تعداد نشریات | 31 |
تعداد شمارهها | 744 |
تعداد مقالات | 7,082 |
تعداد مشاهده مقاله | 10,200,698 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 6,876,140 |
تبیین و طبقه بندی اختلافات مرزی در منطقه ژئوپلیتیکی آسیای مرکزی | ||
سیاست جهانی | ||
مقاله 6، دوره 7، شماره 4، اسفند 1397، صفحه 133-172 اصل مقاله (1.1 M) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22124/wp.1970.3473 | ||
نویسندگان | ||
محسن جان پرور* 1؛ ریحانه صالح آبادی2 | ||
1استادیار جغرافیای سیاسی دانشگاه فردوسی مشهد | ||
2دانشجوی دکتری جغرافیای سیاسی دانشگاه تربیت مدرس | ||
چکیده | ||
یکی از مباحث مهم در مورد مرزهای بینالمللی، اختلافات مرزی است که در بیشتر مناطق جهان به اشکال مختلف قابل مشاهده است و تاثیر زیادی برنوع و سطح روابط کشورها نیز دارد. فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی که به تشکیل 5 جمهوری مستقل انجامید مسائلی را در ارتباط با امنیت ملی کشورها و چالشهای مرزی پیش روی جوامع استقلال یافته قرار داد. سوالی که مطرح میشود این است که چه عواملی باعث شدهاند برخی اختلافات مرزی در منطقه ژئوپلیتیکی آسیای مرکزی بهوجود آید؟ مقالة حاضر با روش توصیفی-تحلیلی در منطقه آسیای مرکزی به انجام رسیده است. ضمن استخراج عوامل موثر بر اهمیت اختلافات مرزی در مرزهای آسیای مرکزی با استفاده از تکنیک مدلسازی ساو وزن این شاخصها را بدست آورده و آنها را سطحبندی نمودیم. نتایج تحقیق حاضر که برگرفته از دادههای کتابخانهای و میدانی است نشان دهنده آن است که 16 عامل بر اختلافات مرزی منطقه تاثیرگذار است. در میان این 16 عامل مسائل مرزی، اختلافات ارضی و منابع مشترک مرزی بیشترین وزن را به خود اختصاص داده است و عوامل سن مرز، تکامل مرز، موقعیت برجسته ژئواستراتژیکی، عملکرد مرزها و ... کمترین وزن را به خود اختصاص داده است. برایناساس، برای اینکه بتوان اختلافات مرزی و چالشهای ناشی از آن را در طول مرزهای آسیای مرکزی بین همسایگان تا حد امکان کاهش داد و مرزها را جهت دستیابی به امنیت ملی و منافع ملی خوب کنترل و مدیریت کرد، باید عوامل موثر بر اختلافات مرزی به همراه سطح بندی آنها به صورت کامل در نظر گرفته شود. | ||
کلیدواژهها | ||
مرز؛ اختلافات مرزی؛ منطقه ژئوپلیتیکی؛ آسیای مرکزی | ||
مراجع | ||
آیدین، م، (1381)، «ریشههای داخلی بی ثباتی در آسیای مرکزی و قفقاز»، فصلنامه مطالعات آسیای مرکزی و قفقاز، شماره 39، صص 172-159. اطهری، س (1373)، «تاجیکستان: نوسازی و دگرگونی سیاسی»،فصلنامهمطالعاتآسیایمرکزیوقفقاز، شماره 4 اعظمی، ه، دبیری، ع (1391)، «ارزیابی فرصتها و چالشهای ایران در آسیای مرکزی»، فصلنامه علمی پژوهشی فضای جغرافیایی، دانشگاه آزاد واحد اهر، سال 12 شماره 40، زمستان 1391، صص 46-25. امیر احمدیان، ب، رضا زاده، ح (1391)، «مؤلفههای داخلی مؤثر بر سیاست خارجی تاجیکستان»، فصلنامه آسیای مرکزی قفقاز، شماره 80، زمستان 1391، صص 55-35. بونش رمضانی، ف (1390)، تاجیکستان و حل اختلافات مرزی با چین، گارش IPSC-مرکز بین المللی مطالعات صلح در خرداد ۷, ۱۳۹۰ ترابی، ق (1386)، «ساختار و توانمندی نظامی کشورها: قرقزستان»، ماهنامه اطلاعات راهبردی، سال هشتم، شماره 89، صص 80-63. تهامی، س (1384)، امنیت ملی، داکترین، سیاستهای دفاعی و امنیتی، تهران: انتشارات سازمان عقیدتی سیاسی ارتشی جمهوری اسلامی ایران. تقوایی نیا، آ (1389)، همکاری نظامی ازبکستان با امریکا و ناتو، بازیابی در http://islamworld2020.persianblog.ir/post/406/
سنایی، م (1383)، «منابع انرژی محور عمده رقابت و همکاری در حوزه آسیای مرکزی، خزر»، فصلنامه آسیای مرکزی و قفقاز، سال سیزدهم، شماره 47، صص 168-157. شوتار، س (1386)، شناخت و درک مفاهیم جغرافیای سیاسی، انتشارات سمت. شیرازی، آ و مجیدی، ح (1382)، سیاست و حکومت در آسیای مرکزی، تهران: نشر قوس. شربیانی، ق (1387)، امنیت ایران و رویکرد ناتو در آسیای مرکزی، چاپ اول، تهران: مرکز انتشارات وزارت امور خارجه. شفیعی، ن (1390)، «مفهوم سیاست خارجی از دیدگاه نظریهها (واقعگرایی، لیبرالیسم و سازهانگاری)»، اطلاعات سیاسی اقتصادی، شماره 285. شوکوئی، ت (1373)، «موقعیت ژئوپلتیک و اقتصادی کشورهای آسیای مرکزی در دهه 90 و چشم اندازهای توسعه آنها»، ترجمه شاهرخ بهار، فصلنامه آسیای مرکزی و قفقاز، شماره 5. دهاقانی، ج (1383)، بحران مشروعیت در نظام سیاسی اسرائیل، معاونت پژوهشهای سیاست خارجی / گروه مطالعات خاورمیانه و خلیج فارس درایسدل، ج (1374)، جغرافیایسیاسی خاورمیانه و شمال آفریقا. (دره میرحیدر، مترجم). تهران: انتشارات دفتر مطالعات سیاسی و بین المللی وزارت امور خارجه. حیدری، غ (1372)، ویژگیهای ژئوپلتیکی آسیای مرکزی، تهران: انتشارات سازمان جغرافیایی وزارت دفاع. جانپرور، م (1391)، تبیین الگوی مدیریت مرز دریایی مورد: خلیج فارس (رساله دکتری). تهران: دانشگاه تربیت مدرس. ربیعی، ح و جان پرور، م (1391)، «بازنمایی مدل تحلیلی برای حل و فصل اختلافها و منازعات سرزمینی»، فصلنامه مطالعات راهبردی، سال چهارم، شماره چهارم، شماره مسلسل 54. زارع، ع (1380)، مبانی مشروعیت و قدرت در جمهوری اسلامی ایران، 1375 – 1357، تهران: مؤسسه فرهنگ و دانش. زرقانی، س (1386)، مقدمهای بر شناخت مرزهای بین المللی، تهران: دانشگاه علوم انتظامی ناجا. کاراجیانس، آ (1391)، اسلام گرایی در آسیای مرکزی، به ترجمۀ مؤسسه مطالعات و تحقیقات بینالمللی ابرار معاصر، شعبه خراسان، چاپ اول، قم: نشر بوستان کتاب. کاشانی، ج (1387)، «وضعیت حقوقی منابع نفت و گاز واقع در مرز کشورها»، مجله حقوقی بین المللی، نشریه مرکز امور حقوقی بین المللی معاونت حقوقی و امور مجلس ریاست جمهوری، سال 25، شماره 39، صص 219-165. کاظمی، ح و نظامی، م (1389)، «زمینههای تاریخی شکلگیری بحرانهای قوم گرایی، محلیگرایی و بنیادگرایی در آسیای مرکزی»، فصلنامه مطالعات میان فرهنگی، سال 6، شماره 14، صص 138-111. کامران، ح و کریمی پور، ی (1383)، «بسترهای جغرافیایی تهدیدهای بیرونی مطالعه موردی: حاشیه دریای مازندران»، فصلنامهتحقیقاتجغرافیایی کرباسیان، م؛ خبوشانی، آ؛ جوانمردی، م و زنجیرچی، سید (1390)، «کاربرد مدل (ISM) جهت سطحبندی شاخصهای انتخاب تامینکنندگان چابک و رتبهبندی تامینکنندگان با استفاده از روش TOPSIS-AHP فازی»، مجله علمی پژوهشی مدیریت تولید و عملیات، سال دوم، شماره دوم، بهار و تابستان 1390، صص 122-107. کولایی، آ (1384)، بازی بزرگ جدید در آسیای مرکزی زمینهها و چشم اندازها، تهران: دفتر مطالعات سیاسی و بین المللی. کولایی، آ (1376)، سیاست و حکومت در آسیای مرکزی، تهران: انتشارات سمت. کولایی، آ و عزیزی، ح (1392)، «تحولات سیاست خارجی ترکمنستان اصل بی طرفی مثبت در عرصه نظر و عمل» فصلنامه سیاست، مجله دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دوره 43، شماره 3، پاییز 1392، صص 196-173. کمپ، ج و هارکاوی، (1383)، جغرافیایاستراتژیکخاورمیانه. (سیدمهدیحسینیمتین، مترجم) تهران: انتشارات پژوهشکده مطالعات راهبردی. عطایی، ف و کوزه گر کالجی، و (1391)، «تأملی بر سیاست خارجی جمهوری ازبکستان از منظر نظریه پیوستگی»، فصلنامه آسیای مرکزی قفقاز، شماره 78، صص 136-107. لیپست، س و ترجمه فانی (1383)، دایرهالمعارف دموکراسی، تهران: کتابخانه تخصصی وزارت خارجه. مجتهدزاده، پ (1376)، «جغرافیا و سیاست در دنیای واقعیتها»، ماهنامه اطلاعات سیاسی-اقتصادی، شماره 120-119. میرعباسی، س و جهانی، ف (1390)، «رژیم حقوقی بهره برداری از میادین مشترک نفت و گاز در خلیج فارس از منظر حقوق بین الملل»، فصلنامه راهبرد، شماره 61. هاشمی، ف.م (1393)، جایگاه آسیای مرکزی در چالش قدرتها، روزنامه سرمایه، منبع china and Eurasia Forum Quarterly ورتکین، دم، نیروهای مسلح قزاقستان پس از استقلال، فصلنامه بررسیهای نظامی - شماره 20، قابل بازیابی در http://dsrc.ir/View/article.aspx?id=819 یزدانی، ع (1387)، «همکاریها و اتحادها در منطقه آسیای مرکزی: نگاه حکومتهای منطقه»، فصلنامه آسیای مرکزی و قفقاز، شماره 61، بهار. Bohr, Annette (2004), Regionalism in Central Asia: New Geopolitics, Old Regional Order, International Affairs Royal Institute of International Affairs, Volume 80, Issue 3, pp 485–502 Glassner martin, fahrer chuck (2004), (Political geography.usa: johnwiley7sons. Ins Goertz, G. and Diehl, P. (1992), Territorial Changes and International Conflict, Routledge, London. Perscott, J.V (1987), political frontiers & boundaries. London. Perscott, J.V; Clive Schofield (2008), The Maritime Political Boundaries of the World. 2nd edition. Martinus Nijhoff Publishers | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 2,436 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,240 |