تعداد نشریات | 31 |
تعداد شمارهها | 738 |
تعداد مقالات | 6,956 |
تعداد مشاهده مقاله | 9,883,657 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 6,707,785 |
اثرات سیاست خارجی عربستان در یمن بر نقش آفرینی ایران در خاورمیانه | ||
سیاست جهانی | ||
مقاله 9، دوره 7، شماره 1 - شماره پیاپی 23، خرداد 1397، صفحه 227-251 اصل مقاله (678.12 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22124/wp.2014.2894 | ||
نویسندگان | ||
مرتضی همتی1؛ شهروز ابراهیمی* 2 | ||
1دانشجوی دوره دکتری، گروه روابط بین الملل، دانشکده علوم انسانی و حقوق، واحد اصفهان، دانشگاه آزاد اسلامی، اصفهان، ایران | ||
2دانشیار، گروه علوم سیاسی، دانشگاه اصفهان | ||
چکیده | ||
موقعیت استراتژیک کشور یمن در شبه جزیره عرب به ویژه تسلط بر تنگه استراتژیک باب المندب که از نظر ترانزیت نفت، کالا و نیز تسلیحات، حائز اهمیتی اساسی است؛ از یک سو همواره مورد توجه دولت های جمهوری اسلامی ایران و به خصوص عربستان سعودی به عنوان حیاط خلوت آن کشور بوده است. از سوی دیگر با توجه به جمعیت شیعیان ساکن در یمن، خروج آن کشور از زیرِ سیطره عربستان، به زعم دولت سعودی گسترش نفوذ ایران در منطقه و همچنین تقویت محور مقاومت را در پی خواهد داشت. نوشتار حاضر در پی پاسخ به این سوال است که سیاست خارجی عربستان سعودی در یمن چه تأثیری بر نقش جمهوری اسلامی ایران در خاورمیانه دارد؟ در پاسخ به سوال اصلی نوشتار، این فرضیه اصلی مورد آزمون قرار گرفته است که عربستان سعودی نقش آفرینی ایران را در تقویت محور مقاومت به عنوان مداخله جمهوری اسلامی ایران در حوزه خاورمیانه عربی تلقی نموده و آن را در جهت کاهش نفوذ و نقش منطقه ای خود ارزیابی می کند. در راستای مقابله با این برداشتِ تهدید از جمهوری اسلامی ایران، یافته های این مقاله مبین این است که از نگاه عربستان تحولات یمن، جنگ با قدرت و نفوذ ایران در شبه جزیره عربستان در کنار مرزهای جنوبی اش است. در این راستا کشور مذکور در حوزه تحولات یمن تلاش می نماید تا نفوذ خود را از طریق همکاری با دیگر بازیگران منطقه ای و فرامنطقه ای گسترش داده و در مقابل محور مقاومت، موازنه سازی نماید. این امر پیامدها و بازخوردهایی برای موازنه قدرت دو قدرت منطقه ای ایران و عربستان سعودی دارد. چارچوب نظری مورد استفاده این نوشتار موازنه قدرت می باشد که با روش توصیفی ـ تحلیلی و با ابزار فیش برداری کتابخانه ای به رشته ی تحریر در آمده است. | ||
کلیدواژهها | ||
یمن؛ تنگه باب المندب؛ عربستان سعودی؛ ایران؛ موازنه قوا | ||
مراجع | ||
آل سید غفور، سم. کاظمی، آ و دهموردی، سم. 1394. تبیین رقابت استراتژیک جمهوری اسلامی ایران و عربستان سعودی در یمن. فصلنامه سیاست خارجی، 29(2):179-137. آرم، آ. 1395. ایران و عربستان، رقابت بر سر نفوذ در خاورمیانه، فصلنامه سیاست، 3(9):81-73. ابراهیمی، ن. 1394. سلفیه وهابی؛ تمایزهای هویتی عربستان سعودی و ایران. فصلنامه مطالعات ملی، 63: 160-145. ابوالحسن شیرازی، ح. مظلوم طبائی زواره، س ر. کالبدشکافی انقلاب صورتی دریمن و نقش عربستان در سرکوب آن. پژوهشنامه روابط بین الملل،6(24). 76-37. احمدیان، ح. زارع، م.1390. استراتژی عربستان سعودی در برابر خیزشهای جهان عرب، فصلنامه ره نامه سیاستگذاری، 2(2): 97-75. احمدیان، ح.1395. تحول در سیاست منطقه ای عربستان؛ آوردههای ملک سلمان. فصلنامه روابط خارجی، 8(4): 122-97. احمدی، و. 1394. تجاوز عربستان به یمن: اهداف و چشم انداز. ماه نگار راهبردی دیده بان امنیت ملی، 37:. 88-79. احمدی، ح. خسروی، آ.1395. کالبد شکافی تهاجم عربستان به یمن: ژئوپلیتیک، محیط بحران زای داخلی و سیاست بین الملل، فصلنامه سیاست، شماره 40. 838-817. اسدی، ع. 1396. سیاست خارجی عربستان سعودی: منابع، اهداف و مسائل. فصلنامه مطالعات راهبردی، سال بیستم، شماره اول. 133-107. التیامی نیا، ر. باقری دولت آبادی، ع. نیکفر، ج. 1395. بحران یمن: بررسی زمینهها و اهداف مداخلات خارجی عربستان و امریکا، فصلنامه پژوهشهای راهبردی سیاست. 18. 198-171. افشون، ت. 1395. سیاستهای ضد شیعی آل سعود (مطالعه موردی یمن)، مطالعات راهبردی جهان اسلام، شماره 66. 76- 47 ترابی، ط. 1390. آمریکا و ثبات خلیج فارس در روند رقابتهای ژئوپلیتیکی ایران ـ عربستان. فصلنامه دیپلماسی صلح عادلانه. شماره 5. 173- 155. جعفری ولدانی، آ. 1372. عربستان سعودی: نگاه به یمن. فصلنامه اطلاعات سیاسی و اقتصادی، شماره 70-69. 56-48. جعفری ولدانی، آ.1378. بحران در حوزه دریای سرخ. پژوهش حقوق و سیاست، شماره 1. 314-291. جعفری ولدانی، آ. 1388. عربستان و رویای تسلط بر یمن. فصلنامه رهیافتهای سیاسی و بین المللی. شماره 17. 67- 37. جعفری ولدانی، آ. امین آبادی، م. 1395. عربستان و معمای یمن. مجله اطلاعات سیاسی ـ اقتصادی، شماره 306. 10-9. خضری، آ. صفوی، س ح. پرهیزگار، ام. 1394. ریشه یابی منازعات ایران و عربستان. فصلنامه تحقیقات سیاسی بین المللی. شماره 23. 207-179. درایسدل، آ. اچ بلیک، ج. 1369. جغرافیای سیاسی خاورمیانه و شمال آفریقا، ترجمه دره میر حیدر. تهران: دفتر مطالعات سیاسی و بین المللی. 483 ص. دوستی، م م. 1390. بررسی مقایسه ای سیاست عربستان در قبال تحولات عربی «مصر، بحرین، یمن و سوریه». مطالعات راهبردی جهان اسلام. شماره 46. 230-203. ذوالفقاری، آ.1393. تحولات یمن، ریشهها و روندها. معاونت پژوهشهای سیاسی – حقوقی مرکز پژوهشها مجلس شورای اسلامی. 28-1. زنگنه، پ. حمیدی، س. 1395. بازنمود ماهیت منطق حاکم بر کنشگری ایران و عربستان در بحران یمن. فصلنامه پژوهشهای راهبردی سیاست، شماره 18. 169- 143. سیفی، ع و پورحسن، ن.(1395). موازنه سازی همه جانبه و ائتلاف سازی عربستان در قبال جمهوری اسلامی ایران، فصلنامه تحقیقات سیاسی بین المللی، شماره 26. 108- 83. سرادار، ح و موسوی، م. 1394. جایگاه یمن در سیاست خارجی عربستان سعودی، فصلنامه سیاست خارجی، شماره 1. 96- 75. صادقی، ح. احمدیان، ح. 1389. دگرگونی جایگاه منطقه ای یمن: امکانات و چالشها. فصلنامه راهبرد، شماره 56. 270-253. صداقت، م. 1395. الگوی روابط ایران و عربستان: از رقابت تا خصومت. ماهنامه علمی ـ تخصصی پژوهش ملل، شماره 14. 50- 37. طیب، ع و بزرگی، و. 1390. نظریههای متعارض در روابط بین الملل. نوشته جیمزدوئرتی و رابرت فالتزگراف. نشریه قومس. 880 ص 67. عطایی، ف و منصوری مقدم، م. 1392. تبار شناسی سیاست خارجی عربستان سعودی: راهبردی واقع گرایانه بر بستر هویتی. فصلنامه روابط خارجی، شماره اول. سال پنجم. 168- 133. علویان، م. موسوی، س ص. 1395. تأثیر بحران یمن بر مناسبات منطقه ای ایران و عربستان از 2011-2015. مطالعات علوم سیاسی، حقوق و فقه. شماره 4. 168-156. فوزی، ی. 1391. علل شکل گیری و ماهیت جنبشهای سیاسی در خاورمیانه: بررسی موردی جنبش سیاسی در یمن. فصلنامه جهان اسلام، سال اول، شماره اول. 34-17. کمالی، ح ر. مهدی، آ.1395. بازنمایی روابط ایران و شورای همکاری خلیج فارس در مدل سازی ماتریسی از نظمهای امنیتی، مجموعه مقالات اولین کنفرانس امنیتی تهران: نظم امنیتی منطقه ای در غرب آسیا (جلد اول)، تهران: مؤسسه فرهنگی مطالعات و تحقیقات بین المللی ابرار معاصر تهران. کریملو، د. 1374. جمهوری یمن. تهران. موسسه چاپ و انتشارات وزارت خارجه. 324. کریمی فرد، ح. 1395. تبیین رئالیستی سیاست خارجی عربستان در قبال بحرانهای خاورمیانه (2015-1979). فصلنامه پژوهشهای روابط بین الملل، دوره نخست، شماره 21. 99. متقی، آ.1394. واکاوی زمینههای ناسازواری در روابط ایران و عربستان بر پایه نظریه سازه انگاری. فصلنامه پژوهشهای راهبردی سیاست. 3 (12) 161- 141. مورگنتا، ه ج. 1979. سیاست میان ملتها: تلاش در راه قدرت و صلح. ترجمه حمیرا مشیرزاده، تهران، دفتر مطالعات سیاسی و بین المللی وزارت امور خارجه. 289. محمدی عزیز آبادی، م. التیامی نیا، ر و تاجیک، م. 1396. منازعات قدرت و رقابتهای ژئوپلیتیک قدرتهای منطقه ای و فرامنطقه ای در کشور یمن. فصلنامه پژوهشهای سیاسی و بین المللی.7(31): 197- 167. مسعود نیا، ح. توسلی، ح. 1391. بازخوانی جنبش شیعی الحوثی در یمن. فصلنامه مطالعات سیاسی جهان اسلام، 1(3): 141-125. نجات، س ع. موسوی، س ر و صارمی، م ر. 1395. راهبرد عربستان سعودی و جمهوری اسلامی ایران در قبال بحران یمن، فصلنامه مطالعات روابط بین الملل، 9 (33): 179- 137. نورعلی وند، ی. 1396. عربستان سعودی و تلاش برای موازنه سازی مجدد در برابر ایران، فصلنامه مطالعات راهبردی، 20(1): 32-7. نیاکویی، س آ. 1390. تحولات اخیر خاورمیانه و شمال افریقا؛ ریشهها و پیامدهای متفاوت. فصلنامه روابط خارجی، 3(4): 276- 239. هاشمی نسب، س. 1388. نشست بررسی تحولات اخیر یمن. فصلنامه پژوهشهای منطقه ای. شماره 2. 300- Al-Rasheed, M. 2015. “Saudi Arabia’s Foreign Policy: Loss without Gain?” In The New Politics of Intervention of Gulf Arab States, LSE Middle East Center, pp. 32 – 40. Al-Yadoomi,H.1991.The strategic importance of the BAB AL-Mandabstrait. Gazali Abdus S. 2015, The U.S. Geostrategic objectives behind the war in Yemen. lin,C. 2016.Saudi Arabia and Turkypipline wars in Yemen and Syria. Published by Strategy Series. 5 pages. Nijmegan. 2017.Yemen: a forgotten war and a unforgettable country. Radboud university (Qatar university).7pages. Waltz, Kenneth N.1979. Theory of International politics, Newyork:McGraw-Hill publishing company. Ryan, P. w. 2015. “ The Yemen Crisis and the Bab El-Mandeb Maritime Chokepoint, April 14, 2015. Available at: http:// susris. Com. Salisbury,p. 2015. Yemen and the Saudi – Iranian “Cold War”, Middle East and North Africa Programme. The Royal Institute of International Affairs Yemen-European Community, Strategy Paper for the period 2007-2013. M. Sharp, Jy.2015. Yemen: Background and U.S. Relation. Congressional Reserarch Service. Yemen at war.2015.Crisis Group Middle East Briefing N*45 Sanaa/Brussels.
| ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 2,300 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 2,320 |