تعداد نشریات | 31 |
تعداد شمارهها | 748 |
تعداد مقالات | 7,128 |
تعداد مشاهده مقاله | 10,280,164 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 6,911,934 |
تکامل و کارکرد شناختی روایت تخیلی: منظری داروینیستی | ||
نقد و نظریه ادبی | ||
مقاله 11، دوره 5، شماره 2 - شماره پیاپی 10، مهر 1399، صفحه 251-276 اصل مقاله (973.63 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22124/naqd.2020.12055.1610 | ||
نویسنده | ||
امید همدانی* | ||
استادیار زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه فردوسی مشهد | ||
چکیده | ||
داروینیسم ادبی یا نقد تکاملی چشماندازی متأخر در مطالعات ادبی است که با بهرهگیری از دستاوردهای روانشناسی تکاملی، علوم تجربی و شناختی، تبیینی طبیعتانگارانه از پدیدارهای ادبی بهدست میدهد. در این مقاله کوشیدهام هم مبانی معرفتی داروینیسم ادبی و تقابل آن با «نظریه» یا نظریه ادبی/ فرهنگی را روشن کنم و هم بر بنیاد مطالعات داروینی تبیینی از روایت خیالی و جهانشمولی آن به دست دهم. من در این مقاله منظری داروینی و ضد برساختگرایانه را دنبال کردهام و با ارجاع به اندیشههای برایان بوید، جوزف کرول، جاناتان گاتشال و استیون پینکر بر جنبه شناختی روایت خیالی تکیه و تأکید کردهام. بر این بنیاد، این اندیشه را صورتبندی و موجه داشتهام که روایت خیالی با آفریدن جهانی ممکن و دارای پیوندیهایی استوار با جهان واقعی ما، امکان تجربه غیرمستقیم و کمهزینه واقعیت و نیز فهم انواع چالشهای زیستی - اجتماعی را که ما در مقام انسان خردمند با آن مواجهیم، فراهم میکند. به این ترتیب، روایتهای خیالی موفق در فراسوی ابعاد ژانری و ساختاری از اهمیتی شناختی برخوردارند و ایجاد و فهم آنها در جهانی بینالاذهانی برای حیوان ادبیاتپرداز، مزیتی زیستی و یک سازگاری به شمار میرود. | ||
کلیدواژهها | ||
داروینیسم ادبی؛ روایت خیالی؛ کارکرد شناختی ادبیات؛ سازگاری؛ تبیین طبیعتانگارانه | ||
مراجع | ||
همدانی، ا. 1394. «ادبیات و مسأله شناخت: در دفاع از شناختگرایی ادبی». نقد ادبی، 31(8): 115-140. Bakhtin, M. 1984. Problems of Dostoevsky’s Poetics, Edited and translated by C. Emerson. Minneapolis: University of Minnesota Press. Barthes, R. 1966. “Introduction a l’analyse structurale des récits”. in Commmuniçation, 8. Reprinted in M. Mcquillan (ed.). The Narrative Reader. London & New York: Routledge. 2000: 109-114. Barthes, R. 1991. Mythologies, Selected and translated from the French by A. Lavers. Noonday Press: New York. Boghossian, P. A. 2006. Fear of Knowledge: Against Relativism and Constructivism, Oxford: Clarendon Press. Boyd, B. 2005. “Evolutionary Theories of Art”. in The Literary Animal: Evolution and the Nature of Narrative. Evanston, J. Gottschall and D. Sloan Wilson (eds.). Illinois: Northwestern University Press: 147-176. Boyd, B. 2009. On the Origin of Stories: Evolution, Cognition and Fiction, Camridge, MA: Belknap Press of Harvard University Press. Buss, D. M. 2008. Evolutionary Psychology: The New Science of theMind, Boston: Pearson. Carroll, J. 2004. Literary Darwinism: Evolution, Human Nature and Literature, New York and London: Routledge. Carroll, J. 2011. Reading Human Nature: Literary Darwinism in Theory and Practice, Albany. New York: State University of New York Press. Darwin, Ch. 1981. The Descent of Man and Selection in Relation toSex, With an Intrduction by J. Tyler Bonner and R. M. May. Princeton. New Jersey: Princeton University Press. Dennett, D. C. 1995. Darwin’s Dangerous Idea: Evolution and the Meanings of Life, London: Penguin Books. Dunbar, R. & Barrett, L. And Lycett, J. 2007. Evolutionary Psychology: A Beginner’s Guide, Human Behaviour, Evolution and the Mind, Oxford: Oneworld. Dutton, D. 2009. The Art Instinct: Beauty, Pleasure and HumanEvolution, New York: Bloomsbury. Gottschall, J. 2008. Literature, Science and a New Humanities, NewYork: Palgrave Macmillan. Gottschall, J. 2012. The Storytelling Animal: How Stories Make UsHuman, Boston & New York: Houghton Mifflin Harcourt. Greimas, A.J. 1966. Sémantique Structurale: Recherche de Méthode, Paris: Libraire Larousse. Lamarque, P. And Olsen, S. H. 1994. Truth, Fiction and Literature: A Philosophical Perspective, Oxford: Clarendon Press. Mameli, M. 2007. “Evolution and Psychology in Philosophical Perspective”. In OxfordHandbook of Evolutionary Psychology, R.I.M Dunar and L. Barrett (eds.). Oxford: Oxford University Press: 21-34. New, Ch. 1999. Philosophy of Literature: An Introduction, London & New York: Routledge. Pinker, S. 1998. How the Mind Works, London: Penguin Books. Pinker, S. 2002. The Blank Slate: The Modern Denial of Human Nature, New York: Penguin Books. Rimmon-Kennan, Sh. 2002. Narrative Fiction: London and New York: Routledge. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,213 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 675 |