پیوندهای مفید
آمار
| تعداد نشریات | 31 |
| تعداد شماره‌ها | 744 |
| تعداد مقالات | 7,079 |
| تعداد مشاهده مقاله | 10,192,741 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 6,873,490 |
گذار عربستان از دولت وهابی به وهابیت دولتی | ||
| سیاست جهانی | ||
| مقاله 1، دوره 9، شماره 3 - شماره پیاپی 33، آذر 1399، صفحه 7-32 اصل مقاله (1.11 M) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22124/wp.2020.17632.2661 | ||
| نویسنده | ||
| حسن احمدیان* | ||
| استادیار مطالعات منطقه ای دانشکده مطالعات جهان دانشگاه تهران | ||
| چکیده | ||
| هدف از این مقاله بررسی و تبیین رابطه‌ی نظام سیاسی و نهاد دینی در عربستان سعودی است. این بررسی به فهم جامع‌تر و دقیق‌تر کنش سیاسی و اجتماعی رهبری سعودی در دو سطح داخلی و خارجی کمک می-کند. نویسنده از مجرای بررسیسیر قدرت و نفوذ علمای دین درعربستان در سطوح رسمی و اجتماعی، رویکرد نظام سیاسی در قبال آن نهاد، خواسته‌های نسل جوان، زنان، اقلیت‌ها و نیز مطالبات و فشارهای بین‌المللی برای پیشبرد اصلاحات رامورد واکاوی قرار می‌دهد. در این مقاله جویای پاسخگویی به این پرسش هستیم که رابطه‌ی نظام سیاسی و نهاد دینی در عربستان سعودی در یک چشم‌انداز تاریخی، چگونه و چرا متحول شد و در دورۀ ملک سلمان چگونه قابل ارزیابی است. فرضیۀ مقاله آن است که رابطۀ نظام سیاسی و نهاد دینی در عربستان در طول یک سدۀ گذشته، به دلیل کاهش تدریجیِ استقلال نهاد دینی و نیز تمایل نظام سیاسی به بسط سلطۀ خود بر آن، به نحوی متحوّل شد که «دولت وهابی» ناشی از اتحاد آل-سعود و آل‌شیخ به مرور جای خود را به «دولتی شبه‌وهابی» داد که از وهابیت در برابر رقبا و مخالفان استفادۀ ابزاری (مشروعیت‌بخش) می‌کند. به عبارتی، این رابطه به تدریج به سود نظام سیاسی چربیده و نهاد دینی به تابعی از نهاد سیاسی تبدیل شده است. این فرایند در دورۀ ملک سلمان تحکیم شد به نحوی که تبعیتِ نهاد دینی از نظام سیاسی تشدید و نهاد دینی را در برابر نظام سیاسی به انفعال بی‌سابقه‌ای کشانده است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| عربستان سعودی؛ وهابیت؛ آل‌شیخ؛ دین و دولت؛ دولت وهابی | ||
| مراجع | ||
|
أیمن الیاسینی (1990)، الدین و الدولة فی المملکة العربیة السعودیة، ترجمة الدکتور کمال الیازجی، لندن: دارالساقی، الطبعة الثانیة. إحسان الفقیه (2020)، «تغوّل السلطة علی الدعوة فی عهد إبن سلمان» وکالة أنباء الأناضول، 8 أبریل. https://www.aa.com.tr/ar/أخبار-تحلیلیة/تغوّل-السلطة-على-الدعوة-فی-عهد-ابن-سلمان-تحلیل/1796537 الدخیل، خالد (2013)، الوهابیة بین الشرک وتصدّع القبیلة، بیروت: الشبکة العربیة للأبحاث والنشر. جون لویسبورکهارد (1995)، ملاحظات حول البدو الوهابیین، بیروت: دارسویدان. خلیل جلیک (2020)، «علماء فی عهد "ابن سلمان".. مصداقیة ضائعة» وکالة أنباء الأناضول، 11 أبریل. https://www.aa.com.tr/ar/أخبار-تحلیلیة/علماء-فی-عهد-بن-سلمان-مصداقیة-ضائعة-تحلیل/1800812 ریاض نجیب الریس (1998)، ریاح الشمال: السعودیة و الخلیج و العرب فی عالم التسعینات، بیروت: ریاض الریس للکتب و النشر، الطبعة الثالثة. سعید بادیب (1994)، العلاقات السعودیة الایرانیة 1922-1982، لندن: دارالساقی و مرکز الدارسات العربیة و الایرانیة. شدوی الصلاح (2019)، «لتمریر سیاساته فی الحکم.. کیف یوظف بن سلمان علماء الدین؟» صحیفة الإستقلال، 18 یونیو. https://www.alestiklal.net/ar/view/1457/dep-news-1560688471 عبدالرضا علیالأسیری (2007)، «الاسلام فی دساتیر دول مجلس التعاون الخلیجی»، المجلة العربیة للعلوم السیاسیة، العدد 13. غسان سلامة (1980)، السیاسة الخارجیة السعودیة منذ عام 1954: دراسة فی العلاقات الدولیة، معهد الإنماء العربی. فتحی عفیفی(2008)، «الثیوقراطیة العلمانیة فی الدولة الخلیجیة المعاصرة: دراسة فی التاریخانیة الحداثیة»، المستقبل العربی، العدد 350، صص154-137. فوادابراهیم (1386)، شیعیان عربستان، ترجمه سلیمه دارمی و فیروزه میررضوی، تهران: موسسه فرهنگی مطالعات و تحقیقات ابرار معاصر تهران. مضاوی الرشید1 (2009)، «السعودیه إلی أین؟ (4)»، جریدة السفیر اللبنانیة،2 مارس. متوفر: http://www.Modawialrasheed.org مضاوی الرشید 2 (2009)، «السعودیه إلی أین؟ (3)»، جریدة السفیر اللبنانیة، 28 فبرایر. متوفر: http://www.modawialrasheed.org مضاوی الرشید 3 (2009)، «السعودیة إلی این؟ (1)»، جریدة السفیر اللبنانیة، 26 فبرایر. متوفر: http://www.modawialrasheed.org وضّاح شرارة (1981)، الأهل الغنیمة: مقومات السیاسه فیالمملکة العربیة السعودیة، بیروت: دارالطلیعة للطباعة و النشر. Al-Rasheed, Modawi (2005), “Circles of Power: Royals and Society in Saudi Arabia,” In Paul Arts & Gred Nonneman(eds), Saudi Arabia in the Balance: Political Economy, Society, Foreign Affairs, London: C. Hurst & Co. Ltd, pp.185- 212.
Ayoob, Mohammed and Hasan Kosebalaban (2009), Religion and Politics in Saudi Arabia: Wahhabism and the State, Boulder: Lynne Rienner Publishers.
Barmin, Yuri (2018), “Can Mohammed bin Salman break the Saudi-Wahhabi pact?” AlJazeera, January 7. (accessed: August 15, 2020) https://www.aljazeera.com/indepth/opinion/mohammed-bin-salman-break-saudi-wahhabi-pact-180107091158729.html
Bradley, John R. (2005), Saudi Arabia Exposed: Inside a Kingdom in Crisis, NY: Palgrave McMillan.
Chulov, Martin (2017), “Saudi crown prince tries to consolidate power with string of arrests,” The Guardian, September 14. (accessed: August 15, 2020) https://www.theguardian.com/world/2017/sep/14/saudi-crown-prince-consolidate-power-arrests-clerics-mohammed-bin-salman
Commins, David (2006), The Wahhabi Mission in Saudi Arabia, London: I. B. Tauris.
Dahan, Nadine (2018), “Forced to hide our names: Anonymous Saudi clerics call for bin Salman to go,” Middle East Eye, October 22. (accessed: August 15, 2020) https://www.middleeasteye.net/news/forced-hide-our-names-anonymous-saudi-clerics-call-bin-salman-go
Dekmejian, Hair (1985), Islam in Revolution: Fundamentalism in the Arab world, Syrecuse University press.
Fandy, Mamoun (1999), Saudi Arabia and Politics of Dissent, Macmillan Press Ltd.
Hosein, Imran N. (2012), The Caliphate, The Hijaz And The Saudi Wahabi Nation State, London: Repressed Publishing LLC.
Habibi, Nader & Lydia Begag (2019), “Women’s Rights Reforms in Saudi Arabia under Mohammed bin Salman,” International Policy Digest, October 20. (accessed: August 13, 2020) https://intpolicydigest.org/2019/10/20/women-s-rights-reforms-in-saudi-arabia-under-mohammed-bin-salman/
Hubbard, Ben (2020), MBS: The Rise to Power of Muhammed bin Salman, New York: Tim Duggan Books.
Ismail, Raihan (2019), “How is MBS’s consolidation of power affecting Saudi clerics in the opposition?” The Washington Post, June 4. (accessed: August 15, 2020) https://www.washingtonpost.com/politics/2019/06/04/how-is-mohammads-consolidation-power-affecting-oppositional-saudi-clerics/
Jalali, Zaid (2017), “Saudi Arabia Cracks Down on Dissenting Clerics amid Rumors of Crown Prince’s Rise to Throne,” The Intercept, September 15. (accessed, August 14, 2020) https://theintercept.com/2017/09/15/saudi-arabia-cracks-down-on-dissenting-clerics-amid-rumors-of-crown-princes-rise-to-throne/
Lacroix, Stephane (2005), “Islamo-Liberal Politics in Saudi Arabia,” In Paul Arts & Gred Nonneman(eds), Saudi Arabia in the Balance: Political Economy, Society, Foreign Affairs, London: C. Hurst & Co. Ltd, pp.35-56.
Mouline, Saeed (2018), “Saudi Arabia will remain Wahabbi,” The Oasis Center, October 23. (accessed: 15 August, 2020) https://www.oasiscenter.eu/en/saudi-arabia-muhammad-bin-salman-reform-islam
Nonneman, Gred (2005), “Determinants and Patterns of Saudi Foreign Policy: "Omnibalancing" and "Relative Autonomy" in Multiple Environments,” In Paul Arts & Gred Nonneman(eds), Saudi Arabia in the Balance: Political Economy, Society, Foreign Affairs, London: C. Hurst & Co. Ltd, pp. 315- 351.
O’Donnel, Nora (2019), “Saudi Arabia’s Heir to the Throne Talks to 60 Minutes,” CBS News, March 19.
POGAR, Programme of Governance in the Arab Region, “The Constitution of Saudi Arabia,” (Accessed: March 12, 2020) http://www.pogar.org/countries/theme.aspx?t=8&cid=16
Post Staff Report (2011), “Saudi king gives women right to vote for first time” New York Post, September 25. (accessed: August 13, 2020) http://www.nypost.com/p/news/international/saudi_king_abdullah_gives_ women _micW0xrd1AUGxGmxcllnKP
Steinberg, Guido (2005), “The Wahhabi Ulama and th Saudi state: 1745 to the present,” In Paul Arts & Gred Nonneman(eds), Saudi Arabia in the Balance: Political Economy, Society, Foreign Affairs, London: C. Hurst & Co. Ltd, pp.11-34.
Ulrichsen, Christian C. & Annelle R. Sheline (2019), “Mohammed bin Salman and Religious Authority and Reform in Saudi Arabia,” Baker Institute, September 19. (accessed: August 15, 2020) https://www.bakerinstitute.org/media/files/files/516a1378/bi-report-092319-cme-mbs-saudi.pdf
Ward, Terence (2018), The Wahhabi Code: How the Saudis Spread Extremism Globally, New York: Arcade. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,149 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 761 |
||