تعداد نشریات | 31 |
تعداد شمارهها | 744 |
تعداد مقالات | 7,079 |
تعداد مشاهده مقاله | 10,193,349 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 6,873,795 |
تحلیل منظومه غنایی ویس و رامین بر مبنای نظریه ایزدان سهگانه ژرژ دومزیل | ||
نقد و نظریه ادبی | ||
مقاله 6، دوره 4، شماره 1 - شماره پیاپی 7، فروردین 1398، صفحه 117-140 اصل مقاله (548.81 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22124/naqd.2019.11060.1523 | ||
نویسندگان | ||
سمانه عباسی* 1؛ حسن طباطبایی2؛ عصمت اسماعیلی3 | ||
1دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه سمنان | ||
2استادیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه سمنان | ||
3دانشیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه سمنان | ||
چکیده | ||
ژرژ دومزیل با تحقیق در ساختهای اجتماعی و بنیانهای مشترک اقوام هندواروپایی یکی از تأثیرگذارترین اسطورهشناسانی است که توانست مکتبی نوین در این عرصه بنیان نهد. او با طرح نظریه ایزدان سهگانه در اساطیر این اقوام به نظامی اجتماعی پی برد که طبق آن سه ایزد میترا-وارونا، ایندرا و اشوینها (ناساتیاها) با نظر به سه کنش اساسیشان، یعنی حکمرانی روحانی، جنگ و تولید، اداره امور مادی و معنوی مردم را بر عهده داشتند. منظومه ویس و رامین، بهعنوان کهنترین منظومه غنایی بهجامانده زبان فارسی، پیوند خود را با اساطیر حفظ کردهاست و همچون روایات حماسی قابلیت بررسی بر مبنای نظریه دومزیل را دارد. در این مقاله، به روش توصیفی-تحلیلی سه شخصیت برجسته این منظومه، یعنی شاهموبد، رامین و ویس، از این منظر بررسی شده و این نتیجه به دست آمدهاست که این سه شخصیت با توجه به ویژگیها و کنشهایشان با سه ایزد کهن اقوام هندواروپایی مطابقت دارند و متناسب با مضمون روایتی عاشقانه، نمونههای جابهجاشده آنها محسوب میشوند. | ||
کلیدواژهها | ||
اسطوره؛ ژرژ دومزیل؛ نظریه ایزدان سهگانه؛ منظومه غنایی؛ ویس و رامین | ||
مراجع | ||
اسماعیلپور، ع. 1393. «درباره گیسوری و سرکشی پهلوانان (ذیلی بر آراء ژرژ دومزیل در باب کارکرد جنگاوری». پژوهشهای ایرانشناسی، 4 (1): 1-15. اوالد، ف. و دیگران. 1380. اسطوره و حماسه در اندیشه ژرژ دومزیل، گردآوری و ترجمه ج. ستاری. تهران: مرکز. ایونس، و. 1381. اساطیر هند، ترجمه ب. فرخی. تهران: اساطیر. بهار، م. 1391. پژوهشی در اساطیر ایران، تهران: آگه. ـــــــ . 1393. از اسطوره تا تاریخ، تهران: چشمه. حاکمی، ا. و زواریان، ر. 1390. «بررسی جایگاه زن و عشق در ویس و رامین فخرالدین اسعد گرگانی». فصلنامه تفسیر و تحلیل متون زبان و ادبیات فارسی (دهخدا)، 3 (10): 91-107. خالقی مطلق، ج. 1369. «بیژن و منیژه و ویس و رامین (مقدمهای بر ادبیات پارسی و ساسانی)». ایرانشناسی، (6): 273-298. دومزیل، ژ. 1352. «ایدئولوژی تقسیمبندی سهگانه هندواروپاییها». ترجمه و تلخیص غ. حسینی. نگین، (29): 39-43. ـــــــــــ . 1391. «خدایان سهکنش». جهان اسطوره شناسی 4، ترجمه ج. ستاری. تهران: مرکز. 1- 45. دیاکونوف، ا.م 1345. تاریخ ماد، ترجمه ک. کشاورز. تهران: پیام. ذوالفقاری، ح. 1394. یکصد منظومه عاشقانه فارسی، تهران: چرخ. سرکاراتی، ب. 1378. سایههای شکارشده (گزیده مقالات فارسی)، تهران: قطره. شمیسا، س. 1388الف. نقد ادبی، تهران: میترا. ــــــــــ . 1388ب. نگاهی تازه به اساطیر ایران باستان، تهران: علم. صفا، ذ. 1392. حماسهسرایی در ایران، تهران: امیرکبیر. قاسمیان، ک. بهمردی، ا. 1391. گیاه هوم: یادگاری از فرهنگ ایرانزمین از دورترین زمان تا به امروز، تهران: فروهر. کرتیس، و. 1394. اساطیر ایران، ترجمه م. باقی و ش. مختاریان. آبادان: پرسش. کویاجی، ج. 1371. بنیادهای اسطوره و حماسه ایران، گزارش و ویرایش ج. دوستخواه. تهران: آگاه. گرگانی، ف. 1337. ویس و رامین، به اهتمام م. ج. محجوب. تهران: بنگاه نشر اندیشه. گزیده سرودهای ریگودا. 1348. ترجمه م. ر. جلالی نائینی، تهران: امیرکبیر. گویری، س. 1379. اَناهیتا در اسطورههای ایرانی، تهران: جمالالحق. لاهیجی، ش. و کار، م. 1392. شناخت هویت زن ایرانی در گستره پیش از تاریخ و تاریخ، تهران: روشنگران و مطالعات زنان. مهرکی، ا. غفاری، آ. 1393. «ازدواج مقدس». پژوهشنامه ادب حماسی، 10(18): 95-114. مینوی خرد. 1397. ترجمه ا. تفضلی، تهران: توس. نامورمطلق، ب. 1392. درآمدی بر اسطورهشناسی، تهران: سخن. نصیری، ج. نصر اصفهانی، م. 1394. «نمود جدال خدایان سهگانه آریایی در حماسه برزونامه». دوفصلنامه ادبیات حماسی، 2 (4): 101-117. یشتها. 1394. گردآوری و تألیف ا. پورداوود. 2ج. تهران: نگاه. یسنا (نامه زرتشت). 1394. گردآوری و تألیف ا. پورداوود. تهران: نگاه. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,012 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 606 |