تعداد نشریات | 31 |
تعداد شمارهها | 748 |
تعداد مقالات | 7,112 |
تعداد مشاهده مقاله | 10,246,173 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 6,899,879 |
شهر اسلامی: تخیل یا واقعیت | ||
دانش شهرسازی | ||
مقاله 3، دوره 3، شماره 2 - شماره پیاپی 7، شهریور 1398، صفحه 33-47 اصل مقاله (440.9 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22124/upk.2019.13124.1184 | ||
نویسندگان | ||
مرضیه پورمحمدی* 1؛ سیدحسین بحرینی2؛ زهره داود پور3 | ||
1پژوهشگر دوره دکتری شهرسازی، دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه آزاد قزوین،قزوین، ایران | ||
2استاد گروه شهرسازی، دانشکده شهرسازی، پردیس هنرهای زیبا، دانشگاه تهران، تهران، ایر ان | ||
3استادیار گروه شهرسازی، دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه ازاد قزوین، قزوین، ایر ان | ||
چکیده | ||
شهر اسلامی واژه ای است که شرق شناسان ، عمدتا فرانسوی، با مطالعه کالبدی شهرهای شمال افریقا، جعل کرده اند و پاره ای از ویژگی ها را درباره ی شهرهایی که با آن برخورد داشتند بیان نمودند و به شهر اسلامی نسبت دادند در صورتی که این ویژگی ها برخی به اقلیم و برخی به در هم آمیختگی فرهنگ و آداب و رسوم سرزمینی با فرهنگ اسلامی باز می گردد که هیچ کدام ربطی مستقیم با آموزه های تکوینی و تشریعی جهان بینی اسلامی ندارد. برای بررسی مفهوم شهر در دین اسلام باید به مهمترین کتاب آن یعنی قرآن کریم و همچنین سنت پرداخته شود تا شاید بتوان ویژگی های تکوینی و تشریعی شهر اسلامی را دریافت. در این مقاله برای کاوش در مفهوم شهر از روش پدیدارشناسی و تأویل متن استفاده شد و چهار مفهوم(بلد، قریه، مدینه و مصر) ازکتاب مبین برای شهر استخراج گردید که ویژگی های این مفهوم توسط تفاسیر علمای مطرح دین و بررسی روایات مربوطه توسط آنها روشن و تکمیل شد و این ویژگی ها با نظریات شرق شناسان درباره ی شهر اسلامی و با نظریات جدید شهرسازی در جهان و همچنین با ویژگی های شهر معاصر(اسلامی) مقایسه و تطبیق گردید. بررسی های انجام شده نشان می دهد که در شریعت اسلامی برای نحوه ی زیست انسانها و سبک زندگی آنها دستورالعمل های مشخص وجود دارد که تعیین کننده ی شرایط زیست آنها در شهر می شوند و در نهایت شهر تحت تاثیر این شیو ه ی زیست و سبک زندگی شکل می گیرد و کالبد آن را در کنار عوامل دیگر(فرهنگی، جغرافیایی و ...) می سازد.آنچه امروزه شهر اسلامی نامیده می شود، بسیار دور از آموزه های یاد شده است و نمی تواند شهر اسلامی باشد. شهری اسلامی است که هم ظاهر آن و هم باطن آن اسلامی باشد. | ||
کلیدواژهها | ||
شهر؛ اسلام؛ شرق شناسی؛ نظریه های جدید شهرسازی؛ آرمان شهر | ||
مراجع | ||
اراکی، محسن. (1397). فقه عمران شهری. قم: مجمع الفکر الاسلامی. بحرینی، حسین، ولدخانی، حامد.( 1397). دهکده شهری: الگویی برای سکونتگاه پایدار. تهران: انتشارات دانشگاه تهران. پرتوی، پروین.(1392). پدیدارشناسی مکان. تهران: فرهنگستان هنر. جوادی آملی، عبدا... .(1391). مفاتیح الحیاه. قم : مرکز نشر اسراء. حکیم، بسیم سلیم. شهرهای عربی-اسلامی: اصول شهرسازی و ساختمانی. ترجمه م ملک احمدی و ع اقوامی مقدم(1381). تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی. دانش، جابر.(1389). ﻣﺒﺎﻧﯽ ﺷﮑﻞﮔﯿﺮی و اﺻﻮل ﺳﺎزﻣﺎن ﯾﺎﺑﯽﮐﺎﻟﺒﺪی ﺷﻬﺮاﺳﻼﻣﯽ. مطالعات شهر ایرانی – اسلامی، 1، 15-31. ریمون، آندره. مقدمه ای بر شهرهای بزرگ عربی- اسلامی. ترجمه ح. سلطانزاده(1370). تهران: نشر مترجم. سجادیان، مهیار، صفایی پور، مسعود. (1394). جستاری بر تحولات و تطورات مفهوم شهر اسلامی. جغرافیا و برنامه ریزی شهری چشم انداز زاگرس، 24، 159- 197. شاکر، کمال مصطفی. (1392). خلاصه المیزان (4 جلد). مترجم فاطمه مشایخ. تهران: اسلام. طباطبایی، سید محمد حسین. (1386). تفسیر المیزان(20 جلد). ترجمه سید محمدباقر موسوی همدانی.قم: دفتر انتشارات اسلامی. عمران زاده، بهزاد. (1394). تبیین عدالت فضایی در شهر آرمانی اسلام. رساله دکتری،دانشگاه تهران، دانشکده جغرافیا. عمید، حسن.(1390). فرهنگ عمید. تهران : انتشارات امیرکبیر. فارابی، ابونصر. السیاسه المدنیه. ترجمه حسن ملکشاهی(1389). تهران: سروش. فرجام، رسول، سلیمانی مقدم، هادی و چاوشی، اسماعیل. (1390). مفهوم اجتماعی شهر از منظر متون و تعالیم اسلامی. برنامه ریزی منطقه ای، 1(2)، 27-40. فلاحت، سمیه. (1390). برساخت شهر اسلامی. مطالعات شهر ایرانی اسلامی، 3، 35-44. قرآن کریم. (1382). ترجمه محمد مهدی فولادوند. تهران: دارالقرآن الکریم. قمی،عباس. (1382). فرهنگ واژگان قرآن کریم. مترجم غلامحسین انصاری. تهران: نشر بین الملل. لینچ، کوین. تئوری شکل شهر. ترجمه سید حسین بحرینی (1381). تهران: انتشارات دانشگاه تهران. مکارم شیرازى، ناصر. (1371). تفسیر نمونه(28 جلد). تهران: دار الکتب الإسلامیة. (کتاب اصلی در سال 1371 منتشر شده است) معین، محمد. (1392). فرهنگ معین (6 جلد). تهران : انتشارات امیرکبیر. نرم افزار جامع تفاسیر نور(3). -نقی زاده، محمد.(1387). شهر و معماری اسلامی(تجلیات و عینیات). اصفهان: انتشارات مانی. نقی زاده، محمد .(1389). تاملی در چیستی شهر اسلامی. مطالعات شهر ایرانی – اسلامی، 1، 1-14. -نقی زاده، محمد (1396 ) . شهر اسلامی از اندیشه تا ظهور. تهران: انتشارات جهاد دانشگاهی. Abu-Lughod, J. L. (1987). The Islamic city–Historic myth, Islamic essence, and contemporary relevance. International Journal of Middle East Studies, 19(2), 155-176. Alsayyad, N. (1991). Cities and caliphs, on the genesis of arab muslim urbanism. New York: greenwood press. Hourani, A.H. (1970). The slamic city in the light of recent research in: A.H. Hourani and S.M. Stern, Eds. The Islamic city. Oxford, Cassirer: [Philadelphia]university of pennsylvannia press. Lapidus, I.M. (1967). Muslim city in the later middle ages. Cambrighe: Harvard university press. Lapidus I.M. (1969). Muslim city and Islamic societies. In: ira M. lapidus, ed. Middle eastern city, a symposium on ancient, Islamic, and contemporary middle eastern urbanism. Berkeley: university of California press. Le Tourneau, R., & Clement, B. A. (1961). Fez in the Age of the Marinides... Translated from the French by Besse Alberta Clement. Norman. Raymond, A. (2005). Urban Life and Middle Eastern Cities. A Companion to the History of the Middle East, 207. Von Grunebaum, G. E. (2013). Islam: essays in the nature and growth of a cultural tradition. Routledge. Wheatley, P. (1976). Levels of space awareness in the traditional Islamic city. Ekistics, 354-366. Wirth, E. (1975). Die orientalische stadt. Saeculum 26, 45-94. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 3,082 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 2,525 |