پیوندهای مفید
آمار
| تعداد نشریات | 31 |
| تعداد شماره‌ها | 708 |
| تعداد مقالات | 6,679 |
| تعداد مشاهده مقاله | 9,226,663 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 6,336,859 |
نگاهی تاریخی به ساخت تکرار و افزوده‌های میانی و تبیین آن در چارچوب نظریۀ صرف ساخت‌محور | ||
| زبان فارسی و گویش‌های ایرانی | ||
| مقاله 9، دوره 5، شماره 2 - شماره پیاپی 10، مهر 1399، صفحه 197-210 اصل مقاله (1.08 M) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22124/plid.2021.14394.1402 | ||
| نویسنده | ||
| میترا حسینقلیان* | ||
| دانشجوی دکتری زبان‌شناسی همگانی، دانشگاه بوعلی سینا، همدان، ایران | ||
| چکیده | ||
| واژه‌های زیادی در زبان فارسی هستند که حاصل فرایند تکرار کامل و افزودۀ میانی و دارای ساخت ناپایگانی هستند، به این معنی که عمل تکرار پایه و کاربرد افزودۀ میانی به صورت مرحله‌به‌مرحله صورت نمی‌گیرد، بلکه واژۀ جدید حاصل عملکرد همزمان این دو فرایند است. این ساخت ناپایگانی در چارچوب نظری صرف ساخت‌محور قابل تبیین خواهد بود. صرف ساخت‌محور رویکردی شناختی و ساخت‌بنیاد به واژه‌سازی دارد که الگوهای واژه‌سازی را به صورت طرحوارههای انتزاعی بهصورت جفت‌هایی از صورت و معنا می‌داند. طبق این چارچوب نظری، این ساخت ناپایگانی حاصل فرایند یکی‌سازی طرحوارۀ ذهنی تکرار و طرحوارۀ کاربرد افزودۀ میانی است. برای نشان دادن زمان طرحوارگی این ساخت در ذهن فارسی‌زبانان، نگاهی تاریخی به سیر تکامل آن از فارسی باستان تا فارسی امروز داشته‌ایم. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد که شروع این ساخت در دورۀ فارسی میانه بوده که افزودۀ میانی تنها با حرف اضافۀ «به» برای رساندن معانی توالی و افزایش کمیت کاربرد داشته‌است، اما در دوران‌های بعدی فارسی به قیاس با این ساخت ناپایگانی و براساس طرحوارههای ذهنی این ساخت، از دیگر حروف اضافه نیز بهعنوان افزودۀ میانی استفاده شده‌است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| ساخت ناپایگانی؛ صرف ساخت‌محور؛ طرحوارههای انتزاعی؛ یکی‌سازی طرحواره‌ها | ||
| مراجع | ||
|
آسانا، ج. 1371. متون پهلوی، ترجمه و ... س. عریان، تهران: کتابخانۀ ملی ایران. ابوالقاسمی، م. 1389. دستور تاریخی زبان فارسی. تهران: سمت. ابوالقاسمی، م. 1395. راهنمای زبان‌های باستانی ایران. تهران: سمت. بامشادی، پ. و انصاریان، ش. 1394. «تبیین ساختارهای ناپایگانی زبان فارسی در چارچوب نظریة ساخت‌واژه ساخت‌محور». سومین کنفرانس بین‌المللی پژوهش‌های کاربردی در مطالعات زبان. دبیرمقدم، م. 1393. رده‌شناسی زبان‌های ایرانی (جلد دوم). تهران: سمت. دبیرمقدم، م. و ملکی، س. 1395. «تحلیل صوری و معنایی فرایند تکرار کامل در زبان فارسی»، زبان‌شناسی و گویش‌های خراسان، دانشگاه فردوسی مشهد: 1- 23. راسخ مهند، م. 1388. «بررسی معنایی تکرار در زبان فارسی». زبان‌شناسی. 23(1): 65- 74. رضی، ه. 1367. فارسی باستان: دستور، گزیده‌ای از کتیبه‌ها و واژه‌نامه. تهران: خواجه. شقاقی، و. 1391. مبانی صرف. تهران: سمت. طبری، محمدبن جریر. 1375. تاریخ طبری (جلد دهم)، ترجمۀ ا. پاینده. تهران: اساطیر. حسن‌دوست، م. 1394. فرهنگ ریشه‌شناختی زبان فارسی. تهران: آثار. فره‌وشی، ب. 1380. فرهنگ فارسی به پهلوی. تهران: دانشگاه تهران. کشاورز، ک. 1388. هزار سال نثر پارسی (جلد اول). تهران: علمی و فرهنگی. کنت، ر. 1384. فارسی باستان: دستور زبان، متون، واژه‌نامه، ترجمۀ س. عریان. تهران: پژوهشکده زبان و گویش، سازمان میراث فرهنگی. مکنزی، د.ن. 1371. فرهنگ کوچک زبان پهلوی. ترجمۀ م. میرفخری. تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی. Booij, Geert. 2015. “Construction Morphology”, In A. Hippisley and G. T. Stump (eds.),the cambridge handbook of morphology. Haig, Geoffrey L. 2008. ‘Alignment change in Iranian Languages; A Construction, Grammar Approach, Mouten de Gruyter, ISBN-13: 978. Haspelmath, Martin. 2002. “Understanding morphology”, London, Arnold. Kajitani, Motomi. 2005. “Semantic properties of reduplication among the worlds languages”, LSO working papers in linguistics 5 : proceedings of WIGL, 93-106. Moravcsik, Edith. 1978. “Reduplication constructions”, in Joseph H. Greenberg, (ed.) Universals of Human Language, Vol.3: Word Structure, Stanford University Press, Stanford, 297-334. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 557 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 430 |
||