پیوندهای مفید
آمار
| تعداد نشریات | 31 |
| تعداد شماره‌ها | 748 |
| تعداد مقالات | 7,112 |
| تعداد مشاهده مقاله | 10,246,666 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 6,900,127 |
واکاوی نظریات پیرامون ضوابط شهری و انطباق‌پذیری با شهر معاصر ایرانی | ||
| دانش شهرسازی | ||
| مقاله 1، دوره 4، شماره 2 - شماره پیاپی 11، تیر 1399، صفحه 1-17 اصل مقاله (2.29 M) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22124/upk.2020.15632.1397 | ||
| نویسندگان | ||
| محسن اعتصامی پور1؛ مهیار اردشیری* 2؛ حمید ماجدی3؛ زهرا سادات سعیده زرآبادی4 | ||
| 1دانش‌آموخته دکتری تخصصی شهرسازی، دانشکده فنی مهندسی، واحد تهران شمال، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران | ||
| 2استادیار گروه شهرسازی، دانشکده هنر و معماری، دانشگاه شیراز، شیراز، ایران | ||
| 3استاد گروه شهرسازی، دانشکده عمران، معماری و هنر، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران | ||
| 4دانشیار گروه شهرسازی، دانشکده عمران، معماری و هنر، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران | ||
| چکیده | ||
| بیان مسأله: ضوابط ابزاری متمایز برای ایجاد نظم شهری می‌باشد لیکن در شهر معاصر ایرانی عملاً جایگاه ضوابط شهری نسبت به طرح‌ریزی شهری تا حد زیادی مغفول واقع‌شده و شهر معاصر ایرانی تحت تأثیر آن با چالش‌های اساسی چون ساختارشکنی شهرهای مختلط سنتی و بحران هویت و.. روبرو شده است. هدف: شناخت بنیان‌های نظری حاکم بر رویکردهای مختلف ضوابط شهری و بررسی امکان کاربرد آنها در شهر معاصر ایرانی، هدف اصلی این تحقیق می‌باشد. روش:این تحقیق به کمک توصیف، تطبیق و تحلیل اطلاعات و داده‌های گردآوری شده اسنادی و کتابخانه‌ای انجام شد. تبیین مفاهیم «مکان و مکان‌سازی»، مقایسه رویکردهای مختلف از منظر نگرش به نحوه تعیین«فرم و عملکرد» به‌عنوان مؤلفه‌های مشترک «مکان» و «چارچوب ضوابط شهری» در بعد زمان را فراهم ساخت. یافته‌ها: نظریه برنامه‌ریزی جامع با هدف ایجاد نظم در شهرهای سنتی، مبنای ضوابط شهری را «عملکرد» قرار می‌دهد لیکن ناکارایی آن، منجر به ایجاد تکنیک‌های منطقهبندی انعطاف‌پذیر و از دهه60 میلادی با مطرح‌شدن نظریه پیچیدگی و طرح دو رویکرد ضوابط «رابطه» و «هنجار» مبنا، نظریه نوشهرسازی با رویکرد ضوابط «فرم» مبنا و نظریه تکاملی با رویکردی «ترکیبی»، مورد انتقادات بنیادی قرار گرفت. نتیجه گیری: با توجه به فقدان رویکردی یکپارچه به شهر معاصر ایرانی به‌ویژه به عرصه‌های عمومی آن، اولویت دادن «فرم» بر «عملکرد» در رویکرد ضوابط فرم مبنا به‌عنوان یک رویکرد کل‌نگر، زمینه گرا و مشارکتجویانه، ضمن ارائه ضوابط عملکردی انعطاف‌پذیر، آن را به ابزار «مکان‌سازی» و تحقق توسعه پایدار شهری تبدیل کرده است. به عبارتی ضوابط فرم مبنا به دنبال خلق «مکان‌ها» است تا ساختمان‌ها. تأکید بر «فرم» بستر شکل‌گیری «عرف مبتنی بر هنجارهای واجد ارزش شهر ایرانی» را به‌عنوان پشتیبان ضوابط شهری هموار می‌سازد. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| فرم و عملکرد؛ ضوابط شهری؛ مکان‌سازی؛ ضوابط فرم مبنا؛ شهر معاصر ایرانی | ||
| مراجع | ||
|
اعتصامی پور، محسن. (1398). واکاوی و تبیین سیر تحول ضوابط شهری در شهرهای ایران– موردمطالعه: کلان‌شهر شیراز. پژوهش و برنامه‌ریزی شهری، 10(37)، 155-170. تایلور، نایجل. (1394). نظریه‌های برنامه‌ریزی شهری از آغاز تاکنون. مترجم محمود شورجه. تهران: انتشارات مدیران. تولایی، نوین. (1386). شکل شهر منسجم. تهران: موسسه انتشارات امیرکبیر. حبیبی، سید محسن. امیری، مریم. (1394). حق به شهر؛ شهر موجود و شهر مطلوب آنچه هست و آنچه باید باشد. پژوهش‌های انسان‌شناسی ایران، 5(2)، 9-30. تبریزی (1395). تدوین ضوابط طراحی شهری و ارتقا کیفیت منظر شهری با استفاده از برش عرضی شهر و اصول کدهای فرم بنیاد- موردمطالعه محدوده خیابان وصال شیراز. پایان‌نامه منتشرنشده کارشناسی ارشد. دانشگاه شیراز. دانشکده هنر و معماری. گروه شهرسازی. سیف‌الدینی، فرانک. (1391). فرهنگ فرایند برنامه‌ریزی کاربری زمین. تهران: انتشارات طرفه. شورای عالی شهرسازی و معماری. (1389). مجموعه مصوبات شورای عالی شهرسازی و معماری، تهران، انتشارات دبیرخانه شورای عالی شهرسازی و معماری. صالحی، الف، 1385، نقش ضوابط و مقررات شهرسازی در تحقق شهر خوب و توسعه پایدار شهری، مطالعه موردی: تهران. محیط‌شناسی، 32(40)، 51 - 62. عبداله پور. سجاد. (1396). بهره‌گیری از کدهای فرم بنیاد در منطقه بندی شهری- موردمطالعه ناحیه دو شهر بابلسر. پایان‌نامه منتشرنشده کارشناسی ارشد. دانشگاه هنر تهران. دانشکده هنر و معماری. گروه شهرسازی. عبدی دانشپور، زهره. (1394). درآمدی بر نظریه‌های برنامه‌ریزی با تأکید ویژه بر برنامه‌ریزی شهری. تهران: انتشارات دانشگاه شهید بهشتی. علی‌اکبری، فاطمه. قهرمانی، هومن. (1391). کدهای فرم بنیاد، راهکاری برای توسعه شهری طراحی محور. چهاردهمین کنفرانس برنامه‌ریزی و مدیریت شهری 20 و 21 اردیبهشت 1391، مشهد مقدس. غریب پور، افرا. (1392). اصطلاح‌شناسی عملکرد معماری. هنرهای زیبا، 18(1)، 57 - 68. گلکار، کورش. (1393). آفرینش مکان پایدار، تأملی در باب نظریه طراحی شهری. تهران: انتشارات دانشگاه شهید بهشتی مارشال، استفان. (2009).شهرها، طراحی و تکامل. ترجمه سید حسین بحرینی و آمنه بختیار. تهران: انتشارات دانشگاه تهران. مدنی پور، علی. (1395). طراحی شهری، فضا و جامعه. ترجمه بهناز امین زاده و راضیه رضا بیگی ثانی. تهران: انتشارات دانشگاه تهران. معینی، سید مهدی. (1392). فرایندهای توسعه شهری، طرح‌ها و برنامه‌ها. تهران: انتشارات آذرخش. مهدی زاده، جواد. (1395). برنامه‌ریزی راهبردی توسعه شهری. تهران: معاونت معماری و شهرسازی وزارت مسکن و شهرسازی. نامی، غلامحسین. (1385). مبانی هنرهای تجسمی (ارتباطات بصری). تهران: انتشارات توس. نایبی، مهدی حسن. (1390). امکان‌سنجی به‌کارگیری کدهای هوشمند توسعه در فرآیند برنامه‌ریزی کاربری اراضی شهری- نمونه موردی منطقه 12 تهران. پایان‌نامه منتشرنشده کارشناسی ارشد. دانشگاه تربیت مدرس. دانشکده هنر و معماری. گروه شهرسازی.
Abdi Daneshpour, Z. (2015). An Introduction to Planning Theorieswith Special Reference to Urban Planning Theories. Beheshti University Publication, Tehran, Iran. (in Persian)
Abdollahpour, S. (2017). Applying Form-Based Codes in Urban Zoning (Case Study: second district of Babolsar city). M. A. Thesis, Art and Arcitecture Department, Tehran University, Iran. (in Persian)
Alexander, C. (1979). The timeless way of building. New York: Oxford University Press.
Aliakbari, F. & Ghahremani, H. (2012). Form-Based Codes, A Solution for Urban Design-Based Development. 14th Urban Planning and Management Conference, Mashhad, Iran. (in Persian)
American Planning Association. (2006). Planning and Urban Design Standards, Zoning Regulation, John Wiley & Sons, Inc. Hoboken, New Jersey., retrieved from www.planning.org/LBCS.
Batty, M. & Marshall, S. (2012). The Origins of Complexity Theory in Cities and Planning. In Portugali et al. (Eds.) Complexity theories of cities have come of age: An overview with implications to urban planning and design.
Batty, M. (2007). Complexity in City systems: Understanding, Evolution and Design. Center for Advanced Spatial Analysis, University College, London.
Batty, M., & Longley, P. (1994). Fractal cities: A geometry of form and function. London: Academic Press.
Ben-Joseph, E. (2005). The Code of the City: Standards and the Hidden Language of Place Making. Boston, MA: The MIT Press.
Board, M. C. P. (2001). Maryland-National Capital Park and Planning Commission. Everything You Always Wanted to Know about… Planning* Zoning Subdivision in Montgomery County, Maryland* But Were Afraid to Ask.
Bohl, Ch. (2002). Place Making: Developing Town Centers, Main Streets, and Urban Villages. Washington DC: Urban Land Institute.
Canter, D. (1977). The psychology of Place, London, Architectural Press LTD.
Carmona, M.; Marshall, S. & Stevens (2006). Design Codes: their Use and Potential. Progress in Planning, 65, pp: 209-289.
CMAP (2012). Form-Based Codes: A Step-by-Step Guide for Communities. Chicago Metropolitan Agency for planning.
Colander, D. & Kupers, R. (2014). Complexity and the Art of Public Policy-Changing Society from Bottom Up. Princeton University Press, US.
Cowan, R., & Rogers, L. (2005). The dictionary of urbanism (Vol. 67). Tisbury: Streetwise press.
Cullen, G. (1971). The Concise Townscape, Oxford, Butterworth Heinemann.
Cullingworth, B., Caves, R.W., Cullingworth, J. B., & Caves, R. (2013). Planning in the USA: policies, issues, and processes. Routledge.
Davidson, M. & Dolink, F. (2004). A Planners Dictionary. APA Planning Advisory Service.
Dawes, M. J., & Ostwald, M. J. (2017). Christopher Alexander’s A Pattern Language: analysing, mapping and classifying the critical response. City, Territory and Architecture, 4, 1.)
De Roo, G. & Rauws, W. (2012). Positioning Planning in the World of Order, Chaos and Complexity: On Perspectives, Behavior and Interventions in a Non-Linear Environment. In Portugali et al. (Eds.) Complexity Theories of Cities have Come of Age: An Overview with Implications to Urban Planning and Design (pp. 207-220). Springer, Germany.
DiZerega, G. (2008). New Directions in Emergent Order Research. Studies on Emergent Order, 1: 1-23.
Dunham-Jones, E. (2000). New urbanism as a counter-project to post-industrialism. Available at https: //placesjournal. org/assets/ legacy/pdfs/new-urbanism-as-a-counter-project-to-post-industrialism.pdf. Retrived, September 18, 2017.
Etesamypour, M. (2019). An Analysis of Urban Codes Evolution – a Case of Shiraz, Iran. Research and Urban Planning, 10 (37): 155-170. (in Persian)
Gharibpour, A. (2013). Terminology of Architectural Function. Honar-ha-ye-Ziba, 18 (1), 57-68. (in Persian)
Golkar, K. (2014). Creating Sustainable Place, Reflections on Urban Design Theory. Beheshti University Press. (in Persian)
Gowdy, L. M., (2009). A History, Evolution and Application of Form-Based Codes. A M.A. Thesis, Kansas State University, US.
Habibi, S. M. & Amiri, M. (2016). Righ to the City Form Current to Ideal City. Journal of Anthropology Research, 5 (2), 9-30. (in Persian)
Hakim, B. (1994). The "Urf" And Its Role in Diversifying the Architecture of Traditional Islamic Cities. Journal of Architecture And Planning Research11 (2), 108-127.
Hakim, B. (2008). Law and the Cities. In: S. Khadra Jayyusi, R. Holod, A. Petruccioli and A. Raymond, ed., the City in the Islamic World, 1st ed., 71-92. Boston, MA: Brill Academic Pub.
Journal of the American Planning Association, 75(2), 144-160.
Katz, P. (1994). The New Urbanism: Toward an Architecture of Community, McGraw-Hill,New York.
Katz, P. (2004). Form First: The new Urbanist Alternative to Conventional Zoning. Planning: 24-29; available at http: //formbasedcodes.org/resource.html. Retrieved, September 16, 2006.
King, R. (1996). The Emancipating Space: Geography, Architecture and Urban Design. The Guilford Press, New York.
Koher, T, (2004). From form to Function: An Evaluation of the Effectiveness and Potential of Form-Based Zoning Codes., M.A Thesis, Massachusetts University of Technology, USA.
Ma, C., & Toker, U. (2012). Form-based codes, design guidelines and placemaking: The case of Hayward, CA: a thesis. San Luis Obispo, Calif.: California Polytechnic State University.
Madanipour, A. (2013). Urban Design, Space and Society. Tehran University Publication, Tehran, Iran. (in Persian)
Marshal, E. (2009). Cities Design & Evolution. London: Routledge.
Marshall, S. (2011). Urban Coding and Planning. London: Routledge.
Marshall, S. (2012). Planning, design and the complexity of cities. In Portugali et al. (Eds.) Complexity theories of cities have come of age: An overview with implications to urban planning and design (pp. 191-205). Heidelberg, German: Springer.
Mehdizadeh, J. (2016). Strategic Urban Development Planning. Arcitecture and Urban Deputy, Tehran, Iran. (in Persian)
Moeeni, S. M. (2013). Urban Development Processess Plans. Azarakhsh Publication, Tehran. (in Persian)
Moroni, S. (2007). Planning, Liberty and the Rule of Law. Planning Theory, 6 (2), 146-163.
Moroni, S. (2010). Rethinking the Theory and Practice of Land-Use Regulation. Towards Nomocracy. Planning Theory, 9 (2), 137-155.
Moroni, S. (2012). Why Nomocracy: Structural Ignorance, Radical Pluralism and the Role of Relational Rules. Progress in Planning, 77 (2), 46-59.
Moroni, S. (2015). Complexity and the Inherent Limits of Explanation and Prediction: Urban Codes. Planning Theory, 14 (3), 248-267.
Nami, Gh. (2016). Basics of Visual Arts (Visual Communication). Tos Publication, Tehran, Iran. (in Persian)
Nayebi, M. H. (2011). Ability to Evaluate Intelligent Development Codes in the Process of Urban Land Use Planning (Case Study: 12 District of Tehran City). M. A. Thesis, Art and Arcitecture Department, Tarbiyat Modares University, Tehran, Iran. (in Persian)
Nguyen, N. (2015). Understanding the Generative Process in Traditional Urbanism: An Application Using Pattern and Form Languages. A published doctoral dissertation, Arizona state university.
Ostrom, E. (2010). Beyond Markets and States: Polycentric Governance of Complex Economic Systems. American Economic Review, 100, 641-672.
Pandy, P. & Pandy, M. M. (2015). Research Methodology: Tools and Techniques, Romania, Bridge Center.
Parolek, D.G., Parolek, K. & Crawford, P.C, (2008). Form Based Codes: A Guide for Planners, Urban Designers, Municipalities and Developers. New York: Wiley.
PlaterZyberk, D. Company (DPZ). (2011). The Lexicon of New Urbanism. Available online: https://www. dpz. com/uploads/Books/Lexicon-2014. pdf.
Portugali, J. (2016). What makes cities complex?. In Complexity, cognition, urban planning and design (pp. 3-19). Springer, Cham.
Portugali, J., Meyer, H., Stolk, E. and Tan, E. (Eds.) (2012). Complexity Theories of Cities have Come of Age: An overview with implications to urban planning and design. Springer, Germany.
Rahnama, M., Roshani, P., Hassani, A. & Hossienpour, S. A. (2012). Use Principles of New Urbansim Approach in Designing Sustainable Urban Spaces. International Hournal of Applied Sciences and technology, 2 (7), 195-203.
Rangwala, K. (2009). Hybrid Codes versus Form-Based Codes, New Urban News. Available at http: //www.growsmartri.org/training/Hybrid%20Codes%20vs%20Form%20Based%20Codes%20-%20%20Article%20New%20Urban%20News.pdf Retrieved October 1, 2017.
Roberts, M., & Greed, C. (2014). Approaching urban design: the design process. Routledge.
Rouse, D. C.; Zobl, N. L.; & Cavicchia, G. P. (2001). Beyond Euclid: Integrating Zoning and Physical Design. Zoning News, American Planning Association.
SACOG (2008). Form-Based Code Handbook. Available at http: //www.sacog.org/sites/main/ files/fileattachments/ formbased_code_handbook_fnl_ aug08.pdf. Retrieved January 21, 2018.
Salehi, E. (2007). Role of Urban Planning Codes and Regulations in Fulfilment of Good City and Sustainable Urban Development (Case Study: Tehran). Journal of Environmental Studies, 32 (40), 51-62. (in Persian)
Seifolddini, F. (2012). Techincal Terms of Urban Land Use Planning Process. Torfe Publication, Tehran, Iran. (in Persian)
Silberberg, S. (2013). Places in the making: How place making Builds Places and Communities, MIT Department of Urban Studies and Planning, Retrieved from www.dusp.mit.edu.
Supreme Council of Urban Planning and Architecture. (2010). Approvals of Iran’s Council of Urban Planning and Architecture. The Supreme Council of Urban Planning and Architecture, Tehran, Iran. (in Persian)
Tabrizi,T. (2016). Development of Urban Design Criteria and Improvement of Urban Landscape Quality Using Form-Based Codes (Case Study: Vesal Street in Shiraz City). M. A. Thesis, Art and Arcitecture University, Shiraz, Iran. (in Pesrain)
Talen, E. (2009). Design by the Rules: The Historical Underpinnings of Form-Based Codes.
Talen, E. (2012). City Rules: How Regulations Affect Urban Form. Island Press, London
Tan, E. & Portugali, J. (2012). The Responsive City Design Game. In Portugali et al. (Eds.) Complexity theories of cities have come of age: An overview with implications to urban planning and design (pp. 369-390). Springer, Germany.
Tavalaee, N. (2007). The Integrated Urban Form. Amirkabir Publication, Tehran, ran. (in Persian)
Taylor, N. (1998). Urban Planning Theory since 1945. SAGE Publications.
Vahabzadeh Manesh, S.; Tadi, M. and Zanni, F. (2012). Integrated Sustainable Urban Design: Neighborhood Design Proceeded by Sustainable Urban Morphology emergence. The Sustainable Citi, 2: 631-642.
| ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,293 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,065 |
||