تعداد نشریات | 31 |
تعداد شمارهها | 734 |
تعداد مقالات | 6,908 |
تعداد مشاهده مقاله | 9,755,633 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 6,656,161 |
نقدی بر فرایند برنامه ریزی جامع شهر رشت با رویکردی تطبیقی (طرحهای جامع سه گانه شهر) | ||
دانش شهرسازی | ||
مقاله 1، دوره 2، شماره 1 - شماره پیاپی 2، خرداد 1397، صفحه 1-22 اصل مقاله (715.38 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22124/upk.2018.8792.1010 | ||
نویسندگان | ||
حمید حجتی* 1؛ محمد رضا پورمحمدی2؛ رسول قربانی2 | ||
1دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشکده برنامهریزی و علوم محیطی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران | ||
2استاد گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشکده برنامهریزی و علوم محیطی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران | ||
چکیده | ||
پنج دهه از تهیه و اجرای طرحهای توسعه شهری موسوم به جامع در ایران میگذرد و باوجود حصول به برخی نتایج مثبت، مطلوبیت لازم و مورد نظر کارشناسان و مردم حاصل نشده است. مقاله حاضر کوشیده است پس از شرح مختصری در خصوص ویژگیهای الگوی جامع، بر مبنای روش توصیفی و تحلیلی منطبق با دادههای اخذ شده و سپس پردازش آنها، طرحهای توسعه شهری رشت با تمرکز بر طرح جامع دوم شهر رشت را مورد بررسی اجمالی قرار داده، میزان تحقق اهداف و پیشبینیهای آن را (طرحهایی که اجرایی شده) مورد ارزیابی قرار دهد. مشخصاً ارزیابی نتایج اجرای طرح جامع دوم رشت نشان می دهد اشتباهات فاحشی در پیش بینیها و هدفگذاریهای آن وجود داشته است. از جمله اینکه برآورد جمعیت شهر رشت در طرح جامع و طرح تفصیلی آن به ترتیب با 1/9 درصد (46944 نفر) و 02/6 درصد (33654 نفر) اشتباه (یا به عبارت دیگر برآورد مازاد) همراه بوده است. همچنین در زمینه حدود گسترش و شبکه ارتباطی شهر، طرح جامع و تفصیلی دوم رشت 13 درصد و 6/22 درصد اشتباه (مازاد بر برآورد) داشته اند. در خصوص مساحت و سرانه کاربریهای شهری نیز حدود 28/20 درصد از مساحت کاربریها و 76/24 درصد از سرانهها در پایان اجرای طرح، مازاد بر پیشبینی بوده (پیش بینی طرح جامع و تفصیلی دوم شهر رشت در این زمینه با کمبود مواجه بوده) است. سرانجام اینکه طرح جامع دوم شهر رشت همچون طرحهای جامع سایر شهرها، دارای نارسایی هایی چون عدم انعطاف، شرح خدمات گسترده و تأکید بر کالبد بوده که البته بیشتر ناشی از ضعف در ماهیت الگوی طرح جامع است. | ||
کلیدواژهها | ||
"طرح جامع؛ "طرح تفصیلی"؛ "شهر رشت"؛ "ارزیابی" | ||
مراجع | ||
احسن، مجید،1382، مجموعه قوانین و مقررات شهرسازی، جلد اول، انتشارات حوزه معاونت شهرسازی و معماری ایران. انجمن شهرسازی آمریکا،2006، استانداردهای برنامه ریزی و طراحی شهری، ترجمه جامعه مهندسان مشاور ایران، چاپ دوم 1391، انتشارات آذرخش. حجتی، حمید، 1387، ارزیابی نتایج اجرای طرحهای توسعه شهری در ایران، پایان نامه کارشناسی ارشد در رشته جغرافیا و برنامهریزی شهری، دانشگاه زنجان. حسامیان، فرخ و دیگران، 1383، شهر نشینی در ایران، چاپ چهارم، انتشارات آگاه. سالنامه آماری استان گیلان 1385،1386، معاونت برنامهریزی استانداری گیلان، دفتر آمار و اطلاعات. شکوئی، حسین، 1379، دیدگاه های نو در جغرافیای شهری، جلد اول، چاپ چهارم، انتشارات سمت. رهنمایی، محمدتقی و پروانه شاه حسینی، 1383، فرایند برنامهریزی شهری در ایران، چاپ اول، انتشارات سمت. زیاری، کرامت الله، 1383، برنامه ریزی شهرهای جدید، چاپ چهارم، انتشارات سمت. دانشپور، زهره، 1390، درآمدی بر نظریه های برنامه ریزی با تاکید ویژه بر برنامه ریزی شهری، چاپ دوم، انتشارات دانشگاه شهید بهشتی تهران. عابدین درکوش، سعید، 1381، درآمدی به اقتصاد شهری، چاپ چهارم، مرکز نشر دانشگاهی. مامفورد، لوئیز، 1385، فرهنگ شهرها، ترجمه عارف اقوامی مقدم، چاپ اول، مرکز مطالعات و تحقیقات شهرسازی و معماری وزارت مسکن و شهرسازی. مرادی مسیحی، واراز، 1384، برنامهریزی استراتژیک و کاربرد آن در شهرسازی ایران، چاپ اول، شرکت پردازش و برنامهریزی شهری وابسته به شهرداری تهران. مزینی، منوچهر، 1381، مقالاتی در باب شهر و شهرسازی، چاپ چهارم، انتشارات دانشگاه تهران. مهدیزاده، جواد و دیگران، 1382، برنامهریزی راهبردی توسعه شهری «تجربیات اخیر جهانی و جایگاه آن در ایران»، چاپ اول، مرکز مطالعات و تحقیقات شهرسازی و معماری ایران. مهندسین مشاور ایران آمایش، 1369، طرح جامع (توسعه و عمران، حوزه نفوذ) و تفصیلی شهر رشت، مرحله اول. مهندسین مشاور ایران آمایش، 1373، طرح جامع (توسعه و عمران، حوزه نفوذ) و تفصیلی شهر رشت، مرحله دوم «طرح تفصیلی». مهندسین مشاور سردار افخمی، 1350، طرح جامع شهر رشت، انتشارات پارت. مهندسین مشاور زیستا، 1372، طرح ارزیابی طرحهای جامع شهری در ایران، خلاصه گزارش جلد 1 تا 7، سازمان برنامه و بودجه. مهندسین مشاور زیستا، 1373، مبانی طرحهای سیال (قابل انعطاف) شهری، مقاله شماره 23، واحد تحقیق و ترجمه. مهندسین مشاور شارمند، 1382، شیوه های تحقق طرحهای توسعه شهری، جلد دوم: بررسی تجارب تهیه و اجرای طرحهای توسعه شهری در ایران، چاپ دوم، انتشارات سازمان شهرداریهای کشور. Einser, S, 1993, Urban Pattrn, John Wiely, Canada.
Faludi, Andreas, 1977, Planning Theory, Oxford, England.
Kammieier, H.D, 1998, A Computer-Aided Strategic Approach to Decision-Making in Urban Planning, Cities, Vol. 16.
Kelly, E.D, 2000, Community Planning, Island Press, Washington D.C.
Walters, David, 2007, Designing Community, Charrettes, Master Plans and Form-based Codes, Architectural Press, Amsterdam.
Whitehead, Mark, 2003, Reanalysing to Sustainable City Nature, Urbanisation and Regulation of Socio - Environmental Relation, Urban Studies, Vol 40, No 2. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,870 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 4,778 |