تعداد نشریات | 31 |
تعداد شمارهها | 743 |
تعداد مقالات | 7,049 |
تعداد مشاهده مقاله | 10,174,090 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 6,847,376 |
ارزیابی لاین های خویش آمیخته نوترکیب برنج (Oryza sativa L.) ایرانی به تنش شوری در مرحله رویشی | ||
تحقیقات غلات | ||
دوره 9، شماره 4، اسفند 1398، صفحه 315-330 اصل مقاله (278.8 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22124/cr.2020.15549.1555 | ||
نویسندگان | ||
سیده مینو میرعرب رضی1؛ رضا شیرزادیان خرم آباد* 2؛ حسین صبوری3؛ بابک ربیعی4؛ حسین حسینی مقدم5 | ||
1دانشآموخته دکتری، گروه بیوتکنولوژی کشاورزی، پردیس دانشگاهی، دانشگاه گیلان، رشت، ایران | ||
2دانشیار، گروه بیوتکنولوژی کشاورزی، دانشکده علوم کشاورزی، دانشگاه گیلان، رشت، ایران | ||
3دانشیار، گروه تولیدات گیاهی، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه گنبد، گنبد کاووس، ایران | ||
4استاد، گروه مهندسی تولید و ژنتیک گیاهی، دانشکده علوم کشاورزی، دانشگاه گیلان، رشت، ایران | ||
5استادیار، گروه تولیدات گیاهی، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه گنبد، گنبد کاووس، ایران | ||
چکیده | ||
تنش شوری یکی از عوامل محدود کننده تولید در بسیاری از گیاهان زراعی از جمله برنج است. هدف از اجرای این تحقیق، بررسی واکنش 89 لاین خویشآمیخته نوترکیب حاصل از تلاقی دو رقم برنج ایرانی طارم محلی و خزر تحت دو شرایط بدون تنش و تنش شوری هشت دسیزیمنس بر متر در مرحله رویشی بود. آزمایش بهصورت گلدانی و در شرایط هوای آزاد در قالب طرح کاملاً تصادفی با چهار تکرار انجام شد. نتایج تجزیه واریانس مرکب تحت دو شرایط بدون تنش و تنش شوری نشان داد که اثر لاین و برهمکنش لاین× تنش برای کلیه صفات مورد مطالعه معنیدار و نشاندهنده واکنش متفاوت لاینها در دو شرایط بود. نتایج تجزیه واریانس ساده نیز نشان داد که اختلاف بین لاینها در هر دو شرایط برای همه صفات در سطح احتمال یک درصد معنیدار بود. ارزیابی ضرایب همبستگی بین صفات نشان داد که تحت هر دو شرایط آزمایشی، بالاترین ضریب همبستگی بین دو صفت زیستتوده و وزن خشک ساقه وجود داشت. تجزیه رگرسیون گام به گام برای صفت زیستتوده تحت شرایط بدون تنش نشان داد که بهترتیب صفات طول ریشه، نسبت وزن ریشه به اندام هوایی، تعداد پنجه در روز 120 و ارتفاع بوته در روز 120، مهمترین صفات موثر بر زیستتوده بودند، در حالیکه تحت شرایط تنش شوری، علاوه بر این چهار صفت دو صفت سطح ریشه و حجم ریشه نیز بهعنوان صفات موثر بر زیستتوده شناسایی شدند. نتایج تجزیه به عاملها نیز نشان داد که تحت شرایط بدون تنش و تنش شوری، بهترتیب سه و پنج عامل مستقل و پنهانی، دلیل وجود همبستگی بین زیستتوده و سایر صفات در لاینها هستند. تجزیه خوشهای بهروش حداقل واریانس Ward تحت شرایط بدون تنش، لاینها را در چهار گروه قرار داد که گروه چهارم شامل لاینهای با ارزش بالاتر از میاتگین کل برای بیشتر صفات بود. تحت شرایط شوری نیز لاینها در سه گروه قرار گرفتند و لاینهای گروه اول دارای بیشترین مقدار زیستتوده و کمترین نمره ژنوتیپی و متحمل به شوری بودند. در کل نتایج این تحقیق نشان داد که لاینهای شماره 6، 9، 13، 14، 17، 18، 23، 24، 34، 39، 44، 45، 68، 79 و 80 علاوه بر زیستتوده بالا، دارای مقادیر بالایی برای بیشتر صفات مورد مطالعه نسبت به سایر لاینها بودند و بنابراین میتوانند بهعنوان لاینهای متحمل به شوری در تحقیقات بعدی مورد توجه قرار گیرند. | ||
کلیدواژهها | ||
تجزیه به عامل ها؛ تجزیه خوشه ای؛ رگرسیون گام به گام؛ زیست توده | ||
مراجع | ||
Alizadeh, A. 2006. Crop-water relations. Astan Ghods Razavi Publication, Mashhad. 472 p. (In Persian).##Asch, F., Dingkuhn, M., and Dorffling. K., 2000. Salinity increased CO2 accimilation but reduces growth in field grown irrigated rice. Plant and Soil 218: 1-10.##Ashraf, M. 1994. Breeding for salinity tolerance in plant. Critical Review Plant Science 13: 17-42.##Azizi,H., Aalami, A., Esfahani, M. and Ebadi, A. A. 2017. The study of correlation and path analysis of grain yield and its related traits in rice (Oryza sativa L.) varieties and lines. Journal of Crop Breeding 9 (21): 36-43. (In Persian with English Abstract).##Bramel, P. I., Hinz, P. N., Green, D. E. and Shibles, R. M. 1984. Use of principal fatctor analysis in the study of three stem termination types of soybean. Euphytica 33: 387-400.##Chakravorty, A., Ghosh, P. D. and Sahu, P. K. 2013. Multivariate analysis of phenotypic diversity of landraces of rice of west Bengal. American Journal of Experimental Agriecology 3 (1): 110-123.##Chattopadhyay, K., Marndi, B. C., Sarkar, R. K. and Singh, O. N. 2013. Stability analysis of backcross population for salinity tolerance at reproductive stage in rice. Indian Journal of Genetics 77 (1): 51-58.##Chunthaburee, S., Dongsansuk, A., Sanitchon, J., Pattanagul, W. and Theerakulpisut, P. 2015. Physiological and biochemical parameters for evaluation and clustering of rice cultivars differing in salt tolerance at seedling stage. Saudi Journal of Biological Sciences 23: 467-477.##Cormack, R. M. 1991. A review of classification (with discussion).Journal of Royal Statistical Society 134 (3): 321- 367.##Falah, A., Farahmandfar, E. and Moradi, F. 2015. Effect of salinity at different growth stages on some physiological characteristics of rice varieties in greenhouse. Juornal of Agriculture 107: 175-182. (In Persian with English Abstract).##FAO. 2014. FAO statistical database. Food and Agriculture Organizations of the United Nations, Rome, Italy.##Flower, T. J. and Colmer, T. D. 2008. Salinity tolerance in haplophytes. New Phytologist 179: 945-963.##Farahmandfar, A., Poustini, K., Falah, A., Tavakol Afshari, R. and Moradi, F. 2009. Effects of salt stress on seed germination and seedling growth of some Iranian rice (Oryza sativa L.) genotypes and cultivars. Iranian Journal of Field Crop Science 3 (40): 71-94. (In Persian with English Abstract).##Ghomi, Kh., Rabiei, B., Sabouri, H. and Sabouri, A. 2013. Evaluation of seedling stage and identification of appropriate criteria in a rice (Oryza sativa L.) under salinity stress condition. Jornal of Crop Breeding 5 (12): 30-48. (In Persian with English Abstract).##Ghorbani, H., Samizadeh-Lahiji, H. A., Rabiei, B. and Allahgholipour, M. 2011. Grouping different rice genotypes using factoor and cluster analysis. Journal of Agrcultural Science 3: 89-104.##Golparvar, A. R., Ghanadha, M. R. Zali, A. A. and Ahmadi, A. 2003. Evaluation of some morphological traits as selection criteria in breeding wheat. Iranian Journal of Crop Sciences 4 (3): 202-208. (In Persian with English Abstract).##Gregorio, G. B., Senadhira, D. and Mendoza, R. D. 1997. Screening rice for salinity tolerance. IRRI 502 Discussion Paper Series No. 22. International Rice Research Institute, Los Baños, Philippines.##Hakim, M. A., Juraimi, S. A., Begum, M., Hanafi, M. M., Ismail, M. R. and Selamat, A. 2010. Effect of salt stress on germination and early seedling growth of rice. African Journal of Biotechnology 9 (13): 1911-1918.##Hossain, S., Maksudu, H. M. D. and Rahman, J. 2015. Genetic variability, correlation and path coefficient analysis of morphological traits in some extinct local aman Rice (Oryza sativa L). Rice Research 3: 158. doi:10.4172/2375-4338.1000158.##Islam, M. Z., Khalequzzaman, M., Bashar, M. K., Ivy, N. A., Haque, M. M. and Mian, M. A. K. 2016. Variability assessment of aromatic and fine rice germplasm in Bangladesh based on quantitative traits. The Scientific World Jounal 2796720: 1-14.##Khatun, S., Rizzo, C. A. and Flowers, T. J. 1995. Genotypic variation in the effect of salinity on fertility in rice. Plant and Soil 173: 239-250.##Mehmood, A. I., Nawaz, S. and Aslam, M. 2000. Screening of rice (Oryza sativa L.) genotypes against NaCl salinity. International Journal of Agriculture and Biology 2 (1-2): 147-150.##Mirdar-Mansouri, Sh., Babaiyan-Golodar, N. and Bagheri, N. 2011. Evaluation of salt tolerance of rice genotypes in hydroponic culture based on Tolerance and sensitivity to stress index. Iranian Journal of Field Crops Research 9 (4): 694-703. (In Persian with English Abstract).##Mohammadi-Nejad, G., Singh, R. K., Arzani, A., Rezaie, A. M., Sabouri, H. and Gregori, G. B. 2010. Evaluation of salinity tolerance in rice genotypes. International Journal of Plant Production 4 (3): 199-207.##Moradi, F. 2002. Physiological characterization of rice cultivars for salinity tolerance during vegetative and reproductive stages. Ph. D. Dissertation. The University of Philippines, Los Banos, Laguna, Philippines. 190 p.##Munns, R. and Tester, M. 2008. Mechanisms of salinity tolerance. Annual Review of Plant Biology 59: 651-681.##Oko, A. O., Ubi, B. E., Efisue, A. A. and Dambaba, N. 2012. Comparative analysis of the chemical nutrient composition of selected local and newly introduced rice varieties grown in Ebonyi State of Nigeria. Internatinal Journal of Agriculture 2 (2): 16-23.##Pons, R., Cornejo, M. J. and Sanz, A. 2011. Differential salinity-induced variations in the activity of H+-pumps and Na+/H+ antiporters that are involved in cytoplasm ion homeostasis as a function of genotype and tolerance level in rice cell lines. Plant Physiology and Biochemistry 49 (12): 1399-1409.##Rajesh, B., Marjorie, De. O., James, E., Abdelbagi, M. and Satyen, M. 2015. Phenotyping rice (Oryza sativa L.) genotypes for physiological traits associated with tolerance of salinity at seedling stage. Scientia Agriculturae 12 (3): 156-162.##Rezaie, A. M. and Soltani, A. 1998. Introduction to applied regression analysis. Isfahan University of Technology Publications. 294 p. (In Persian).##Sabouri, H., Rezaei, A. M., Moemeni, A., Kavousi, M., Shokri, H., Allahgholipour, M. and Jafarian, H. 2009. Evaluation of relationship between some traits of Iranian rice (Oryza sativa. L.) seedlings under saline conditions. Electronic Journal of Crop Production 2 (4): 1-22. (In Persian with English Abstract).##Tuhina-Khatun, M., Hanafi, M. M., Yosop, M. R., Wong, M. Y., Salleh, F. M. and Ferdus, J. 2015.Genetic variation, heritability, and diversity analysis of upland rice (Oryza sativa L.) genotypes based on quantitative traits. Hindawi Publishing Corporation BioMed Research International 290861: 1-7.##Yeo, A. R. and Flowers, T. J. 1984. Mechanism of salinity resistance in rice and their role asphysiological criteria in plant breeding. In: Staples, R. C. and Thoenniessen, G. H. (Eds.). Salinity tolerance in plants. Willey Interscience. New York. pp: 151-170.##Yeo, A. R., Caporn, S. J. M. and Flower, T. J. 1985. The effect of salinity upon photosynthesis in rice (Oryza sativa L.): Gas exchange by individual leaves in relation to their salt content. Journal of Experimental Botany 36 (8): 1240-1248.##Zhang, Y., Ghaly, A. E. and Li, B. 2012. Physical properties of rice residues as affected by variety and climatic and cultivation conditions in three continents. American Journal of Applied Science 9: 1757-1768.##Zhang, Z. H., Liu, Q., Song, H. X., Rong, X. M. and Abdelbagi, M. I. 2011. Responses of contrasting rice (Oryza sativa L.) genotypes to salt stress as affected by nutrient concentrations. Agricultur Science in China 10 (2): 195-206.##Yazdani, M., Kochak, M. and Bagheri, H. 2014. Segregating rice genotypes by cluster analysis procedure at different salt stress condition. Advanced Environmental Biology 8 (10): 383-387.## | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 997 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 587 |