تعداد نشریات | 31 |
تعداد شمارهها | 744 |
تعداد مقالات | 7,079 |
تعداد مشاهده مقاله | 10,192,438 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 6,873,191 |
گونهشناسی محلات مسکونی شهر زنجان | ||
دانش شهرسازی | ||
مقاله 5، دوره 2، شماره 2 - شماره پیاپی 3، شهریور 1397، صفحه 65-78 اصل مقاله (1.43 M) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22124/upk.2018.10870.1109 | ||
نویسندگان | ||
محمدتقی پیربابایی* 1؛ پریسا هاشم پور2؛ منا فتحعلی بیگلو3؛ پیمان زاده باقری3 | ||
1دانشیار، گروه طراحی شهری و شهرسازی، دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه هنر اسلامی تبریز، تبریز، ایران | ||
2استادیار، گروه طراحی شهری و شهرسازی، دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه هنر اسلامی تبریز، تبریز، ایران | ||
3دانشجوی دکتری شهرسازی اسلامی، گروه طراحی شهری و شهرسازی، دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه هنر اسلامی تبریز، تبریز، ایران | ||
چکیده | ||
شهر معاصر بهسرعت در حال تحول و دگرگونی است. تحولاتی که بخشی از تاریخ شهرسازی کشور را تشکیل میدهند. ولی مستندسازی آنها مورد غفلت قرار گرفته است. شاید یکی از مهمترین دلایل این مسئله این باشد که در هزارتوی مسائل و مشکلات شهری، مستندسازی شهری هیچگاه جایگاهی در اولویتهای پژوهشی و یا اولویتهای اقدامات مدیریت شهری نداشته است. پژوهش حاضر تلاشی است در راستای رفع کاستی فوق. از آنجاییکه مطالعهی شهر بهصورت کلی از توانایی بحث حاضر خارج است، تلاش شده است تا با تمرکز بر محلات مسکونی و مطالعهی تحولات تاریخی آنها، نسبت به گونهشناسی این عرصههای شهری و شناسایی خصوصیتهای متمایز کننده هر گونه، از گونهی دیگر، اقدام گردد. معیار به کار رفته در طبقهبندی گونهها، مطالعات ریختشناسی شهری در نظر گرفته شده است. از میان شهرهای کشور هم شهر زنجان بهعنوان نمونهی مطالعاتی انتخاب گردیده است. ابتدا در بخش چارچوب نظری به بحث پیرامون مفهوم محله و گونهشناسی پرداخته و جمعبندی مناسبی از این بحث ارائه شده است. در ادامه، با استفاده از راهبرد پژوهش کیفی و به کمک مطالعات اسنادی در خصوص سه مقطع زمانی قاجاریه، پهلوی و جمهوری اسلامی، هشت گونهی اصلی شکلگیری/طراحی محلهی مسکونی در شهر زنجان شناسایی شده است. جهت مطالعهی تفصیلی عرصهی پژوهش نیز از هر گونه، یک نمونه محله برای مطالعهی تفصیلی انتخاب شده است. در انتها نیز با کاربرد رویکرد پژوهش تاریخی و بهوسیلهی مطالعهی اسنادی و مصاحبه با مطلعین کلیدی به مطالعهی محلات منتخب پرداخته شده و مستندات مربوط به هریک ارائه شده است. نتایج پژوهش حاضر حاکی از کاربرد مناسب مطالعات گونهشناسی بوده و علاوه بر مستندسازی بافتهای مسکونی شهری در هر دورهی تاریخی، روند مطالعهی این بافتها را بهشکل هدفمندی تسهیل مینماید | ||
کلیدواژهها | ||
محله؛ گونهشناسی؛ زنجان؛ تحول تاریخی | ||
مراجع | ||
ایراندوست، کیومرث. (1388)، مروری بر اهمیت بخش غیر رسمی در توانمندسازی اجتماعات محلی فقیر. مجموعه مقالات همایش توسعه محله ای، مقاله منتشر شده در همایش توسعه محلهای، (جلد ششم)، تهران: انتشارات طرح نو. پورجعفر، محمدرضا. (1383). بازشناسی هویت فرهنگی و تعلق اجتماعی در محلههای شهر، مورد مطالعه:تجریش، همایش چشمانداز توسعهی محلهای، توسعهی شهر پایدار، تهران. ثبوتی، هوشنگ. (1370).زنجان. در محمد یوسف کیانی (ویراستار)، شهرهای ایران (جلد 4). تهران: سازمان چاپ و انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی. حبیبی، سید محسن، مسائلی، صدیقه. (1378). سرانه کاربری های شهری. تهران: سازمان ملی زمین و مسکن. حبیبی، کیومرث، پوراحمد، احمد، مشکینی، ابوالفضل. (1387). از زنگان تا زنجان، سیری بر تحولات کالبدی-فضایی بافت کهن شهر زنجان: انتشارات دانشگاه زنجان. دویران، اسماعیل. (1387). توسعه محله ای در شهر زنجان، نمونه موردی محله مسکونی اسلام آباد، پایاننامه منتشر نشده کارشناسی ارشد، دانشگاه شهید بهشتی. رضازاده، راضیه، سلسله، علی. (1389). مروری بر سیاست های توسعه پایدار محله ای با رویکرد دارایی مبنا و تاکید بر سرمایه های اجتماعی و کالبدی. نامه معماری و شهرسازی، 2(4)، 139-121. سلطانی، منیژه. (1382). بررسی حاشیه نشینی و سامان دهی آن در زنجان، مورد: کوی فاطمیه. پایان نامه منتشر نشده کارشناسی ارشد، دانشگاه تربیت معلم تهران. شیعه، اسماعیل. (1388). مقایسه محله های تهران با معیارهای یک محله پایدار از نظرگاه شهرسازی. مجموعه مقالات همایش توسعه محله ای،جلد نهم، تهران: انتشارات طرح نو. عزیزی، محمد مهدی. (1385). محله مسکونی پایدار: مطالعه موردی نارمک. هنرهای زیبا، 27، 46-35. کارمونا، متیو، هیت، تیم، اک، تنر، تیسدل، استیون. (1388). مکانهای عمومی، فضاهای شهری: ابعاد گوناگون طراحی شهری. ترجمه فریبا قرائی، مهشید شکوهی، زهرا اهری و اسماعیل صالحی. تهران: دانشگاه هنر. لنگ، جان. (1386). آفرینش نظریه معماری: نقش علوم رفتاری در طراحی محیط. مترجم علیرضا عینی فر، تهران: دانشگاه تهران. معماریان، غلامحسین، طبرسا، محمدعلی. (1392). گونه و گونه شناسی معماری. معماری و شهرسازی ایران، شماره 6، 103 -114. مهندسین مشاور آرمانشهر. (1385). طرح تفصیلی شهر زنجان، مطالعات کلی در مقیاس طرح جامع. زنجان: سازمان مسکن و شهرسازی استان زنجان. مهندسین مشاور شارمند. (1364). طرح جامع شهر زنجان. زنجان: اداره کل مسکن و شهرسازی استان زنجان.
Barton, H. )2003(. Shaping Neighborhoods: A Guide for Health, Sustainability and Vitality. London: Spon Press.
Buchanan, P. (1988). What city? A Plea for place in the public realm. Architectural Review, 1101, 31-41.
Colquhoun, A. (1969). Typology and Design Method, Baird and Jencks, Meaning in Architecture and in Perspecta, No.12, pp. 7-10.
Conzen, M. R. G. (1960). Alnwick, Northumberland: a study in town-plan analysis. Transactions and Papers (Institute of British Geographers), (27), iii-122.
Cowan, R. (2005). The Dictionary of Urbanism. New York: Street Wise Press.
Crowe, N. (1984). Studies in Typology. Journal of Architectural Education, 38(1), 10-13. Davidson Reynolds, P. (2007). A Primer in Theory Construction. New York: Routledge. Krier, L., 1990, Urban Components. in Papadakis, A. and Watson, H. (Eds.), New Classicism: Omnibus Edition (pp. 96–211). London: Academy Editions. Quatremere De Quincy A. C. (1832). Dictionnaire d’Architecture. Paris: Jean-Paul Gisserot. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,459 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 2,696 |