تعداد نشریات | 31 |
تعداد شمارهها | 743 |
تعداد مقالات | 7,073 |
تعداد مشاهده مقاله | 10,149,510 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 6,857,496 |
درهم تنیدگی عناصر منازعه و همکاری در حوزه آبریز هیرمند | ||
سیاست جهانی | ||
مقاله 6، دوره 10، شماره 2 - شماره پیاپی 36، مرداد 1400، صفحه 157-184 اصل مقاله (735.11 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22124/wp.2021.19748.2846 | ||
نویسندگان | ||
مریم طهماسبی1؛ امیر محمد حاجی یوسفی* 2؛ کیهان برزگر3 | ||
1دانشجوی دکتری علوم سیاسی (مسائل ایران)، دانشکده حقوق، الهیات وعلوم سیاسی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران. | ||
2دانشیار گروه علوم سیاسی وروابط بینالملل، دانشکده اقتصاد وعلوم سیاسی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران. | ||
3دانشیارگروه علوم سیاسی وروابط بینالملل، دانشکده حقوق، الهیات وعلوم سیاسی، واحدعلوم و تحقیقات، دانشگاه ازاد اسلامی، تهران، ایران | ||
چکیده | ||
آبراههای مرزی به لحاظ اهمیت استراتژیکی و ژئوپلیتیکی در زیست انسانی و جانوری، اکوسیستم مناطق و توسعه کشورها که با افزایش جمعیت، بالارفتن تقاضا، تغییرات آب و هوایی، گرم شدن زمین، خشکسالی، کمیابی منابع آبی و سوء مدیریت آبی سبب همگرایی و واگرایی در حوزههای رودهای ساحلی گردیده است به رویکردی چالشزا در سیاست خارجی کشورها تبدیل شده است. اختلاف بر سر بهرهبرداری، مدیریت و تعیین حقابه رودخانه مرزی هیرمند باعث گردیده که همکاری و منازعه توأمان در این حوزه آبی وجود داشته باشد. مفاهیم منازعه - بحران یک ساختار چند لایه با ماهیت پویا را سازماندهی میکنند و از طرف دیگر از تأثیرگذاری و تأثیرپذیری منازعه و همکاری مدل همزیستی شکل میگیرد. پژوهش پیش رو با روش توصیفی_ تحلیلی و بنیان نهادن چارچوب نظری به دنبال پاسخگویی به این پرسش است که چگونه میتوان منازعات آبی را در سیاست خارجی ایران در حوزه رودخانه هیرمند مدیریت نمود؟ ایران با امنیتیزدایی از بحران آبی میتواند آن را مدیریتپذیر نماید. پردازش این مهم با محوریت روابط بین دولتین و ادغام با عناصر داخلی که برگرفته از رویکردهای بین الاذهانی، محیطزیست و اجتماع انسانی است پایهگذاری گردیده و اختلافات آبی ایران و افغانستان در رودخانه هیرمند به عنوان مطالعه موردی بررسی میگردد. | ||
کلیدواژهها | ||
مدل همزیستی؛ رودخانه هیرمند؛ کمیابی منابع آبی؛ امنیت زدایی؛ اختلاف آبی ایران و افغانستان | ||
مراجع | ||
برچر، مایکل (1396)، بحران در سیاست جهان: ظهور و سقوط بحرانها، ترجمه میرفردین قریشی، پژوهشکده مطالعات راهبردی.
حافظ نیا، محمدرضا (1383)، «تحلیل کارکردی مرز بینالمللی، مورد: مرز ایران و افغانستان»، برنامهریزی آمایش فضا، شماره 35، صص 69-78.
حسینی، علی (1397)، «مروری برحوزه آبریز، موسسه مطالعات استراتژیک افغانستان»، مطالعات آب، هرات.
خبرگزاری ایسنا (1396/2/17)، «ایران و افغانستان به اصول همکاری راهبردی دست یافتند»، رجوع شود به: https:// www.isna.ir/news/96021710789
خبرگزاری ایسنا (1400/3/8)، تأکید کابل بر اهمیت نقش ایران در مذاکرات صلح افغانستان، رجوع شود به: https:// www.isna.ir/news/1400030806055
خبرگزاری ایرنا، (1400/1/15)، مدیریت منابع آب و سدسازی مهمترین برنامه اشرف غنی در افغانستان، رجوع شود به: https:// www.irna.ir/news/84283406
دهشیری، محمدرضا (1396)، جزوه درس بحرانها دانشکده وزارت امور خارجه.161.
رستمی، فرزاد، نادری، مسعود (1394)، «بحران کمآبی و گسست در امنیت ملی»، فصلنامه پژوهشهای روابط بینالملل، دوره 5، شماره 15، صص 161-191.
رهامی، روحالله (1395)، امنیت انسانی و دولت، رهایی از ترس، رهایی از نیاز در دولت اجتماعی توسعهگرا، نشر میزان.
رضایی، محمد داوود، شرودر، جان اف، احمد زی، شیر جان (1396)، «آبهای فرامرزی افغانستان، دیدگاه حقوق بینالملل و نقش آبهای فرامرزی در توسعه»، مجله مطالعات آبهای افغانستان، موسسه تحقیقاتی دران، جلد اول، شماره یک.
صادقی، شمسالدین، نادری، مسعود (1395)، «تحلیل ابعاد امنیت دولت در ایران قرن 21»، فصلنامه دولت پژوهی، سال دوم، شماره 5، صص 165-202.
سازمان ملل (1396)، رهنمودهای برنامهریزی و مدیریت استراتژیک منابع آب، ترجمه حمید پشتوان، انتشارات: وزارت نیرو، کمیته ملی سدهای بزرگ ایران.
سیفالدینی، سالار (1396/5/2)، جنگ خاموش آب بین ایران و افغانستان، روزنامه شرق، شماره 2918.
شیخ غفوری، هادی، ببری گنبد، سکینه، دهشیار، حسین (1400)، «تبیین غیرامنیتی سازی روابط ایران و افغانستان»، نشریه مطالعات بنیادین و کاربردی جهان اسلام، شماره 6، صص 25-49.
شهباز بگیان، محمدرضا، باقری، علی، موسوی شفایی، مسعود (1395)، «تحلیل سازوکارهای منجر به برداشت آب رودخانه هیرمند در افغانستان با تأکید بر پروژههای دولت سازی در آن کشور، فصلنامه ژئوپلیتیک، سال دوازدهم، شماره سوم، صص 168-189.
شیر شهیر، علی (5/10/1395)، بحران مدیریت آب، افغانستان تنها با ایران قرارداد تقسیم آب دارد، رجوع شود به:
طیب، علیرضا (1392) درآمدی بر بررسیهای امنیت، انتشارات امیر کبیر.
قوام، عبدالعلی (1384)، «سیاست بینالملل و رویکرد زیستمحیطی »، پژوهش حقوق عمومی، شماره 14، صص 7-19.
قربانی نژاد، ریباز، حافظ نیا، محمد، احمدی پور، زهرا، قوام، عبدالعلی (1393)، «بررسی مفهوم منازعه در نظریههای روابط بینالملل و ژئوپلیتیک »، فصلنامه راهبرد، سال 23، شماره 70، صص 265-291.
قربانی نژاد، ریباز، فرجی زاده، عبدالرضا (1395)،«تبیین تأثیر عوامل فرهنگی بر تنش و منازعه در خاورمیانه »، فصلنامه علمی مطالعات میان فرهنگی، دوره 11، شماره 28، صص 165-189.
Aman, F. (2016), Water Dispute Escalating Between Iran and Afghanistan, Atlantic Council, South Asia Center. Ansink, E. (2009), “Game Theoretic Models Of Water Allocation In Transboundary River Basins”, Unpublished PhD Dissertation, Wageningen University. Adegbonmire, J. (2016), “Conflict Situation and ways To Resolve Conflict” , Adejumko Adegbonmire. Angelakis, A, Valipour, M & T. Ahmed, A. (2021),” Water Conflict: From Ancient to Modern Times and in the Future”, Sustainability, Mdi, 13(8) 4237, pp: 1_31. Afghanistan: (2007/6/12) Local Taliban Defeat Raises Hopes for Dom Project, https://reliefweb.int/report/afghanistan/afghanistan-local-taliban-defeat-raises-hopes-dam-project Brecher, M, B.K. Potter, P, Durocher, A. (2008), International Political Earthquakes, University Of Michigan Press. Brecher, M, Steinberg, B, Janica, J. (1969), “A Framework For Research on Foreign Policy Behavior”, The Journal Of Conflict Resolution, Vol.13, no1,pp: 75_101. Brecher,M. (2018), A Century Of Crisis and Conflict In The International System, Theory and Evidence, Intellectual Adyssey III. McGill University Montreal, Qc, Canada. Brecher, M. (1979), “State Behavior in International Crisis: A Model”, The Journalz Conflict Resolution,Vol.23,No.3, pp: 446_48. Bernauer, T, Bohmelt,T & koubi, V. (2012), “Environmental Changes and Violent Conflict”, Environmental Research Letters, Volume7, Number 1,pp:1_8. Buzan, B. (1991), People, States and Fear An Agenda a For International Security Studies In Post – Cold War, Publisher: Lynne Riener PUB. Buzan, B. (1991),“New Pattern Of Global Security In The Twenty-first Century” International Offairs,Vol.67,No.3,pp:431_451. Buzan, B, Weaver, O, Dewild, J. (1998), “Security A New Frame Work For Analysis, Colorado”: Lynne Rinner Publishers, Publisher: Lynne Riener Inc. Bernauer, T, Bohmelt, T, Vally, koubi. (2012), “Environmental Changes and violent Conflict”, Environmental Research Letters, Volume7, number 1, pp: 1_9. Bakker, B. (2007), Water Security: Research Challenges and Opportunity, Policy Forum, Water Management, Vol.337,Issue 6097,pp: 915_944. Castaribeiro, W. (2014), “Water security and Interstate Conflict and Cooperation”: Document Dana list Geographic, Vol.60/3, pp: 573_596. Ettehad, E. (2010), “Hydro politics in Hirmand/Helmand International River Basin: Application of Integrated Water Resources Management”, Unpublished MSc Dissertation, University de a soutenance: Swedish University of Agricultural Sciences Uppsala. Felbab - Brown, V. (2014), Aspiration and Ambivalence: Strategies and Realities of Counter in surgency and State Building IN Afghanistan, Brooking Institution Press. Homer_ Dixon, T, F. (1994), “Environment Scarcities and violent conflict: Evidence From Case”, International Security, Vol.19, No.19, No.1, pp: 5_40. Homer-Dixon, T, F. (1999), Environmental, Scarcity and Violence, PRINCETON, Nj: Princeton University Press. Galtung, J. (1973), Theories Of Conflict: Definition Dimensions, Negations, Formations, University Of Hawaii.
Thakore, D. (2013), “Conflict and Conflict Management”, JOSR Journal of Business a Management, Volume 8, Issue 6, PP: 7_16. Zartman, W. (2008), Negotiation and Conflict Management: Essays On Theory and Practice (Security and Conflict management), Routledge, Taylor and Francis Group, London and New York. Zeitoun, M, warner,J. (2006) “Hydro-Hegemony a framework for Analysis of Transboundary Water Conflict”, water policy, Volume, 8, Issue, 5, pp: 435_460. Zeitoun, M. (2007), “Violation, Opportunities and Power Along the Jordan River: Security Studies Theory Applied TO Water Conflict”, Water Resources in the Middle East, Volume 6, Issue 3, pp: 213_223. Zeitoun, M. (2008), “Transboundary Water Interaction I: Reconsidering Conflict and Cooperation”, International Environmental Agreements, Volume 8, Issue4, pp: 213_223. Wegerich,K. (2008), “Hydro-Hegemony In The Amudarya Basin”, Water PolicIy, Volume 10, Issue s2, pp: 71_88. Wolf, A. (2007), “Shared Water: Conflict and Cooperation”, Annual Review of Environment and Resources, Volume 32 (1), pp: 241_269. Yildiz, D. (2015),” Afghanistan Transboundary Rivers and Regional Security”, World Scientific News,Wsn 16, pp: 40_52. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,417 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 996 |