تعداد نشریات | 31 |
تعداد شمارهها | 744 |
تعداد مقالات | 7,078 |
تعداد مشاهده مقاله | 10,174,301 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 6,866,682 |
بررسی جایگاه و کاربرد گویش گنابادی از منظر جامعهشناسی زبان | ||
زبان فارسی و گویشهای ایرانی | ||
دوره 6، شماره 1 - شماره پیاپی 11، فروردین 1400، صفحه 197-221 اصل مقاله (1.06 M) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22124/plid.2021.20450.1551 | ||
نویسندگان | ||
امید آزاد* 1؛ مجتبی منشی زاده2 | ||
1استادیار زبانشناسی همگانی، مجتمع آموزش عالی گناباد، گناباد، ایران. | ||
2استاد فرهنگ و زبانهای باستانی، دانشگاه علامه طباطبایی تهران، ایران. | ||
چکیده | ||
مقالۀ حاضر با هدف شناسایی موقعیت اجتماعی گویش گنابادی، از گویشهای کهن ایرانی، با بررسی تأثیر مؤلفههای اجتماعی مانند سن، تحصیلات، جنسیت و شهرنشینی بر کاربرد گونۀ گنابادی در حوزههای مختلف مانند خانواده، مدرسه، هنر، اماکن اداری، کوچه و خیابان، مذهب و سرگرمی انجام پذیرفت. روش، تحلیل حوزهای و ابزار، پرسشنامه و مصاحبه است. روش نمونهگیری، تصادفی بود که برمبنای آن، حجم نمونهای متشکل از 240 آزمودنی، از سه ردة سنی به تفکیک هر گروه جنسیتی و به صورت مساوی از دو جامعة روستایی و شهری گناباد انتخاب گردید. نتایج پژوهش نشان داد که گنابادی، زبان غالب حوزههای غیررسمی و بهویژه خانوادهاست؛ هرچند در حوزههای رسمیتر مانند مدرسه و اداره، فارسی معیار، زبان غالب است. گرایش به استفاده از زبان فارسی در بین زنان بیشتر از مردان، گروه سنی جوانان بیشتر از دیگر گروههای سنی، تحصیلکردگان بیشتر از غیرتحصیلکردگان، شهرنشینان بیش از روستاییان در تمامی حوزههاست. پس میتوان گفت که گنابادی روند تدریجی زوال را در پهنۀ خراسان بزرگ طی میکند. | ||
کلیدواژهها | ||
گنابادی؛ گویش در معرض خطر؛ نگرش؛ زوال | ||
مراجع | ||
احمدی، س، زندی، ب. 2019. «بررسی جایگاه و کاربرد زبانهای فارسی و کردی در اورامانات از دیدگاه زبانشناسی اجتماعی». علوم اجتماعی، 12(43): 133 -164.
بشیرنژاد، ح. 1397. «تحلیلی اجتماعی-زبانشناختی بر جایگاه و کاربرد مازندرانی و فارسی در استان مازندران». زبانپژوهی (علوم انسانی)، 10(27): 119- 145.
ذوالفقاری انارکی، س. 1381. «گویش بختیاری: بقا یا زوال؟». انسانشناسی (نامۀ انسانشناسی) 1(1): 147 -177.
زندی، ب، روشن، ب و نصیری الموتی، س. 1390. «جایگاه و کاربرد زبان فارسی و گویش تنکابنی در شهر تنکابن». زبان و زبانشناسی، 7(14): 41 -55.
زندی، ب، نصیری، پ و رادنیری، س. ا. 1394. «بررسی پدیدة دوزبانگونگی در شهر اردبیل از دیدگاه زبانشناسی اجتماعی». زبانشناسی و گویشهای خراسان، 7(13): 89- 107.
عزیزی، ک، عزیزی فر، ا، گوهری، ح و ولیدی، ش. 2018. «بررسی جامعهشناختی پدیدۀ رمزگردانی دوزبانههای کردی کلهری- فارسی در دانشآموزان». تدریسپژوهی، 6(3): 39 -63.
عموزاده. م. 2002. «همگرایی و دوزبانگونگی در گویش مازندرانی». پژوهشنامۀ علوم انسانی و اجتماعی، 6: 139- 160.
فراستی، ش، صابری، ک. و ویسی، ه. 2019. «فرسایش و تغییرات زبانی در کردی کلهری ایلامیهای مقیم تهران». مطالعات زبانها و گویشهای غرب ایران، 7(2): 95 -110.
فرهمند، آ. 1396. «بررسی نقش عوامل اجتماعی در نابودی گویش بهدینان کرمان و تلاش برای نجات آن». مطالعات ایرانی . 16(31): 141 -165.
قریشی، م، حاجیآبادی، ن، و مبارکی، م. 1394. «گویش بیرجندی: بقا یا زوال؟». فصلنامة مطالعات فرهنگی اجتماعی خراسان، 9 (1): 73-86.
کلباسی، ا. 1388. فرهنگ توصیفی گونههای زبانی ایران، تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
نرسیسیانس، ا. 1375. بررسی چندزبانگونگی در شهر تهران. نامة علوم اجتماعی، 8 (8): 47 -80.
Barron, A., & Pandarova, I. 2016. The sociolinguistics of language use in Ireland. In Sociolinguistics in Ireland (pp. 107-130). Palgrave Macmillan, London. Bucholtz, M. 2002. From 'sex differences' to gender variation in sociolinguistics. University of Pennsylvania Working Papers in Linguistics, 8(3): 4. Campbell, L. 1994. Language death//Encyclopedia of Language and Linguistics. Vol. 5. Coates, J. 2015. Women, men and language: A sociolinguistic account of gender differences in language. Routledge. Fasold, R. 1984. The sociolinguistics of society, Oxford, Basil Black Ferguson, C. A. 1959. Diglossia. Word, 15(2): 325-340. Fishman, J. 1996. What Do You Lose When You Lose Your Language? ERIC. London. Fishman, J. A. 1967. Bilingualism with and without diglossia; diglossia with and without bilingualism. Journal of social issues, 23(2): 29-38. Gal, S. 1979. Language shift: Social determinants of linguistic change in bilingual Austria. Academic Press. Holmes, J., & Wilson, N. 2017. An introduction to sociolinguistics. Routledge. Hornberger, N. H., & McKay, S. (Eds.). 2010. Sociolinguistics and language education (Vol. 18). Bristol: Multilingual Matters. Hudson, R. A. 1996. Sociolinguistics. Cambridge university press. Jana, P., & Anna, S. 2019. Language maintenance and language death: the case of the Irish language. Russian Journal of Linguistics, 23(1): 40-61. Janse, M. 2003. Language death and language maintenance: problems and prospects. In Language Death and Language Maintenance: Theoretical, practical and descriptive approaches (pp. 9-17). John Benjamins. Jeon, L., & Cukor-Avila, P. 2016. 6. Urbanicity and language variation and change: Mapping dialect perceptions in and of Seoul. In Cityscapes and Perceptual Dialectology (pp. 97-116). De Gruyter Mouton. Jinyu, D. O. N. G. 2014. Study on gender differences in language under the sociolinguistics. Canadian Social Science, 10(3): 92-96. Krauss, M. 1992. The world's languages in crisis. Language (Baltimore), 68(1): 4-10. Mashayekh, T. 2002. Study of the Usage of Gilaki and Farsi in Rasht MA dissertation. Tehran Arts & Cultural studies research center, 1381. Milroy, J., & Milroy, L. 2002. Language in society: Sociolinguistics. In An encyclopedia of language (pp. 278-295). Routledge. Mortimer, K. S., & Wortham, S. 2015. Analyzing language policy and social identification across heterogeneous scales. Annual Review of Applied Linguistics, 35: 160-172. Ricento, T. 2012. Political economy and English as a ‘global’language. Critical Multilingualism Studies, 1(1): 31-56. Wardhaugh, R., & Fuller, J. M. 2021. An introduction to sociolinguistics. John Wiley & Sons. Wurm, S. 2002. Strategies for language maintenance and revival. Language endangerment and language maintenance: introduction, ed. by David Bradley and Maya Bradley, 11-23. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 703 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 508 |