تعداد نشریات | 31 |
تعداد شمارهها | 743 |
تعداد مقالات | 7,049 |
تعداد مشاهده مقاله | 10,173,751 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 6,847,218 |
تحلیل دگردیسی فضاهای شهری بافت تاریخی - فرهنگی کلانشهر تبریز با رویکرد معاصرسازی با تأکید بر حفظ هویت تاریخی | ||
دانش شهرسازی | ||
مقاله 4، دوره 5، شماره 4، دی 1400، صفحه 261-279 اصل مقاله (3.36 M) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22124/upk.2021.17749.1574 | ||
نویسندگان | ||
کریم باقری1؛ رسول درسخوان* 2؛ محمدرضا پورمحمدی3 | ||
1دانشجوی دکتری شهرسازی، دانشکده هنرومعماری، واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز، ایران | ||
2استادیار گروه شهرسازی، دانشکده هنرومعماری، واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز، ایران | ||
3استادگروه برنامه ریزی شهری، دانشکده جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه تبریز، ایران | ||
چکیده | ||
بیان مساله: آنچه معاصرسازی بافتهای تاریخی شهرها را در فرایند دگردیسی شهری ضروری میکند، دگرگونیهای شهری هستند که معمولاً اثرات ناگواری بر بافت تاریخی شهرها در طی زمان وارد میکنند و قاعدتاً دلیل مجابکننده بهکارگیری رهیافت معاصر سازی عکسالعمل در قِبل دگرگونیها شهری میباشد، بافت تاریخی شهر تبریز که نماد هویت چند هزارساله آن است، در دوران معاصر از یکسو با پیدایش نیازها و عملکردهای جدید و از سوی دیگر با پیدایش تمنایی برای دگرگونیها، هویت و کارکرد فضاهای تاریخی آن دچار دگرگونی اساسی شده است. هدف: این پژوهش، نقش مؤلفههای معاصرسازی را در جریان دگردیسی شهری در عرصه بافت تاریخی- فرهنگی شهر، با تأکید بر حفظ هویت مورد تحلیل قرار میدهد. روش: روش تحقیق پژوهش حاضر، تحلیلی- توصیفی است. تحلیل دادهها با استفاده از آزمونهای گالموگراف اسمیرونف و دوربین- واتسون انجام گرفت. جهت رتبهبندی مؤلفهها از تحلیل رنکینگ و الماس بر اساس روش پرامتی بهره گرفته شد. یافته ها و نتیجه گیری: نتایج پژوهش حاضر نشانگر آن است که تمام مؤلفههای در نظر گرفتهشده، در ارتباط تنگاتنگ باهم، اما با ضریب تأثیر متفاوت از هم در معاصرسازی بافت تاریخی کلانشهر تبریز دخالت دارند و مؤلفه کالبدی و اقتصادی در اولویت بالایی نسبت به بقیه مؤلفهها قرارگرفته است. با توجه به تجارب برگرفته از انجام این پژوهش، بررسی موانع معاصرسازی بافتهای تاریخی، ایجاد عملکردهای نسبتاً فعال در بافت ازجمله راهکارهای پیشنهادی میباشد. کلید واژه ها: دگردیسی، معاصرسازی، بافت تاریخی- فرهنگی، هویت، کلانشهر تبریز نکات برجسته: با توجه به خلاء های مطالعاتی خصوصاً در زمینة دگردیسی فضاهای شهری بافت های تاریخی با رویکرد معاصرسازی، ضرورت چنین مطالعاتی جهت راهبردهای کالبدی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی در فضاهای شهری معاصر اهمیت می یابد. دگردیسی شهری باعث ایجاد تفاوت های ماهوی در شکل و ماهیت فضاهای شهری می شود. عدم درک این مفهوم، سبب می شود که برنامه ریزی انسجام فکری مطلوب نداشته باشد. | ||
کلیدواژهها | ||
دگردیسی؛ معاصرسازی؛ بافت تاریخی- فرهنگی؛ هویت؛ کلانشهر تبریز | ||
مراجع | ||
آزرم، زهرا؛ رنجبر، احسان و مارتی کازانواس، میکل. (1398). کندوکاوی در ماهیت دگرگونی فضاهای شهری در شهرهای تاریخی ایران، موردمطالعه: شهر اصفهان. باغ نظر، 16(73)،۴۰-۲۹ .
ایزدی، سعید. (1380). بررسی تجارب مرمت شهری در ایران باتأکید بر تحولات دو دهه اخیر. هفت شهر، 1(3)، 42-32.
ایزدی، سعید. (1387) یک مطالعه در مورد بازسازی مرکز شهر، تحلیل مقایسهای از دو روش مختلف، ایجاد یک رویکرد متعادل و برخورد مناسب با محیط تاریخی برای احیای مراکز تاریخی شهر در ایران. رساله دکتری معماری، دانشگاه نیوکاسل انگلستان، دانشکده معماری.
بحرینی، حسین؛ ایزدی، محمدسعید و مفیدی، مهرانوش. (1393). رویکردها و سیاستهای نوسازی شهری (از بازسازی تا بازآفرینی شهری پایدار). مطالعات شهری،3(9)، 17-30 .
پامیر، سای. (1394). آفرینش مرکز شهری سرزنده: اصول طراحی شهری و بازآفرینی. مترجمین: مصطفی بهزادفر و امیر شکیبامنش. تهران: دانشگاه علم و صنعت ایران .
پورسراجیان، محمود. (1394). ارزشهای محله تاریخی و معیارهای تغییر در آن ازنظر ساکنین. باغ نظر، (35): 52-39 .
تایسدل، استیون و تیم هیث، تنراک. (1395). باززنده سازی شهری"رویکردی به محلههای تاریخی". مترجمین: کرامت الله زیاری و قهرمان رستمی. تهران: آراد کتاب: کهکشان دانش .
جهانبگلو، رامین. (1394). مدرنها. چاپ پنجم. تهران: مرکز.
جهانگیر، منصور. (1385). قانون برنامه چهارم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران. تهران: دوران
حبیبی، محسن. (1394). دگردیسی و پایایی شهر و مفهوم آن. صفه، 25(68)، 35-46.
حبیبی، محسن و مقصودی، ملیحه. (1389). مرمت شهری: تعاریف، نظریه ها، تجارب، منشورها و قطع نامه های جهانی، روش ها و اقدامات شهری. تهران: دانشگاه تهران .
حناچی، پیروز؛ دیبا، داراب و مهدوی نژاد، محمدجواد. (1386). حفاظت و توسعه در ایران، تجزیهوتحلیل تجارب مرمت در بافتهای باارزش شهرهای تاریخی ایران. هنرهای زیبا،(32)، 60-51 .
سرایی، حسن. (1393). مقدمهای بر نمونهگیری در تحقیق. تهران: سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاهها (سمت).
سیلویواس، موتال. (2017). آیندهی شهرهای تاریخی، تجربه یک عملگرا. مترجم: سید عبدالرضا هاشمی. (1396)، احیاء بناها و بافتهای تاریخی. (۱)، 62-54 .
شهر آئینی، سید مصطفی. (1397). در جستجوی امر قدسی، گفتگوی رامین جهانبگلو با سیدحسین نصر، چاپ دوم. تهران: نی.
طاهرخانی، حبیب؛ متوسلی، محمد. (1385). مدیریت بافت تاریخی شهرهای ایران (چالشها و راهبردها). مدیریت شهری، (18)، 107-96.
عزیزی، محمدمهدی؛ آراسته، مجتبی. (1389). ارزیابی موفقیت طرحهای تجمیع در بافت تاریخی شهر یزد نمونه موردی مجموعههای مسکونی نفت خام و خاتم. مطالعات و پژوهشهای شهری و منطقهای، 2(5)، 28-1.
فرخ زنوزی، عباس. (1380). ضرورت نوزایی شهری. هفت شهر، 1(4)، 15-6 .
فلامکی، محمدمنصور. (1384). سیری در تجارب مرمت شهری از ونیز تا شیراز. چاپ دوم. تهران. نشر فضا.
فیلدن، برناردملشیور؛ یوکیلتو، یوکا. (2003). رهنمودهای مدیریت برای محوطههای میراث فرهنگی جهان، مترجمان: هوشنگ انصاری و سوسن چراغچی. (1382). تهران: سازمان میراث فرهنگی، صنایعدستی و گردشگری.
قلعه نویی، محمد؛ کلانتری، مائده. (1392). بررسی تغییر نقش مسجدجامع عتیق در ساختار شهری اصفهان در گذر زمان. مطالعات شهر ایرانی_ اسلامی،(11)، 27-17.
لاک، جان؛ پیتیسون، پرینگل. (2013). جستاری در فهم بشر. ترجمه رضازاده شفق. (1390)، چاپ دوم. تهران: شفیعی.
لطفی، سهند. (1391). تبارشناسی بازآفرینی شهری از بازسازی تا نوزایی. تهران: آذرخش.
مشاورین نقش محیط. (1395). طرح جامع شهر تبریز. وزرات راه و شهرسازی، اداره کل راه و شهرسازی استان آذربایجان شرقی.
مبینی دهکردی، علی. (1390). معرفی طرحها و مدلها در روش تحقیق آمیخته، راهبرد _ مرکز تحقیقات استراتژیک. مجمع تشخیص مصلحت نظام60،20. 217-234.
مهدیزاده، جواد. (1380). نظری اجمالی به ساماندهی مرکز شهر تهران، هفت شهر، 1(3)، 69-59.
ناظمی، امیر؛ کاشانی، حامد؛ خزایی، سعید؛ علیزاده، عزیز و حیدری، امیر هوشنگ. (1394). مبانی آیندهپژوهی و روشهای آن، مرکز تحقیقات سیاست علمی کشور. تهران.
نایربین، سابین؛ دگروس، آگلا و مدنی پور،علی. (2013). فضای عمومی و چالشهای دگرگونی شهری در اروپا. مترجمین: احسان رنجبر و زهرا آزرم. (1391)، تهران: دانشگاه تربیت مدرس.
نصیری نیا، پیمان؛ حجت، عیسی. (1395). تأملی در تحولات ساختاری معاصر شهر تبریز و تأثیر آن بر هویت شهر، هنرهای زیبا. 21. (1). 54-41.
نقی زاده، محمدعلی. (1393). هویت شهر (مبانی، مؤلفهها و جلوهها). تهران: جهاد دانشگاهی.
وزارت مسکن و شهرسازی و شرکت عمران و بهسازی شهری. (1382). ضرورت، اهداف، برنامهها و اقدامات ساماندهی و بهسازی بافت شهری، تهران: وزارت مسکن و شهرسازی، (5)، 32-20. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,023 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 683 |