaphors We Live By. Chicago: University of Chicago Press. Lakoff, G., & Johnson, M. 1999 Philosophy in the Flesh: The Embodied Mind and its Challenge to Western Thought. Chicago: University of Chicago Press. Lakoff, G. 1987. Women, Fire and Dangerous Things: What Categories Reveal About the Mind. Chicago: University of Chicago Press. Levinson, S. C. 2003. Space in Language and Cognition; Explorations in Cognitive Diversity. Cambridge: Cambridge University Press. Locke, J. 1989/1995 An Essay Concerning Human Understanding. Amherst: Promethius Books. McGlone, M. S., & Harding, J. L. 1998. “Back (or forward?) to the future: The role of perspective in temporal language comprehension”. Journal of Experimental Psychology: Learning, Memory, and Cognition, 5(24): 1211–1223. McTaggart, J. 1908. “The unreality of time”. Mind 17(68): 457–474. Moore, K. E. 2000. Spatial experience and temporal metaphors in Wolof: Point of view, conceptual mapping, and linguistic practice. PhD dissertation, Department of Linguistics, University of California, Berkeley. Moore, K. E. 2006. “Space-to-time mappings and temporal concepts”. Cognitive Linguistics, 2(17): 199–244. Moore, K. E. 2011. “Ego-perspective and field-based frames of reference: temporal meanings of FRONT in Japanese”, Wolof, and Aymara”. Journal of Pragmatics, 3(43): 759–776. Murphy, G. 1996. “On metaphoric representation”. Cognition 2(60): 173–204. Murphy, G. 1997. “Reasons to doubt the present evidence for metaphoric representation”. Cognition 62: 99–108. Núñez, R., & Sweetser, E. 2006. “With the future behind them: convergent evidence from Aymara language and gesture in the crosslinguistic comparison of spatial construals of time”. Cognitive Science 3(30): 401–450. Radden, G. 2004. “The metaphor TIME AS SPACE across languages”. In N. Baumgarten, C. Böttger, M. Motz & J. Probst (eds). Übersetzen, interkulturelle Kommunikation, Spracherwerb und Sprachvermittlung. Bochum: AKS: 225-238. Sinha, C., & da Silva Sinha, V., Sampaio, W. & Zinken, J. 2011. “When time is not space: the social and linguistic construction of time intervals in an Amazonian culture”. Language and Cognition, 1(3): 137–169. Tenbrink, Th. 2011. “The language of space and time”. Journal of Pragmatics 43: 691–694. Zinken, J. 2010. “Temporal frames of reference”. In V. Evans & P. Chilton (eds). Language, Cognition and Space; The State of the Art and New Directions. London: Equinox Publishing Ltd: 479-498. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 537 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 171 |