تعداد نشریات | 31 |
تعداد شمارهها | 744 |
تعداد مقالات | 7,082 |
تعداد مشاهده مقاله | 10,200,698 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 6,876,140 |
تدوین یک چارچوب نظری ترکیبی از برهمکنش نحوفضا و قرارگاههای رفتاری به منظور مقایسه الگوهای رفتاری-حرکتی در محیط های مسکونی؛ مورد کاوی نارمک، یوسف آباد و شهرک غرب | ||
دانش شهرسازی | ||
مقاله 4، دوره 3، شماره 4 - شماره پیاپی 9، بهمن 1398، صفحه 91-110 اصل مقاله (2.94 M) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22124/upk.2020.13909.1248 | ||
نویسندگان | ||
حامد همدانی گلشن* 1؛ قاسم مطلبی2؛ مصطفی بهزادفر3 | ||
1دکتری تخصصی معماری، دانشکده معماری، پردیس هنرهای زیبا دانشگاه تهران، تهران، ایران | ||
2دانشیار دانشکده معماری، پردیس هنرهای زیبا دانشگاه تهران، تهران، ایران | ||
3استاد دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه علم وصنعت ایران، تهران، ایران | ||
چکیده | ||
بیان مسأله: مقاله حاضر، درصدد ارائه و تبیین یک چارچوب نظری پیشنهادی، بر روی فصل مشترک نحوفضا و روانشناسی اکولوژیک است به منظور مقایسه الگوهای رفتاری-حرکتی در درون محیط های مسکونی معاصر شهر تهران است. یک ضلع اصلی این چارچوب نظری نظریه پیکره-بندی فضایی در نحوفضاست و ضلع دیگر آن، نظریه قرارگاههای رفتاری راجر بارکر در روانشناسی اکولوژیک. هدف: این نوشتار، تلاش می کند با استفاده از چارچوبی نظری پیشنهادی خود، مبنایی برای مطالعات الگوهای رفتاری-حرکتی در درون محیط های مسکونی و بافت شهرها ارائه دهد. مرور مفاهیم و مضامین نحوفضا نشان می دهد که این نظریه قادر نیست پوشش کاملی بر الگوهای رفتاری-حرکتی در درون بافتها داشته باشد و چنین ادعایی نیز ندارد. از سوی دیگر، روانشناسی اکولوژیک نیز، در مفهوم سینومورفی خود دچار جزءنگری شده است. این پژوهش نشان می دهد که مدل های نظری نحوفضا، ذهنی است و از عینیات محیط انسان ساخت، فاصله می گیرد و در آزمون های تجربی سربلند نیست. روش:برای پرکردن این خلاء، قرارگاه رفتاری راجر بارکر، این قابلیت را دارد که در تلفیق و ترکیب با نحوفضا تفسیرهای نزدیک به واقعیتی را عرضه کند. یافتهها: در پایان، نوشتار با ارائه یک چارچوب نظری ترکیبی از این دو، به پژوهشگران دریچه ای برای ادراک الگوهای رفتاری-حرکتی در محیط های مسکونی عرضه میدارد. نتیجه: ارتباط میان الگوی پراکنش و توزیع قرارگاههای رفتاری و میزان همپیوندی پیکره بندی فضایی محیط مسکونی، ارتباط معنی داری را در اکثر نقاط نمایش می دهند. اندک اختلاف های مشاهده شده نیز بعلت مداخلات و تغییراتی است که در اثر تسهیل حرکت در بافت باعث تغییر در میزان همپیوندی محور شده است. | ||
تازه های تحقیق | ||
مقایسه هر سه مورد مطالعاتی بر اساس شاخصهای ذکر شده در نظریه نحوفضا و هزمان در نظریه قرارگاههای رفتاری بارکر به انجام رسیده است. استفاده از دو روش مختلف در پژوهش بر روی الگوهای حرکتی رفتاری در محلات تهران، و سنجش نقاط خلاء و ضعف در نظریه نحوفضا از یک سو و سعی در رفع نواقص آن و ارائه یک نظریه جامع روانشناسی محیطی با استفاده از نظریه قرارگاه های رفتاری راجر بارکر. | ||
کلیدواژهها | ||
جانمایی؛ طرح بندی؛ محیطهای مسکونی؛ نحوفضا؛ قرارگاههای رفتاری؛ چیدمان فضا؛ سینومورفی؛ همساختی | ||
مراجع | ||
دیده بان، محمد، پوردیهیمی، شهرام و ریسمانچیان، امید. (1392). روابط بین ویژگیهای شناختی و پیکره بندی فضایی محیط مصنوع، تجربه ای در دزفول. مطالعات معماری ایران، 1 (4). 37-64. ریسمانچیان، امید و بل، سایمون. (1389). شناخت کابردی نظریه چیدمان فضا در درک پیکره بندی فضایی شهرها. هنرهای زیبا، 43، 49-56. گل، یان. (2011). زندگی میان ساختمانها : کاربرد فضای جمعی. (مترجم: علی اکبری، فرشته کرمیان، نسترن محرابی) تهران: پرهام نقش. همدانی گلشن، حامد. (1394). بازاندیشی نظریه نحوفضا، رهیافتی در معماری و طراحی شهری. هنرهای زیبا-معماری و شهرسازی، 20، (2)، 73-85.
Bafna, S. (2003). Space syntax: a brief Introduction to its logic and analytical techniques. Environment and Planning B, Vol 35, (1), 18-27.
Barker, R. (1968). Ecological psychology: concepts and methods for studying the environment of human behaviour. Palo Alto: Stanford University Press.
Dideban, M. Pourdeihimi, Sh. Rismanchian, O. (2013). The Relationship between cognitive properties and spatial configuration of the artificial environment, an experience in Dezful. Iranian Architectural Studies Journal Vo. 3. Pages 37-64. (in Persian)
Gehl, J. (2011). Life between buildings: Using public space. (Translated by: Ali Akbari, Fereshteh Karamian, Nastaran Mehrabi) Tehran: Parham Naghsh. (in Persian)
Hamedani Golshan, H. (2015) Rethinking the theory of space syntax, an approach to architecture and urban Design. Fine Arts Journal, Architecture and Planning Volume 20. Pages 73-85. (In Persian)
Heft, H. (2001). Ecological Psychology in Context. London: Denison University.
Hillier, B. (1996). Space is the machine. London: UCL.
Hillier, B. Hanson, J. (1984). The social logic of space. Cambridge: Cambridge University Press.
Hillier, B. Penn, A. Hanson, J. Grajewski, T. Xu, J. (1993) Natural movement: or, configuration and attraction in urban pedestrian movement. Environment and planning B: Planning and Design, 1993, pages 29-66
James, J. (2015). The Ecological approach to visual perception. New York: Psychology Press.
Lang, J. Moleski, W. (2010). Functionalism revision: architectural theory and practice and the behavioral science. England Ashgate Publishing.
Montello, D. (2007). the contribution of space syntax to a comprehensive theory of environmental psychology. Istanbul: 6 International Space Syntax Proceedings (pp iv1-12) Symposium.
Pinho, P. Oliveria, V. (2009). Combining different methodological approaches to analyze the Oporto metropolitan area. Proceedings of the 7th International Space Syntax Symposium, Stockholm: KTH.
Read, S. (1999). Space Syntax and the Dutch city. Environment and Planning B, pages 251-26.
Rismanchian, O. and Bell, S. (2010). Practical understanding of space syntax, A Theory in Understanding Spatial Configuration of Cities, Fine Arts Journal, volume 43. Pages49-56. (in Persian)
| ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,675 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,320 |