دانشگاه گیلان
معاونت پژوهش و فناوری دانشگاه گیلان
انتشارات دانشگاه گیلان

 آمار

تعداد نشریات31
تعداد شماره‌ها708
تعداد مقالات6,652
تعداد مشاهده مقاله9,196,292
تعداد دریافت فایل اصل مقاله6,308,306
محمدی سرین دیزج, مهدی, خواجه مختاری, علی. (1398). تحلیل تیپ شناسانه بافت های شهری باتاکید بر شناسایی محلات غیررسمی – مورد مطالعه: شهر ارومیه. فیزیولوژی و بیوتکنولوژی آبزیان, 3(3), 131-152. doi: 10.22124/upk.2019.13532.1213
مهدی محمدی سرین دیزج; علی خواجه مختاری. "تحلیل تیپ شناسانه بافت های شهری باتاکید بر شناسایی محلات غیررسمی – مورد مطالعه: شهر ارومیه". فیزیولوژی و بیوتکنولوژی آبزیان, 3, 3, 1398, 131-152. doi: 10.22124/upk.2019.13532.1213
محمدی سرین دیزج, مهدی, خواجه مختاری, علی. (1398). 'تحلیل تیپ شناسانه بافت های شهری باتاکید بر شناسایی محلات غیررسمی – مورد مطالعه: شهر ارومیه', فیزیولوژی و بیوتکنولوژی آبزیان, 3(3), pp. 131-152. doi: 10.22124/upk.2019.13532.1213
محمدی سرین دیزج, مهدی, خواجه مختاری, علی. تحلیل تیپ شناسانه بافت های شهری باتاکید بر شناسایی محلات غیررسمی – مورد مطالعه: شهر ارومیه. فیزیولوژی و بیوتکنولوژی آبزیان, 1398; 3(3): 131-152. doi: 10.22124/upk.2019.13532.1213

تحلیل تیپ شناسانه بافت های شهری باتاکید بر شناسایی محلات غیررسمی – مورد مطالعه: شهر ارومیه

دانش شهرسازی
مقاله 7، دوره 3، شماره 3 - شماره پیاپی 8، آذر 1398، صفحه 131-152    اصل مقاله (2.14 M)
نوع مقاله: مقاله پژوهشی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22124/upk.2019.13532.1213
نویسندگان
مهدی محمدی سرین دیزج* 1؛ علی خواجه مختاری2
1استادیار گروه جغرافیا، دانشگاه پیام نور ، ایران
2دانش آموخته کارشناسی ارشد GIS
چکیده
 
بیان مسأله: امروزه محلات غیر رسمی از مسائل اساسی شهرهای بزرگ می باشند. دلایل فراوانی در شکل گیری این نوع بافتها در شهرها دخالت دارند. شهر ارومیه که یکی از شهرهای نسبتا بزرگ ایران و دومین کانون سکونتگاهی مهم در منطقه شمال غرب ایران به شمار می رود در کالبد خود با معضل محلات حاشیه نشین مواجه است.
هدف: این پژوهش که شناسایی و تبیین شکل گیری و تیپ بافت های غیر رسمی شهر ارومیه را بعهده دارد از نظر هدف کاربردی و از نظر ماهیت و روش،  تحلیلی– توصیفی می باشد.
روش:بدین منظور ابتدا 5 معیار اساسی با 7 زیرمعیار که در شناسایی و تیپ شناسی بافت های غیر رسمی شهر نقش دارند، انتخاب گردیده و سپس مدل مفهومی و رابطه درونی بین معیارها توسط مدل تحلیل شبکه ای ANP سازماندهی شدند. بعد با استفاده از نرم افزار تخصصی Super Decisions وزن نهایی شاخص ها بدست آمد و سپس با استفاده از ArcGIS تمامی لایه های اطلاعاتی مربوط شکل گرفتند. پس از تولید نقشه از لایه های فوق، با اِعمال وزنِ معیارها، تلفیق و هم پوشانی لایه ها، وضعیت کلی شهر ارومیه از لحاظ مقادیر شاخص ها و تیپ شناسی بافت شهری بدست آمد.
یافته‌ها: در نهایت با انجام کلاس بندی مناسب در محیط ArcGIS محلات غیررسمی و حاشیه نشین شهر بطور کامل مشخص و تعیین گردید.

تازه های تحقیق

محدوده هایی از شهر که دارای بیشترین میزان شاخص منفی نظیر: قیمت پایین زمین، بیکاری بالا، تراکم جمعیتی بالا، پایین بودن سطح سواد، خدمات رسانی ضعیف شهری، فرسودگی و باریک بودن معابر و دسترسی ها باشند سکونتگاه غیررسمی به حساب می آیند مانند محلات: طرزیلو، وکیل آباد، کشتار گاه، اسلام آباد 1 و اسلام آباد 2 که دارای بیشترین مشابهت با ویژگی محلات حاشیه نشین و غیر رسمی می باشند. باید اذعان داشت که محلات فوق، فضای قابل توجهی از سطح شهر را به خود اختصاص داده اند که بایستی از رویکرد توانمندسازی و برنامه ریزی راهبردی برای بهبود وضعیت آنان استفاده گردد.

کلیدواژه‌ها
بافت غیر رسمی؛ ارومیه؛ تیپ شناسی؛ مدل ANP و ArcGIS
مراجع

ایراندوست، کیومرث. (1388). سکونتگاه های غیر رسمی و اسطوره ی حاشیه نشینی. تهران: شرکت پردازش و برنامه ریزی شهری.

پاتر، رابرت و ایوانز، سلی لویز. (1384). شهر در جهان در حال توسعه. ترجمه کیومرث ایراندوست، سازمان شهرداری ها و دهیاری های کشور.

پاکزاد، جهانشاه. (1395). سیر اندیشه ها در شهرسازی از آرمان تا واقعیت. تهران: شرکت عمران شهرهای جدید.

پورآقایی، عبدالله. (1383). بررسی و تحلیل اسکان غیر رسمی در شهر رشت و راهکارهای مناسب برای بهبود روند آن. پایان نامه منتشر نشده کارشناسی ارشد. دانشگاه یزد، گروه جغرافیا.

پورمحمدی، محمدرضا، صدرموسوی، میرستار، عابدینی، اصغر. (1394). ارزیابی سیاست‌های ساماندهی بافت‌های فرسوده شهری در شهر ارومیه و اولویت بندی چالش‌های موجود با استفاده از فرآیندتحلیل شبکه‌ای (مدلANP ). جغرافیا و برنامه ریزی، 19(53)، 69-92.

حاتمی نژاد، حسین. (1388). عدالت اجتماعی و عدالت فضایی(منطقه ای). اطلاعات سیاسی- اقتصادی، 24، 270: 95-82.

رستم زاده، یاور. (1391). ساماندهی و توانمندسازی سکونتگاه های غیر رسمی در محلات شهری با بررسی نگرش ساکنین محلی، مورد پژوهی محله توحید، شهر بندرعباس. مدیریتشهری، شماره29، 321- 336. 

زبردست، اسفندیار. (1389). کاربرد فرآیند تحلیل شبکه‏ای (ANP) در برنامه‏ریزی شهری و منطقه‏ای. هنرهای زیبا- معماری و شهرسازی، 2(41)، 79-90.

شیخانی، محمداسماعیل. (1396). زایمان مدرنیته ناقص در حلبی‌آبادهای پهلوی]نوشته وبسایت[. بازیابی شده در 13 تیر 1396، از http://www.iichs.ir/s/4751

شیعه، اسماعیل و همکاران. (1389). الگوی شناسایی سکونتگاههای غیر رسمی با بکار گیری مدل AHP در محیط GIS نمونه موردی شهر کرج. آرمانشهر، شماره 4، 77-85.

 صرافی، مظفر. (1381). به سوی نظریه ای برای ساماندهی اسکان غیر رسمی. انتشارات سازمان عمران و بهسازی شهری،هفت شهر، شماره 8، 5-12.

 فکوهی، ناصر.(1383). انسان شناسی شهری. تهران: نشر نی، چاپ اول.

 قدسی‌پور، سعید.( 1395). فرآیند تحلیل سلسله مراتبی. تهران: انتشارات دانشگاه صنعتی امیرکبیر،چاپ دوازدهم.

 عابدینی، اصغر. (1387). راهبرد بهینه جهت ساماندهی اسکان غیر رسمی مورد: محله های اسلام آباد و کشتارگاه ارومیه. پایان نامه منتشر نشده کارشناسی ارشد. دانشگاه تهران، دانشکده جغرافیا.

 علاالدینی، پویا. (1390). ارتقاء امنیت اجتماعی در سکونتگاه های غیر رسمی از طریق بهسازی شهری و توانمندسازی تجربه محله دولت آباد کرمانشاه. هفت شهر، دوره سوم، شماره 37-38، 94-104.

علیزاده اقدم، محمدباقر و ربانی، رسول. (1392). حاشیه‌نشینی‌شهری، دانشگاه اصفهان

مبارکی، امید، اکبری، صمد. (1393). بررسی عوامل موثر بر شکل گیری حاشیه نشینی در شهر ارومیه. جمعیت، ۲۱ (۹۰ و ۸۹) :۳۷-۵۲.

مرکز آمار ایران. (1395). نتایج سرشماری عمومی نفوس و مسکن شهرستان ارومیه. سازمان مدیریت و برنامه ریزی.

 مشهدی زاده دهاقانی، ناصر. (1393). تحلیلی از ویژگی های برنامه ریزی شهری در ایران. تهران: انتشارات دانشگاه علم و صنعت.

مصطفایی، نریمان. (1396). گزارش ستاد ملی بازآفرینی شهری وزارت راه و شهرسازی ]نوشته وبسایت[. بازیابی شده در 3 اردیبهشت 1396، از http://udrc.ir

مهندسین مشاور طرح و آمایش. (1386). طرح جامع شهر ارومیه. گزارش مطالعات تاریخی شهر ارومیه فصل اول. سازمان مسکن و شهرسازی استان آذربایجان غربی.

 مهندسان مشاور زیستا. (1385). طرح تفصیلی تبریز، جمع بندی مطالعات وضع موجود. سازمان مسکن و شهرسازی استان آذربایجان شرقی.

 محمدولی‌سامانی، جمال، دلاور، مجید. (1389). کاربرد فرآیند تحلیل شبکه‌ای (ANP) در اولویت‌بندی ساختگاه‌های پرورش میگو. تحقیقات منابع آب ایران، سال ششم، شماره2، 46-57.

هادیزاده بزاز، مریم. (1384).حاشیه نشینی و راهکارهای ساماندهی آن در ایران و جهان. شهرداری مشهد، نشر تیهو، چاپ دوم.

هاروی، دیوید. (1382). فرایند شهری در سرمایه داری: مبنای تحلیل. ترجمه کیومرث ایراندوست. اقتصاد سیاسی، 1(4).

Abedini, Asghar. (1387). Optimal Strategy for Organizing Informal Settlement Case Study: Islamabad Neighborhoods and Urmia Slaughter House. Unpublished Master’s Thesis. University of Tehran, Faculty of Geography. (in Persian)

 Alaaddini, Pouya. (1390). Improvement of Social Security in Informal Settlements through Urban Improvement and Empowerment of Kermanshah Dolat Abad Neighborhood Experience. Seven Cities, Volume III, No. 37-38, 104-94. (in Persian)

Alizadeh Aghdam, Mohammad Bagher and Rabbani, Rasul. (1392). Urban Settlement, University of Isfahan (in Persian)

Fakuhi, Nasser (2004). Urban Anthropology. Tehran: Ney Publishing, First Edition. (in Persian)

 Ghodsipour, Saeed (1395). Analytical Hierarchy Process. Tehran: Amirkabir University of Technology Publications, 12th Edition. (in Persian)

Fix,Mariana & Others.(2002). Urban Slums Reports: The case of Sao Paulo,Brazil.

Gruber, Denis & Others. (2005). Living and Working in Slums of Mumbai, Internet-Fassung, April, Otto-von-Guericke-Universidad Magdeburg.

Hadizadeh Bazzaz, Maryam. (1384). Marginalization and its organizing strategies in Iran and the world. Municipality of Mashhad, Taihu Publication, Second Edition. (in Persian)

Harvey, David. (1382). The Urban Process in Capitalism: The Basis of Analysis. Translated by Kiomars Irandost. Political Economy, 1 (4). (in Persian)

Hatami Nejad, Hussein. (1388). Social justice and spatial (regional) justice. Political-Economic Information, 24, 270: 95-82. (in Persian)

Irandust, Kiomert. (1388). Informal settlements and suburban myths. Tehran: Urban Planning and Processing Company (in Persian).

Mashhadizadeh Dehaghani, Nasser. (1393). An Analysis of the Features of Urban Planning in Iran. Tehran: University of Science and Technology Publications. (in Persian)

Mohamadvali Samani, Jamal, Delavare, Majid. (1389). Application of Network Analysis Process (ANP) to Prioritization of Shrimp Buildings. Iranian Water Resources Research, Sixth Year, No. 2, 46-57. (in Persian)

Mubaraki, Omid, Akbari, Samad. (1393). Investigating the Factors Affecting the Suburbia Formation in Urmia. Population, 1 (1 and 2): 1-5. (in Persian)

Mukhjia,Vinit.(2001). Enabling Slum Redevelopment in Mumbai: Policy Paradox in Practice, Housing Studies,18.

 

Nacif Xavier,Helia & Magalhaes,Fernanda. (2002). Urban slums reports: The case of Rio De Janiro, Brazil.

Nour Tag Eldeen,Zeinab. (2003). Participatory Urban Upgrading the Case of Ezbet be Khif Cairo,Egypt, Master of Science Thesis in the Subject of Built Environment Analysis, Division of Urban Studies, Department of Infrastructure Royal Institute of Technology, Stockholm.

Pakzad, Jahanshah. (1395). The evolution of ideas in urbanization from ideal to reality. Tehran: New Cities Civil Company (in Persian).

Planning and Preparation Consulting Engineers. (1386). Master plan of Urmia city. Urmia Historical Studies Report Chapter I. Housing and Urban Development Organization of West Azerbaijan Province. (in Persian)

Pour Aghaei, Abdullah. (1383). Investigating and analyzing informal housing in Rasht city and appropriate solutions to improve its process. Unpublished Masters Thesis. Department of Geography, Yazd University (in Persian).

Pourmohammadi, Mohammad Reza, Sadr Mousavi, Mirstar, Abedini, Asghar. (1394). Evaluation of Urban Waste Organizing Policies in Urmia City and Prioritizing Challenges Using Network Analysis Process (ANP Model). Geography and Planning, 19 (53), 69-92. (in Persian)

Potter, Robert & Evans, Sally Lewis. (1384). A city in the developing world. Translated by Kiomars Irandust, Country and Municipalities Organization (in Persian).

Risbud, Neelima. (2002). Urban slums reports: The case of Mumbai,India. School of Planning and Architecture, New Delhi

Rustamzadeh, Yavar. (1391). Organizing and Empowering Informal Settlements in Urban Areas by Surveying Attitude of Local Residents, Case Study of Tohid Neighborhood, Bandar Abbas City. Urban Management, No. 29, 331-321. (in Persian)

Sarrafi, Mozaffar. (1381). Towards a Theory for Organizing Informal Settlement. Urban Development and Improvement Organization Publications, Seven Cities, No. 8, 5-12. (in Persian)

Sheikhani, Mohammad Ismail. (1396). The Birth of Incomplete Modernity in the Pahlavi Hippodrome. Retrieved July 13, 2016, from http://www.iichs.ir/s/4751 (in Persian)

Shia, Ismail, et al. (1389). Pattern of Identification of Informal Settlements Using AHP Model in GIS Case Study of Karaj City. Utopia, No. 4, 77-85. (in Persian)

Statistical Center of Iran. (1395). Results of the general population and housing census of Urmia city. Management and Planning Organization. (in Persian)

World Bank Group & UN Habitat. (1999). Cities Alliance for Cities Withouy Slums.

World Urban Forum. (2004). Slum Upgrading experiences & best Practices: a shared vision in Latin America, the case studies of El Salvador,Colombia,peru & Honduras, published by Cordaid,Barcelona ,Spain.

Zebardast, Esfandiar. (1389). Application of Network Analysis Process (ANP) in Urban and Regional Planning. Fine Arts - Architecture and Urban Development, 2 (41), 79-90. (in Persian)

 Zista consulting engineers. (1385). Tabriz Detailed Plan, Summary of Current Status Studies. East Azarbaijan Housing and Urban Development Organization. (in Persian)
آمار
تعداد مشاهده مقاله: 1,377
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,994


سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب