پیوندهای مفید
آمار
| تعداد نشریات | 31 |
| تعداد شماره‌ها | 708 |
| تعداد مقالات | 6,652 |
| تعداد مشاهده مقاله | 9,196,229 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 6,308,276 |
فضـای زبان؛ (زبان به‌مثابه عاملی تعیین‌کننده در تعریف و ادراک فضا) | ||
| دانش شهرسازی | ||
| مقاله 1، دوره 5، شماره 1، فروردین 1400، صفحه 1-22 اصل مقاله (2.84 M) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22124/upk.2021.17647.1567 | ||
| نویسندگان | ||
| ناصر براتی* 1؛ محمد نیک پیما2؛ سجاد عالی زاده ملایوسف3 | ||
| 1دانشیار گروه شهرسازی، دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه بین المللی امام خمینی (ره)، قزوین، ایران | ||
| 2دانشجوی دکتری شهرسازی، دانشگاه گیلان، رشت، ایران | ||
| 3کارشناس ارشد شهرسازی، دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه بین المللی امام خمینی (ره، قزوین، ایران. | ||
| چکیده | ||
| بیان مسئله: زبان محور بودن مفهوم فضا، کاربرد و ادراک آن را به‌عنوان یک مفهوم کلیدی در شهرسازی و معماری، گاهی با کژفهمی همراه کرده است. پیوند بین دو مضمون فضا و زبان آن‌ها را به‌عنوان مفاهیم بنیادین در شناخت و تفسیر شهرها تبدیل کرده و ادراک یکی بدون دیگری ممکن نیست. نقد گفتمان مسلط در باب فضا، در رشته‌هایی چون شهرسازی که فضا را عموماً به‌عنوان یک مفهوم فیزیکی مورد استفاده قرار داده‌اند، و همچنین مطالعه پدیدارشناسانه دو مفهوم مورد اشاره می‌تواند به تبیین کاربردی مفهوم فضا کمک نماید. هدف: مقاله حاضر با هدف ریشه‌یابی زمینه‌های ادراک در نظریات مختلف فضا و همچنین تعریف زبان به‌عنوان اصلی‌ترین عامل در فرایند ادراک و تجربه فضا، تدوین‌شده است. همچنین بررسی و نقد ارتباط متقابل بین فضا و زبان از اهداف این مقاله است. روش: مطالعات انجام‌شده مبتنی بر ساختاری مرکب از دو روش «تحلیل انتقادی گفتمان» و «پدیدارشناسانه هرمنوتیک» است. یافته‌ها: به نظر می‌رسد ساختار جدایی‌ناپذیر دو مفهوم فضا و زبان، پیدایش و کاربرد نومفهمومی تحت عنوان «فضای زبان» را ایجاب می‌کند؛ این مفهوم فضا و تفاسیر مختلف تبیین شده درباره آن را که حاصل تجربه زیسته آدمیان در سکونتگاه‌های انسانی مختلف و به‌خصوص شهرها است، اکیداً وابسته به زبان و اندیشه، فرهنگ، هویت، سبک زندگی، معانی، نشانه‌شناسی و مراودات رایج در زبان‌های مختلف دانسته و ریشه تفاوت در ادراک فضا را ناشی از همین تفاوت‌های زبانی می‌داند. نتیجه: تعریف سنتی فضا به‌عنوان مجموعه‌ای از عناصر فیزیکی که به شکلی خاص در کنار هم استقرار یافته‌اند با ماهیت فضای زیست تناسبی ندارد. فضا شبکه‌ای پیچیده از عناصر فیزیکی و عوامل غیرمادی است. زبان به‌عنوان عامل و حامل تفکر، و به نمایش گذارنده جهان، تنها وسیله‌ای است که می‌تواند فضای واقعی را وانمود نماید؛ لذا زبان ابزارِ درک فضا نیست، بلکه خود فضاست. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| «فضا»؛ «زبان»؛ «هرمنوتیک»؛ «شهر»؛ «فضایِ زبان» | ||
| مراجع | ||
|
آرنهایم، رودولف. (1977). پویه‌شناسی صور معماری. ترجمه مهرداد قیومی‌‌بیدهندی. تهران: انتشارات سمت.
آقاگلزاده، فردوس. (1382). نگاهی به تفکر و زبان. تازههای علومشناختی، 17، 57-64.
اکوان، محمد. (1380). ویتگنشتاین: زبان و فلسفه. مجله دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران، 293-308.
اهری، زهرا. (1393). مکتب اصفهان در شهرسازی: دستور زبان طراحی شالوده شهری. چاپ دوم. تهران: سازمان چاپ و انتشارات وابسته به اوقاف و امور خیریه؛ موسسه متن فرهنگستان هنر.
بارت، رولان. (1967). نشانه‌شناسی و فضای شهری. ترجمه عظیمه ستاری. ماهنامه سوره، 51–50، 199-203.
باطنی، محمدرضا. (1373). رابطه زبان و تفکر. مجله دانشکده ادبیات، 8-6، 51-66.
براتی، ناصر. (1382). بازشناسی مفهوم خانه در زبان فارسی و فرهنگ ایرانی. خیال (فرهنگستان هنر)، 8، 24-55.
براتی، ناصر. (1382). زبان، تفکر و فضا، پیش‌درآمدی بر نگره‌های بعد از مدرنیزم به محیط‌زیست. تهران: سازمان شهرداری‌های کشور.
براتی، ناصر. (1382). نگاهی نو به مفهوم شهر از نظرگاه زبان و فرهنگ فارسی. هنرهای زیبا، 13، 4-15.
براتی، ناصر. (1390). ورهنگ؛ کهن الگوی ناشناخته در فرهنگ ایرانی-اسلامی. مجله منظر، 17، 24-25.
بیکن، ادموند. (1976). طراحی شهرها. ترجمه فرزانه طاهری. چاپ سوم. تهران: انتشارات شهیدی.
پرتوی، پروین. (1387). پدیدارشناسی مکان. تهران: انتشارات فرهنگستان هنر.
پورمند، حسنعلی و ریختهگران، محمدرضا. (1385). حقیقت مکان و فضای معماری. دوفصلنامه مطالعات هنر اسلامی، 4، 43-60.
پیران، پرویز. (1392). فضایی شدن مفهوم جهان سوم و مسائل آن، موردِ ایران. تهران: شانزدهمین نشست یکشنبه‌های انسان‌شناسی و فرهنگ.
تقویان، ناصرالدین‌علی. (1390). فهم انتقادی، پیش شرط روش‌شناختی مطالعات میان‌رشته‌ای. مطالعات میان رشته‌ای در علوم انسانی، 3(4)، 21 - 44 .
حاجیعلی اورکپور، صبورا. (1388). سیر اندیشه هایدگر در باب زبان. ماه فلسفه، 24، 79-89.
داداش‌پور، هاشم و یزدانیان، احمد. (1398). فضا را چگونه بخوانیم؟ از خوانش پدیدارشناسانه تا خوانش انتقادی فضا. دانش شهرسازی، 3(2)، 1-14.
رفیعیان، مجتبی و حسینپور، علی. (1390). نظریه، شهر، فضا، مدیریت شهری. تهران: انتشارات طحان.
ژلنیتس، آندری. (2007). فضا و نظریه اجتماعی. ترجمه آیدین ترکمه. تهران: شرکت انتشارات علمی و فرهنگی.
سیلورمن، ج. هـ. (1987). نظرات مرلوپونتی در باب زبان و ارتباط. ترجمه نگار داوری‌اردکانی. نامه فرهنگ، 42، 108-115.
شعله، مهسا. (1388). روش‌شناسی تحلیل حوزه های نشانه- معنایی شهر. هنرهای زیبا، 39، 105-116.
شولتز، کریستیان. (1971). وجود، فضا و معماری. ترجمه ویدا نوروز برازجانی. تهران: پرهام نقش.
صاحب جمعی، حمید. (1388). زبان و اندیشه. ایرانشناسی، 54، 300-308.
فراش‌خیابانی، مریم و شهابیان، پویان. (1398). از کافه‌ها بیاموزیم: کافه‌ها به مثابه دگرفضاها. مطالعات شهری، 30، 109-121.
فروغی، یاسر و علیزاده، سجاد. (1397). روش تحقیق و آمار. تهران: انتشارات اندیشه احسان.
فضلی، قاسم. (1394). ارتباط بین فهم و زبان در اندیشه ویتگنشتاین و گادامر. پژوهش‌های معرفت‌شناختی، 9، 142-168.
فکوری، ابراهیم. (1382). رابطه زبان و اندیشه از دیدگاه روانشناسی. ایرانشناسی، 15(59)، 549-556.
فلاحت، محمدصادق و شهیدی، صمد. (1394). نقش مفهوم توده- فضا در تبیین مکان معماری. فصلنامه علمی- پژوهشی مرکز پژوهشی هنر معماری و شهرسازی نظر، 12(35)، 27-38.
کپس، جئورگی. (1971). زبان تصویر. ترجمه فیروزه مهاجر. تهران: انتشارات سروش.
کمالی، سید مجید. (1384). حقیقت زبان در اندیشه هیدگر. نامه فرهنگ، 56، 84-99.
گروتر، یورک. (1987). زیبایی‌شناسی در معماری. ترجمه عبدالرضا همایون، جهانشاه پاکزاد. تهران: دانشگاه شهید بهشتی.
محمدپور، احمد. (1392). روش تحقیق کیفی ضد روش 2. تهران: انتشارات جامعه شناسان.
نصر، حسین. (1373). عالم خیال و مفهوم فضا در مینیاتور ایرانی. فصلنامه هنر، 26، 79-86.
هال، ادوارد تی. (1966). بعد پنهان. ترجمه منوچهر طبیبیان. چاپ نهم. تهران: دانشگاه تهران.
ویتگنشتاین، لودویگ. (1934). کتاب آبی. ترجمه مالک حسینی. تهران: انتشارات هرمس.
Aghagolzadeh. F. (2003). Thinking and Language: an Overview. Advances in Cognitive Sciences, 5(1), 57-64. (in Persian)
Ahari. Z. (2015). Isfahan School in Urban Design: Grammar of Urban Structure Design. 2nd Edition. Tehran: Matn.Honar Publication. (in Persian)
Akvan. M. (2001). Wittgenstein: Language and Philosophy. Journal of the Faculty of Letters and Humanities (Tehran), 48(160), 293-308. (in Persian)
Arnheim, R. (1977). The Dynamics of Architectural Form. Translated by Qayyoomi Bidhendi. M. Tehran: Samt Publication. (in Persian)
Bacon. E. (1976). Design of Cities. Translated by Taheri. F. 3nd edition. Tehran: Shahidi Publication. (in Persian)
Barati. N. (2004). A new look at the concept of the city from the perspective of Persian language and culture. Honar-Ha-Ye-Ziba, 13(13), 4-15. (in Persian)
Barati. N. (2012). "Varhang", the lost Iranian-Islamic Archetype. Manzar Journal, 3(17), 24-25. (in Persian)
Barthes. R. (1967). Semiology and the urban. Soore magazine, 50-51, 199-203. (in Persian)
Bartoloni, P. (2015). The Space of Language and the Place of Literature. In B. Richardson (Ed.), Spatiality and Symbolic Expression (PP. 129-153). New York: Palgrave Macmillan.
Bateni. M. (1995). The relationship between language and thinking. Faculty of literature magazine. University of Tehran, 6-8, 51-66. (in Persian)
Bloom, P. (1999). Language and space. Cambridge: The MIT Press.
Bottini R, & Doeller CF. (2020) Language experience in cognitive maps and image spaces. Trends Cogn Sci. 24(11), 855-856.
Dadashpour. H., & Yazdanian. A. (2019). How to read the space? From phenomenological to the critical reading of space. Urban Planning Knowledge Journal. 3(2), 1-14. (in Persian)
Fakouri. E. (2004). The relationship between language and thought from a psychological perspective. Iranshenasi Journal, 15 (59), 549-556. (in Persian)
Falahat. M., & Shahidi. S. (2016). The role of mass - space concept in explaining the architectural place. Bagh-E Nazar, 12(35), 27-38. (in Persian)
Farash Khiabani. M., & Shahabian. P. (2019). Learning from Cafés: Cafes as “other spaces”. Motaleate Shahri, 8(30), 109-121. (in Persian)
Fazli. G. (2015). The nexus between understanding and language in Wittgenstein and Gadamer. The Epistemological Research (Afaghe Hekmat), 4(10), 141-166. (in Persian)
Foroughi. Y., & Alizadeh. S. (2019). Research Methods and Statistics. Tehran: Andishehehsan Publication. (in Persian)
Grbin, M. (2015). Foucault and Space. Sociološki Pregled, 49(3), 305-312.
Grütter, J.K. (1987). Aesthetics in Architecture. Translated by Pakzad. J. Homaun. A. Tehran: Shahid Beheshti University. (in Persian)
Hajiali Orakpour, S. (2010). Heidegger's Thought on Language. K.m.falsafeh Journal. 24, 79-89. (in Persian)
Hall. E.T. (1966). The Hidden Dimension. Translated by Tabibian. M. Tehran: University of Tehran. (in Persian)
Harvey, D. (1990). Between space and time: Reflections on the geographical imagination. Annals of the Association of American Geographers, 80(3), 418-434.
Henle, P., & Brown, R. (1958). Language, Thought & Culture. Ann Arbor: University of Michigan Press.
Hickmann, M., & Robert, S. (Eds.) (2006). Space in Languages: Linguistic Systems and Cognitive Categories. Amsterdam: John Benjamins publishing company.
Kamali. M. (2006). The truth of language in Heidegger's thought. Nameh- Farhang, 56, 84-99. (in Persian)
Kepes, G. (1971). Language of Vision. Translated by Mohajer. F. Tehran: Soroush Publication. (in Persian)
Lefebvre, H. (1991). The Production of Space. Oxford: Blackwell.
Levinson, S. (1996). Language and Space. Annual Review of Anthropology, 25, 353-382.
Levinson, S. (2003). Space in Language and Cognition: Explorations in Cognitive Diversity (Language Culture and Cognition). Cambridge: Cambridge University Press.
Mitchell, K. (2000). The Culture of Urban Space. Urban Geography, 21(5), 443-449.
Mohammadpur. A. (2014). Qualitative Research Method, Counter Method 2. Tehran: Jameeshenasan Publication. (in Persian)
Nasr. H. (1995). The world of imagination and the concept of space in Iranian miniature. Honar Journal, 26, 79-86. (in Persian)
Norberg-Schulz, C. (1971). Existence, Space and Architecture. Translated by Norouz Barazjani. V. Tehran: Parham Publication. (in Persian)
Partovi. P. (2009). Phenomenology of Place. Tehran: Matn-e-Honar Publication. (in Persian)
Piran. P. (2014). Spatialization of the concept of the Third World and its issues, the case of Iran. Tehran: Sixteenth Sunday Anthropology and Culture Meeting. (in Persian)
Pourmand. H., & Rikhtegaran. M. (2006). The Essence of Place and the Architectural Space. Islamic Art Journal, 2(4), 43-60. (in Persian)
Rafieian. M., & Hoseinpour. A. (2012). Theory, City, Space, Urban Management. Tehran: Tahan Publication. (in Persian)
Rinaldi, L., & Marelli, M. (2020). Maps and Space Are Entangled with Language Experience. Trends in Cognitive Sciences, 24(11), 853-855.
Sahebjami. H. (2010). Language and thought. Iranshenasi Journal, 54, 300-308. (in Persian)
Sapir, E. (1912). Language and Environment. American Anthropologist, 14(2), 226-242.
Shields, R. (1999). Lefebvre, Love, and Struggle: Spatial Dialectics. London: Routledge.
Sholeh. M. (2009). The urban semiotic field’s analysis methodology. Honar-Ha-Ye-Ziba, 39, 105-116. (in Persian)
Silverman, J.H. (1987). Merleau-Ponty on language and communication. Translated by Davari Ardakani, N. Nameh, Farhang journal, 42, 108-115. (in Persian)
Trancik, R. (1986). Finding Lost Space: Theories of Urban Design. New York: John Wiley & Sons.
Whorf, B. L. (2012). Language, thought, and reality: Selected writings of Benjamin Lee Whorf. Mit Press.
Wilcox, S., & Martinez, R. (2020). The Conceptualization of Space: Places in Signed Language Discourse. Frontiers in Psychology, 11, 2-16.
Wittgenstein, L. (1934). The Blue Book. Translated by Hoseini. M. Tehran: Hermes. (in Persian)
Zieleniec, A. (2007). Space and Social Theory. Translated by Torkameh. A. Tehran: Elmi Farhangi Publishing Co. (in Persian) | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,214 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,142 |
||