تعداد نشریات | 31 |
تعداد شمارهها | 748 |
تعداد مقالات | 7,112 |
تعداد مشاهده مقاله | 10,245,924 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 6,899,681 |
بررسی و تحلیل «نامدهی» در اشعار سیداشرفالدین گیلانی (بر اساس الگوی بازنمایی کارگزاران اجتماعی ونلیوون) | ||
نقد و نظریه ادبی | ||
مقاله 2، دوره 7، شماره 1 - شماره پیاپی 13، خرداد 1401، صفحه 29-54 اصل مقاله (1.02 M) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22124/naqd.2022.17419.2075 | ||
نویسندگان | ||
طاهره میرهاشمی* ؛ زهرا رجبی | ||
استادیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه اراک، اراک، ایران | ||
چکیده | ||
«نامدهی» ساختاری گفتمانمدار است که ریشه در ایدئولوژی سخنور داشته، جهتگیری وی را نسبت به کارگزاران اجتماعی مختلف نشان میدهد و گاه به القای افکار او کمک میکند. جستار حاضر بر آن است تا براساس الگوی بازنمایی کارگزاران اجتماعیِ ون لیوون (1996) به بررسی و تحلیل این ساختار در شعر سیداشرفالدین گیلانی بپردازد و به این پرسشها پاسخ دهد: 1- کدام کارگزاران اجتماعی در سرودههای او به کمک مؤلفه گفتمانمدار «نامدهی» بازنمایی شدهاند؟؛ 2- او در اِعمال این ساختار گفتمانمدار بر کارگزاران اجتماعی تحت تأثیر چه عواملی بودهاست؟؛ 3- «نامدهی» در سرودههای وی منجر به القای چه عواطف و اندیشههایی شدهاست؟ دستاورد پژوهش بیانگر آن است که او با استفاده از انواع نامدهیِ مستقیم و غیرمستقیم به بازنمایی کارگزاران اجتماعیِ معاصر و کارگزاران اجتماعیِ تاریخی (دینی و ملی) پرداختهاست. بعضی از عواملی که در اِعمال این ساختار گفتمانمدار بر کارگزاران فوق، تأثیر داشته عبارت است از: مخاطبان اصلی سیداشرف، که عامه مردم بودهاند، جهانبینی دینی او و شرایط اجتماعی آن روزگار، که لزوم یادآوری گذشته با شکوه ایران را ایجاب میکرد. انواع نامدهی در شعر نسیم شمال برای بیدار کردن عواطف دینی و ملی مردم، بیان نگرش و جهتگیری سخنور نسبت به کارگزاران موردبحث، آگاه کردن مردم از عظمت گذشته کشور، تعظیم و بزرگداشت کارگزاران و موارد دیگر به کار رفتهاست. | ||
کلیدواژهها | ||
تحلیل گفتمان انتقادی؛ ساختارهای گفتمانمدار؛ نامدهی؛ شعر مشروطه؛ سیداشرفالدین گیلانی | ||
مراجع | ||
آقاگلزاده، فردوس. 1385. تحلیل گفتمان انتقادی، تهران: انتشارات علمی و فرهنگی.
آقاگلزاده، فردوس و غیاثیان، مریمسادات. 1386. «رویکردهای غالب در تحلیل گفتمان انتقادی». زبان و زبانشناسی، (5): 39-54.
آرینپور، یحیی. 1375. از صبا تا نیما، ج 2، تهران: زوّار.
آژند، یعقوب. 1363. ادبیات نوین ایران، تهران: امیرکبیر.
آشوری، داریوش. 1357. فرهنگ سیاسی، تهران: مروارید.
ارشاد، فرهنگ. 1391. کندوکاوی در جامعهشناسی ادبیات، تهران: آگه.
امینپور، قیصر. 1384. سنت و نوآوری در شعر معاصر، تهران: علمی و فرهنگی.
برچ، دیوید. 1385. «زبانشناسی انتقادی». دانشنامه نظریههای ادبی معاصر، ویرایشِ ایرنا ریما مکاریک. ترجمه مهران مهاجر و محمد نبوی. تهران: آگه. 160- 165.
پارسا نسب، محمد. 1387. جامعهشناسی ادبیات فارسی: از آغاز تا سال 1357، تهران: سمت.
جنیدی جعفری، محمود و خاقانی، طوبی. 1394. «بررسی بازنمایی کنشهای اجتماعی در مجموعه داستان زن زیادی از جلال آلاحمد براساس الگوی ونلیوون». زبانشناخت، (12): 77- 97.
حسینی، اشرفالدین. 1385. کلیّات جاودانه نسیم شمال، به کوشش حسین نمینی. تهران: اساطیر.
دهخدا، علیاکبر. 1377. لغتنامه، تهران: دانشگاه تهران.
ذاکرحسین، عبدالرحیم. 1368. مطبوعات سیاسی ایران در عصر مشروطیت، تهران: دانشگاه تهران.
راودراد، اعظم. 1382. نظریههای جامعهشناسی هنر و ادبیات، تهران: دانشگاه تهران.
سلطانی، علیاصغر. 1383. «تحلیل گفتمان بهمثابه نظریه و روش». مجله علوم سیاسی، (28): 153-180.
شریف، مریم و یارمحمدی، لطفالله. 1393. «بررسی رباعیات خیام از منظر گفتمانشناسی انتقادی با بهرهگیری از مؤلفههای جامعهشناختی-معنایی گفتمانمدار». شعرپژوهی، (20): 67- 82.
شفیعیکدکنی، محمدرضا. 1359. ادوار شعر فارسی (از مشروطیت تا سقوط سلطنت)، تهران: توس.
شفیعیکدکنی، محمدرضا. 1390. با چراغ و آینه در جستجوی ریشههای تحول شعر معاصرِ ایران، تهران: سخن.
صاحبی، سیامک و فلاحی، محمدهادی و توکلی، نسترن. 1389. «بررسی و نقد روایی گلستان براساس نظریه تحلیل انتقادی گفتمان». پژوهش زبان و ادبیات فارسی، (16): 109-133.
عبداللهی، منیژه. 1384. «نگاهی به اندیشه و شعر نسیم شمال». شاعر مردم: یادنامه سید اشرفالدین حسینی (نسیم شمال)، به اهتمام علیاصغر محمدخانی. تهران: سخن. 135-149.
غلامعلیزاده، خسرو و تفکری رضایی، شجاع و اکبری، حمیدرضا. 1396. « نامدهی و طبقهبندی کنشگران اجتماعی در داستان آل براساس الگوی ونلیوون». جستارهای زبانی، (7): 71- 89.
فرکلاف، نورمن. 1379. تحلیلِ انتقادیِ گفتمان، ترجمه فاطمه شایسته پیران و دیگران. ویراستاران محمد نبوی و مهران مهاجر. تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی؛ مرکز مطالعات و تحقیقات رسانهها.
مسجدجامعی، احمد. 1384. «شاعرِ ملی». شاعر مردم: یادنامه سید اشرفالدین حسینی (نسیم شمال)، به اهتمام علیاصغر محمدخانی. تهران: سخن. 99-107.
مظفریپور، مریم و تقوی، محمدعلی و اطهری، حسین. 1389. «تحلیل گفتمانی تصویر دیگری در مطبوعات حزب توده». رسانه، 81 (1): 63-86.
نجفی، ابوالحسن. 1387. فرهنگ فارسی عامیانه، تهران: نیلوفر.
نفیسی، سعید. 1385. «سیداشرفالدین گیلانی». کلیّات جاودانه نسیم شمال، به کوشش حسین نمینی. تهران: اساطیر. 7-14.
نورمحمدی، محمد. 1384. «ناگفتههایی در باب زندگانی سید اشرفالدین حسینی». شاعر مردم: یادنامه سید اشرفالدین حسینی (نسیم شمال)، به اهتمام علیاصغر محمدخانی. تهران: سخن. 34-59.
وحیدا، فریدون. 1387. جامعهشناسی در ادبیات فارسی، تهران: سمت.
وندایک، تئون. 1382. مطالعاتی در تحلیل گفتمان: از دستور متن تا گفتمانکاوی انتقادی، ترجمه پیروز ایزدی و دیگران. تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
یارمحمدی، لطفالله. 1383. گفتمانشناسی رایج و انتقادی، تهران: هرمس.
یارمحمدی، لطفالله. 1385. ارتباطات از منظر گفتمانشناسی انتقادی، تهران: هرمس.
یورگنسن، ماریان و فیلیپس، لوئیز. 1395. نظریه و روش در تحلیل گفتمان، ترجمه هادی جلیلی. تهران: نی.
هال، استوارت. 1391. «گزیدههایی از عمل بازنمایی». نظریههای ارتباطات، ج 3. ویراستار انگلیسی پل کوبلی. سر ویراستار فارسی سعیدرضا عاملی. ترجمـه احسـان شاقاسـمی. تهران: پژوهشکده مطالعات فرهنگی واجتماعی وزارت علوم. 349- 379.
هال، استوارت. 1393. معنا، فرهنگ و زندگی اجتماعی، ترجمه احمد گلمحمدی. تهران: نشر نی.
Van Leeuwen, Theo. 1996. “The Representation Of Social Actors”. Texts and Practices: Readings CDA, Eds. Carmen Rosa Caldas-Coulthard & Malcom Coulthard. Londen: Routledge: 32-70. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 2,271 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 208 |