تعداد نشریات | 31 |
تعداد شمارهها | 743 |
تعداد مقالات | 7,076 |
تعداد مشاهده مقاله | 10,162,597 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 6,862,087 |
ردیابی 35 رباعی منسوب به مولانا در نسخ خطّی و چاپی دیوان سنایی و متون کهنتر | ||
زبان فارسی و گویشهای ایرانی | ||
مقاله 3، دوره 5، شماره 2 - شماره پیاپی 10، مهر 1399، صفحه 51-77 اصل مقاله (1.41 M) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22124/plid.2021.17341.1480 | ||
نویسندگان | ||
مهناز نظامی عنبران* 1؛ رحمان مشتاق مهر2؛ یدالله نصراللهی3 | ||
1دانش آموختۀ دکتری زبان و ادبیات فارسی- ادبیات عرفانی، دانشگاه شهید مدنی آذربایجان، تبریز. ایران. | ||
2استاد زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه شهید مدنی آذربایجان، تبریز، ایران | ||
3دانشیار زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه شهید مدنی آذربایجان، تبریز، ایران | ||
چکیده | ||
از شاعرانی که میتوان رباعیاتش را به اشکال مختلف در میان رباعیات دیوان کبیر مولانا ردیابی کرد سنایی است.بعد از بررسی «نزههالمجالس» و چندین نسخة خطّی معتبر از دیوان سنایی، تعداد رباعیات مشترک و مشابه دیوان چاپی سنایی به تصحیح مدرس رضوی و دیوان کبیر مولانا به تصحیح فروزانفر از 26 به 35 رباعی افزایش یافت. برای تحلیل انتساب دقیق رباعیات مشترک و مشابه این دو شاعر، علاوهبر منابع مذکور، آثار نظم و نثر دیگر شعرا و نویسندگان پیش از مولانا نیز بررسی شد. از مجموع 35 رباعی مشترک و مشابه، براساس تحلیل دادهها، 24 رباعی از دیوان کبیر قطعا متعلق به سنایی است یا از رباعیات او تضمین و اقتباس شدهاست. 8 رباعی نیز به احتمال زیاد از سنایی است و 3 رباعی دیگر، علاوهبر سنایی به شاعران دیگری نیز منسوب شدهاست. از رباعیات سنایی، فقط 4 رباعی به شکلی کامل و بدون تغییر در دیوان کبیر آمده، در سایر موارد رباعیات با تغییراتی در چند واژه تا سه مصرع همراه است. | ||
کلیدواژهها | ||
دیوان سنایی؛ دیوان کبیر؛ رباعیات مشترک؛ نسخ خطی؛ متون کهن | ||
مراجع | ||
اخسیکتی، ا. 1337 . دیوان اشعار، به تصحیح ر. فرخ، تهران: کتابفروشی رودکی. تبریزی، ش. 1385. مقالات شمس، تصحیح م. موحد، تهران: خوارزمی. حسینی اشکوری، س. 1385. سفینة صائب. اصفهان: دانشگاه اصفهان. الخزائلی النیشابوری، ح. 1378 . روضالجنان و روحالجنان فی تفسیر القرآن، ج4، بهکوشش م. یاحقی و م. ناصح، مشهد: پژوهشهای اسلامی آستان قدس رضوی. خویی، ح. 1379 . مجموعة آثار حسامالدین خویی، بهکوشش ص. عباسزاده، تهران: میراث مکتوب. رازی، ن. 1389. مرصادالعباد، بهاهتمام م. ریاحی، تهران: علمی فرهنگی. رحیمی زنگنه، ا. یاری گلدره، س. رحمتیان، ل. 1396. «بازشناسی منبع 38 رباعی منسوب به مولانا در متون ادبی و تاریخی». تاریخ ادبیات، (81): 36ـ 48. ریاحی، م. 1375. نزهة المجالس (مقدمه و تعلیقات)، ج. شروانی، تهران: علمی. سعد سلمان، م. 1339. دیوان اشعار، بهتصحیح ر. یاسمی، تهران: پیروز. سمعانی، ش. 1384. روحالارواح، بهکوشش ن. مایل هروی، تهران: علمی و فرهنگی. سنایی غزنوی، ا. 1388. دیوان، بهاهتمام م. مدرس رضوی، تهران: سنایی. سیفی نیشابوری، ع. 1399. رسائلالعشاق و وسائلالمشتاق، بهکوشش ج. بشری، تهران: مجموعة انتشارات تاریخی و ادبی دکتر محمود افشار. شروانی، ج. 1375. نزهة المجالس، بهتصحیح و تحقیق م. ریاحی، تهران: علمی. شعبانی، م. 1389. «مولوی صوفیی ترانهگو (بررسی رباعیات مولوی و جایگاه آن در شعر فارسی)»، کتاب ماه ادبیات، (42): 22ـ41. شفیعی کدکنی، م. 1387. غزلیات شمس تبریز، تهران: سخن. شمیسا، س. 1374. سیر رباعی در شعر فارسی، تهران: فردوس. الظهیری الکاتب السمرقندی. 1349. اغراض السیاسة فی اعراض الریاسة، بهکوشش ج. شعار، تهران: دانشگاه تهران. عوفی، م. 1353. جوامع الحکایات و لوامع الروایات، تصحیح ا. مصفا و م. مصفا، تهران: بنیاد فرهنگ ایران. عوفی، م. 1355. جوامعالحکایات و لوامعالروایات. (باب دوم و سوم از قسم اول)، تصحیح م. معین، تهران: دانشگاه تهران. غزنوی، س. 1384. مقامات ژندهپیل، تصحیح ح. موید، تهران: علمی فرهنگی. کاشانی، ا. 1311. رباعیات باباافضل، بهاهتمام س. نفیسی، تهران: کتابخانة دانشکده. کرمانی، ا . 1366. دیوان رباعیات، بهاهتمام ا. ابومحبوب و مقدمة م. باستانی پاریزی، تهران: سروش. گنجوی، م. 1391. دیوان مهستی، بهاهتمام ج. پور، ا. نیازی و هـ.. اسعدی، تبریز: شایسته. لمعهالسراج للحضرهالتاج. 1348. منسوب به شمسالدین محمد دقایقی مروزی و تاجالدین محمود بن محمد بن عبدلکریم، بهکوشش م. روشن، تهران: بنیاد فرهنگ ایران. لوئیس، ف. 1383. مولوی: دیروز و امروز، شرق و غرب، ترجمة ف. فرهمندفر، تهران: نشر ثالث. مرادی، ا. وفایی، ا. 1395. سفینة کهن رباعیات، تهران: سخن. مشتاقمهر، ر. 1396. «مآخذ استشهادات شعری فارسی مکتوبات مولانا و تکملة آن»، کهننامة ادب پارسی، (8): 77ـ106. منشی، ن. 1391. کلیله و دمنه، تصحیح و توضیح م. مینوی، تهران: دانشگاه تهران. منور، م. 1381. اسرارالتوحید فی مقامات الشیخ ابی سعید، تصحیح م. شفیعی کدکنی، تهران: آگاه. مولوی، ج. 1363. کلیات شمس یا دیوان کبیر ، ج8، تصحیح و حواشی ب. فروزانفر، تهران: دانشگاه تهران. مولوی، ج. 1371. مکتوبات، بهکوشش ت. سبحانی، تهران: مرکز نشر دانشگاهی. میبدی، ا. 1363. کشفالاسرار و عدةالابرار، ج2، بهکوشش ع. حکمت، تهران: امیرکبیر. میرافضلی، س. 1376. «مروارید کرمانی و رباعیات سرگردان»، معارف، (14): 24ـ36. میرافضلی، س.1394. جنگ رباعی: بازیابی و تصحیح رباعیات کهن پارسی، تهران: سخن. همدانی، ع. 1377. نامههای عینالقضات همدانی، بهکوشش ع. منزوی و ع. عسیران، تهران: اساطیر.
نسخ خطی نسخة مجموعة سفینة تبریز، ابوالمجد تبریزی، (721ق)، شمارة 14590، مجلس شورای اسلامی. نسخة مجموعة دوازده شاعر، شمارة 170، کتابخانة مرکزی دانشگاه تهران. نسخة مکاتبات عینالقضات، بخش دوم، شمارة 166 ف، (668ق)، کتابخانة مرکزی دانشگاه تهران. نسخة دیوان انوری، 51ف، (708ق)، کتابخانة مرکزی دانشگاه تهران. نسخة دیوان سنایی، موزة کابل، کتابت در نیمة دوم قرن ششم هجری قمری. نسخة دیوان سنایی، کتابخانة بایزید ولیالدین ترکیه، به شمارة 134 (684ق) کتابخانة مرکزی دانشگاه تهران. نسخة دیوان سنایی، به شمارة 13471 (837ق، کتابخانة مجلس شورای اسلامی. نسخة دیوان سنایی، دستنویس شمارة 232 (1003ق)، کتابخانة مرکزی دانشگاه تهران. نسخة دیوان سنایی، دستنویس شمارة 5241 (فرن11)، کتابخانة ملک. نسخة دیوان سنایی، به شمارة 996 (قرن11)، کتابخانة مجلس شورای اسلامی. نسخة دیوان سنایی، به شمارة 997 (1274ق)، کتابخانة مجلس شورای اسلامی. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 761 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 523 |