پیوندهای مفید
آمار
| تعداد نشریات | 31 |
| تعداد شماره‌ها | 708 |
| تعداد مقالات | 6,666 |
| تعداد مشاهده مقاله | 9,207,231 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 6,318,787 |
نقد «زیبایی‌شناسی منفی» در رمان آذر، شهدخت، پرویز و دیگران | ||
| نقد و نظریه ادبی | ||
| مقاله 5، دوره 6، شماره 2 - شماره پیاپی 12، اسفند 1400، صفحه 99-118 اصل مقاله (1.03 M) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22124/naqd.2022.17063.2045 | ||
| نویسندگان | ||
| الناز خجسته زنوزی* 1؛ محبوبه مباشری2 | ||
| 1دانش‌آموخته دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه الزهرا، تهران، ایران | ||
| 2دانشیار زبان و ادبیات فارسی دانشکدۀ ادبیات دانشگاه الزهرا (س)، تهران، ایران. | ||
| چکیده | ||
| مبحث «زیبایی‌شناسی انتقادی» مکتب فرانکفورت، نگره‌های انتقادی هنر را بررسی می‌کند تا آشکار سازد که بروز مفهوم آزادی در جامعة سرمایه‌داری با موانع متعددی روبه‌روست؛ موانعی که در اشکال مختلف اقتصاد، سیاست، ایدئولوژی، هنر، فرهنگ و رسانه‌های جمعی وجود دارد و طی فرایندی سازمان‌یافته، موجب ظهور جامعه‌ای مصرف‌زده می‌شود. در این میان، «زیبایی‌شناسی منفی» به تحلیل مظاهر مصرفی غرب می‌پردازد تا ابعاد خردستیز یک جامعة «تک‌ساحتی» را به پرسش بکشد. سرانجام، پدیده‌ای به نام «صنعت فرهنگ» از دل این اندیشه‌ها سر برمی‌آورد و برای فریفتن افراد از انواع رسانه‌ها و ابزارهای تبلیغاتی و مصرفی استفاده می‌کند. بدین ترتیب، هوش و حواس مصرف‌کننده در تصرف این ابزارها قرار گرفته و هرگونه اراده و آگاهی از وی سلب می‌شود. رمان آذر، شهدخت، پرویز و دیگران از مرجان شیرمحمدی، تصویری از همین جهان مصرفی است که انسان‌ها را به رقابت در مصرف وامی‌دارد. این پژوهش با بهره‌گیری از روش توصیفی ـ تحلیلی، تبیین می‌کند که شیءوارگی و مصرف‌زدگی، شخصیت‌های این اثر را به سوژه‌هایی در جهانی مملو از ابژه‌های مصرفی تبدیل کرده و نفوذ «صنعت فرهنگ» در جهان سلطه، موجب شده‌است شکافی عمیق بین فرهنگ خودی و غیرخودی ایجاد شود. ازاین‌رو، با بهره‌گیری از مفاهیمی همچون مصرف‌زدگی، انباشتگی و وفور، می‌توان به نقد ابعاد «زیبایی‌شناسی منفی» در هویت کاذب شخصیت‌های داستان پرداخت. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| زیبایی‌شناسی منفی؛ صنعت فرهنگ؛ آدورنو؛ مارکوزه؛ آذر شهدخت پرویز و دیگران | ||
| مراجع | ||
|
آدورنو، ت. و هورکهایمر، م. 1385. دیالکتیک روشنگری، ترجمه م. فرهادپور و ا. مهرگان. تهران: گام نو.
آدورنو، ت و هورکهایمر، م. 1396. به‌سوی مانیفست نو، ترجمه ا.ه. افتخاری‌راد. تهران: چشمه.
آدورنو، ت. 1399. علیه ایده‌آلیسم، ترجمه م. فرهادپور. تهران: هرمس.
آرام، ع. 1393. «بعد زیبایی‌شناسی و قاعده طلایی (نگاهی به تعامل هنر و اخلاق در اندیشه هربرت مارکوزه)». کیمیای هنر، (12): 55-76.
استوری، ج. 1389. مطالعات فرهنگی درباره فرهنگ عامه، ترجمه ح. پاینده. تهران: آگه.
باتامور، ت. 1394. مکتب فرانکفورت، ح.ع. نوذری. تهران: نی.
بشیریه، ح. 1387. تاریخ اندیشه‌های سیاسی در قرن بیستم، ج1. تهران: نی.
بودریار، ژ. 1388. جامعه مصرفی، ترجمه پ. ایزدی. تهران: ثالث.
پولادی، ک. 1388. تاریخ اندیشه‌های سیاسی در غرب قرن بیستم، تهران: مرکز.
جعفری، ر. 1393. «نقد و بررسی فیلم آذر، شهدخت، پرویز و دیگران». بازیابی در .http://naghdefarsi.com
خلیلی‌فرد، ی. 1394. «سرگشتگی پرویز و دیگران!». بازیابی در: http://www.salamcinema.ir.
ریچارد، ب. 1388. روانکاوی فرهنگ عامه، ترجمه ح. پاینده. تهران: ثالث.
شاهنده، ن. و نوذری، ح.ع. 1392. «هنر و حقیقت در نظریه زیبایی‌شناسی آدورنو». حکمت و فلسفه، 3(9): 60-35.
شیرمحمدی، م. 1393. آذر شهدخت پرویز و دیگران. تهران: ثالث.
صافاریان، ر. 1393. «نگاهی به مضامین فیلم آذر، شهدخت، پرویز و دیگران ساخته بهروز افخمی». بازیابی در: https://robertsafarian.com.
قلی‌پور، م.ح. 1395. «نقد فیلم آذر، شهدخت، پرویز و دیگران». بازیابی در: http://filmovies.ir.
کلنر، د. 1387. «نقدی بر زیبایی‌شناسی مارکوزه». ترجمه ع. عامریمهابادی. پژوهش‌نامه فرهنگستان هنر، (10): 101-106.
لوکاچ، ج. 1396. تاریخ و آگاهی طبقاتی، ترجمه م.ج. پوینده. تهران: بوتیمار.
مارکس، ک. 1378. دست‌نوشته‌های اقتصادی و فلسفی 1844، ترجمه ح. مرتضوی. تهران: آگه.
مارکس، ک. 1386. سرمایه، ج1. ترجمه ا. اسکندری. تهران: فردوس.
مارکوزه، ه. 1368. بعد زیبایی‌شناختی، ترجمه د. مهرجویی. تهران: اسپرک.
مارکوزه، هربرت. 1389. در باب اقتدار، ترجمه م. گل‌محمدی و ع.ع. بیگی. تهران: گام نو.
مارکوزه، ه. 1394. انسان تک‌ساحتی، ترجمه م. مؤیدی. تهران: امیرکبیر.
مکاریک، ا.ر. 1384. دانش‌نامه نظریه‌های ادبی معاصر، ترجمه م. مهاجر و م. نبوی. تهران: آگاه.
نوذری، ح.ع. 1394. نظریه انتقادی مکتب فرانکفورت، تهران: آگه.
والامنش، ش. 1364. مارکسیسم: نقد منفی، نقد مثبت، تهران: بی‌نا.
وبلن، ت. 1387. نظریه طبقه تن‌آسا، ترجمه ف. ارشاد. تهران: نی.
| ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 628 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 412 |
||