تعداد نشریات | 31 |
تعداد شمارهها | 748 |
تعداد مقالات | 7,112 |
تعداد مشاهده مقاله | 10,245,890 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 6,899,551 |
پایایی و پویایی کمالیسم در سیاست خارجی معاصر ترکیه | ||
سیاست جهانی | ||
مقاله 1، دوره 10، شماره 1 - شماره پیاپی 35، اردیبهشت 1400، صفحه 7-40 اصل مقاله (1.26 M) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22124/wp.2021.18641.2727 | ||
نویسندگان | ||
بهرام اخوان کاظمی* 1؛ محمدحسن غلامی2 | ||
1استاد دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه شیراز | ||
2دانشگاه شیراز، شیراز، ایران | ||
چکیده | ||
افزایش نفوذ احزاب اسلامگرا از اواخر دههی 1980 میلادی و به ویژه به قدرت رسیدن حزب اسلامگرای عدالت و توسعه در جمهوری ترکیه از اوایل هزارهی کنونی، پرسشهای گوناگونی را راجع به سرنوشت ایدئولوژی مورد ترویج نخستین رهبران این کشور، که به نام بنیانگذار آن، مصطفی کمال آتاترک، کمالیسم خوانده میشود، برانگیخت؛ زیرا این ایدئولوژی بر نوعی سکولاریسم بنا شده بود و مدرنسازی ترکیه به شیوهی غربی را در دستور کار داشت. استمرار حضور حزب یادشده در رأس هرم قدرت در سالهای متمادی نیز پرداختن به این مسئله را ضروریتر کرده است. این پژوهش در تلاش برای پاسخ به این پرسش است که «کمالیسم در عرصهی سیاست خارجی معاصر ترکیه از چه جایگاهی برخوردار بوده است؟» و در این راه با جستوجوی دادههای مختلف در مورد مهمترین عرصههای سیاست خارجی این کشور، به ارزیابی این فرضیه پرداخته است که «اگر چه کمالیسم هنوز ایدئولوژی قدرتمندی در سیاست خارجی ترکیه بوده اما تعدیلهایی را نیز شاهد بوده و از برخی جهات با افول مواجه شده است». بازهی زمانی پژوهش حاضر، از تأسیس حزب رفاه، مهمترین سلف حزب عدالت و توسعه، توسط نجمالدین اربکان در سال 1987 آغاز شده است. این پژوهش به روش توصیفی-تحلیلی انجام گرفته است و جمعآوری دادههای موردنیاز، به طریق اسنادی و کتابخانهای بوده است. یافتههای این پژوهش نشان دادند که شش اصل تشکیلدهندهی کمالیسم، یعنی مردمگرایی، ملیگرایی، دولتگرایی، جمهوریخواهی، لائیسیته و انقلابیگری از پایایی یکسانی در سیاست خارجی معاصر ترکیه برخوردار نبوده و برای سیاستورزان این کشور میزان متفاوتی از اهمیت را دارا بودهاند. | ||
کلیدواژهها | ||
اسلام ترکی؛ ترکیه؛ حزب عدالت و توسعه؛ کمالیسم | ||
مراجع | ||
احمدی لفورکی، بهزاد (تدوین) (1387)، ترکیه: حال و آینده، تهران: ابرار معاصر تهران.
اسماعیلی، بشیر، زارعزاده، محمد، و فلاح، محمد (1395)، «افول و زوال مدل ترکیه در خاورمیانه»، تحقیقات سیاسی بینالمللی، 8(28)، صص 198- 173.
اسمیت، روی، الأنیس، عماد، و فاراندس، کریستوفر (1394)، اقتصاد سیاسی بینالملل در سدۀ بیست و یکم، ترجمه امیرمحمد حاجییوسفی و روحالله طالبی آرانی، دوم، تهران: مخاطب.
اکبری کریمآبادی، نورالدین (1393)، «سیاست پرگاری ترکیه در روابط خارجی»، مطالعات راهبردی جهان اسلام، 57، صص 88- 51.
باشگاه خبرنگاران جوان (1396)، «پاسخ تند اردوغان به وزیر خارجۀ امارات»، دسترسی: 25/2/1397، بازیابیشده از https://www.yjc.ir/fa/news/6368988/
برزگر، کیهان، و مفیدی احمدی، حسن (1393)، «تأثیرپذیری سیاست خارجی ترکیه از روند اروپاییشدن»، سیاست خارجی، 28(4)، صص 610- 591.
پارسایی، سیدمهدی (1395)، «بررسی روابط اتحادیه اروپا و ترکیه»، سیاست، 10، صص 112- 98.
پورابراهیم، ناصر (1393)، «سیاستهای جدید ترکیه در خاورمیانه»، سیاست خارجی، سال 28، شماره 1، صص 148- 127.
ثمودی پیلهرود، علیرضا، و نورعلیوند، یاسر (1391)، «سیاست خارجی حزب عدالت و توسعه ترکیه در قبال مسئلۀ فلسطین»، مطالعات فلسطین، 16، صص 106- 83.
حسینی، مطهره، ابراهیمی، طالب، و شاهقلعه، صفیالله (1392)، «نگاه به غرب در سیاست خارجی ترکیه در دوران حزب عدالت و توسعه (2012-2002)»، مطالعات جهان اسلام، 1(3)، صص 96- 73.
خلیلی، محسن، صیادی، هادی، و حیدری، جهانگیر (1391)، «پیوند کد و ژنوم ژئوپلیتیک در سیاست خارجی (نمونهپژوهی: ایران و ترکیه)»، مطالعات اوراسیای مرکزی، 5(2)، صص 56- 39.
داودی، علیاصغر (1391)، «امنیت از نگاه مکتب سازهانگاری»، مطالعات سیاسی، 16، صص 50- 29.
داوداوغلو، احمد (1395)، عمق راهبردی موقعیت ترکیه در صحنهی بینالمللی، ترجمه محمدحسین نوحینژاد ممقانی، دوم، تهران: امیرکبیر.
زاهدی، نسا (1391)، «سیر تحول سیاست خارجی ترکیه در پرتو بیداری اسلامی: تحول یا تکامل»، سیاست خارجی، 26(3)، صص 685- 663.
ساتچ، پیتر، و الیاس، جوانیتا (1394)، بنیادهای روابط بینالملل،ترجمه مجید محمدشریفی، تهران: میزان.
صادقی، سیدشمسالدین، و رحیمی، احمد (1396)، «دیاسپورای کُرد و نقش منافع ژئوپلیتیک در تحول راهبرد ترکیه نسبت به کردهای عراق و سوریه (1395-1382)»، سیاست، 47(2)، صص 430- 411.
طاهایی، سیدجواد (1380)، «کمالیزم؛ عناصر بحران در نگرش سیاست خارجی ترکیه»، راهبرد، 21، صص 236- 203.
عالم، عبدالرحمن (1394)، بنیادهای علم سیاست، بیست و هفتم، تهران: نی.
غفاری، مسعود، و اکبری، نورالدین (1391)، «روند اصلاح قانون اساسی در ترکیه و تأثیر آن بر پیوستن این کشور به اتحادیه اروپا»، تحقیقات سیاسی و بینالمللی، 11، صص 188- 157.
فرهادی، محمد، و کاظمی، علی (1396)، «مقایسۀ نقش رضاشاه و آتاتورک در توسعه سیاسی ایران و ترکیه»، مطالعات جامعهشناختی، 24(1)، صص 99- 79.
قنبرلو، عبدالله (1392)، «بنیادهای اقتصادی سیاست خارجی ترکیه»، فصلنامه روابط خارجی، 20، صص 97- 71.
قوام، سیدعبدالعلی (1390)، روابط بینالملل؛ نظریهها و رویکردها، ششم، تهران: سمت.
قوام، سیدعبدالعلی، و صولت، رضا (1393)، «چرایی تردید اتحادیهی اروپا در پذیرش عضویت ترکیه»، رهیافتهای سیاسی و بینالمللی، 6(2)، صص 33- 9.
کامت، ملانی، دیوان، ایشاک، ریچاردز، آلان، و واتربری، جان (1396)، اقتصاد سیاسی خاورمیانه، ترجمه فریبرز ارغوانی پیرسلامی و سحر پیرانخو، تهران: مخاطب.
کامروا، مهران (1391)، خاورمیانه معاصر، ترجمه محمدباقر قالیباف و سیدموسی پورموسوی، دوم، تهران: قومس.
کوشکی، محمدصادق، و رنجبرمحمدی، مصطفی (1393)، «منطقهگرایی جدید در سیاست خارجی ترکیه پس از جنگ سرد (با تأکید بر مؤلفههای فرهنگی و اقتصادی)»، پژوهشهای منطقهای، 14، صص 68- 45.
گازیوروسکی، مارک (ویراست) (1394)، سیاست و حکومت در خاورمیانه و شمال آفریقا، ترجمه عسگر قهرمانپور، تهران: امیرکبیر.
گلمحمدی، ولی، سجادپور، سیدمحمدکاظم، و موسوی شفائی، مسعود (1395)، «اردوغانیسم و فهم سیاست خاورمیانهای ترکیه»، مطالعات راهبردی، 73، صص 92- 69.
لارابی، استفان (1386)، «نگاه دوباره ترکیه به خاورمیانه»، ترجمه محمد سلطانینژاد، مطالعات راهبردی جهان اسلام، 29، صص 58- 49.
واعظی، محمود (تدوین) (1387)، سیاست خارجی حزب عدالت و توسعه ترکیه، تهران: مرکز تحقیقات استراتژیک مجمع تشخیص مصلحت نظام.
یاووز، هاکان (1394)، سکولاریسم و دموکراسی اسلامی در ترکیه، ترجمه احمد عزیزی، سوم، تهران: نی.
یزدانی، عنایتالله، و حاجیزاده، جلال (1390)، «بررسی موانع الحاق ترکیه به اتحادیه اروپا»، سیاست، 41(4)، صص 353- 337.
یعقوبیفر، حامد (1392)، «گونهشناسی سیاست خارجی ترکیه در خاورمیانهم»، سیاست خارجی، 27(4)، صص 987-965.
Addkarsiyaka (2016), “Alti Ok”, (observed: 3.23.2018) Retrieved from http://www.addkarsiyaka.com/haber-1531-alti-ok.html
Ahmadi, Hamid, & Ghorbani, Fahimeh (2014), “The Impact of Syrian Crisis on Iran-Turkey Relations”, Iranian Review of Foreign Affairs, 4(1), 59-87.
Ahmadian, Hassan (2016), “Reasoning Turkey’s Syrian Shift: A New Track with Iran?”, Iranian Review of Foreign Affairs, 7(1), 69-89.
Akparti (2014), “Parti Programi”, (observed: 5.15.2018) Retrieved from http://www.akparti.org.tr/site/akparti/parti-programi
Albayrak, Mustafa (2010), “Kemalizmin Dusunsel Temelleri ve Tarihsel Olusumu”, Ataturk Arastirma Merkezi Dergisi, 26(77), 307-344.
Austvik, Ole Gunnar, & Rzayeva, Gülmira (2017), “Turkey in the geopolitics of energy”, Energy Policy, 107, 539-547.
Burdeau, Georges (1966), La Démocratie (nouvelle ed.), Paris: Éditions du seuil.
Capelle, Guy, & Gidon, Noelle (1999), Reflets1, Paris: Hachette.
Cizre-Sakallioglu, Umit (1997), “Kemalism, Hyper-Nationalism, and Islam in Turkey”, NAQD, 10(1), 57-74.
Deren, Secil (2005), “Le Kémalisme Aujourd’hui”, Revue Outre-Terre, 10, 145-156.
Ebrahimi, Nabiollah (2012), “Iran, Turkey and the Arab Revolutions”, Iranian Review of Foreign Affairs, 3(3), 65-87.
Elgström, Ole, & Smith, Michael (2006), The European Union’s Roles in International Politics Concepts and analysis, New York: Routledge.
European Commission (2016), “Accession criteria”, (observed: 5.13.2018) Retrieved from https://ec.europa.eu/neighbourhood-enlargement/policy/glossary/terms/accession-criteria_en
Grugel, Jean (Ed.). (1999), Democracy without Borders, New York: Routledge & ECPR Studies in European Political Science.
Gurpinar, Bulut (2014), “Surgunde Orgut: Suriye Ihvani”, Marmara Universitesi Siyasal Bilimler Dergisi, 2(1), 115-132.
Haji-Yousefi, Amir Mohammad, & Elmani, Hemat (2011), “Turkey-Israel Relationship in the Past Decade and its Consequences for Iran”, Iranian Review of Foreign Affairs, 2(3), 65-90.
Magen, Amichai, Risse, Thomas, & McFaul, Michael A. (Eds.). (2009), Promoting Democracy and the Rule of Law American and European Strategies, Basingstone: Palgrave Macmillan.
NATO (2012), “Greece and Turkey: 60 years in NATO”, (observed: 5.14.2018) Retrieved from https://www.nato.int/docu/review/2012/turkey-greece/EN/index.htm
NTV (2017), “Daha son sozumuzu soylemedik”, (observed: 5.15.2018) Retrieved from https://www.ntv.com.tr/turkiye/daha-son-sozumuzu-soylemedik%2cYxcEQTFvPEWhHuV WfEZTOQ
Reuters (2017), “Factbox: Turkey’s collapsing EU membership bid”, (observed: 5.13.2018) Retrieved from https://www.reuters.com/article/us-germany-turkey-eu-factbox/factbox-turkeys-collapsing-eu-membership-bid-idUSKCN1BF1TH
Sell, Susan K. (2003), Private Power, Public Law, New York: Cambridge University Press.
Steil, Benn, & Hinds, Manuel (2009), Money, Markets, and Sovereignty, New Haven: Yale University Press.
Tarih (2014), “Cumhuriyetcilik Ilkesi”, (observed: 3.23.2018) Retrieved from http://tarih.tumders.com/cumhuriyetcilik-ilkesi.html
Tarihin (2015), “Cumhuriyetcilik Nedir?”, (observed: 3.23.2018) Retrieved from http://www.tarihin.com/ataturk-ilkeleri/cumhuriyetcilik.html
TBMMB (2017), “Turkiye Cumhuriyeti Anayasasi”, (observed: 2.11.2018) Retrieved from https://www.tbmm.gov.tr/anayasa.htm
TUIK (2016), “Dis Ticaret”, (observed: 12.24.2016) Retrieved from http://www.tuik.gov.tr/UstMenu.do?metod=temelist
Uzun, Hakan (2010), “Tek Parti Doneminde Yapilan Cumhuriyet Halk Partisi Kongreleri Temelinde Degismez Genel Baskanlik, Kemalizm ve Milli Sef Kavramlari”, Cagdas Turkiye Tarihi Arastirmalari Dergisi, IX(20-21), 233-271.
Viotti, Paul R., & Kauppi, Mark V. (1999), International Relations Theory (3rd ed.), Boston: Allyn and Bacon.
Yenisafak (2018), “2002 Genel Secimi Sonuclari”, (observed: 3.23.2018) Retrieved from https://www.yenisafak.com/secim-2002/secim-sonuclari | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 2,925 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,697 |