تعداد نشریات | 31 |
تعداد شمارهها | 755 |
تعداد مقالات | 7,144 |
تعداد مشاهده مقاله | 10,301,762 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 6,921,118 |
بازتولید مناسبات سلطه در رمان شوهرآهوخانم | ||
نقد و نظریه ادبی | ||
مقاله 2، دوره 2، شماره 2 - شماره پیاپی 4، دی 1396، صفحه 17-38 اصل مقاله (298.76 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22124/naqd.2018.2804 | ||
نویسندگان | ||
فرامرز خجسته* 1؛ جعفر فسائی2 | ||
1استادیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه هرمزگان | ||
2دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه هرمزگان | ||
چکیده | ||
رمان شوهر آهوخانم به عنوان یکی از نخستین آثار فمینیستی در گفتمان ادبیات داستانی معاصر مقبولیت یافتهاست. در مقاله حاضر با توجه به مفهوم «ایدئولوژی» نزدیک به خوانشهای مارکسیستی، رمان پیشگفته مورد واکاوی قرار گرفتهاست. نتایج حاصل از دریافت و تشریح این اثر بیانگر این مسأله است که داستان صرفنظر از لایه بیرونی که سعی در نمایش و القای نوعی فمینیسم پیشرو دارد، در لایههای زیرین متأثر از مردسالاری به عنوان یک ساختار کلان اجتماعی و در تحلیل نهایی ابزاری است ایدئولوژیک در دست این نهاد مسلط برای تکرار و بازتولید منطق سلطه. کنشهای آهوخانم به عنوان قهرمان داستان و شکلدهنده بنمایه فمینیسم در داستان، بهگونهای پیش رفتهاست که کمترین تنش و اصطکاک با ارزشهای نظام مردسالار ایجاد کند؛ در حقیقت مردسالاری به عنوان نیروی پیشبرنده متن در یک سناریوی هوشمندانه و دقیق، ضمن کتمان روابط سلطه، این متن را بهگونهای هدایت کردهاست که پشتیبانی از قهرمان اصلی داستان که در واقع امر، قهرمانی پوشالین بیش نیست در تحلیل و جمعبندی منتقدین، با نوعی سوءبرداشت، به قرائتهای فمینیستی منجر شدهاست. اما در این نوشتار با برملا شدن کارکرد ایدئولوژی سویه پنهان متن آشکار شدهاست که ناظر بر استمرار سلطه مردسالاری است. | ||
کلیدواژهها | ||
شوهر آهوخانم؛ ایدئولوژی؛ مردسالاری؛ تحلیل گفتمان؛ فمینیسم | ||
سایر فایل های مرتبط با مقاله
|
||
مراجع | ||
کتاب مقدس: عهد عتیق و عهد جدید، 1380.ترجمه ف. همدانی، و. گلن و ه. مرتن. تهران: اساطیر. آبراهامیان، ی. 1380. ایران بین دو انقلاب، ترجمه ا. گلمحمدی و م.ا. فتاحی، تهران: نی. آلتوسر، ل. 1387. ایدئولوژی و ساز و برگهای ایدئولوژیک دولت، ترجمه ر. صدرآرا، تهران: نشر چشمه. اباذری، آ. 1383. «چگونه زنان در جامعه مردسالار مسخ میشوند؟». فصل زنان (مجموعه آرا و دیدگاههای فمینیستی)، جلد چهارم، تهران: انتشارات روشنگران و مطالعات زنان. اباذری، ی؛ امیری، ن. 1384. «بازخوانی رمان شوهر آهوخانم». فصلنامه انجمن ایرانی مطالعات فرهنگی و ارتباطات، 4(1): 55-78. احمدی، ب. 1391. واژهنامه فلسفی مارکس، تهران: مرکز. استریناتی، د. 1388. مقدمهای بر نظریههای فرهنگ عامه، ترجمه ث. پاکنظر، تهران: گام نو. استعلامی، م. 2535. ادبیات دوره بیداری و معاصر، تهران: انتشارات دانشگاه سپاهیان انقلاب. افغانی، ع. 1388. شوهرآهوخانم، تهران: دنیای دانش. ایگلتون، ت . 1383. مارکسیسم و نقد ادبی، ترجمه ا. معصومی، تهران: نشر دیگر. ـــــــــ . 1388. پیشدرآمدی بر نظریه ادبی، ترجمه ع. مخبر، تهران: مرکز. باقری، خ. 1382. مبانی فلسفی فمینیسم، تهران: وزارت علوم تحقیقات و فناوری، دفتر برنامهریزی اجتماعی و مطالعات فرهنگی. برتنس، ی. 1391. مبانی نظریه ادبی، ترجمه م.ر. ابوالقاسمی، تهران: نشرماهی. بشلر، ژ. 1370. ایدئولوژی چیست؟ نقدی بر ایدئولوژیهای غربی، ترجمه ع. اسدی، تهران: شرکت سهامی انتشار. پرهام، س. 1340. «شوهر آهوخانم»، راهنمای کتاب، 10(4): ٩٧١. تاج بخش، پ؛ قاسمیپور، س. 1393. «بررسی داستان بچه مردم جلال آل احمد بر مبنای نظریه ایدئولوژی آلتوسر». نشریه ادب و زبان دانشکده علوم انسانی دانشگاه شهید باهنر کرمان، 35(17): 88-99. تانگ، ر. 1387. نقد و نظر: درآمدی جامع بر نظریههای فمینیستی، ترجمه م. نجم عراقی، تهران: نی. توکلی مقدم، ص. 1383. «جامعهشناسی رمان معاصر فارسی (شوهرآهوخانم همسایهها، جای خالی سلوچ)». پایاننامه کارشناسی ارشد زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه تربیت معلم تهران. جلالی پندری، ی. 1387. مقدمهای بر زنان در داستان، تهران: مروارید. حسنی رنجبر، ا. و نجفی عرب، م. 1392. «زبان و جنسیت در رمان شوهر آهوخانم». فصلنامه مطالعات نقد ادبی (پژوهش ادبی)، 30: 17-1. حسینزاده، آ. 1383. زن آرمانی، زن فتانه: بررسی تطبیقی جایگاه زن در ادبیات فارسی، تهران: قطره. حسینی، م. 1388. «رمزپردازی زن در ادب عرفانی»، زن در توسعه و سیاست (پژوهش زنان). 1: 29-45. دستغیب، ع.1383. کالبدشکافی رمان فارسی، تهران: سوره مهر. دوبوار، س.1380. جنس دوم، ترجمه ق. صنعوی، ج1. تهران: توس. ریتزر، ج. 1389. نظریه جامعهشناسی در دوران معاصر، ترجمه م. ثلاثی، تهران: علمی. سپانلو، م. 1366. نویسندگان پیشرو ایران از مشروطیت تا 1350، تهران: نگاه. ستاری، ج. 1375. سیمای زن در فرهنگ ایرانی، تهران: مرکز. سراج (دسپ)، ع. 1388. «تحلیل گفتمان غالب در رمانهای سیمین دانشور (سووشون، جزیره سرگردانی و ساربان سرگردان)». پایاننامه کارشناسی ارشد زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه تربیت مدرس تهران. شهری، ب. 1391. «پیوندهای میان استعاره و ایدئولوژی». فصلنامه نقد ادبی، 19(5): 76-59. صادقی، ا. 1387. «پدرسالاری در بامداد خمار (با تکیه بر نظریات آلتوسر)». مجله پژوهشهای زبان خارجی، 46: 85-100. عسگری حسنکلو، ع. 1384. «نقد جامعهشناسی رمان فارسی»، رساله دکترای زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه تربیت مدرس تهران. فرتر، ل. 1387. لویی آلتوسر، ترجمه ا. احمدی آریان، تهران: مرکز. فرکلاف، ن. 1389. تحلیل انتقادی گفتمان، مترجمان: ف. شایستهپیران و دیگران، تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی؛ دفتر مطالعات و توسعه رسانهها. فوکو، م. 1384. مراقبت و تنبیه: تولد زندان، ترجمه س. جهاندیده، تهران: نی. کازرونی، ج. 1373. نقد شوهر آهوخانم: تلخیص و نقد و بررسی تشریحی شوهرآهوخانم، تهران: سهیل. قاسمی، م؛ جلالی پندری، ی. 1394. «بررسی تیپ شخصیتی شخصیتهای رمان شوهرآهوخانم». ادبیات پارسی معاصر، 1: 85-124. قربان صباغ، م. 1390. «فراتر از تمثیل: بررسی مفهوم ایدئولوژی در انتری که لوتیاش مرده بود». فصلنامه مطالعات زبان و ترجمه، 4: 14-2. کامشاد، ح. 1384. پایهگذاران نثر جدید فارسی، تهران: نی. کوچکی، ز. 1389. «بررسی سیمای زن در رمان شوهر آهوخانم». اندیشههای ادبی، 6: 85-110. کهدویی، م؛ شیروانی، م. 1388. «شخصیتپردازی قهرمان زن در رمانهای شوهرآهوخانم و سووشون». نامه پارسی، 48و49: 71-86. گرین، و. 1385. مبانی نقد ادبی، ترجمه ف. طاهری، تهران: نیلوفر. گیدنز، آ. 1384. جامعهشناسی، ترجمه م. صبوری، تهران: نی. مروی، ب. 1391. «مقایسه زبان مردانه و زنانه در رمانهای شوهر آهوخانم و شبهای تهران». پایاننامه کارشناسی ارشد زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه تربیت دبیر شهید رجائی تهران. مکدانل، د. 1380. مقدمهای بر نظریههای گفتمان، ترجمه ح.ع. نوذری، تهران: نشر فرهنگ گفتمان. موسی طاحون، ح. 1391. «بررسی تطبیقی نقش زن در چهار رمان معاصر ایران و مصر (شوهر آهوخانم، سووشون، الثلاثیه، الباب المفتوح)». رساله دکتری زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه تربیت مدرس تهران. میرصادقی، ج. 1382. داستاننویسهای نامآور معاصر ایران، تهران: اشاره. میرعابدینی، ح. 1380. صدسال داستاننویسی ایران، تهران: نشر چشمه. میلز، س. 1389. میشل فوکو، ترجمه د. نوری، تهران: نشر مرکز. میلنر، آ؛ براویت، ج. 1387. درآمدی بر نظریه فرهنگی معاصر، ترجمه ج. محمدی، تهران: ققنوس. نیچه، ف. 1375. فراسوی نیک و بد، ترجمه د. آشوری، تهران: خوارزمی. یورگنسن، م؛ فیلیپس، و. 1389. نظریه و روش تحلیل گفتمان، ترجمه ه. جلیلی. تهران: نی. یونگ، ک. 1382. تحلیل رؤیا، ترجمه ر. رضایی، تهران: افکار. Malplas, S. & Wake, P. (Eds.). 2006. The Routledge companion to criticaltheory, London: Routledge.
Marx, K. & Engles, F. 1977. Selected works, Vol.1. Moscow: Progress Publishers. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,113 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,221 |