تعداد نشریات | 31 |
تعداد شمارهها | 743 |
تعداد مقالات | 7,071 |
تعداد مشاهده مقاله | 10,142,046 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 6,855,248 |
بازاندیشی در چالش مفهومی بین «برنامه» و «طرح» در گفتمـان توسـعه شهری ایران: از آموزش تا عمل | ||
دانش شهرسازی | ||
مقاله 1، دوره 3، شماره 4 - شماره پیاپی 9، بهمن 1398، صفحه 15-32 اصل مقاله (2.81 M) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22124/upk.2020.14423.1289 | ||
نویسندگان | ||
ناصر براتی1؛ مائده محقق منتظری2؛ محمد نیک پیما* 3 | ||
1دانشیار گروه شهرسازی، دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه بین المللی امام خمینی (ره)، قزوین، ایران | ||
2کارشناسارشد جامعهشناسی، دانشگاه گیلان، رشت، ایران | ||
3کارشناسارشد برنامهریزی شهری، دانشگاه بین المللی امام خمینی (ره)، قزوین، ایران | ||
چکیده | ||
بیان مسئله: استفاده از مهارتهای تخصصی- دانشگاهی در عرصه حرفه، همواره از مهمترین دغدغههای دولتها بوده است که علاوه بر ایجاد پیوند بین دو حوزه دانشگاه و حرفه، برای هرکدام از آنها به نحوی جهتدهی و معنابخشی میکند. این مقوله برای برخی شاخههای تخصصی مثل دانش شهرسازی، که با زندگی و نیازهای فردی- اجتماعی روزمره شهروندان ارتباطی ملموس و همهجانبه دارد، از حساسیت بالاتری برخوردار است. اما اختلالاتی در گفتمان معاصر شهرسازی ایران وجود دارد که ریشههای آن به سالهای ابتدایی پیدایش این شاخه از دانش، تقریباً همزمان با تأسیس سازمان برنامه (1327 شمسی) بازمیگردد. ازجمله تناقضات موجود در این گفتمان که موجب نابسامانیهای فراوان در امر توسعه شهری شده است، تناقض و کجفهمی نسبت به دو پارادایم مفهومی- عملیاتی غالب «برنامه» و «طرح» بوده است. هدف: مقاله حاضر با هدف جستجوی ریشههای ناکارآمدیِ پرتناقض بین برنامه و طرح و یافتن راهکارهایی برای برونرفت از این شرایط تدوین شده است. روش: در فرایند پژوهش ضمن طرح پرسشهایی مفهومی در آغاز، با استفاده از روش تحلیل گفتمان و بر اساس شواهد و تجربیات موجود در عرصه شهرسازی کشور، با تمرکز بر طرحهای جامع شهری و ضمن بررسی بازتاب آموزشهای دانشگاهی در این فرایند، به تحلیل و ارزیابیِ انتقادی آن پرداخته است. یافتهها: یافتههای پژوهش در 10 محور مجزا عوامل مؤثر بر فرایند شهرسازی کشور را شناسایی کرده و آنها را در انطباق با محیط آموزش دانشگاهی این رشته، مورد نقد و بررسی قرار داده است. این محورها در حقیقت بهعنوان دریچههایی برای پاسخ به پرسشهای مطرحشده در ابتدای مسیر تحقیق، دستهبندی و ارائهشدهاند. نتیجه: عمده انتقادات مطرحشده در حوزه کاستیهای گفتمان شهرسازی ایران، ناشی از عدم رعایت سلسلهمراتب «برنامه» و «طرح» است. تأکید بر تهیه طرحهای جامع برای رفع همه مشکلات شهرها، بر شدت تناقضات موجود افزوده است. | ||
تازه های تحقیق | ||
به تأثیر از الگوهای برخاسته از اندیشههای کاپیتالیستی در گفتمان شهرسازی ایران، منافع فردی و گروهی کاملاً بر منافع جمعی اولویت و تسلط دارد؛ عمده انتقادات مطرح در حوزه کاستیهای نظام شهرسازی کشور، ناشی از عدم رعایت سلسلهمراتب «برنامه» و «طرح» است. تأکید بر تهیه طرحهای جامع برای رفع همه مشکلات شهرها، بر شدت تناقضات افزوده است | ||
کلیدواژهها | ||
برنامه؛ طرح؛ سازمان برنامه؛ جهانیسازی؛ اصل چهار ترومن؛ گفتمان توسعه شهری | ||
مراجع | ||
عروضی، علیرضا. (1375). خاطرات ابوالحسن ابتهاج. جلد اول. تهران: انتشارات علمی. الوندیپور، نینا، عباسزادگان، مصطفی و سربندی، معصومه. (1395). معرفی رویکرد آموزشی برنامهریزی طراحی محور در آموزش شهرسازی. معماری سبز. 2(4). 9 – 18. بحرینی، حسین و فلاحمنشادی، الهام. (1393). تحلیلی بر مهمترین مهارتهای شهرسازان در ایران و موفقیت دوره کارشناسی در انتقال این مهارتها. هنرهای زیبا. 19(4)، 5 – 16. پیران، پرویز (1382). جهانیسازی و توسعه اجتماعی. مجموعه مقالات همایش سیاستها و مدیریت برنامههای رشد و توسعه در ایران. جلد سوم. صفحات 101 – 120. جودی، پویا، شریفزادگان، محمدحسین (1397). رفتار نهادی برنامهریزان در گفتمان برنامهریزی شهری کلانشهر تهران. هنرهای زیبا. 23(4)، 5 – 14. رشـیدیان، عبدالکریم (1393). فرهنگ پسامدرن. تهران: نشر نی. فریور صدری، بهرام (1383). مروری بر چهل سال شهرسازی ایران. ماهنامه شهر و ساختمان. 13 – 25. کاتوزیان، محمدعلی همایون (1385). اقتصاد سیاسی ایران. ترجمه نفیسی و عزیزی. تهران: نشر مرکز. کرباسیان، اکبر (1378). تحلیلی بر نتایج اجرای اصل چهار ترومن در ایران. گزارش. 107. 64 – 72. علیاعظم محمدبیگی (1395). برنامهریزی در ایران: بر اساس تجارب گروه مشاوره دانشگاه هاروارد در ایران در تهیه برنامه عمرانی سوم. نوشته شده توسط مکلئود، تاس.اچ، تهران: نشر نی. هوشنگ نهاوندی (1351). کشورهای توسعه نیافته. نوشته شده توسط لاکوست، ایو، چاپ چهارم. تهران: انتشارات دانشگاه تهران. مجیدی، عبدالمجید، فرمانفرمائیان، خداداد و گودرزی، منوچهر (1381). توسعه در ایران 1357- 1320. تهران: گام نو. مجیدی، عبدالمجید و لاجوردی، حبیب (1387). خاطرات عبدالمجید مجیدی وزیر مشاور و رئیس سازمان برنامه و بودجه (1356 - 1351). تهران: انتشارات صفحه سفید. همراز، ویدا (1378). جامعه ایرانی و اصل چهار ترومن 1332-1329. تاریخ روابط خارجی. 1(1)، 81 – 97. Alvandipour, N. Abbaszadegan, M. Sarbandi, M. (2017). Introduction to Design Approach of Design-Based Planning in Urbanism Education. Green Architecture, 4, 9-18. (in Persian)
Bahrainy, H. Fallah Manshadi, E. (2015). Analyzing the Most Important Skills Needed For Urban Planners In Iran And The Success Of The Undergraduate Education in Transferring Those Skills. Honar-Ha-Ye-Ziba, Memari-Va-Shahrsazi university of Tehran, 9, 4, 5-16. (in Persian)
Ebtehaj, A. H, (1997). The memories. Tehran: Elmi publication. (in Persian)
Farivar Sadri, B. (2005). A Review of Forty Years of Iranian Urban Development. City & Building Journal, 13-25. (in Persian)
Hamraz, V. (2000). Iranian society and Point Four Program. Journal of the History of Foreign Relations, 1, 81-97. (in Persian)
Judi, P. Sharifzadegan, M. (2019). Institutional Behavior of Planners in Urban Planning Discourse of Tehran Metropolis. Honar-Ha-Ye-Ziba, Memari-Va-Shahrsazi university of Tehran, 23, 4, 5-14. (in Persian)
Karbasian, A. (2000). An Analysis of the Results of Implementing Point Four Program in Iran. Gozaresh Journal, 107, 64-72. (in Persian)
Katouzian, M. (2007). The Political Economy of Modern Iran. Tehran: Markaz publication. (in Persian)
Lacoste, Y. (1973). Underdeveloped countries. Tehran university press. (in Persian)
Majidi, A. Farmanfarmaian, Kh. Godarzi, M. (2003). Development in Iran. Tehran: Game-No pub. (in Persian)
Majidi, A. Lajevardi, H. (2010). Memories of Abdul Majid Majidi Advisor and Head of Budget and Planning Organization. Tehran: Safhe-Sefid pub. (in Persian)
McLeod, Thos, H. (2017). National planning in Iran: a report based on the experiences of the Harvard advisory group in Iran. Tehran: Ney Publication. (in Persian)
Piran, P. (2003). Globalization and social development. Paper presented at the Proceedings of the Conference on Policy and Management of Growth and Development Plans in Iran, Tehran. (pp. 45-67). (in Persian)
Rashidian, A. (2015). Postmodern encyclopedia. Tehran: Ney Publication. (in Persian)
Bostock, F & Jones, G. )1989(. Planning and Power in Iran: Ebtehaj and Economic Development under the Shah. Routledge.
Keller, R (2011). The Sociology of Knowledge Approach to Discourse (SKAD). Human Studies. 34 (1): 43–65.
Joshi, R. M. (2009). International Business. New Delhi and New York: Oxford University Press.
Mills, (2008). Winning the Peace: the Marshall Plan and Americas Coming of Age as a Superpower. New Jersey: Wiley publication.
Modelski, G. (2007). Globalization as evolutionary process. In Globalization as evolutionary process (pp. 31-49). Routledge.
Muir, J. )1985 (. transcript of interview with Hector Prud'homme. Washington: the World Bank, IFC archives.
Shannon, M. K. (2017). Losing Hearts and Minds: American-Iranian Relations and International Education during the Cold War. Cornell University Press.
Schain, M. (2001). The Marshall Plan: Fifty Years After. New York: Palgrave publication.
U.S. Bureau of the Census, Statistical Abstract of the United States: (1955) table 1075 p. 899.
Zali, N. Ebrahimzadeh, I. Zamani-Poor, M. Arghash, A. (2014). City branding evaluation and analysis of cultural capabilities of Isfahan city. European spatial research and policy, 21, 213-234. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,093 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,091 |