تعداد نشریات | 31 |
تعداد شمارهها | 748 |
تعداد مقالات | 7,112 |
تعداد مشاهده مقاله | 10,245,939 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 6,899,706 |
مطالعه تجربی جرم کودکهمسری در گفتمان تقنینی و قضایی ایران از منظر جرمشناسی انتقادی ( به روش برساختگرایی اجتماعی) | ||
پژوهشنامه حقوق کیفری | ||
مقاله 2، دوره 12، شماره 2 - شماره پیاپی 24، آذر 1400، صفحه 27-52 اصل مقاله (761.49 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22124/jol.2021.19052.2095 | ||
نویسندگان | ||
هاجر آذری* 1؛ سپیده میرمجیدی2 | ||
1استادیار حقوق کیفری و جرمشناسی، گروه مطالعات زنان، دانشگاه تربیت مدرس، تهران. ایران | ||
2استادیار حقوق کیفری و جرمشناسی، پژوهشکده مطالعات سیاسی و روابط بینالملل و حقوق، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، تهران، ایران. | ||
چکیده | ||
از منظر جرمشناسی انتقادی، بزهکاری متأثر از نظام سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و بهویژه ساختار قانونگذاری، عدالت کیفری و تأثیر صاحبان و نوع قدرت است. از جمله نظریة برساختگرایی اجتماعی که قاعدهگذاری در نظام تقنینی یا قضایی را محدود به رفتارهایی میداند که منافع اقلیت حاکم را به خطر میاندازد. لذا جرایم و مفاهیم حقوقی جز در موارد خاص یک برساخته اجتماعی در شرایط خاص زمانی و مکانی هستند. این مقاله با مطالعه 30 پرونده محاکم خانواده شهر ری و قم در سال 1399و مصاحبه با قضات مربوطه و خانوادههای کودکان، از منظر جرمشناسی انتقادی و مشخصاً بر مبنای سنت برساختگرایی، دو جنبه از جرم کودکهمسری (ماده 646 ق.م.ا) را یکی سن قانونی ازدواج و دیگری مفهوم مصلحت در ازدواج کودک (ماده 1041 ق.م) تحلیل میکند. یافتهها حاکی از برساخته بودن این دو جنبه تنها براساس معیارهای اقلیت حاکم بر فرایند قانونگذاری است. لذا، پیوسته امکان برساختزدایی از آنها وجود دارد. | ||
کلیدواژهها | ||
جرمشناسی انتقادی؛ گفتمان تقنینی؛ گفتمان قضایی؛ جرم کودکهمسری؛ برساختگرایی اجتماعی؛ مصلحت؛ سن ازدواج | ||
مراجع | ||
آذری، هاجر، نسرین، طباطبایی (1396)، «چالشهای نظام حقوقی ایران در الحاق به معاهداتحقوق بشری از دیدگاه حقوق بینالملل»، مطالعات تطبیقی حقوق، دوره 8، شماره 1، ص 1-24
آذری، هاجر، میر احمدی، منیره (1398)، «رویکردهای قضایی به تشخیص مصلحت در ازدواج کودکان»، فصلنامه زن و جامعه، شماره 40، ص1-28.
اسدی، لیلا (1392)، حقوق کیفری خانواده، تهران: میزان.
امامی، سید حسن (1368)،حقوق مدنی، در شخصیت، تابعیت، اسناد سجل احوال، اقامتگاه، غایب مفقود الاثر، قرابت، نکاح و فسخ آن،(ج 1)، تهران: کتاب فروشی اسلامی.
امیدی، جلیل (1377)، «تجویز تزویج صغار (مطالعه تطبیقی و ارزیابی انتقادی تبصره ماده 1041 قانون مدنی)»،مجله مقالات و بررسیها، ش 63، ص83-100.
بدرمنش، اعظم؛ معیدفر، سعید، حبیبزاده، جعفر، شاکری، طوبی (1398)، «تحلیل ساختاری عدالت جنسیتی در کیفرگذاری جرایم تعزیری»، پژوهشنامه حقوق کیفری، سال دهم، شماره دوم، ص 7-28.
برگر،پتر، لوکمان، توماس (1394)، ساخت اجتماعی واقعیت، ترجمه فریبرز مجیدی، (چ3) تهران: انتشارات علمی و فرهنگی.
توکل، محمد (1384)، جامعهشناسی علم و معرفت، (چ2)، تهران: انتشارات سمت.
جعفری، مجتبی (1392)، جامعهشناسی حقوق کیفری، رویکرد انتقادی به حقوق کیفری، (چ1)، تهران: نشر میزان.
حبیبزاد، محمدجعفر (1392)، تقریرات حقوق کیفری در اسناد حقوق بشر، دوره دکتری دانشگاه تربیت مدرس.
حکیم، سیّدمحمدتقى (بیتا)، الاصول العامه للفقه المقارن، (چ2) قم: مؤسسه آل البیت.
رجبیان، زهره (1380)، سن ازدواج دختران، (چ1)، سفیرصبح.
زینالی، امیرحمزه، جمعهپور، حسین (1391)، «تنبیه بدنی کودکان: جلوهای از چالش نسبیتگرایی فرهنگی و جهانشمولی حقوق بشر کودکان»، حقوق بشر، جلد 7، شماره 1، ص 49 -68
سجادی، سیدمصطفی (1396)، «بلوغ و ازدواج کودکان از منظر فقه اسلامی»، فصلنامه پاسخ، شماره7، ص 3-81.
شکری، فریده (1387)، «بررسی حقوقی سن ازدواج و رشد دختران»، مطالعات راهبردی زنان، ش 40، ص131-156.
16.شیخ صدوق (۱۴۱۳ق)، من لا یحضره الفقیه، چاپ دوم، قم: دفتر انتشارات اسلامی.
شیخ صدوق (۱۴۱۳ق)، معانی الاخبار، چاپ اول، دفتر انتشارات اسلامی.
فونهایک، فریدریش (1380)، قانون،قانونگذاری و آزادی، گزارش جدیدی از اصول آزادیخواهانه عدالت و اقتصاد سیاسی (قواعد و نظام)، ترجمه مهشید معیری، موسی غنینژاد، (چ1)، تهران: طرح نو.
صادقینژاد نائینی، مجید (1398)، «بررسی ابهامات و چالشهای ماده 637 قانون تعزیرات 1375 در مرحله صدور حکم و اجرای مجازات در پرتو رویه عملی محاکم کیفری»، پژوهشنامه حقوق کیفری، سال دهم، شماره دوم، ص55-84.
صفایی، سید حسین و امامی، اسدالله (1386)، مختصر حقوق خانواده،(چ 12)، تهران: میزان.
طباطبایی یزدی (1420 ه.ق)، سیدکاظم، عروه الوثقی، (ج5) قم: مؤسسه نشر اسلامی.
کاتوزیان، ناصر (1392)، مقدمه علم حقوق، (چ 89)، تهران: شرکت سهامی انتشار.
مکارم شیرازی و دیگران (1380)، تفسیر نمونه، ج3، (چ31)، تهران: دار الکتب الاسلامیه.
عظیمزاده اردبیلی (1388)، بررسی فقهی حقوقی ازدواج کودک، کتاب اندیشههای راهبردی، زن و خانواده.
میر احمدی، منیره (1396)، «بررسی تفاسیر قضائی از مصلحت در رویۀ قضایی ایران در ازدواج کودکان»، پایاننامه کارشناسی ارشد، استاد راهنما: هاجر آذری، دانشگاه تربیت مدرس.
میرمجیدی، سپیده (1398)، «آزادی عمل قضایی در برساخت مصادیق رفتارهای مجرمانه: مطالعة موردی پروندههای تجاوز جنسی»، پژوهشنامه زنان، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، سال دهم، شمارة سوم، ص 123-150.
میرمجیدی، سپیده و همکاران (1395)، تحلیل برساختگرایانه فرایند جرمانگاری در ایران بر اساس نظریه واقعیت اجتماعی جرم، پژوهش حقوق کیفری، سال چهارم، شماره چهاردهم، ص145-172.
نجفیابرندآبادی، علیحسین (1391-92)، از جرمشناسی انتقادی تا جرمشناسی امنیتی: تقریرات جرمشناسی، دوره دکتری حقوق کیفری و جرمشناسی، دانشگاه شهید بهشتی.
نجفیابرندآبادی، علیحسین (1390)، «از جرمشناسی تا آسیب اجتماعی شناسی»، مجموعه مقالات یادنامه شادروان دکتر نوربها، ضمیمه مجله تحقیقات حقوقی دانشگاه شهید بهشتی.
ویون بر (1395)، برساختگرایی اجتماعی، ترجمه اشکان صالحی، (چ2)، تهران: نشر نی.
یورگنسن، ماریان، فیلیپس، لوئیز (1394)، نظریه و روش در تحلیل گفتمان، ترجمه هادی جلیلی، (چ5) تهران، نشر نی.
یوسفیان، نوید؛ موسوی کریمی، میرسعید (1389)، «سازهانگاری معرفتی و برساختگرایی اجتماعی»، جامعهپژوهی فرهنگی، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، سال اول، شماره اول، ص 129-143.
سیدحسن، هاشمی (1395)، «مفهوم مصلحت و جایگاه آن در حقوق خانواده»، فصلنامه دولت اسلامی، شماره 75، ص128-150.
Berger, Peter L. and Luckmann (1966), Thomas, The Social Construction of Reality: A Treatise in the Sociology of Knowledge, Anchor Books Best,Joel (1995), Constructionism in Context, In: best, Joel (ed), Image of Issues: Typifying Contemporary Social Problems, New York: Aldine Best, Joel (2004), Theoretical Issue in the study of social problem and Deviance,In: Ritzer, George. ed, handbook of social problems:A Comparative international perspective. Thousand oaks, CAL sage Henry, S (2009), social construction of crime, In J.Miller (Ed), 21 st century criminology: A reference handbook, thousand oaks :sage publication Quinney, Richard (2009), The social Reality of Crime, with a new Introduction by A.Javier Trevino, New Brunswick and London; Transaction Publishers,4th edition. Spector , Malcolm . &John . Kitsuse (1987{1977})., Constructing Social Problems, New York: Aldine de Gruyter Hashemi, Seyyed Hassan, (2015), The conceptualization of intrest and its place in family law, The Quarterly Journal of Islamic government, 75 پایگاههای اینترنتی https://www.aa.com.tr/fa; last seen: 24 February 2021 https://www.eghtesadonline.com; last seen: 24 February 2021 https://www.mojnews.com; last seen: 24 February 2021 https://www.icana.ir; last seen: 24 February 2021 | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,170 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 836 |