تعداد نشریات | 31 |
تعداد شمارهها | 744 |
تعداد مقالات | 7,079 |
تعداد مشاهده مقاله | 10,193,287 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 6,873,759 |
بست چاکنایی در زبان فارسی | ||
زبان فارسی و گویشهای ایرانی | ||
مقاله 4، دوره 3، شماره 2 - شماره پیاپی 6، مهر 1397، صفحه 73-92 اصل مقاله (810.88 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22124/plid.2019.11361.1310 | ||
نویسنده | ||
بشیر جم* | ||
استادیار زبانشناسی همگانی، دانشگاه شهرکرد | ||
چکیده | ||
چیستیِ بست یا انسداد چاکنایی در زبان فارسی همواره محل بحث و اختلاف نظر بودهاست؛ برخی آن را جزءِ واجهای زبان فارسی میدانند و برخی آن را واج به شمار نمیآورند. پژوهش پیشِ رو کوششی برای برطرف نمودن این اختلافِ نظرها و ابهامهاست. با این هدف، بست چاکنایی در واژهها و بافتهای گوناگون سبک رسمیِ زبان فارسی بررسی شد و فرایندهای واجی و محدودیتهای تأثیرگذار بر رخداد و عدم رخداد این همخوان در واژهها و بافتهای گوناگون ارائه گردید. روش این مقاله توصیفی- تحلیلی در چارچوب نظریۀ بهینگی (پرینس و اسمولنسکی، 2004 /1993) است. البته پیش از ورود به تحلیلهای نظریۀ بهینگی مراحل اشتقاق این فرایندها و تعامل آنها با هم بررسی شد. نتایج کلی این پژوهش نشان میدهد که بست چاکنایی فقط بهعنوان تلفظِ دو نویسۀ «همزه» (ء) و «ع» در وامواژههای عربیِ واج به شمار میرود. این همخوان در بقیۀ موارد آواست و وظیفۀ آن پُرکردن آغازۀ هجا در ابتدا و میان واژه است. | ||
کلیدواژهها | ||
بست چاکنایی؛ همزه؛ معکوسشدگی قاعده؛ تعامل زمینهچین؛ تعامل زمینهبرچین | ||
مراجع | ||
استاجی، ا ؛ م. نامور فرگی و س. کرامتی یزدی. 1389. «تحلیل اکوستیکی همخوان انسدادی چاکنایی و بررسی امکان وجود دو واکۀ پیاپی در دو هجای متوالی در گفتار سریع و پیوسته در زبان فارسی». پژوهشهای زبان و ادبیات تطبیقی، 4(1): 27- 50. بیجنخان، م. 1384. واجشناسی: نظریة بهینگی. تهران: سمت. ـــــــــــــ. . 1392. نظام آوایی زبان فارسی. سمت. ثمره، ی. 1381. آواشناسی زبان فارسی: آواها و ساخت آوایی هجا. تهران: نشر دانشگاهی. جم، ب. 1394الف. «راهکارهای برطرف کردن التقای واکهها در زبان فارسی».زبانشناسی و گویشهای خراسان. 12(1): 79- 100. ـــــــــــــ . 1394ب. فرهنگ توصیفی فرایندهای واجی. تهران: نشر دانشگاهی. حقشناس، ع. 1370. «نقشهای دوگانه همزه در ساخت آوایی زبان فارسی». در مقالات ادبی، زبانشناختی: 257- 284. تهران: نیلوفر. خداوردی، ف. 1394.«همخوان انسدادی چاکنایی در پیوستار وضعیت چاکنای» علمزبان.3(4)35- 55. صادقی، و. 1389. «آواشناسی و واجشناسی همخوانهای چاکنایی». پژوهشهایزبانشناسی. 2(1): 49-62. شهبازی، ا. 1396. «همزه در مرز ترکیب و بحث التقای مصوتها در کلمات فارسی». زبان و شناخت. 3: 29- 37. کرد زعفرانلو کامبوزیا، ع. 1381. «همزه در زبان فارسی». مجلۀ دانشکدۀ ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران. دورۀ 164: 283- 302. Fleischhacker, H. A. 2005. Similarity in phonology : Evidence from reduplication and loan adaptation. Doctoral dissertation, University of California, Los Angeles. Foulkes, P. 1997. "Rule inversion in a British English dialect: A sociolinguistic investigation of [r]-sandhi in Newcastle upon Tyne." University of Pennsylvania Working Papers in Linguistics: Vol. 4 : Iss. 1, Article 16. Ito, J. and A. Mester. 2009. "The onset of the prosodic word." In Steve Parker (ed.) Phonological Argumentation: Essays on Evidence and Motivation. London: Equinox, 227-260. Jensen , J. T. 2004. Principles of generative phonology: An introduction. John Benjamins publishing company. Lombardy, L. 1997. "Coronal epenthesis and markedness." Paper diliverd at the Hopkins optimality workshop / Marylan Mayfest, Baltimore, MD. McCarthy, J. 1991. "Synchronic Rule Inversion." Proceedings of the Annual Meeting of the Berkeley Linguistics Society. 17: 192-207. ـــــــــــــــــــــــ 1999. Introductory OT on CD-ROM. CD-ROM. Amherst, MA:GLSA publications. Prince, A., & Smolensky, P. (1993/2004). Optimality theory: constraint in generative grammar. MIT Press. Trask, R. L. 1993. A dictionary of grammatical terms inlinguistics. Routledge. Uffmann, C. 2007. "Intrusive [r] and optimal epenthetic consonants." Language Sciences29.451-476. Vennemann, T. 1972. "Rule inversion." Lingua 29, pp. 209- 42. Zonneveld, W. 1978. A formal theory of exceptions in generative phonology.Lisse: Peter de Ridder Press. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,128 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 696 |