تعداد نشریات | 31 |
تعداد شمارهها | 743 |
تعداد مقالات | 7,072 |
تعداد مشاهده مقاله | 10,134,768 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 6,852,151 |
نسبت عقل و شرع در حکمت سینوی و فلسفة آکوئینی و پیامدهای آن برای رابطة دین و سیاست | ||
سیاست جهانی | ||
مقاله 6، دوره 9، شماره 4 - شماره پیاپی 34، اسفند 1399، صفحه 163-188 اصل مقاله (962.24 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22124/wp.2021.17743.2620 | ||
نویسندگان | ||
سید جواد موسوی1؛ کمال پولادی* 2؛ بابک عباسی3؛ احمد ساعی4 | ||
1دانشجوی دکترای علوم سیاسی، گروه علوم سیاسی، دانشکده حقوق، الهیات و علوم سیاسی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران | ||
2استادیار، گروه علوم سیاسی، دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه آزاد اسلامی، چالوس، ایران | ||
3استادیار، گروه تخصص فلسفه، دانشکده حقوق، الهیات و علوم سیاسی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران | ||
4دانشیار، گروه علوم سیاسی، دانشکده حقوق، الهیات و علوم سیاسی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران | ||
چکیده | ||
مسئلة اصلی درجهان اسلام همواره مسئلة نسبت «عقل و شرع» بوده است. برهمین اساس، دراین پژوهش با مفروض گرفتن نظریة لئو اشتراوس درباب آنچه «فلسفة قدما»، بافقدان «سیاست» ارسطو درجهان اسلام و متقابلا «قوانین» افلاطون درمسیحیت قرون وسطی، می نامد با مقایسة اندیشة ابن سینا و آکوئیناس درباب نسبت عقل و شرع/وحی، بحث را معطوف به حکمت عملی آنها خواهیم کرد تا روشن سازیم رابطة دین و سیاست چه وضعیتی پیدا می کند و چه نتایجی بر آن مترتب است. پرسش ما این است که در اندیشة ابن سینا و آکوئیناس عقل و شرع/وحی چه نسبتی دارند و تبعات آن درباب نسبت دین و سیاست درحوزة سیاسی چیست؟ فرضیة پژوهش این است که «ابن سینا با تقسیم فلسفه به دو شاخة عملی و نظری، با غالب شدن خوانش افلاطونی در حوزة سیاسی، عقل را محدود به حکمت نظری به عوان جستجوی سعادت اخروی کرد و شرع را به عنوان جستجوی سعادت دنیوی حاکم بر حوزة سیاست کرد. درنتیجه، ابن سینا نوعی هماهنگی در عین مفارقت میان عقل و شرع برقرار کرد و منجر به تابع قرار گرفتن سیاست نسبت به دین شد وبه تبع آن سیاست خارجی دولت هم تابعی از مفروضات دینی شد. در مقابل، آکوئیناس با وارد کردن معرفتشناسی ارسطویی، بحث عقل و وحی را در نوعی هماهنگی، در عین استقلال، در حکمت نظری و عملی قرار داد که مکمل یکدیگرند و در حوزة سیاست، عقل قانونگذار و قانون الهی مکمل آن در نظر گرفته شد.دنتیجه،اینایدةآکوئیناسمنجر به استقلال سیاست از دین شد ودرحوزة روابط خارجی نیز بازتاب یافت.» | ||
کلیدواژهها | ||
عقل و شرع/وحی؛ ابن سینا؛ آکوئیناس؛ قانون؛ سیاست | ||
مراجع | ||
ابن سینا، حسین بن عبدالله (1364الف)، النجاه، تصحیح محمدتقی دانش پژوه، تهران: انتشارات دانشگاه تهران. ابن سینا، حسین بن عبدالله (1404)، شفا، الاهیات، زیر نظر الدکتور ابراهیم مدکور و همکاری جمعی از دانشمندان، جلد چهارم، قم: منشورات مکتبه آیت الله مرعشی نجفی (افست از روی چاپ مصر). ابن سینا، حسین بن عبدالله (1360)، رسایل، ترجمة ضیاء الدین دری، تهران: کتابخانه مرکزی. ابن سینا، حسین بن عبدالله (1383الف)، دانش نامة علایی (الهیات)، تصحیح: محمد معین، همدان: دانشگاه بوعلی سینا و انجمن آثار و مفاخر فرهنگی. ابن سینا، حسین بن عبدالله (1405ب)، منطق المشرقیین، قم: کتاب خانة آیت الله العظمی المرعشی النجفی. ابن سینا، حسین بن عبدالله (1376)، الهیات در کتاب الشفاء، تحقیق: حسن زادة آملی، قم: انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی حوزة علمیة قم. ابن سینا، حسین بن عبدالله (1363) المبداءو المعاد، تهران: موسسه مطالعات اسلامی دانشگاه مک گیل شعبه تهران. ابن سینا، حسین بن عبدالله (1404)، الشفاء المنطق، قم: کتابخانه عمومی آیت الله العظمی المرعشی النجفی. ابن سینا، حسین بن عبدالله (1377)، الهیات نجات، تصحیح و ترجمه و پژوهش: یحی یثربی، تهران: انشارات فکر روز. ابن سینا، حسین بن عبدالله (1400)، عیون الحکمه، رسائل ابن سینا، قم: انتشارات بیدار. طباطبایی، جواد (1387)، زوال اندیشة سیاسی در ایران، گفتار در مبانی نظری انحطاط ایران، تهران: نشر کویر. جمشید مهر، فردین و همکاران (1397)، «جایگاه شریعت در فلسفة سیاسی ابن سینا»، فصلنامة علمی-پژوهشی حکمت اسلامی، سال پنجم، شمارة اول، صص 60-41. رضوانی، محسن (1391)، «بررسی انتقادی نظریة «روزنتال» دربارة فلسفة سیاسی اسلام» حکومت اسلامی، سال هفدهم، شماره اول، صص 188-171. یوسفی، حیات الله (1389)، «الزام سیاسی در فلسفه سیاسی ابن سینا» فصلنامة معرفت اسلامی، سال دوم، شمارة دوم، صص 94-67. اشتراوس، لئو (1396)، مقدمهای سیاسی بر فلسفه، ترجمة یاشار جیرانی، تهران: نشر آگه. حقیقت، سید صادق (1387)، مبانی اندیشة سیاسی در اسلام، تهران: نشر سمت. امیری، مصطفی (1389)، «منظومة فکری توماس آکوئیناس»، کتاب ماه فلسفه، شمارة 33. اسدی، محمدرضا و جعفری، محمد (1395)، «ایمان و عقلانیت؛ بررسی تطبیقی دیدگاه توماس آکوئیناس و مارتین لوتر»، معرفت ادیان، سال هفتم، شمارة دوم، پیاپی 26. میانداری، حسن (1389)، «آکوئیناس «مدافع» ارسطو در نیاز فضایل عقلی به جهت دهی فضایل اخلاقی»، فصلنامه علمی-پژوهشی دانشگاه قم، سال دوازدهم، شمارة اول و دوم، صص 68-37. مکرمی قرطاول، یاسر و جاوید، محمد جواد (1395)، «ملاحظات حقوق عمومی در مکتب تومیسم با تاکید بر حاکمیت قانون در دولت دینی»، فصلنامة مطالعات حقوق عمومی، دورة 46، شمارة3، صص 678-649. معصومی زارع، هادی (1390)، «بررسی اقسام قانون و نقش آن در تحدید قدرت سیاسی در اندیشة توماس آکوئیناس» معرفت، سال بیستم، شمارة 169. صص 76-61. ژیلسون، اتین (1398)، عقل و وحی در قرون وسطی، ترجمة شهرام پازوکی، تهران: انتشارات حقیقت. اصلی بیگی، فاطمه و ملایوسفی، مجید (1397)، «حکمت عملی از نظر آکوئیناس»، دوفصلنامة علمی پژوهشی تاملات فلسفی دانشگاه زنجان، سال هشتم، شمارة21، صص 277-255. دالکورت، جرارد (1383)، توماس و تومیسم، ترجمة محمد بقائی (ماکان)، سازمان چاپ و انتشارات اقبال. مجیدی، حسن و شفیعی قهفرخی، امید (1391)، «مقایسة رابطة دین و دولت در اندیشة ابن رشد و آکوئیناس» دو فصلنامة علمی-پژوهشی دانش سیاسی، سال هشتم، شمارة اول، پیاپی 15، صص 161-127. کنی، آنتونی جان پتریک (1383)، آکوئیناس قدیس، شرح آراء و آثار برگزیده، ترجمة محمد بقائی، تهران: نشر اقبال. مجتهدی، کریم (1387)، فلسفه در قرون وسطی (مجموعه مقالات)، تهران: انتشارات امیر کبیر. ترانوی، نوت (1377)، «زندگی و اندیشة قدیس توماس آکوئیناس» (بخش نخست)، ترجمة همایون همتی، نامة فلسفه، شمارة 4. طباطبایی، جواد (1381)، مفهوم ولایت مطلقه در اندیشههای سیاسی سدههای میانه، تهران: نگاه معاصر. پولادی، کمال (1389)، تاریخ اندیشة سیاسی در غرب: از سقراط تا ماکیاولی، تهران: نشر مرکز. فاستر، ب. مایکل (1388)، خداوندان اندیشة سیاسی، جلد اول، قسمت دوم، سیسرون، آگوستین، توماس آکوئیناس، ماکیاول، ترجمة جواد شیخ الاسلامی، تهران: انتشارات امیر کبیر. اشتراوس، لئو (1396)، مقدمهای سیاسی بر فلسفه، ترجمة یاشار جیرانی، تهران: نشر آگه. فورتین، ارنست اِل (1398)، «سنت تامس آکوئیناس» ترجمة شروین مقیمی در: لئو اشتراوس و جوزف کراپسی (1398) تاریخ فلسفة سیاسی، جلد اول: قدما، ویراستاران فارسی یاشار جیرانی و شروین مقیمی، تهران: انتشارات پگاه روزگار نو. اشتراوس، لئو (1388)، جامعه شناسی فلسفة سیاسی، ترجمه و تالیف محسن رضوانی، تهران: پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی. یوسفیراد، مرتضی (1387)، مفهوم شناسی فلسفة سیاسی مشاء، پژوهشگاه علوم و فرهنگ سیاسی مشاء. مجیدی، ابراهیم (1392)، شرع در فلسفة سیاسی در فیلسوفان شرق و جهان اسلام (فارابی، ابن سینا، ابن رشد)، رسالة دکتری، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی. خراشادیزاده، نجمه (1389)، رابطة عقل و دین از دیدگاه ابن سینا و توماس آکوئیناس، پایان نامة کارشناسی ارشد، دانشکدة الهیات دانشگاه پیام نور. دیباجی، سید محمدعلی، جان محمدی، محمد تقی (1387)، «عقل فعال ابن سینا در نظر توماس آکوئیناس» فصلنامة فلسفه و کلام اسلامی آینة معرفت، دانشگاه شهید بهشتی. خدری، غلامحسین، کاکایی، مستانه (1391)، «بررسی و مقایسة جایگاه وجودشناسی و معرفتشناسی عقل فعال نزد ابن سینا و توماس آکوئینی» حکمت معاصر، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، سال سوم، شمارة اول، بهار و تابستان 1391، صص 96-75. Arnhart, Larry (2003), Political Questions, 3rd ed. Illinois: Waveland Press, Inc.
Gorman, Ryan (2010), War and the Virtues in Aquinas's Ethical Thought. Journal of Military Ethics, 9 (3), 245-261
Schwartz, Daniel (2009) Aquinas, Aristotle, and the Promise of the Common Good, British Journal for the History of Philosophy, 17:1, 207-210
| ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 895 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 597 |