تعداد نشریات | 31 |
تعداد شمارهها | 744 |
تعداد مقالات | 7,079 |
تعداد مشاهده مقاله | 10,193,354 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 6,873,798 |
نگاهی انتقادی به گفتمانهای قدرت و جنسیت در داستان کوتاه «شازدهخانم» نوشته شیوا ارسطویی | ||
نقد و نظریه ادبی | ||
مقاله 7، دوره 4، شماره 2 - شماره پیاپی 8، مهر 1398، صفحه 141-158 اصل مقاله (746.42 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22124/naqd.2019.11924.1602 | ||
نویسندگان | ||
آزاده نجفیان* 1؛ سعید حسامپور2؛ فریده پورگیو3 | ||
1دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه شیراز | ||
2استاد زبان و ادبیات فارسی دانشگاه شیراز | ||
3استاد بخش زبانهای خارجی و زبانشناسی دانشگاه شیراز | ||
چکیده | ||
دهههای هفتاد و هشتاد را میتوان دوران تثبیت ادبیات زنان و شکلگیری گفتمانی زنانه دانست. شیوا ارسطویی ازجمله نویسندگانی است که با محور قراردادن زنان سعی میکند از مفهوم زنانگی در آثارش کلیشهزدای کند. این مقاله به بررسی انتقادی دو گفتمان قدرت و جنسیت و ارتباط آنها با یکدیگر در داستان «شازدهخانم» پرداختهاست. داستان در دو سطح درونی و بیرونی پیش میرود. در سطح بیرونی، گفتمان سیاسی حاکم به واسطه انقلاب در حال دگرگونی است و به تبع آن جایگاه سوژگی افراد در جامعه نیز در حال تغییر است. این تغییرات تعریف زن و زنانگی را نیز شامل میشود. در سطح درونی، راوی خود را در مرز بین سنت و مدرنیته مییابد. او به پشتوانه خودآگاهی اجتماعی، از پذیرفتن بیچون و چرای بخشی از سنت سر باز میزند اما همچنان در جامعه مردسالار در جایگاه فرودست باقی میماند. این تغییرات یکسویه نیستند. همانطور که دگرگونی در گفتمان قدرت، تحول در گفتمان جنسیت را به دنبال دارد، تغییر گفتمان جنسیت و هویت جنسی نیز خودآگاهی زنان نسبت به حقوق و مطالباتشان را در پی دارد که سطوح بالاتر اجتماعی را وادار به پذیرش موجودیت آنها و سازگار کردن خود با تعاریف جدید میکند. | ||
کلیدواژهها | ||
گفتمان انتقادی؛ قدرت؛ جنسیت؛ شیوا ارسطویی | ||
مراجع | ||
آبراهامیان، ی. 1389. تاریخ ایران مدرن، ترجمه م. ا . فتاحی. تهران: نی. آقا گلزاده، ف . 1386. «تحلیل گفتمان انتقادی و ادبیات». ادبپژوهی، (1): 17-28. ــــــــــــ . 1394. تحلیل گفتمان انتقادی، تهران: علمی فرهنگی. ارسطویی، ش. 1378. آفتابمهتاب، تهران: مرکز. اسمارت، ب. 1385. میشل فوکو، ترجمه ل. جوافشانی و ح. چاوشیان. تهران: اختران. باقری، ن. 1392. «دگرگونی ایزدبانوان در رمان خوف نوشته شیوا ارسطویی». مطالعات داستانی، (1): 5-15. پرستش، ش و ساسانیخواه، ف. 1389. «بازنمایی جنسیت در گفتمان رمان». زن در فرهنگ و هنر (پژوهش زنان)، (4): 55-74. پیرا، ف. 1387. «جنسیت و قدرت در سیاستنامه خواجه نظام الملک». پژوهش زنان، (3): 155 -169. جواهری، ف. 1394. گزارش وضعیت اجتماعی زنان در ایران، تهران: نی. جهانگیری، ج و ع بندرریگیزاده. 1392. «زبان، قدرت و ایدئولوژی در رویکرد انتقادی نورمن فرکلاف به تحلیل گفتمان». دو فصلنامه پژوهش سیاست نظری، (14): 57-82. خسروی، ح و کاظمی، م. 1392. «بررسی و تحلیل عناصر داستانی در داستان کوتاه هنوز نه اما بعد». زبان و ادبیات فارسی، (1): 129-147. رضوانیان، ق. وکیانی بارفروشی، ه. 1394. «بازنمایی هویت زن در آثار داستاننویسان زن دهه هشتاد». ادبپژوهی، (31): 39-64. زایپس، ج. 1387. «خاستگاههای قصههای پریان». ترجمه ف. پورگیو. دیگرخوانیهای ناگزیر، ترجمه و تدوین م. خسرونژاد. تهران: کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان. زرلکی، ش. 1393. زنان، دشتان و جنون ماهانه (پژوهشی اسطورهشناختی و تاریخی پیرامون قاعدگی و نشانگان پیش از آن)، تهران: چرخ. روزبه، م و طالبی، م. 1386. «نقد فمنیستی مجموعه داستانهای شیوا ارسطویی». علوم ادبی، (5): 89-124. سراج، ع. 1394. گفتمان زنانه، تهران: روشنگران و مطالعات زنان. سعادتمند، م. 1389. «زنان، وارد شدهاند». گزارش، (225): 65-66. سلطانی، ع. 1394. قدرت، گفتمان و زبان؛ سازوکارهای جریان قدرت در جمهوری اسلامی ایران، تهران: نی. صابرپور، ز. 1393. «جنس دوم به عنوان مبنایی نظری برای تحلیل فمنیستی- انتقادی گفتمان». جستارهای ادبی، (184): 27-50. غلامحسینزاده، غ ، و طاهری، ق و حسینی، س. 1391. «سیر ادبیات زنان در ایران از ابتدای مشروطه تا پایان دهه هشتاد». تاریخ ادبیات، (3/71) 13: 199-212. فرکلاف. ن. 1379. تحلیل انتقادی گفتمان، ترجمه م. نبوی و م. مهاجر. تهران: مرکز مطالعات و تحقیقات رسانهها. قوام، ع و م اسدی. 1393. «بررسی تطبیقی جایگان زن در گفتمانهای مختلف تاریخ معاصر ایران». مطالعات میان فرهنگی، (23) 9: 9-24. میرعابدینی، ح. 1399. «داستاننویسی زنان در ایران». مجلهاینترنتی ویستا، به نشانی: https://vista.ir/article/206591 میلز، س. 1388. گفتمان، ترجمه ح. فتاح. زنجان: هزاره سوم. ولیزاده، ح. 1387. «جنسیت در آثار رماننویسان زن ایرانی». نقد ادبی، (1)1: 191-223. یورگنسن، م و ل فلیپس. 1392. نظریه و روش در تحلیل گفتمان، ترجمه ه. جلیلی. تهران: نی. Bradly, H. 2007. Gender, Cambridge. Polity Press. Fairclough, N. 1995. Critical Discourse Analysis, The Critical Study of Language, New York: longman. ___________ .1996. Language and Power, (Tenth impression). New York: longman. Fanon, F. 1956. A Dying Colonialism, New York: Grove Press. Stern, R. 2000, Hegel and the Phenomenology of Spirit, London and New York: Routledge Warnke, G. 2011.“The Hermeneutic Circle Versus Dialogue”. in the review of Metaphysics, Vol 1. )65): 91-112. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 989 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,011 |