تعداد نشریات | 31 |
تعداد شمارهها | 743 |
تعداد مقالات | 7,072 |
تعداد مشاهده مقاله | 10,150,674 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 6,858,327 |
ارزیابی روابط بین صفات مرتبط با عملکرد و کیفیت دانه در تعدادی از لاین های امیدبخش برنج (Oryza sativa L.) | ||
تحقیقات غلات | ||
دوره 11، شماره 2، شهریور 1400، صفحه 105-119 اصل مقاله (1021.01 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22124/cr.2021.20707.1692 | ||
نویسندگان | ||
زهرا خادم حسینی* 1؛ بابک ربیعی2 | ||
1دانش آموخته کارشناسی ارشد، گروه مهندسی تولید و ژنتیک گیاهی، دانشکده علوم کشاورزی، دانشگاه گیلان، رشت، ایران | ||
2استاد، گروه مهندسی تولید و ژنتیک گیاهی، دانشکده علوم کشاورزی، دانشگاه گیلان، رشت، ایران | ||
چکیده | ||
بررسی ارتباط بین صفات، نقش مهمی در اصلاح نباتات دارد و میتواند شاخصهای انتخاب مناسب برای اصلاح جمعیت را شناسایی و معرفی کند. در این تحقیق، روابط بین صفات مرتبط با عملکرد و کیفیت دانه در 62 لاین امیدبخش برنج ارزیابی شد. آزمایش در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در موسسه تحقیقات برنج کشور در سال 1399 انجام شد. برآورد ضرایب همبستگی فنوتیپی بین صفات نشان داد که بین عملکرد دانه با صفات وزن هزار دانه، تعداد دانه پر در خوشه، تعداد خوشه در بوته و روز تا 50 درصد گلدهی، همبستگی مثبت و معنیدار و با ارتفاع بوته و طول خوشه، همبستگی منفی و معنیدار وجود داشت. وراثتپذیری خصوصی صفات اندازهگیری شده نیز از حدود 32 درصد برای تعداد دانه پر در خوشه تا 49 درصد برای عرض برگ پرچم و طول دانه متغیر بود. تجزیه علیت بین عملکرد دانه با سایر صفات مورد مطالعه نشان داد که سه صفت وزن هزار دانه، تعداد خوشه در بوته و تعداد دانه پر در خوشه دارای اثر مستقیم مثبت و معنیدار بر عملکرد دانه بودند و میتوانند بهعنوان شاخصهای مناسب جهت انتخاب لاینهای پرمحصول استفاده شوند. تجزیه به عاملها نشان داد که چهار عامل اصلی و مستقل که 50/78 درصد از تغییرات کل دادهها را توجیه کردند، عاملهای پنهانی موثر بر صفات مورد مطالعه بودند. این عاملها بهترتیب تحت عنوان عامل عملکرد دانه و تیپ بوته، ویژگیهای ظاهری دانه، راندمان تبدیل و نرخ باروری نامگذاری شدند. تجزیه خوشهای با استفاده از روش حداقل واریانس "وارد" نیز لاینهای مورد بررسی را در سه خوشه مجزا گروهبندی کرد و گروه اول با تعداد 13 لاین، از نظر تعداد خوشه در بوته، تعداد دانه پر در خوشه، درصد باروری خوشه و عملکرد دانه، میانگین بیشتر و از نظر ارتفاع بوته و تعداد دانه پوک در خوشه، میانگین کمتری از سایر گروهها داشت. این گروه، از نظر میزان آمیلوز نیز متوسط و از نظر طول دانه و طویل شدن دانهها بعد از پخت نیز مقادیر بیشتری از سایر گروهها داشت و بنابراین بهنظر میرسد لاینهای این گروه بتوانند پس از ارزیابی در آزمایشهای ناحیهای بهعنوان رقمهای جدید پرمحصول و کیفی معرفی شوند. | ||
کلیدواژهها | ||
تجزیه های چند متغیره؛ تنوع ژنتیکی؛ شاخصهای انتخاب؛ عملکرد و اجزای عملکرد | ||
مراجع | ||
Ahmadi Shad, M. A., Sohani, M. M., Ebadi, A. A., Samizadeh Lahiji, H. and Hosseini Chaleshtori, M. 2018. Choice of the effective traits on grain yield as selection indices in progressive F6 populations in rice (Oryza sativa L. ). Cereal Research 8: 157-167. (In Persian With English Abstract).##Allahgholipour, M., Farshadfar, E. and Rabiei, B. 2015. Morphological and physico-chemical diversity in different rice cultivars by factor and cluster analysis. Cereal Research 4: 293-307. (In Persian With English Abstract).##Amegan, E., Efisue, A., Akoroda, M., Shittu, A. and Tonegnikes, F. 2020. Genetic diversity of Korean rice (Oryza sativa L.) germplasm for yield and yield related traits for adoption rice farming system in Nigeria. International Journal of Genetics and Genomics 8 (1): 19-28.##Budhlakoti, V., Joshi, A. and Bhatt, N. 2019. Genetic variability, heritability, genetic advance and correlation studies for yield and component traits in rice (Oryza sativa L.). Journal of Pharmacognosy and Phytochemistry 8: 200-204.##Chuchert, S., Nualsri, Ch., Junsawang, N. and Soonsuwon, W. 2018. Genetic diversity, genetic variability, and path analysis for yield and its components in indigenous upland rice (Oryza sativa L. var. glutinosa). Songklanakarin Journal of Science and Technology 40: 609-616.##Danesh Gilevaei, M., Samizadeh, H. and Rabiei, B. 2017. Grouping of rice (Oryza sativa L.) lines based on multivariate analysis under drought stress condition. Iranian Journal of Field Crop Science 48: 1027-1039. (In Persian with English Abstract).##Devi, R. K., Venkanna, V., Hari, Y., Satish Chandra, B., Lingaiah, N. and Prasad, K. R. 2020. Studies on genetic diversity and variability for yield and quality traits in promising germplasm lines of rice (Oryza sativa L.). The Pharma Innovation Journal 9 (1): 391-399.##Falconer, D. S. and Mackay, T. F. C. 1996. Introduction to quantitative Genetics. 4th Edition, Addison Wesley Longman, Harlow.##Ghorbani, H., Samizadeh Lahiji, H., Rabiei, B. and Allahgholipour, M. 2011. Grouping different rice genotypes using factor and cluster analysis. Journal of Agricultural Science and Sustainable Production 21 (3): 90-104. (In Persian With English Abstract).##Ghorbani, H., Samizadeh Lahiji, H., Rabiei, B. and Allahgholipour, M. 2019. Studying the relationship between yield and correlated yield components in rice (Oryza sativa L.) using regression and path analysis. Journal of Crop Breeding 11: 115-123. (In Persian With English Abstract).##Islam, M. Z., Akter, N., Prince, F. R. K., Monir, N. and Kkalequzzaman, M. 2020. Genetic variability and inter-relationship between yield and yield components in Jhum rice (Oryza sativa L.) genotypes of Khagrachhari district in Bangladesh. A Scientific Journal of Krishi Foundation 18: 01-09.##Jokarfard, V. and Rabiei, B. 2020. Selecting superior and high yielding recombinant inbred lines of an F11 rice population using index selection method. Cereal Research 10: 19-32. (In Persian With English Abstract).##Kushwaha, N., Kant, R., Kumar, R., Chhaya, R., Sinha, N., Singh, D. and Mohanty, T. A. 2020. Study of genetic divergence in lowland rice genotypes of Bihar. International Journal of Current Microbiology and Applied Sciences 9 (2): 88-94.##Lakshmi, V. G., Sreedhar, M., Gireesh, C. and Vanisri, S. 2020. Genetic variability, correlation and path analysis studies for yield and yield attributes in African rice (Oryza glaberrima) germplasm. Electronic Journal of Plant Breeding 11: 399-404.##Nili, A., Rabiei, B., Allahgholipour, M. and Ebadi, A. A. 2017. Assessing molecular diversity and genetic relationships among rice (Oryza sativa L.) varieties. Cereal Research 7: 33-50. (In Persian with English Abstract).##Nithya, N., Beena, R., Stephen, R., Abida, P. S., Jayalekshmi, V. G., Viji, M. M. and Manju, R. V. 2020. Genetic variability, heritability, correlation coefficient and path analysis of morphophysiological and yield related traits of rice under drought stress. Chemical Science Review and Letters 9 (33): 48-54.##Nomura, T., Arakawa, N., Yamamoto, T., Ueda, T., Adachi, Sh., Yonemaru., J.-I., Abe, A., Takagi, H., Yokoyama, T. and Ookawa, T. 2019. Next generation long-culm rice with superior lodging resistance and high grain yield, Monster rice 1. Plos One 14 (8): e0221424.##Perween, S., Kumar, A., Adan, F. and Danish, M. D. 2020. The inter-relationship among yield and yield attributing traits of rice (Oryza sativa L.) under irrigated condition through correlation coefficient studies and path analysis. International Journal of Chemical Studies 8: 1409-1414.##Rabiei, B., Valizadeh, M., Ghareyazie, B. and Moghaddam, M. 2004. Evaluation of selection indices for improving rice grain shape. Field Crops Research 89: 359-367.##Sabri, R. S., Rafii, M., Ismail, M. R., Yusuff, O., Chukwu, S. C. and Hasan, N. A. 2020. Assessment of agro-morphologic performance, genetic parameters and clustering pattern of newly developed blast resistant rice lines tested in four environments. Agronomy 10: 1-17.##Sandeep, S., Sujatha, M., Neeraja, C. N. and Subbarao, L. V. 2020. Assessment of inter-relationships between yield and yield attributes for heat tolerance in rice (Oryza sativa L.). Agricultural Reserch 57: 648-654.##Sangare, J., Konate, A., Cisse, F. and Sanni, A. 2017. Assessment of genetic parameters for yield and yield related-traits in an intraspecific rice (Oryza sativa L.) population. Journal of Plant Breeding and Genetics 5: 45-56.##Selvaraj, I., Nagarajan, P., Thiyagarajan, K., Bharathi, M. and Rabindran, R. 2011. Genetic parameters of variability, correlation and path coefficient studies for grain yield and other yield attributes among rice blast disease resistant genotypes of rice (Oryza sativa L.). African Journal of Biotechnology 10: 3322-3334.##Shijagurumayum, S., Devi, G. A. S. and Singh, Ch. B. 2018. Grain quality evaluation of some aromatic rice varieties of Manipur, India. Research on Crops 19 (2): 169-181.##Singh, S. K., Singh, P., Korada, M., Khaire, A. R., Singh, D. K., Habde, S. V., Majhi, P. K. and Naik, R. 2020. Character association and path-coefficient analysis for yield and yield-related traits in 112 genotypes of rice (Oryza sativa L.). Current Journal of Applied Science and Technology 39: 545-556.##Soundharya, B., Rathod, R., Shahana, F., Swathi, Y., Naik, P. and Venkataiah, M. 2020. Interrelationship and cause-effect analysis for yield and yield attributing traits in rice (Oryza sativa L.) genotypes. Current Journal of Applied Science and Technology 39: 511-518.##Tabkhkar, N., Rabiei, B., Samizadeh Lahiji, H. and Hosseini Chaleshtori, M. 2018. Assessment of rice genotypes response to drought stress at the early reproductive stage using stress tolerance indices. Journal of Crop Production and Processing 7: 83-106. (In Persian With English Abstract).##Taghipour, Z. and Mehrabi, A. A. 2019. Evaluation of phenotypic diversity, transgressive segregation and agromorphological trait relations in generated populations from cross-breeding of Iranian rice cultivars. Iranian Journal of Field Crop Science 51 (3): 33-45. (In Persian with English Abstract).##Vanisri, S., Wesly, Ch., Priyanka, B., Sreedhar, M., Laxmi, I. and Srikant Rahul, V. 2020. Mahalanobis D2 and principle component based genetic divergence, selection criteria and genetic variability studies in cold tolerant rice (Oryza sativa) genotypes. International Journal of Chemical Studies 8 (4): 1754-1761.##Zarbafi, S. S., Rabiei, B. and Ebadi, A. A. 2019. Screening rice (Oryza sativa L.) genotypes susceptibility and tolerance to leaf blast under artificial inoculation in field conditions. Cereal Research 9: 193-206.##Zhao, H., Mo, Z., Lin, Q., Pan, Sh., Duan, M., Tian, H. and Wang, Sh. 2020. Relationships between grain yield and agronomic traits of rice in southern China. Chilean Journal of Agricultural Research 80: 72-79.## | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 823 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 542 |