تعداد نشریات | 31 |
تعداد شمارهها | 743 |
تعداد مقالات | 7,073 |
تعداد مشاهده مقاله | 10,149,547 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 6,857,527 |
داستان گمشدة مرگ زال و تحلیل اساطیری شخصیت و فرجام وی بر مبنای نقد پسایونگی | ||
نقد و نظریه ادبی | ||
دوره 6، شماره 2 - شماره پیاپی 12، اسفند 1400، صفحه 239-262 اصل مقاله (1.44 M) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22124/naqd.2021.16690.2002 | ||
نویسنده | ||
فرزاد قائمی* | ||
استادیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه فردوسی مشهد، ایران | ||
چکیده | ||
نقد پسایونگی، در ادامة رویکرد نقدیونگی کلاسیک و در نقد و تکمیل آن شکل گرفتهاست. با توجه به ابهام فرجام زال در منابع و شهرت تحلیلهای مبتنی بر جاودانگی او، این جستار، روایت گمشدة مرگ زال را برای اولینبار در نسخ شاهنامه شناسایی کرده، نسبت آن با اسطورۀ زال در شاهنامة فردوسی و منابع آن را تحلیل کردهاست. به علت اینکه بیشترین تحلیلها از اسطورة زال، رویکرد یونگی، با تکیه بر کهنالگوی پیر خرد بوده، رویکرد انتخابشده برای این تحلیل، رویکرد پسایونگی است. اهمیت نامیرایی زال در نقد یونگی باعث شده روایت میرایی زال، با این رویکرد پسامدرن نقد شود. در این دیدگاه، اسطورة زال، معرّف شخصیت یک شَمَن باستانی با نقش واسطة روحی بین خدای توتمی و مردمش، و خویشکاری تسلط بر جادو، شفادهندگی معنوی و دانش اشراقی است. تصاویر کهنالگویی مرتبط با این شخصیت، در دیدگاه یونگی، یک نقش مکمّل (ثانوی) در تشرّف قهرمان (رستم) به وی میداد؛ لیکن رویکرد پسایونگی، ضمن جانشینی الگوی پیر خرد با مرگ و تولد دوباره، معنای هستة اسطورة زال را به تشرف وی در مسیر وحدت با نیای توتمیاش توسعه میبخشد. | ||
کلیدواژهها | ||
نقد پسایونگی؛ کهنالگو؛ دستان/ زال؛ شاهنامة فردوسی؛ پیر خرد | ||
مراجع | ||
ابناثیر، ع. 1349. اخبار ایران از الکامل ابناثیر، ترجمه م. باستانیپاریزی. ج1. تهران: دانشگاه.
ابنبلخی. 1363. فارسنامه، تصحیح گ. لسترنج و ر.ا. نیکلسن. تهران: دنیای کتاب.
اسماعیلی، ح. 1374. «داستان قوم شناسی زال». تن پهلوان و روان خردمند، بهکوشش ش. مسکوب. تهران: طرح نو. 177-224.
ایرانشانبنابیالخیر. ۱۳70. بهمننامه، تصحیح ر. عفیفی، تهران: علمی و فرهنگی.
بلعمی، ا. 1341. تاریخ بلعمی، تصحیح م. بهار. به کوشش: م. گنابادی. ج1و2. تهران: وزارت فرهنگ.
بیرونی، ا. 1352. آثارالباقیه من القرون الخالیه، ترجمه ا. داناسرشت. تهران: امیرکبیر.
پورداوود، ا. 2536. یشتها، ج1. تهران: دانشگاه.
تاریخ سیستان، 1314، تصحیح م. بهار. تهران: کلاله خاور.
ثعالبی، ا. 1368. غرر اخبار ملوک فرس و سیرهم، ترجمه م. فضایلی. تهران: قطره.
چایچیامیرخیز، ا. و سعیدیهرسینی، م. ۱۳۸۱. نگاهی به تدفین تابوتی در ایران باستان، تهران: نشر سمیرا و موزه ملی ایران.
خواندمیر، غ. 1362. تاریخ حبیبالسیر، تصحیح م. دبیرسیاقی. ج1. تهران: خیام.
دادگی، ف. 1369. بندهشن، ترجمه م. بهار. تهران: توس.
دینوری، ا. ۱۳۶۴. اَخبارُالطّوال، ترجمه م. مهدویدامغانی. تهران: نی.
رایس، ت. 1388. سکاها، ترجمه ر. بهزادی. تهران: طهوری.
روایت پهلوی، 1367. ترجمه م. میرفخرایی. تهران: مطالعات و تحقیقات فرهنگی.
شهرستانی، ا. 1975. الملل و النحل، تحقیق: م. سیّدگیلانی. ج1. بیروت: دارالمعرفت.
صدیقی، م. 1391. «سام/ سهراب و زال/ رستم: نبرد پدر و پسر». شعر پژوهی (بوستان ادب)، 4 (1): 123-148.
رحمدل، غ. 1385: «نگاهی دیگر به قصه زال و رودابه»، کاوشنامه، 7(13): 11-24.
طاهری، م. و آقاجانی، ح. و رضایی، ف. 1393. «بررسی کهن الگوی پیر فرزانه در داستان زال». ادبپژوهی، 8(23): 155-179.
طبری، م. 1352. تاریخ الرسل والملوک، ترجمه ا. پاینده. ج2. تهران: بنیاد فرهنگ.
طغیانی، ا. و هاشمی، س. و مختاری، خ. 1393. «نشانه شناسی تعلیم و تربیت در داستان زال و رودابه». ادبیات تعلیمی، 6(22): 33-63.
کردنوقابی، ر. و کرمی، ن. و نظری، ن. و دلفانبیرانوند، آ. 1391. «بررسی تطبیقی ویژگیهای رفتار خردمندانه در شخصیت زال بر اساس مدل سه بعدی خرد آردلت». پژوهشهای ادبیات تطبیقی، 1 (2): 1-30.
فردوسی، ا. 1386. شاهنامه، تصحیح ج. خالقیمطلق. تهران: دایرهالمعارف بزرگ اسلامی.
فردوسی، ا. 1042. شاهنامه، نسخه کتابخانه برلین آلمان. شماره 4252.
قائمی، ف. 1391. «تحلیل اسطوره کیومرث در شاهنامه فردوسی و اساطیر ایران بر مبنای رویکرد نقد اسطورهشناختی». جستارهای ادبی، 176 (45): 37-64.
قبادی، ح. و هوشنگی، م. 1388. «نقد و بررسی روانکاوانه شخصیت زال از نگاه آلفرد آدلر». نقد ادبی، 2(7): 91-119.
مجملالتواریخ والقصص، 1318. تصحیح م. بهار. تهران: کلاله خاور.
محمدی، ا. 1384. «زروان؛ زال و شخصیت های میانه در حماسه فردوسی». زبان و ادب پارسی، (23): 108-122.
مختاری، م. 1369. اسطوه زال، تهران: توس.
مسعودی، ا. ۱۳۴۹. التنبیه و الاشراف، ترجمه ا. پاینده. تهران: بنگاه ترجمه و نشر کتاب.
مقدسی، م. 1374. آفرینش و تاریخ، ترجمه م. شفیعیکدکنی. تهران: آگه.
نسفی، ع. 1379. کتابالانسانالکامل، تصحیح و ترجمه م. موله. تهران: طهوری.
یاحقّی، م. و براتی، م. 1386. «فرجام زال». پیک نور، 5 (3): 3-11.
Baumlin, J.S. & Baumlin, T.F. & Jensen, G.H. 2004. Post Jungian Criticism: Theory and Practice, State University of New York Press. DĒNKARD. 1911. Ed. DM. Madan, Bombay: Ganpatrao Ramajirao Sindhe. Eliade, M. 1964. Shamanism, Archaic Techniques of Ecstasy, Routledge & K. Paul. Haule, J.R. 2010. Jung in the 21st Century Volume Two: Synchronicity and Science, London: Routledge. Hillman, J. 1975. Loose Ends: primary papers in archetypal psychology, Dallas: Spring. Hillman, J. 1999. Emotion: A Comprehensive Phenomenology of Theories and Their Meanings for Therapy, Psychology Press. Hillman, J. 2007. Mythical Figures: Uniform Edition of the Writings of James Hillman, Vol. 1-6. spring. Hoppál, M. 2007. "Is Shamanism a Folk Religion?”. Shamans and Traditions,Bibliotheca Shamanistica, Vol.13. Budapest: Akadémiai Kiadó: 11–16. Hutton, R. 2011. Shamans: Siberian Spirituality and the Western Imagination, London, England ; New York, New York : Hambledon Continuum. Jacobi, J.S. 1999. Psychology of C G Jung, Psychology Press. Jung, C.G. 1939. The Integration of the Personality, Trans. S.M. Dell. New York: Farrar & Rinehart. Norton, J. 2000. Narcissus sous rature: male subjectivity in contemporary American poetry, Bucknell University Press. The Hymns of the Rig Veda. 1976. Trans. by R.T. Griffith, Orient Book Distributors. Sandner, D.F. & Won, S.H. 2002. "The Sacred Heritage: The Influence of Shamanism on Analytical Psychology". The San Francisco Jung Institute Library Journal, 21(2): 23-42. Samuels, A. 2005. Jung and Post-Jungian, State University of New York Press: Routledge. Singh, M. 2017. "The cultural evolution of shamanism". Behavioral and Brain Sciences, (194): 1-61. Rowland, S. 2005. Jung as a Writer, New York: Routledge.
| ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,796 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 454 |