تعداد نشریات | 31 |
تعداد شمارهها | 743 |
تعداد مقالات | 7,072 |
تعداد مشاهده مقاله | 10,143,822 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 6,856,492 |
طراحی فضای شهری سرزنده با رویکرد ارتقای قرارگاه رفتاری (مطالعه موردی: خیابان میرابوالقاسمی رشت) | ||
دانش شهرسازی | ||
مقاله 3، دوره 5، شماره 1، فروردین 1400، صفحه 47-65 اصل مقاله (2.87 M) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22124/upk.2020.13801.1243 | ||
نویسندگان | ||
جواد فقیرنواز1؛ سامان ابی زاده* 2؛ رضا پرویزی3؛ مریم دانش شکیب4 | ||
1دانشجوی کارشناسی ارشد طراحی شهری، موسسه آموزش عالی دیلمان لاهیجان، ایران | ||
2استادیار گروه هنر و معماری، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران | ||
3عضو هیت علمی موسسه آموزش عالی دیلمان لاهیجان، ایران | ||
4دانشجوی دکتری دانشگاه ازاد اسلامی واحد تبریز، تبریز، ایران | ||
چکیده | ||
بیان مسئله: امروزه برنامه های توسعه شهری در کشورمان در گسستی عمیق با گذشته خود، خودرو محور و بر مبنای تسهیل هرچه بیشتر حرکت سواره بوده و آنچنان که باید به فضاهای شهری (در جهت ایجاد سرزندگی و پویایی شهری و ارتقای کیفیت های محیطی) توجه نمیشود. بر این اساس، برای ارتقاء قرارگاههای رفتاری (بهعنوان یکی از مولفههایی که برای تعاملات اجتماعی افراد در اینگونه فضاها موثر واقع میشود)، اهمیت چندانی در نظر گرفته نمیشود. از این رو، این پژوهش در پی ارائه راهکارهای علمی و عملی در جهت ارتقاء سرزندگی فضایی در فضاهای شهری است. هدف: به این منظور، خیابان میرابوالقاسمی شهر رشت به عنوان یکی از فضاهای شهری که در پی طرحهای توسعه شهری، صرفاً بر مبنای تسهیل هر چه بیشتر حرکت سواره شکل گرفتهاست، به عنوان نمونه موردی پژوهش در نظر گرفته شد. روش:شیوه تحقیق از نظر روش توصیفی- تحلیلی و از نظر هدف کاربردی است. حجم نمونه مورد بررسی به روش کوکران و با توجه به جمعیت 677000 نفری شهر رشت، 384 نفر در نظر گرفته شد. دادههای مورد نیز به کمک پرسشنامه گردآوری و توسط نرم افزار SPSS تحلیل شد. همچنین جهت ارزیابی ساختار پیکره بندی فضایی که بر اساس مطالعات انجام شده همبستگی معناداری با سرزندگی دارد، از نرم افزار UCL Depthmap و روش چیدمان فضا استفاده گردید. یافتهها: نتایج حاصل از آزمون همبستگی بین همپیوندی و قابلیت اتصال نشان داد که نمونه موردی پژوهش با میزان قابلیت درک فضایی 69/0 از خوانایی نسبتاً خوبی برخوردار است. علاوه بر آن مشخص گردید که عدم تعبیه فضاهایی جهت برقراری تعاملات اجتماعی و سواره محوربودن مسیر، مهمترین مشکلات محله از دیدگاه جامعه آماری است. نتیجه گیری: بر اساس مطالعات، راهکارهایی همچون ارتقاء کیفیت کالبدی و بصری در منظر شهری، بهبود کیفیت زیست محیطی، توجه ویژه به عابرین پیاده و پیاده مداری، ارتقاء کیفیت عملکردی و فضایی و ارتقاء تعاملات اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی پیشنهاد گردید. | ||
تازه های تحقیق | ||
| ||
کلیدواژهها | ||
طراحی شهری؛ فضای شهری؛ سرزندگی؛ قرارگاه رفتاری؛ چیدمان فضا | ||
مراجع | ||
احمدی، علی. (1393). بررسی وضعیت سرزندگی بافتهای هدف برنامههای بازآفرینی شهری و ارائۀ راهکارهای ارتقاء آن نمونۀ موردی: محلۀ شیوا، تهران. نشریه شهرسازی و معماری هفت شهر، 47 و 48، 85-96. احمدی، معصومه و فرهادی، مریم. (1395). عرصۀ کار فردی در کارگاه طراحی معماری بهعنوان یک قرارگاه رفتاری کارآمد. فصلنامه آموزش مهندسی ایران، 18(72)، 137-159. انصاری، مجتبی، جمشیدی، سمانه و الماسیفر، نینا. (1389). بررسی حس قلمرو و رفتار قلمروپایی در پارکهای شهری مطالعه موردی: پارک ساعی. نشریه معماری و شهرسازی آرمانشهر، 3(4)، 38-48. آلتمن، ایروین. (1930). محیط و رفتار اجتماعی، خلوت، فضای شخصی، قلمرو و ازدحام. ترجمه علی نمازیان. (1382). تهران: انتشارات دانشگاه شهید بهشتی. بابا خانی، مسعود. (1395). طراحی مجتمع مسکونی صد واحدی شهر رشت با توجه به نقش واحد همسایگی در ارتقاء تعاملات اجتماعی. پایاننامه کارشناسی ارشد. دانشگاه گیلان. بحرینی، حسین. (1394). تئوری شکل شهر. نوشته شده لینچ، کوین. (1981). تهران: انتشارات دانشگاه تهران. پاکزاد، جهانشاه. (1388). مبانی نظری و فرآیند طراحی شهری. تهران: وزارت مسکن و شهرسازی، دبیرخانه شورای عالی شهرسازی و معماری. حسین زاده، کریم و علیزاده، هادی. (آذر 1394). بررسی قرارگاههای رفتاری خیابان فرهنگیان ارومیه. همایش ملی نگاهی نو به: شهرسازی، امنیت و پیشگیری از وقوع جرم در فضاهای شهری. تبریز. خستو، مریم و سعیدی رضوانی، نوید. (1389). عوامل مؤثر بر سرزندگی فضاهای شهری. نشریه هویت شهر، 4(6)، 63-74. دلاکه، حسن؛ بهزاد فر، مصطفی؛ قلعه نوعی، محمود و بختیار، آمنه. (1396). بازشناسی الگوهای رفتاری در میدان انقلاب اصفهان. مطالعات محیطی هفت حصار، 6(21)، 95-111. رزاقی، حبیبالله؛ زیاری، کرامت اله و سعیدی رضوانی، نوید. (1390). مدل چندهستهای و چندمرکزی شهر و کلانشهری، از نظریه تا عمل (مورد شهر کرج). فصلنامه تحقیقات جغرافیایی. 26(3)، 100-74. رهبر عطاران، فرناز. (آبان 1393). نورپردازی و نقش آن در سرزندگی فضاهای شهری، نمونه موردی: خیابان ولیعصر تبریز. ششمین کنفرانس ملی برنامهریزی و مدیریت شهری با تأکید بر مؤلفههای شهر اسلامی. مشهد. زندی، مرجانه. (1394). نقش باغ درونشهری در شکلگیری قرارگاههای رفتاری، نمونه موردی: شهر تهران. باغ نظر، 33، 117-128. سربندی فراهانی، معصومه، بهزادفر، مصطفی، عباس زادگان، مصطفی و الوندی پور، نینا. (1393). کیفیات محیطی موثر بر قرارگاه رفتاری در فضاهای سبز و باز محلی. مطالعات ساختار و کارکرد شهری،2(5)، 101-115. فرکیش، هیرو و احمدی، وحید. (1392). بازشناسی ویژگیهای طراحی مراکز محله بهعنوان قرارگاههای رفتاری. دوماهنامه تخصصی- پژوهشی صنعت ساختمان (ساختمان سبز)، 39(4)، 36-40. گل، یان. (2002). فضاهای عمومی وزندگی جمعی شهر آدلاید. ترجمه علی غفاری و محمد صالح سهیلی پور. (1389). تهران: انتشارات دانشگاه شهید بهشتی. گلچین مقدم، امید و اسماعیلپور، نجما. (1393). طراحی سازمان بصری مطلوب خیابانهای شهری با تکیهبر توقعات کیفی مردم، مطالعه موردی: (خیابان فرحزادی-تهران). همایش ملی نظریههای نوین در معماری و شهرسازی. دانشگاه آزاد اسلامی قزوین. گلستانی، نفیسه، میری، سمیرا و مطلبی، قاسم. (1394). سنخیت شناسی همسویی معنادار روشهای ارزیابی قرارگاههای رفتاری و بازطراحی مبلمان و فضاهای شهری. فصلنامه مدیریت شهری، 38(1)، 241- 272. لینچ، کوین. سیمای شهر. (1984). ترجمه دکتر منوچهر مزینی. (1395). تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
Ahmadi, A. (2014). An investigation into the status of the vitality of distressed area and providing solution for improving: A case study of Shiva Neighborhood, Tehran. HAFTSHAHR, 4(47, 48), 85-96. (in Persian)
Ahmadi, M., & Farhady, M. (2017). Personal Workspace in an Architectural Design Studio as an Efficient Behavior Setting. Iranian Journal of Engineering Education, 18(72), 119-136. (in Persian)
Al_Sayed, K., Turner, A., Hillier, B., Lida, S., & Penn, A. (2014). Space Syntax Methodology (4th Ed.). London: Bartlett School of Architecture, UCL.
Altman, I. (2013). Environment and social behavior, privacy, personal space, territory and crowds. Tehran: Shahid Beheshti University Press. (in Persian)
Anderson, J., Ruggeri, K., Steemers, K., & Huppert, F. (2016). Lively Social Space, Well-Being Activity, and Urban Design: Findings from a Low-Cost Community-Led Public Space Intervention. Environment and Behavior, 49(6), 685-716.
Ansari, M., Jamshidi, S., & Almasifar, N. (2010). To investigate feeling of territory and in territory traveling in urban parks, case study: Saee Park. Armanshahr Architecture & Urban Development, 3(4), 33-48. (in Persian)
Askarizad, R., & Safari, H. (2020). Investigating the role of semi-open spaces on the sociability of public libraries using space syntax (Case Studies: Sunrise Mountain and Desert Broom Libraries, Arizona, USA). Ain Shams Engineering Journal,11(1), 253-264.
Askarizad, R., Safari, H., & Pourimanparast, M. (2017). The Influence of Organizing Historical Textures on Citizenry Satisfaction in the Old Texture Neighbourhoods of Rasht. Emerging Science Journal, 1(3), 118-128.
Baba Khani, M. (2016). Design of a 100-unit residential complex in Rasht, considering the role of the neighborhood unit in promoting social interactions. Master Thesis. University of Guilan. (in Persian)
Barker, R. (1968). Behavioral Setting: Defining Attributes and Varying Properties. California: Stanford University Press.
Barreto, F. F. P. (2009). Behavior settings and settings networks: residential structure and dynamics in the super blocks of Brasília. Thesis. University of Brasilia, Brasilia. (In Portuguese)
Beheshti, M.B., Zali, N. (2011). Identifying the Key Rationale of Regional Development with a Scenario-Based Planning Approach: A Case Study of East Azarbaijan Province. Planning and Space Planning, 15(1), 41-63.
Cowan, R. (2005). The dictionary of urbanism. Tisbury: Streetwise press.
Dalakeh, H., Behzadfar, M., Ghalenoei, M., & Bakhtiyari Nasrabadi, A. (2017). Recognition of Behavioral Patterns in Enghelab Square of Isfahan. Hafthesar, 6(21), 95-111. (in Persian)
Ekici, B. (2004). Perceptions of different socio-economic status groups living in Ankara. (Master of Science Thesis). Middle East Technical University, Department of Sociology.
Farkish, H., & Ahmadi, V. (2013). Recognize the design features of neighborhood centers as behavioral camps. Bimonthly specialized-research of construction industry (green building), 39(4), 36-40. (in Persian)
Gehl, J. (1987). Life between Buildings (J. Koch, Trans.). New York.
Gehl, J. (2002). Public spaces and public living in Adelaide (A. Ghaffari & M. S. Soheilipour, Trans.). Tehran: Shahid Beheshti University Press. (in Persian)
Ghalehnoee, M., & Siyami, M. (2015). Analysis of behavior setting types of third places. Indian Journal of Fundamental and Applied Life Sciences, 5(4), 1237-1246.
Golchin Moghadam, O., & Ismailpour, N. (2014). Designing the optimal visual organization of urban streets based on people's quality expectations, case study: (Farahzadi St.-Tehran). National Conference on New Theories in Architecture and Urban Planning. Islamic Azad University of Qazvin. (in Persian)
Golestani, N., Roshan, M., & Sheibani, M. (2015). Significant similarity between behavior-place and method of urban behavior evaluation for redesign of urban spaces and furniture. Urban management, 38, 241-272. (in Persian)
Heft, H., Hoch, J., Edmunds, T., & Weeks, J. (2014). Can the Identity of a Behavior Setting Be Perceived Through Patterns of Joint Action? An Investigation of Place Perception. International Journal of Behavioral Sciences, 4(4), 371–393.
Hillier, B. (1996). Space is the Machine: A Configurational Theory of Architecture. Cambridge: Cambridge University Press.
Hillier, B., & Hanson, J. (1984). The Social Logic of Space. Cambridge: Cambridge University Press.
Hillier, B., Penn, A., Hanson, J., Grajewski, T., & Xu, J. (1993). Natural movement: or, configuration and attraction in urban pedestrian movement. Environment and Planning B: Planning and Design, 20(1), 29-66.
Hosseinzadeh, K., & Alizadeh, H. (2015, Dec.). Investigating the behavioral camps of Farhangian Street in Urmia. National Conference A New Look at: Urban Planning, Security and Crime Prevention in Urban Spaces. Tabriz. (in Persian)
Jacobs, J. (1961). The Death and Life of Great American Cities. Harmonds worth: Penguin.
Karimi, K. (2002). Iranian Organic Cities Demystified: A Unique Urban Experience or an Organic City like Others. Built Environment (1978), 28 (3), 187-201.
Kashef, M. (2016). Urban livability across disciplinary and professional boundaries. Frontiers of Architectural Research. 5(2), 239-253.
Khalili, A., & NayyeriFallah, S. (2018). Role of social indicators on vitality parameter to enhance the quality of women׳s communal life within an urban public space (case: Isfahan׳s traditional bazaar, Iran). Frontiers of Architectural Research. 7(3), 440-454.
Khasto, M., & Saeidi Rezvani, N. (2010). The effective factors on urban spaces vitality (creating a lively urban space with emphasizing the concept “pedestrian mall”). Hoviat Shahr, 4(6), 63-74. (in Persian)
Kim, Y. (2009, June). Difference of Place Vitality in Two Central Plazas; A Comparison of the Diag on the Central Campus and the Lurie Bell Tower Plaza on the North Campus of the University of Michigan. In the 7th International Space Syntax Symposium (Vol. 7, pp. 055-1). Stockholm: KTH.
Kounin, J., & Sherman, L. (2013). School Environments as Behavior Settings. Theory into Practice, 18(3), 145-151.
Kyttä, M., Oliver, M., Ikeda, E., Ahmadi, E., Omiya, I., & Laatikainen, T. (2018). Children as urbanites: mapping the affordances and behavior settings of urban environments for Finnish and Japanese children. Journal of Children's Geographies, 16(3), 2-14.
Lang, J. (1987). Creating Architectural Theory, the Role of Behavioral Science in Environmental Design. New York: Van Nostrand Reinhold.
Li, X., Lv, Z., Zheng, Z., Zhong, C., Hijazi, I. H., & Cheng, S. (2017). Assessment of lively street network based on geographic information system and space syntax. Multimed Tools Appl, 76(17), 17801–17819.
Liu, C. W. (2012). Challenges of Tourism upon the Local Community: Behaviour settings in an old street in Tamsui Taiwan. Procedia - Social and Behavioral Sciences 68, 305-318.
Lunecke, M. G. H., & Mora, R. (2017). The layered city: pedestrian networks in downtown Santiago and their impact on urban vitality. Journal of Urban Design, 336-353.
Lynch, Kevin. (1981). A theory of good city form (H. Bahraini, Trans.). Tehran: University of Tehran Press. (in Persian)
Lynch, Kevin. (1984). The Image of the city (M. Mazini, Trans.). Tehran: University of Tehran Press. (in Persian)
Mehta, V. (2007). Lively Streets; Determining Environmental Characteristics to Support Social Behavior. Journal of Planning Education and Research. 27(2). 165-187.
Mohammadpour, S., Zali, N., Pourahmad, A., (2016). Analysis of seismic vulnerability factors in urban old texture with the approach of earthquake crisis management (Case Study: Sirus Neighborhood). Human Geography Research,48(1), 33-52
Molt, W. (2016). Hanoi Public Transport—Transformation by Management Using Action Research and Behavior Setting Theory. Journal of Traffic and Transportation Engineering, 4, 320-338.
Montgomery, J. (1998). Making a city: Urbanity, vitality and urban design. Journal of Urban Design, 3(1), 93-116.
Moore, G. T. (1986). Effects of the spatial definition of behavior settings on children's behavior: A quasi-experimental field study. Journal of Environmental Psychology, 6(3), 205-231.
Pakzad, J. (2009). Theoretical foundations and urban design process. Tehran: Ministry of Housing and Urban Development, Secretariat of the Supreme Council of Urban Planning and Architecture. (in Persian)
Popov, L., & Chompalov, I. (2012). Crossing Over: The Interdisciplinary Meaning of Behavior Setting Theory. International Journal of Humanities and Social Science, 2(19), 18-27.
Rahbar Attaran, F. (2014, Nov.). Lighting and its role in the vitality of urban spaces, case study: Valiasr St., Tabriz. Sixth National Conference on Urban Planning and Management with emphasis on the components of the Islamic city. Mashhad. (in Persian)
Rapoport, A. (2016). Human Aspects of Urban Form; Towards a Man–Environment Approach to Urban Form and Design. Pergamon: London. (Original work published 1977)
Ratti, C. (2004). Space Syntax: Some Inconsistencies. Environment and Planning B: Urban Analytics and City Science, 31(4), 487-499.
Razaghi, H., Zayyari, K., & Saeedi Rezvani, N. (2011). Multicenter and multicenter model of city and metropolis, from theory to practice (case of Karaj City). Geographical Researches, 26(3), 73-100. (in Persian)
Sarbandi Farahani, M., Bahzadfar, M., Abbaszadegan, M., & Alvandipour, N. (2014). Environmental qualities on behavior settings in local green and open Spaces. Urban Structure and Function Studies, 2(5), 101-115. (in Persian)
Schneider, S. M. (1990). Wasps' nests and wolf packs: A note on extending behavior setting theory to non-human social groups. Journal of Environmental Psychology, 10(4), 371-376.
Siu, K., Wong, K. (2015). Flexible design principles: Street furniture design for transforming environments, diverse users, changing needs and dynamic interactions. Facilities, 33(9/10), 588-621.
Smith, W. R., Moore, R., Cosco, N., Wesoloski, J., Danninger, T., Ward, D. S., Trost, S. G., & Ries, N. (2016). Increasing Physical Activity in Childcare Outdoor Learning Environments: The Effect of Setting Adjacency Relative to Other Built Environment and Social Factors. Environment and Behavior, 48(4), 550-578.
Sung, H., Lee, S. (2015). Residential built environment and walking activity: Empirical evidence of Jane Jacobs’ urban vitality. Transportation Research Part D, 41, 318-329.
Tian, G., Park, K., Ewing, R. (2019). Trip and parking generation rates for different housing types: Effects of compact development. Urban Studies, 56(8), 1554-1575.
Wang, F., Li, J., Yu, F., He, H., & Zhen, F. (2017). Space, function, and vitality in historic areas: The tourismification process and spatial order of Shichahai in Beijing. International Journal of Tourism Research, 20(3), 335-344.
Whyte, W. H. (1980). The Social life of Small Urban Spaces. Washington D.C.: The Conservation.
Yu, Y., Dong, L., & Xingjian L. (2018). How block density and typology affect urban vitality: an exploratory analysis in Shenzhen, China. Urban Geography, 39(4), 631-652.
Zandi, M. (2015). The Role of City Garden in Shaping Behavioral Setting, Case study: Tehran. Journal of Bagh-e Nazar, 33, 117-128.-
Zakerhaghighi, K. (2019). Urban Vitality Evaluation in Valiasr Crossroad on the Basis of Activity Patterns. The Monthly Scientific Journal of Bagh- E Nazar, 16(71), 5-18.
Zheng, C., Song, Y., He, Q., & Shen, F. (2018). Spatially explicit assessment on urban vitality: Case studies in Chicago and Wuhan. Sustainable Cities and Society, 40, 296-306.
Zali, N., Rahimpoor, M., Saed Benab, S., Molavi, M., Mohammadpour, S. (2016). The distribution of public services from the perspective of sustainable spatial equality in the Tabriz Metropolitan in Iran. TeMA-Journal of Land Use. Mobility and Environment, 9(3), 287-304.
Zali, N., Abizadeh, S. (2013). Analyzing Urban Green Space Function Emphasizing Green Space Features in District 2 of Tabriz metropolis in Iran. Anuario do Instituto de Geociencias, 36(1), 119-127.
Zali, N., Rabbani, T., Vahidi Motti, V., (2015). Application of prospective structural analysis for identification of strategic variables in the future development of Baneh City in Iran. European Spatial Research and Policy, 22(1), 153-171.
Zali, N., Abizadeh, S. Baghernia, A. (2013). New urbanism and urban design: Tools for changing behavioral patterns of the citizens, Int J Nat Eng Sci. 7(1), 31-36. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 2,345 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,514 |