تعداد نشریات | 31 |
تعداد شمارهها | 743 |
تعداد مقالات | 7,071 |
تعداد مشاهده مقاله | 10,143,064 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 6,855,847 |
نقش نگرش دیالکتیکی در پیدایش گونههای شخصیتی تازه در رمان فارسی (با رویکرد به رمان همنوایی شبانۀ ارکستر چوبها) | ||
نقد و نظریه ادبی | ||
مقاله 6، دوره 6، شماره 2 - شماره پیاپی 12، اسفند 1400، صفحه 119-142 اصل مقاله (1.25 M) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22124/naqd.2021.14837.1868 | ||
نویسندگان | ||
راشین خواجوی راد1؛ اکبر شایان سرشت* 2؛ محمد بهنام فر3؛ ابراهیم محمدی4 | ||
1دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه بیرجند، بیرجند، ایران. | ||
2دانشیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه بیرجند، بیرجند، ایران | ||
3استاد زبان و ادبیات فارسی دانشگاه بیرجند، بیرجند، ایران. | ||
4دانشیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه بیرجند، بیرجند، ایران. | ||
چکیده | ||
فرد انسان پدیدهای کلی است و جهان فراگیری از واقعیات اقتصادی، اجتماعی و جز آن او را احاطه کردهاست. او از این جهان تأثیری همهجانبه میپذیرد و به سهم خود بر آن اثر میگذارد. این تأثیر متقابل همان رابطۀ دیالکتیکی است. یکی از جنبههای نگرش دیالکتیکی در عرصۀ هنر و اندیشه، نقش مسلّط پایگاه اقتصادی و اجتماعی در تکوین آثار عظیم هنری و ادبی است. وابستگی آثار بزرگ هنری و ادبی به زیربناهای اقتصادی و اجتماعی، واقعیتی انکارناپذیر است، هرچند این وابستگی بسیار پیچیده، غیرمستقیم و بامیانجی است و از استقلال نسبی اثر ادبی نمیکاهد. بر مبنای نگرش دیالکتیکی، هر مرحله از تاریخ اجتماعی با یک صورت بزرگ ادبی همراه است، رمان نیز صورت ادبی در عصر سرمایهداری است و با قهرمان مسألهدار یا پروبلماتیک توصیف میشود. این مقاله قصد پذیرش یا رد دیدگاه دیالکتیکی در ادبیات را ندارد و هدفش بررسی نقش رابطۀ دیالکتیکی در پیدایش تیپهای تازه در عرصۀ ادبیات است، حضور قهرمان پروبلماتیک در یک ارتباط طولی به خلق تیپ داغخورده و تیپ دارای احساس کهتری میانجامد، یا به عبارتی میتوان گفت خاستگاه تیپ داغخورده و تیپ اسیر احساس کهتری در رمان معاصر، قهرمان پروبلماتیک است. | ||
کلیدواژهها | ||
نگرش دیالکتیکی؛ قهرمان پروبلماتیک؛ داغننگ؛ احساس کهتری | ||
مراجع | ||
آتشبرآب، ح. 1395. «قهرمان چیستایی در جستجوی خویش». مجله نقد زبان و ادبیات خارجی، ۱۳(17): 15-28.
ایگلتون، ت. 1383. مارکسیسم و نقد ادبی، ترجمه ا. معصومبیگی. تهران: دیگر.
ایوتادیه، ژ. 1396. «جامعهشناسی ادبیات و بنیانگذاران آن». درآمدی بر جامعهشناسی ادبیات، گزیده و ترجمه م.ج. پوینده. تهران: چشمه. 78-119.
اسکویی، ن. 1398. «واکاوی مؤلفههای ادبیات مهاجرت در رمانهای همنوایی شبانه ارکستر چوبها». مجله زبان و ادب فارسی دانشگاه آزاد سنندج، (39): 24-46.
حسنزاده، م.ع. و رضویان، ر.1390.«قهرمان مسألهدار در رمانهای مدیر مدرسه و سووشون». مجله پژوهشهای ادب عرفانی، (17): 125-146.
حسنلی،ک. و جوشکی، ط. 1389. «بررسی کارکرد راوی و شیوه روایتگری در رمان همنوایی شبانه ارکستر چوبها». نشریه ادب پژوهی، (12): 31-51.
حسنلی، ک. و پیرصوفیاملشی، ز. 1396. «بررسی انتقادی مقالات علمی پژوهشی با موضوع شخصیت و شخصیت پردازی در ادبیات داستانی». فصلنامه علمی پژوهشی نقد ادبی، سال دهم (۳۹): 100-61.
حیدریآبکنار، غ. 1390. پستمدرنیسم در آثار متأخر با تکیه بر داستانهای همنوایی شبانه ارکستر چوبها، دوباره از همان خیابانها و دیوان سومنات، پایاننامه ارشناسی ارشد ادبیات فارسی. دانشگاه سمنان.
دقیقیان، ش.1371. منشاء شخصیت در ادبیات داستانی، ناشر نویسنده.
رنجبر، م. 1397م. «تحلیل رئالیسم انتقادی شخصیت پروبلماتیک در رمان زیبا صدایم کن». نشریه نقد و نظریه ادبی، (2): 70-90.
ریتزر، ج. 1384. نظریههای جامعهشناسی در دوران معاصر، ترجمه م. ثلاثی. تهران: علمی.
زیما، پ. 1381. «جامعهشناسی رمان از نظرگاه گلدمن». جامعه، فرهنگ، ادبیات، ترجمه م.ج. پوینده. تهران: چشمه. 125-135.
زیما، پ. 1396. «جامعهشناسی رمان از دیدگاه یانوات، لوکاچ، ماشری، گلدمن، باختین». درآمدی بر جامعهشناسی ادبیات، گزیده و ترجمه م.ج. پوینده. تهران: چشمه. 138-177.
ساچکوف، ب. 1362. تاریخ رئالیسم، ترجمه م. فرامرزی. تهران: تندر.
شمیسا، س. و ولیپورهفشجانی، ش. 1386. «نگاهی به آرای جورج لوکاچ در زمینه نقد مارکسیستی». مجله دانشکده علوم انسانی دانشگاه سمنان، (20): 87-98.
فراروتی، ف.1386. «لوکاچ، گلدمن و جامعهشناسی رمان». درآمدی بر جامعهشناسی ادبیات، گزیده و ترجمه م.ج. پوینده. تهران: چشمه. 198-204.
قاسمی، ر. 1380. همنوایی شبانه ارکستر چوبها، تهران: نیلوفر.
کلنر، د. 1382. «فردریک جیمسون: نظریهپرداز متون فرهنگی». مجله کتاب ماه علوم اجتماعی، ترجمه ن. زحمتی. سال هفتم(79): 98-100.
گافمن، ا. 1391. نمود خود در زندگی روزمره، ترجمه م. کیانپور. تهران: مرکز.
گافمن، ا. 1392. داغننگ، ترجمه م. کیانپور. تهران: مرکز.
گلدمن، ل. 1381. جامعهشناسی ادبیات؛ دفاع از جامعهشناسی رمان، ترجمه م.ج. پوینده. تهران: چشمه.
لوکاچ، ج. 1386الف. «آرمان هنر خودآگاهی نوع بشر است». درآمدی بر جامعهشناسی ادبیات، گزیده و ترجمه م.ج. پوینده. تهران: چشمه. 364-538.
لوکاچ، ج. 1386ب. «دربارهی رمان». درآمدی بر جامعهشناسی ادبیات، م.ج. پوینده. تهران: چشمه. 308-325.
لوکاچ، ج. 1392. جامعهشناسی رمان، ترجمه م.ج. پوینده تهران: ماهی.
مصباحیپور ایرانیان، ج. 1358. واقعیت اجتماعی و جهان داستان، تهران: امیرکبیر.
منصور، م. 1369. احساس کهتری، تهران: دانشگاه تهران.
مودال، ژ. 1399. «زیر بامهای پاریس»، دوات. بازیابی در http://www.rezaghassemi.com
میرعابدینی، ح. 1387. صد سال داستان نویسی ایران، ج1. تهران: چشمه.
نعیر، س. 1381. «صورت و فاعل در آفرینش فرهنگی». جامعه، فرهنگ، ادبیات، ترجمه م.ج. پوینده. تهران: چشمه. 70-88.
هورش،م. 1389. «سیارهای خارج از مدار: نگاهی به پسامدرنیسم در رمان همنوایی شبانه ارکستر چوبها». مجله پژوهش ادبیات معاصر جهان. (58): 149-168.
| ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 792 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 483 |