تعداد نشریات | 31 |
تعداد شمارهها | 748 |
تعداد مقالات | 7,108 |
تعداد مشاهده مقاله | 10,240,411 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 6,898,005 |
بررسی رابطه تأمین امنیت انرژی فسیلی و تهدید امنیت زیست محیطی خلیج فارس | ||
سیاست جهانی | ||
مقاله 4، دوره 10، شماره 1 - شماره پیاپی 35، اردیبهشت 1400، صفحه 101-130 اصل مقاله (1.55 M) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22124/wp.2021.15867.2435 | ||
نویسندگان | ||
سهیل سهیلی نجف آبادی1؛ گارینه کشیشیان سیرکی* 2؛ محمد رضا قائدی3 | ||
1گروه علوم سیاسی و روابط بین الملل، واحد بین الملل کیش، دانشگاه آزاد اسلامی، جزیره کیش، ایران | ||
2گروه علوم سیاسی ، دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران جنوب، تهران، ایران | ||
3گروه علوم سیاسی ، واحد شیراز، دانشگاه آزاد اسلامی، شیراز، ایران | ||
چکیده | ||
یکی از مباحث مهم امنیت، امنیت انرژی است. اگرچه امروزه توجه به انرژیهای پاک و تجدیدپذیر افزایش یافته است،اما هنوز تولید و مصرف انرژی فسیلی، همچنان نقش اصلی را در تأمین امنیت انرژی جهان ایفا میکند. بنابراین، هم این منابع و هم کشورها و مناطق دارنده این انرژی دارای اهمیت هستند.یکی از این مناطق مهم، منطقه خلیج فارس است که هشت کشور در آن حضور دارند و همگی از جمله تولیدکنندگان نفت و برخی گاز طبیعی میباشند. منطقه خلیج فارس،دارای 60 درصد منابع نفتی جهان و 50 درصد منابع گازی جهان است و نقش مهمی در تأمین امنیت انرژی جهان دارد. از سوی دیگر انرژی فسیلی، یکی از موارد مخرب برای محیط زیست است و به اینسان، تولید این انرژی در خلیج فارس هم،میتواند امنیت زیستمحیطی این منطقه را با تهدید مواجه کند. از آنجا که بخش مهمی از امنیت انرژی جهان و نیز اقتصادهای رانتیر این منطقه، به نفت و گاز وابسته است،پرسش اصلی این مقاله آن است که چه رابطهای میان تأمین امنیت انرژی فسیلی و امنیت زیستمحیطی خلیج فارس وجود دارد؟برای بررسی پاسخ این پرسش از روش توصیفی استفاده شده و هدف مقاله نیز مشخص کردن زمینهها و مؤلفههای اصلی این رابطه است. یافته کلی مقاله نشان میدهد که تولید و استخراج منابع انرژی فسیلی منطقه، یعنی نفت و گاز،با دلایل مختلفی چون دولتهای رانتیر غیرپاسخگو، ورود مواد شیمیایی به خلیج فارس،حمل و نقل نادرست انرژی،جنگافروزی و رقابت با درآمدهای نفتی و گازی، بیتوجهی به معاهده زیستمحیطی راپمی و... امنیت زیست محیطی خلیج فارس را تهدید میکند. | ||
کلیدواژهها | ||
امنیت؛ انرژی؛ محیط زیست؛ خلیح فارس؛ راپمی | ||
مراجع | ||
میدی، مریم (1389)، «آلودگیهای زیست محیطی: تهدید آینده خلیج فارس»، فصلنامه رشد آموزش جغرافیا، دوره25، شماره2(93)، تابستان، صص33-28.
تقوی، محمدرضا (1398)، «منشا آلودگی نفتی آبهای خلیج فارس چیست؟»، نفت ما؛ آژانس رویدادهای مهم نفت و انرژی، 13 مهر، در: http://www.naftema.com/news/117506/
حسینی، سیدنورالدین (1395)، «مشکلات زیست محیطی استخراج نفت و گاز»، در کتاب دومین همایش ملی مهندسی نفت ایران، دانشگاه آزد اسلامی واحد امیدیه، 11 اسفند، امیدیه: انتشارت دانشگاه آزاد اسلامی واحد امیدیه.
حیدری، حجتاله، زهرا پیشگاهیفرد، عزتالله عزتی و عمران علیزاده (1397)، «امنیتسازی پایدار در خلیج فارس»، فصلنامه جغرافیا (برنامهریزی منطقهای)، سال هشتم، شماره 4، پاییز، صص59-41.
دلفروز، محمدتقی (1393)، دولت و توسعه اقتصادی: اقتصاد سیاسی توسعه در ایران و دولتهای توسعهگرا، تهران، آگاه.
زرگر، علیاصغر و زینب نوروزی کلرمی (1395)، «مسئولیت و نقش دولتهای حوزه خلیجفارس در حفاظت از محیطزیست»، فصلنامه مطالعات روابط بینالملل، دوره9، شماره33، بهار، صص281-251.
سازمان حفاظت از محیط زیست (1397)، «تعریف محیط زیست»، تارنمای رسمی سازمان حفاظت از محیط زیست جمهوری اسلامی ایران، 10 اسفند، در: https://www.doe.ir/portal/home/?120406
شیرزادی، رضا (1386)، بررسی اجمالی جنگهای خلیج فارس، تهران: پژوهشکده دفاع مقدس.
صمنخانی، اقبال (1391)، چگونگی آلودهسازی محیط زیست در میادین عملیاتی حفاری و بهرهبرداری نفت در مناطقه خشکی، آبادان، اداره کل حفاری مناطق نفتخیز جنوب.
ضیاییبیگدلی، محمدرضا (1389)، حقوق بینالملل عمومی، تهران: نشر گنج دانش، چاپ سیونهم.
قوام، عبدالعلی (1393)، روابط بینالملل: نظریهها و رویکردها، تهران: سمت، چاپ هشتم.
کامران، حسن و دیگران (1390)، «پیامدهای زیستمحیطی و حقوقی ساخت جزایر مصنوعی در خلیج فارس»، فصلنامه پژوهشهای جغرافیای انسانی، شماره 79، بهار، صص140-117.
متقی، افشین، مراد کاویانیراد و سجاد نجفی (1394)، «رابطه امنیت زیستمحیطی با امنیت ملی (مطالعه موردی بیوتروریسم»، فصلنامه راهبرد و مجلس، سال22، شماره83، پاییز، صص99-71.
کویورروآ، تیمو (1394)، مقدمهای بر حقوق بینالملل محیط زیست، ترجمه سبحان طیبی و مهناز ضرابی، تهران، انتشارات میزان.
گودین، رابرت ای. (۱۳۸۷)، «اخلاق بینالمللی و بحران زیست محیطی»، در: اندرو لینکلتر، جامعه و همکاری در روابط بین الملل، ترجمه بهرام مستقیمی، تهران، دفتر مطالعات سیاسی و بین المللی.
ملکی، عباس (1386)، «امنیت انرژی و درسهایی برای ایران»، فصلنامه راهبرد یاس، شماره 12، زمستان، صص222-206.
موسوی، میرطیب (1390)، مسایل سیاسی اقتصادی جهانی نفت، تهران، نشر مردمسالاری، چاپ دوم.
Annual Report 2001 (2001), OECD, at: https://www.oecd-ilibrary.org/economics/oecd-annual-report-2001_annrep-2001-en
Booth, Ken (1991), “Security and Emancipation”, Review of International Studies, Vol. 17, No. 4, Oct., pp. 313-326.- Cambridge Dictionary (2019), “Security”, Online University – AIU, 31 March, at: https://dictionary.cambridge.org/dictionary/english/security
ECOLEX (2020), “Kuwait Regional Convention for Co-operation on the Protection of the Marine Environment from Pollution”, in 1978, ECOLEX: The Gateway to Environmental Law, 8 January, at: https://www.ecolex.org/details/treaty/kuwait-regional-convention-for-co-operation-on-the-protection-of-the-marine-environment-from-pollution-tre-000537/
El-baz, Farough and M.R. Makhrita (2017), Gulf War and The Environment, 2Ed., London, Routledge.
EU-OPEC Energy Dialogue (2016), “Draft Joint Conclusion of the EU-OPEC Energy Dialogue 12th High-Level Meeting”, Vienna, 21 March, at: https://ec.europa.eu/energy/sites/ener/files/documents/Joint%20Conclusion%2012th%20EU-OPEC%20Energy%20Dialogue%20EU%20and%20OPEC%2021March1300.pdf, pp. 1-2.
http://www.gp.org (2019), 21 July. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,225 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 699 |