تعداد نشریات | 31 |
تعداد شمارهها | 748 |
تعداد مقالات | 7,112 |
تعداد مشاهده مقاله | 10,245,968 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 6,899,734 |
نقد فرهنگی رمان مدیر مدرسه جلال آل احمد از منظر گفتمان و نظریه قدرت میشل فوکو | ||
نقد و نظریه ادبی | ||
مقاله 4، دوره 2، شماره 2 - شماره پیاپی 4، دی 1396، صفحه 71-94 اصل مقاله (325.61 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22124/naqd.2018.2805 | ||
نویسندگان | ||
احمد ملایی* 1؛ محمد علی محمودی2؛ محمد علی زهرازاده3 | ||
1دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه سیستان و بلوچستان | ||
2دانشیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه سیستان و بلوچستان | ||
3استادیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه سیستان و بلوچستان | ||
چکیده | ||
گفتمان قدرت یکی از اندیشههای محوری میشل فوکو است. این مقاله به دنبال این سؤال مهم تنظیم شده که آیا میتوان رویکرد فوکو نسبت به گفتمان قدرت را در رمان مدیر مدرسه جلال آل احمد جستجو و تحلیلی از شرایط فرهنگی ایران در دوره پهلوی، بر مبنای این گفتمان ارائه کرد؟ گفتمان قدرت و تکنولوژی انضباط از دیدگاه فوکو، با بخشهای زیادی از رمان مدیر مدرسه و در سطح عینی و واقعی با شرایط سیاسی و فرهنگی جامعه ایران در دوره پهلوی دوم انطباق دارد. در این رمان با دو گفتمان سروکار داریم: گفتمان قدرت و گفتمان ضد قدرت. مدیر مدرسه با روحیهای آرمان گرایانه به تقابل با نظم گفتمانی برآمده از قدرت (شرایط فرهنگی و آموزشی) میرود و در پایان سرخورده و مایوس استعفانامه خود را از سمَت مدیریت مدرسه مینویسد. مدرسه همانند سایر نهادهای حکومتی به عنوان نهادی انضباطی، سلطه قدرت را در افراد جامعه نهادینه میکند. جامعهای که در حال گذار از فرهنگ سنتی و زمینداری مستبدانه به سمت سرمایهداری است و گفتمان غربزدگی نیز از سوی جریان قدرت حاکم، حمایت میشود. | ||
کلیدواژهها | ||
نقد فرهنگی؛ میشل فوکو؛ گفتمان قدرت؛ جلال آل احمد؛ مدیر مدرسه | ||
سایر فایل های مرتبط با مقاله
|
||
مراجع | ||
آبراهامیان، ی. 1389. ایران بین دو انقلاب، مترجم احمد گل محمدی و ابراهیم فتاحی، تهران: نی. آزادارمکی، ت. 1386. تاریخ تفکر اجتماعی در اسلام از آغاز تا دوره ی معاصر، تهران: علم. آزادارمکی، ت. و رضائی، م. 1385. «سوژه و قدرت: تحلیل چگونگی شکل گیری ذهنیت در مطالعات فرهنگی». نشریه مطالعات جامعه شناسی، دوره دوم(27): 156-125. آل احمد، ج . 1350. کارنامه ی سه ساله، تهران: رواق. ــــــــ . 1372. مدیر مدرسه، تهران: فردوس. ــــــــ . 1388. غربزدگی، تهران: نشر هم میهن. احمدی، ب. 1392. مدرنیته و اندیشه انتقادی، تهران: مرکز. ازغندی، ع. 1383. روابط خارجی ایران(1357-1320)، تهران: قومس. استوری،ج. 1389. مطالعات فرهنگی درباره ی فرهنگ عامه، ترجمه ح. پاینده، تهران: آگاه. اسحاقیان، ج. 1393. داستان شناخت ایران(نقد و بررسی آثار جلال آل احمد)، تهران: نگاه. ایرانیان، ج. 1358. واقعیت اجتماعی و جهان داستان، تهران: امیر کبیر. برنز، ا. 1381. میشل فوکو، ترجمه ب. احمدی. تهران: ماهی. بصیری،م. و درویشی کوهی، ا. 1393. «مبانی فکری جلال آل احمد در سه اثر داستانی». نشریه ادب و زبان فارسی، شماره 35: 1-16. پاینده، ح. 1387. «مدلی متفاوت(نقد فرهنگی داستان مدل سیمین دانشور از سه منظر مطالعات زنان)». مطالعات فرهنگی و ارتباطات، شماره11: 1-18. ــــــــ . 1388الف. «رمان رئالیستی یا سند اجتماعی؟». مجله جامعه شناسی هنر و ادبیات، شماره 2: 69-98. ــــــــ . 1388ب. نقد ادبی و دموکراسی جستارهایی در نظریه و نقد ادبی جدید، تهران: نیلوفر. ــــــــ . 1390. گفتمان نقد، تهران: نیلوفر. ــــــــ . 1393. گشایش رمان، تهران: مروارید. تایسن، ل. 1387. نظریههای نقد ادبی معاصر، ترجمه م. حسینزاده و ف. حسینی. تهران: نگاه امروز: حکایت قلم نوین. دریفوس، هـ ؛ رابینیو، پ. 1392. میشل فوکو فراسوی ساختگرایی و هرمنوتیک، ترجمه ح. بشیریه. تهران: نی. سرّامی، ق. و مقیسه، م.1392. «پژوهشی در شخصیت های داستان مدیر مدرسه». مجله فنون ادبی، شماره 8: 1-18. سعید، ا. 1386. شرق شناسی، ترجمه ل. خجندی. تهران: امیر کبیر. شارعپور، م. 1385. جامعهشناسی آموزش و پرورش، تهران: سمت. ضیمران، م. 1390. میشل فوکو: دانش و قدرت، تهران: هرمس. فوکو، م. 1378 الف. مراقبت و تنبیه: تولد زندان، ترجمه ن. سرخوش و ا. جهاندیده. تهران: نی. ــــــــ . 1378 ب. نظم گفتار، ترجمه ب. پرهام. تهران: آگاه. ــــــــ . 1385. پیدایش کلینیک (دیرینهشناسی ادراک پزشکی)، ترجمه ی. امامی. تهران: نقش و نگار. فوکو، م. و دیگران 1376. خرد و سیاست، ترجمه و گزیده ع. فولادوند. تهران: طرح نو. فیرحی، د. 1378. قدرت دانش و مشروعیت در اسلام، تهران: نی. کوزنزهوی، د. و دیگران 1380. فوکو در بوته نقد، ترجمه پ. یزدانجو، تهران: مرکز. مک دانل، د. 1380. مقدمهای بر نظریههای گفتمان، ترجمه ح. نوذری. تهران: فرهنگ گفتمان. ویلم برتنز، ی. 1382. نظریه ادبی: مقدمات، ترجمه ف. سجودی. تهران: موسسه انتشاراتی آهنگ دیگر. Foucault. M. 1979. The history of sexuality, translated by Hurley. New york: Editions Gallimard. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 2,599 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,643 |