تعداد نشریات | 31 |
تعداد شمارهها | 744 |
تعداد مقالات | 7,079 |
تعداد مشاهده مقاله | 10,192,424 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 6,873,183 |
تحکیم حاکمیت قانون از رهگذر ابطال تحقیقات و خروج از عداد ادله | ||
پژوهشنامه حقوق کیفری | ||
مقاله 12، دوره 12، شماره 2 - شماره پیاپی 24، آذر 1400، صفحه 293-318 اصل مقاله (686.66 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22124/jol.2021.18062.2014 | ||
نویسندگان | ||
محمد موروثی درگاه* 1؛ بهنام یوسفیان شوره دلی2 | ||
1دانشجوی فقه و حقوق جزا، گروه فقه و حقوق، دانشگاه آزاد اسلامی واحد دامغان، دامغان، ایران | ||
2استادیار گروه حقوق دانشگاه آزاد اسلامی واحد دامغان، ایران. | ||
چکیده | ||
در نظامهای مبتنی بر حاکمیت قانون، تعرض به حریم خصوصی شهروندان، استفاده از شیوههای غیرمتعارف بازجویی و سایر تخلفات مقام قضائی یا پلیس تحمل نمیشود. از نظر نظام دادرسی کیفری ایران، تحقیقات انجام شده توسط افراد غیر ضابط دادگستری، تحقیقات توأم با سلب حق دسترسی به وکیل و اجبار به اقرار و شهادت، در زمره مهمترین مصادیق نقض تکالیف مقام متکفل تحقیقات میباشد که در صورت تحقق آنها، حقوقدانان یا بعضاً مقنن قائل به بیاعتباری دلایل هستند؛ لیکن در حقوق کنونی، قانونگذار عموماً بر تعقیب کیفری یا انتظامی مقامات متخلف کفایت نموده و متعرض ابطال نتایج و ثمرات تخلف نمیشود. با توجه به مزایای متعدد ضمانت اجرای بطلان یا بیاعتباری، در مقاله حاضر نشان داده ایم که اگر نظام عدالت کیفری ایران بهواقع در صدد تحکیم حاکمیت قانون است، میبایست موارد امکان ابطال تحقیقات یا ادله تحصیلی از روشهای غیرقانونی گسترش یافته و آئین رسیدگی به ادعاهای مربوطه شفافسازی شود. | ||
کلیدواژهها | ||
تحقیقات مقدماتی؛ حریم خصوصی؛ اقرار ناشی از اکراه؛ بطلان دلیل؛ الزامات قانونی؛ حقوق دفاعی متهم | ||
مراجع | ||
آخوندی، محمود (1386)، آیین دادرسی کیفری، جلد 2، چاپ اول، تهران: سازمان چاپ و انتشارات.
آخوندی، محمود (1390)، آیین دادرسی کیفری، جلد 4، چاپ سوم، تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
آشوری، محمد (1378)، «نگاهی به حقوق متهم در حقوق اساسی و قانون آیین دادرسی دادگاههای عمومی و انقلاب»، مجله مجتمع آموزش عالی قم، سال اول، شماره 3، ص 47-64.
اختری، سجاد و دارابی، لطف الله (1396)، «تضمینات حق برخورداری از وکیل در قانون آیین دادرسی کیفری 1392 و اسناد بینالمللی»، فصلنامه علمی کارآگاه ، سال نهم، شماره 40، ص 50-65.
اردبیلی، محمدعلی (1370)، «شکنجه»، مجله تحقیقات حقوقی، شماره 9، ص 179-215.
اردبیلی، محمدعلی (1385)، «تفهیم اتهام یا حق اطلاع از موضوع و دلایل اتهام»، مجله تحقیقات حقوقی، شماره 43، ص 60-93.
الهام، غلامحسین، گلدوزیان، حسین (1392)، «تحلیل مفهوم و شرایط تحقق دام گستری با رویکردی تطبیقی در حقوق کیفری آمریکا و ایران»، پژوهش حقوق کیفری، سال دوم، شماره 4، ص 107- 135.
امیدی، جلیل (1382)، «دادرسی کیفری و حقوق بشر»، فصلنامه مجلس و پژوهش مرکز پژوهشهای مجلس شورای اسلامی، سال دهم، شماره ٣٨، ص 113-146.
پوربافرانی، حسن، رحیمی، رئوف (1395)، «مطالعه تطبیقی جرم شکنجه در حقوق ایران و کنوانسیون منع شکنجه»، مجله حقوقی دادگستری، سال هشتادم، شماره 93، ص 37-60.
پورزند مقدم، پژمان (1380)، «ژرف ساخت دلیل کیفـری»، مجلـه حقـوقی و قضـایی دادگستری، شماره 34، ص 9-32.
تدین، عباس (1387)، «نظریه بطلان دلیل در فرایند دادرسی کیفری (با تاکید بر حقوق فرانسه)»، تحقیقات حقوقی آزاد دانشگاه شهید بهشتی، دوره 3، ص 76-94.
تدین، عباس (1388)، تحصیل دلیل در آیین دادرسی کیفری، چاپ اول، تهران: نشر میزان.
تدین، عباس (1388)، «احترام به حریم خصوصی اشخاص در مقام تحصیل دلیل در آیین دادرسی کیفری ایران، فرانسه و رویه قضایی دیوان اروپایی حقوق بشر»، نامه مفید، شماره 73، ص 83-104.
جعفری، فریدون؛ موسوی، سید رویا؛ اسلامیه همدانی، امیر (1395)، «مطالعه تطبیقی حق برخورداری از وکیل در مرحله تعقیب در حقوق داخلی ایران و اسناد و رویههای محاکم کیفری بینالمللی»، پژوهشهای حقوق تطبیقی، دوره 20، شماره 4، ص 25-52.
جعفری لنگرودی، محمدجعفر (1382)، مجموعه محشای قانون مدنی، چاپ دوم، تهران: گنج دانش.
حسینی، سیدمحمد (1394)، سیاست جنایی در اسلام و در جمهوری اسلامی ایران، چاپ چهارم، تهران: سمت.
حشمتی، ابوالفضل (1393)، «تحصیل دلیل از طُرق نامشروع»، جستارهای فقه و حقوق، شماره 2، ص 68-78.
خالقی، علی (1399)، نکته ها در قانون آئین دادرسی کیفری، چاپ پانزدهم، تهران: شهر دانش.
دریابیگی، سیمین دخت، جانیپور، مجتبی، سبحانی، مهین (1397)، «بررسی قاعدۀ ردّ ادله در دادگاههای کیفری بینالمللی یوگسلاوی سابق و روآندا»، مطالعات حقوقی، دوره 10، شماره 3، ص 102-130.
رحیمینژاد، اسماعیل، صادقی، سالار (1397)، «بررسی چالش های قانون آیین دادرسی کیفری 1392 در ارتباط با ضابطان دادگستری»، فصلنامه دانش انتظامی آذربایجان شرقی، سال هشتم، شماره 4، ص 1-20.
زراعت، عباس (1390)، بطلان در آیین دادرسی کیفری، چاپ اول، تهران: نشر میزان.
زمانی درمزاری، محمدرضا (12/11/1397)، «حق دسترسی به وکیل و حق دفاع در حقوق ایران»، 25/5/1399 http://www.ihrc.ir/Page.aspx?ID=4359&Group=CaseStudy&Title
ساقیان، محمدمهدی (1393)، «تقویت حقوق و آزادی های متهم در مرحله تحقیقات مقدماتی آیین دادرسی کیفری مصوب 1392»، فصلنامه پژوهش حقوق کیفری، دوره 2، شماره 6، ص 113-136.
شمس ناتری، محمد ابراهیم (1381)، «اصل برائت و موارد عدول از آن در حقوق کیفری و علوم جنایی»، مجتمع آموزش عالی قم، سال چهارم، شماره 14، ص 65-88.
صابر، محمود (1388)، «معیارها و تضمینهای دادرسی عادلانه در مرحله تحقیقات مقدماتی»، پژوهشهای حقوق تطبیقی، دوره سیزدهم، شماره 4، ص 143-176.
صادقی، محسن (1384)، اصول حقوقی و جایگاه آن در حقوق موضوعه، چاپ اول، تهران: نشر میزان.
صبوریپور، مهدی (1394)، «قاعده رد ادلّه در حقوق ایالات متحده و مقایسه ی آن با ضمانت اجراهای مشابه در حقوق ایران»، فصلنامه آموزههای کیفری، شماره 9، ص 129-154.
ضیایی فر، محمدحسن (1386)، «حق برخورداری از وکیل یا مشاور حقوقی در مرحله تحقیقاتی با تاکید بر رویه دیوان اروپایی حقوق بشر»، فصلنامه حقوق اساسی، شماره 8، ص417- 433 الی 433.
طهماسبی، جواد (1390)، «فرایند نظارت انتظامیبر رفتار قضات»، مجله حقوقی دادگستری، دوره 75، شماره 76، ص 209-229.
عباسلو، بختیار (1389)، «مسئولیت مدنی ضابطین دادگستری»، فصلنامه دانش انتظامی، دوره 12، شماره 2، ص 87-130.
عسکری، فرزاد (1394)، «حقوق متهم و کرامت انسانی»، فصلنامه علمی کارآگاه، سال هشتم، دوره 2، شماره 30، ص 61-68.
غلامی، نبی اله، مؤذن زادگان، حسنعلی (1396)، «جایگاه الزامات اخلاقی در فرآیند تحقیقات مقدماتی در قانون آیین دادرسی کیفری ایران»، نشریه اخلاق زیستی دانشگاه علامه طباطبایی، دوره 7، شماره 25، ص 31-44.
فرجیها، محمد، مقدسی، محمد باقر (1387)، «رویکرد تطبیقی به قاعده معتبر ناشناختن ادله در نظام عدالت کیفری کامن لا و ایران»، پژوهشهای حقوق تطبیقی، دوره 12، شماره 3، ص 113-144.
فرجیها، محمد، یاری، اللهیار (1391)، «اعتبار گزارشهای مبتنی بر تفتیش و بازرسی ضابطین»، فصلنامه علمی کارآگاه، سال پنجم، دوره 2، شماره 19، ص 6-27.
کاتوزیان، ناصر، غمامی، مجید (1376)، مسئولیت مدنی دولت نسبت به اَعمال کارکنان خود، چاپ اول، تهران: دادگستر.
کاتوزیان، ناصر (1393)، الزام های خارج از قرارداد مسئولیت مدنی، جلد 1، چاپ سیزدهم، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
کوشکی، غلامحسین (1392)، «بررسی مهمترین نوآوریهای حمایتی و سازمانی لایحۀ آیین دادرسی کیفری در مرحلۀ تحقیقات مقدماتی»، دایرۀالمعارف علوم جنایی (مجموعه مقالات تازههای علوم جنایی)، علیحسین نجفی ابرندآبادی، انتشارات میزان، ص 495-518.
کوشکی، غلامحسن، سهیل مقدم، سحر (1394)، «تطبیق بازرسی و تفتیش در الگوی دادرسی ایران و آمریکا»، مجله پژوهشهای حقوق جزا و جرم شناسی، سال سوم، شماره 5، ص 95-133.
کوشکی، غلامحسن، سهیل مقدم، سحر (1394)، «مطالعه تطبیقی حقوق شخص تحت نظر در نظام دادرسی کیفری ایران و آمریکا»، مجله حقوقی دادگستری، شماره 94، ص 193-227.
گلدوزیان، ایرج (1394)، محشای قانون مجازات اسلامی، چاپ چهارم، تهران: مجد.
گلدوست جویباری، رجب، 1398، کلیات آئین دادرسی کیفری، چاپ سیزدهم، تهران: انتشارات جنگل.
محسنی، مرتضی (1396)، کلیات حقوق جزا، جلد اول، چاپ پنجم، تهران: گنج دانش.
موسوی، سیدعباس (1382)، شکنجه در سیاست جنایی ایران، سازمان ملل متحد و شورای اروپا، چاپ اول، تهران: انتشارات خط سوم.
مؤذن زادگان، حسنعلی (1389)، «تضمینات حقوق دفاعی متهمان و امر بازجویی در مرحله تحقیقات مقدماتی»، دو فصلنامه حقوق و سیاست دانشگاه علامه طباطبائی، دوره 12، شماره 28، ص 301- 330.
میرمحمدصادقی، حسین (1384)، «لزوم رعایت حقوق بنیادین بشر به عنوان آمره بینالمللی»، دیدگاههای حقوق قضایی، شماره 34 و 35، ص 152-157.
میرمحمدصادقی، حسین (1384)، «موانع و شرایط تحقق عدالت در دستگاه قضایی»، نشریه حکومت اسلامی؛ شماره 36، ص 42-65.
میرمحمدصادقی، حسین (1386)، جرائم علیه اشخاص، چاپ اول، تهران: نشر میزان.
ناجی، مرتضی (1385)، «بیطرفی در دادرسی کیفری»، مجله حقوقی دادگستری، شماره 56 و 57، ص 29-78.
نوبهار، رحیم (1390)، «اصل کاربرد کمینه حقوق کیفری»، آموزههای حقوق کیفری دانشگاه علوم اسلامی رضوی، شماره 1، ص 92 – 114.
نیک نفس، مهدی (1384)، «مفهوم شکنجه: استاندارد واحد یا متفاوت (از دیدگاه حقوق بینالملل)»، نشریه مرکز امور حقوقی بینالمللی معاونت حقوقی و امور مجلس ریاست جمهوری، شماره 33، ص 189-230.
Ashworth, Andrew (1991), Principles of Criminal Law, New York, Oxford University Press. Cassese, Antonio (2008), International Criminal Law, 2nd Edition, London, United Kingdom, Oxford University Press. Eileen Skinnider (2005), «Improperly or Illegally Obtained Evidence The Exclusionary Evidence Rule in Canada» ,International Centre for Criminal Law Reform and Criminal Justice Policy, p. 1-25. Evans, Malcom (1998), Preventing Torture, New York, Oxford University Press. Holmstrom, Leif (2000), Conclusions and Recommendations of the UN Committee Against Torture, Vol. 2, The Hague, Martinus Nijhoff Publishers. Peters, Edward (1996), Torture, 2nd Edition, University of Pennsylvania. pradel ,j (2001), «Les personnes suspects ou poursuivies aores la loi du 15 juin 2000» ,Dalloz, , no 14, p. 1105-1127. Roy R. Ray (1955), «Restrictions on the Use of Illegally Obtained Evidence», SMU Law Review, p.434-442. Thienel, Tobias (2006), «The Admissibility of Evidence Obtained by Torture under International Law» ,The European Journal of International Law, Vol. 17, no.2, p.349-367.
| ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 823 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 713 |