پیوندهای مفید
آمار
| تعداد نشریات | 31 |
| تعداد شماره‌ها | 755 |
| تعداد مقالات | 7,144 |
| تعداد مشاهده مقاله | 10,301,860 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 6,921,181 |
حکمرانی و اقتصاد سیاسی بحران آب در جمهوری اسلامی ایران | ||
| سیاست جهانی | ||
| مقاله 7، دوره 10، شماره 2 - شماره پیاپی 36، مرداد 1400، صفحه 185-212 اصل مقاله (665.85 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22124/wp.2021.18134.2671 | ||
| نویسندگان | ||
| رضا باقری1؛ علی شیاری* 2؛ پرویز احدی3؛ علیرضا اسمعیل‌زاد3 | ||
| 1دانشجوی دکتری رشته علوم سیاسی گرایش سیاستگذاری عمومی، گروه علوم سیاسی و روابط بین‌الملل، واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز، ایران. | ||
| 2استادیار گروه آموزشی علوم سیاسی، دانشکده حقوق و علوم اجتماعی، دانشگاه تبریز، ایران. | ||
| 3استادیار و عضو هئیت علمی، گروه علوم سیاسی، واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز، ایران | ||
| چکیده | ||
| در سال‌های اخیر بحران آب در ایران با نمودهایی همچون خشک شدن دریاچه‌ها، رودخانه‌ها و تالاب‌ها، کاهش سطح آب‌های زیرزمینی، فرونشست زمین، تخریب کیفیت آب، فرسایش خاک، بیابان‌زایی و طوفانهای گردوغبار علنی شده و پیامدهایی را در وجوه مختلف در پی داشته؛ هر چنداز اصلیترین پیامدها وقوع و تشدید مشکلات امنیتی همچون تضعیف مشروعیت نظام و قدرت ملی، شورش و اغتشاش، تنشهای محلی و منطقهای بوده است. این پژوهش با بهرهگیری از روش توصیفی و استفاده از منابع کتابخانهای در وهله نخست در پی تشریح وضعیت بحران آب به‌عنوان یک مشکل امنیتی در ایران و سپس، تبیین مدل نهادگرایی با هدف سیاستگذاری است. مرکز ثقل تحلیل نهادگرایانه، تأکید بر نقش نهادها به‌عنوان یک متغیر مستقل در شکل دادن به روندها و نتایج کنشهای فردی و جمعی از طریق تصویب و اجرای قانون است. در این بین قوانینی از قبیل قانون حفظ و حراست منابع آب‌های زیرزمینی کشور، قانون آب و ملی شدن آن، قانون توزیع عادلانه آب در شمار قوانین مرتبط با حوزه آب قابل ذکر هستند؛ اما در مجموع قادر به کاهش یا رفع بحران آب نشدهاند. در مجموع به نظر می‌رسد سیاستگذاری بر مبنای مدل نهادی، منجر به شناخت بهتر ناکارآمدی قوانین گذشته و بازتعریف رابطه نهادهای دخیل در مدیریت آب از طریق وضع قانون جدید، بهبود حکمرانی و اقتصاد سیاسی آب و در نتیجه کاهش پیامدهای امنیتی ناشی از بحران آب خواهد شد. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| سیاستگذاری؛ امنیت؛ بحران آب؛ حکمرانی آب | ||
| مراجع | ||
|
احمدی، سیروس (1397)، «پیامدهای سیاسی- امنیتی خشک شدن دریاچه ارومیه»، فصلنامه ژئوپلتیک، شماره 3، پاییز 97.
استوکر، جری (1378)، روش و نظریه در علوم سیاسی، امیرمحمد حاجییوسفی، تهران: پژوهشکده مطالعات راهبردی.
اشتریان، کیومرث (1389)، سیاستگذاری عمومی در ایران، تهران: بنیاد حقوقی میزان.
الوانی، سیدمهدی (1380)، تصمیمگیری و تعیین خطمشی دولتی، تهران: سمت.
حقیقت، سیدصادق، (1394)، روششناسی علوم سیاسی، قم: دانشگاه مفید.
خداوردی، حسن(1397)، «جایگاه و نقش سازمانهای غیردولتی در توسعه امنیت انسانی»، فصلنامه علمی پژوهشی سیاست جهانی، شماره 4، زمستان 1397.
دای، تامس (1387)، «مدل‌های تحلیل سیاستگذاری عمومی»، فصلنامه مطالعات راهبردی، شماره 39.
ربیعی، علی (1387)، مطالعات امنیت ملی (مقدمهای بر نظریههای امنیت ملی در جهان سوم)، چاپ چهارم، تهران: وزارت امور خارجه.
سیفزاده، حسین(1379)، مدرنیته و نظریههای جدید علم سیاست، تهران: نشر دادگستر.
عسکری بزایه، فاطمه (1395)، «حکمرانی آب: مروری بر مفاهیم، چالشها، ابزارهاو تدابیر نهادی»، نشریه مدیریت آب در کشاورزی، شماره 1، صص 34-25.
عمرانیان خراسانی، حمید (1393)، «حکمرانی خوب و مدیریت آب»، آب و توسعه پایدار، شماره 3.
فیروزیان، سارا(1395)، «بررسی اثرات و آسیبهای اجتماعی ریزگردها (مطالعه موردی شهرستان سیستان)»، چهارمین کنفرانس بینالمللی پژوهش در مهندسی علوم و تکنولوژی، یونان، آتن، شهریور 95.
قلیپور، رحمتاله (1389)، فرایند سیاستگذاری عمومی در ایران، تهران: مجلس شورای اسلامی.
کاویانیراد، مراد (1393)، «بحران آب در کشور»، دیدهبان امنیت ملی، شماره 26.
کریمیپور، یداله(1396)، «تبیین پیامدهای امنیتی تغییر اقلیم در حوضه آبریز مرکزی ایران»، نشریه تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی، شماره 46، پاییز 96.
کریمی مله، علی(1394)، «امنیت بر مدار آب نقش آب در سیاست و مناقشات سیاسی»، ویژهنامه اقتصادی روزنامه شرق، شهریور 94.
ماندل، رابرت (1379)، چهره متغیر امنیت ملی، ترجمه: پژوهشکده مطالعات راهبردی، تهران: پژوهشکده مطالعات راهبردی.
ملکمحمدی، حمیدرضا (1394)، مبانی و اصول سیاستگذاری عمومی، تهران: سمت.
ویلیامز، مایکل چارلز (1390)، فرهنگ و امنیت، ترجمه: روحالله طالبی آرانی و مرتضی نورمحمدی، تهران: انتشارات پژوهشکده مطالعات راهبردی.
(1392)، «مشروعیت و کارآمدی از رهیافت نهادگرایی و حقوقیسازی سیاست»، https://www.khabaronline.ir/news/327768G
(1392)، «ریشهشناسی بحران آب در در اصفهان»، بخش-خبر-2/22111-ریشه-شناسی-بحران-آب-در-اصفهان https://www.eghtesadonline.com/
(1393)، «اقتصاد سیاسی آب»، http://www.ayandeban.ir/1393/12/political-economy-water
(1396)، «گزارشی از نشست ریزگردها و پیامدهای آن بر امنیت اجتماعی در ایران»، http://www.ihcs.ac.ir/fa/news/15422/
(1396)، « بحران آب و امکانسنجی اتصال پهنههای آبی شمال و جنوب »، 30/10/99، https://www.mporg.ir/home/wid/news/id/79089/
(1399)، «اعتراض به خشک شدن دریاچه ارومیه 1390»، https://fa.wikipedia.org/wiki/
Colebatch, H.C (2002), “What’s the Alternative? ” in policy, open university press. Fink, S (1986), Crisis Management, American Management Association, Amacom, New York. Hermann, Charles F (2006), “International Crisis as a Situational Variable”, in Roseau(ed), International Politics and Foreign Policy, New York: The free Press. Holsti, O. R. (1978), “Perceptions of Time, and Alternatives, and Patterns of communication as Factors in crisis Decision Making”, peace Research society papers. Lowndes, Viven(2002), “theory and methods in political science”, New York: Palgrave Macmillan. Madani, kaveh (2016), “Iran’s Socio-economic Drought: Challenges of a Water- Bankrupt Nation”, Iranian Studies . Offe, c (1984), “contradictions of the Welfare State”, London: Lexington Books. Peters, Guy (1999), “Institutional Theory in Political Science”, London and New York Continum. Zografos. C, Goulden. M. C and Kallis. G (2014), “Sources of human insecurity in the face of hydro-climate change”, Global Environmental Change, vol. 29. (2020), “OECD Water Governance Programme”, http://www.oecd.org/environment/publicationsdocuments/bestpracticesguidelines/ | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,829 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,582 |
||