تعداد نشریات | 31 |
تعداد شمارهها | 743 |
تعداد مقالات | 7,071 |
تعداد مشاهده مقاله | 10,142,168 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 6,855,362 |
تدوین راهبردهای اساسی به منظور پایش تغییرات کالبدی در مناطق شهری کشور | ||
دانش شهرسازی | ||
مقاله 4، دوره 2، شماره 3 - شماره پیاپی 4، آذر 1397، صفحه 57-70 اصل مقاله (465.32 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22124/upk.2019.10687.1105 | ||
نویسندگان | ||
ناصر بنیادی1؛ بهمن احمدی* 2 | ||
1استادیار مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی، وزارت راه و شهرسازی، تهران، ایران | ||
2دانشجوی دکتری شهرسازی، دانشکده شهرسازی، دانشگاه تهران، تهران، ایران | ||
چکیده | ||
فرایند توسعه در مناطق شهری پس از گسترش افقی و درنوردیدن اراضی منابع ملی و طبیعی و اراضی کشاورزی حومه شهرها، به تغییر کاربری اراضی ذخیره خدمات شهری و افزایش تراکم ساختمانی روی آورده و شهروندان را در چنبره افزایش جمعیت، تراکم، آلودگیهای محیطی و تنزل کیفیت زندگی گرفتار ساخته است. عوامل متعددی سبب شدهاند که توسعه از مسیر اصلی خود منحرف شود و تغییرات کالبدی بر اساس آنچه در طرحهای مصوب پیشبینی شده، تحقق نپذیرد. یکی از این عوامل، عدم نظارت و پایش جریان توسعه و تغییرات کالبدی بر مبنای طرحهای توسعه شهری و منطقهای میباشد. بر این اساس، پژوهش حاضر با بکارگیری اصول برنامهریزی استراتژیک، سعی دارد تا با تحلیل و واکاوی گلوگاههای بحرانی و شناسایی پتانسیلها و محدودیتهای نظام پایش تغییرات کالبدی در کشور، راهبردهایی را به منظور اصلاح و بهبود فرایندهای موجود ارائه نماید. بدین منظور با نظرخواهی از 40 کارشناس ارشد، شرایط فعلی نظام پایش تغییرات کالبدی در قالب تحلیل سوات شناسایی و تحلیل گشته است. یافتههای پژوهش نشان میدهد که مدیریت چندگانه و فقدان سازوکار نظارت یکپارچه، عدم تعریف شرح وظایف مشخص و بخشینگری نهادهای ذیربط در زمینه نظارت بر تغییرات کالبدی و همچنین، فقدان پشتوانههای قانونی برای پیاده نمودن مکانیزمهای مرتبط با امر پایش، آسیبهای جدی بر پیکره توسعه و عمران کشور وارد نمودهاند. این امر نشان دهنده نیاز به بازتعریف قانونی و سازمانی فرایند نظارت و ارزیابی نحوه اجرای طرحهای توسعه در قالب نهادی منسجم به منظور مدیریت و پایش پکپارچه تغییرات کالبدی در سطح مناطق شهری میباشد. با توجه به اینکه استقرار و عملکرد مطلوب چنین نهادی نیازمند اصلاح وضعیت فعلی میباشد؛ بنابراین پیشنهاد میشود ضمن رفع کاستیهای موجود در نظام پایش تغییرات کالبدی بر اساس اولویتهای تعیین شده در این پژوهش، بسترهای قانونی و نهادی لازم برای استقرار نظام یکپارچه مدیریت و پایش فراهم شود. | ||
کلیدواژهها | ||
نظام یکپارچه مدیریت و پایش؛ پایش تغییرات کالبدی؛ تحققپذیری طرحهای توسعه؛ تکنیک IEA | ||
مراجع | ||
بنیادی، ناصر. (1393). بررسی ضرورت و عوامل مؤثر در ایجاد نظام پکپارچه مدیریت و پایش توسعه و عمران، ششمین همایش ملی مقررات ملی ساختمان، شیراز. زنگیآبادی، علی؛ عبداللهی، مهدی؛ سالک قهفرخی رقیه؛ قاسمزاده، بهنام. (1393). ارزیابی عوامل اثرگذار بر عدم تحققپذیری طرحهای جامع شهری در ایران و چالشهای مربوط به آن؛ مطالعه موردی: محور تاریخی-فرهنگی منطقه 6 شهر تبریز. پژوهش و برنامهریزی شهری، 18، 41-58. سجادی، ژیلا؛ بیرانوندزاده، مریم؛ رادمنش، معصومه؛ ویسی، رضا. (1393). ارزیابی میزان تحقق کاربری زمین در طرحهای توسعه شهری با تأکید بر کاربری فضای سبز، مطالعه موردی: شهر دورود. پژوهشهای منظر شهر، 1 (3)، 45-56. صفاییپور، مسعود؛ سعیدی، جعفر. (1394). بررسی عوامل مؤثر در ناکارآمدی طرحهای توسعه شهری ایران. مطالعات مدیریت شهری، 22 (7)، 11-30. عزیزی، محمدمهدی؛ آراسته، مجتبی. (1390). ارزیابی تحققپذیری پیشبینیهای کاربری اراضی و پیشنهادهای جهات توسعه در طرح جامع شهر لار. مطالعات و پژوهشهای شهری و منطقهای، 11 (3)، 1-22. فرجالهی، اصغر؛ عسگری، حمیدرضا؛ اونق، مجید؛ محبوبی محمدرضا؛ سلمان ماهینی، عبدالرسول. (1394). پایش و پیشبینی روند تغییرات مکانی و زمانی کاربری/ پوشش اراضی؛ مطالعه موردی: منطقه مراوهتپه گلستان. کاربرد سنجش از دور و GISدر علوم منابع طبیعی، 6 (4)، 1-14. مظاهری، محمودرضا؛ اسفندیاری، مهرداد؛ مسیحآبادی، محمدحسن؛ کمالی، اردوان. (1392). پایش تغییرات زمانی کاربری اراضی با استفاده از تکنیکهای سنجش از دور و سیستم اطلاعات جغرافیایی؛ مطالعه موردی: جیرفت استان کرمان. کاربرد سنجش از دور و GISدر علوم منابع طبیعی، 4 (2)، 25-39. ملکزاده، ندا؛ مسعود، محمد؛ داداشپور، هاشم. (1391). سنجش میزان مشارکت ذینفعان و ذینفوذان در راهبرد توسعه شهری؛ نمونه موردی: منطقه 22 شهرداری تهران. مطالعات شهر ایرانی اسلامی، 8، 97-109. Alexander, E.R. (1985). From Idea to Action: Notes for a Contingency Theory of the Policy Implementation Process. Administration & Society, 16(2), 400-410.
Chen, X. (2009). Monitoring and Evaluation in China’s Urban Planning Xuzhou, Global Report on Human Settlements. Nairobi: UN-Habitat.
Chrysoulakis, N., Feigenwinter, C., & Triantakonstantis, D. (2014). A Conceptual List of Indicators for Urban Planning and Management Based on Earth Observation. Geo-Information, 3(1), 980-1002.
Cowan, R. (2005). Tisbury: The Dictionary of Urbanism. Bloomberg: Streetwise Press.
De Graaf, R.S., & Dewulf, G.R. (2010). Applying the Lessons of Strategic Urban Planning Learned in the Developing World to the Netherlands: A Case Study of Three Industrial Area Development Project. Habitat International, 34(4), 471-477.
Durlak, J.A., & Dupre, E.P. (2008). Implementation Matters: A Review of Research on the Influence of Implementation on Program Outcomes and the Factor Affecting Implementation. American Journal of Community Psychology, 41(7), 689-708.
Enqvist, J., Tengo, T., & Bodin, O. (2014). Citizen Networks in the Garden City: Protecting Urban Ecosystems in Rapid Urbanization. Landscape and Urban Planning, 130, 24-35.
Fidelis, T. (2007). Monitoring Urban Development for Environmental Sustainability in Portugal. Sustainable Development and Planning III, 23(4), 427-436.
Gandellini, G., Pezzi, A., & Venanzi, D. (2012). Strategy for Action: the Logic and Context of Strategic Management, New York: Springer.
Huang, X., Wen, D., Li, J., & Qin, R. (2017). Multi-Level Monitoring of Subtle Urban Changes for the Megacities of China Using High-Resolution Multi-View Satellite Imagery. Remote Sensing and Environment, 196, 56-75.
Khalifa, M.A. (2012). A Critical Review on Current Practices of the Monitoring and Evaluation in the Preparation of Strategic Urban Plans within the Egyptian Context. Habitat International, 36(1), 57-67.
Ndugwa, R. (2017). The Need for Urban Data and Monitoring Systems for SDGs: New Urban Agenda and other Global Urban-Related Frameworks, Human Planet Forum. Netherlands: University of Twente,
Niang, A.J., Hermas, E., Alharbi, O., & Al-Shaery, A. (2014). Monitoring Landscape Changes and Spatial Urban Expansion Using Multi-Source Remote Sensing Imagery in Al-Aziziyah Valley, Makkah, KSA. Egyptian Journal of Remote Sensing and Spatial Sciences, 24(2), 2-9.
Nutt, P.C. (2007). Examining the Link between Plan Evaluation and Implementation. Technological Forecasting and Social Change, 74(8), 1252-1271.
Ouna, V. (2017), Land Governance in Urban Areas: Case of Nairobi City County, Annual World Bank Conference on Land and Poverty, World Bank, Washington DC.
Ragheb, R.A., Al-Baghdady, N.s., & Ayad, H.M. (2015). Monitoring and Evaluation Systems in Field of Urban Management: A Review of Current Practices in Egypt. Urban Development and Research, 44, 49-55.
Rosenbaum, D.P. (1986). Community Crime Prevention: Does It Works?. Beverly Hills, CA: Sage Publications.
Segura, S., & Pedregal, B. (2017). Monitoring and Evaluation Framework for Spatial Plans: A Spanish Case Study. Sustainability, 9(6), 1706-1725.
Thomas, K., & Roberts, P. (2000). Metropolitan Strategic Planning in England: Strategies in Transition. Town Planning Review, 71(1), 25-49.
UNDP. (2009). Handbook on Planning, Monitoring and Evaluating for Development Results. New York.
Wandersman, A., Goodman, R.M., & Butterfoss, F.D. (2005). Community Organizing and Community Building for Health. New Brunswick, NJ: Rutgers University Press.
World Bank. (2004). Monitoring & Evaluation: Some Tools, Methods & Approaches. Washington DC. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 769 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,668 |