تعداد نشریات | 31 |
تعداد شمارهها | 738 |
تعداد مقالات | 6,939 |
تعداد مشاهده مقاله | 9,870,442 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 6,698,847 |
طبقهبندی ساختاری گونههای شعر کوتاه معاصر | ||
ادب پژوهی | ||
مقاله 1، دوره 9، شماره 34، دی 1394، صفحه 9-31 اصل مقاله (284.86 K) | ||
نوع مقاله: مقاله علمی پژوهشی | ||
نویسندگان | ||
سوسن جبری* 1؛ حمید باقری فارسانی2 | ||
1دانشیار زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه رازی کرمانشاه | ||
2دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه رازیکرمانشاه | ||
چکیده | ||
کوتاهسرایی از جریانهای مهم ادبی دنیای معاصر است. این جریان در غرب، تحت تأثیر هایکوی ژاپنی و جنبش کمینهگرایی شکل گرفت و به عنوان ژانر ادبی هایکوسرایی شهرت یافت، اما در شعر فارسی با پیشینهای کهن و متفاوت، محدود به یک ساختار و گونه نیست و گونههای فراوانی را در بر میگیرد. در ادبیات ما پیشینه مکتوب و موجود کوتاهسرایی به گاهان میرسد، که هر بند آن برای خود ساختاری کامل و مستقل دارد. از مانویان و دورۀ ساسانیان و سدههای نخستین هجری نیز شواهدی از کوتاهسرایی باقی ماندهاست. به سبب همین پیشینه و گستردگی کوتاهسرایی، در توصیف و تعریف و طبقهبندی گونههای آن سازگاری دیده نمیشود. در این پژوهش دیدگاههای گوناگون دربارۀ شعر کوتاه بررسی میشود. سپس با توجه به ویژگیها و پیشینه، این طبقهبندی برای گونههای مختلف کوتاهسرایی پیشنهاد میشود: گروه نخست: گونههایی با برخورداری از پیشینۀ سنتی چون: مفرد، دوبیتی، رباعی و قطعۀ کوتاه. گروه دوم: گونههای نو و بدونپیشینه چون؛ نوخسروانی و سهگانی. گروه سوم: فرمهای آزاد چون: طرح، فرانو. | ||
کلیدواژهها | ||
شعر معاصر؛ گونۀ ادبی (ژانر)؛ شعر کوتاه؛ فرم؛ ساختار | ||
مراجع | ||
ابتهاج، هوشنگ (1371)، سیب اتفاقی است که میافتد (مجموعه اشعار)، به کوشش ضیاءالدین خالقی، تهران: لکلک. ــــــــــــــ (1388)، یادگار خون سرو، تهران: سخن. اخوانثالث، مهدی (1356)، ارغنون، تهران: مروارید. ــــــــــــــ (1371)، تو را ای کهن بوم و بر دوست دارم، تهران: مروارید. ــــــــــــــ (1374)، سه کتاب (دوزخ، اما سرد)، تهران: زمستان. اکسیر، اکبر (1387)، بفرمایید بنشینید صندلی عزیز، تهران: مروارید. ــــــــــــــ (1393)، شعر من فرزند خلف نیماست، اعتماد، شمارۀ 3119، شنبه 8 آذر. امینپور، قیصر (1363)، در کوچۀ آفتاب، تهران: حوزۀ هنری. اوجی، منصور (1392)، گزینه اشعار منصور اوجی (به انتخاب شاعر)، تهران: مروارید. آتشی، منوچهر، (1383)، آواز خاک، تهران: نگاه. برزگر، امین (1371)، سیب اتفاقی است که میافتد (مجموعه اشعار)، به کوشش ضیاءالدین خالقی، تهران: لکلک. بیهقی، ابوالفضل (1383)، تاریخ بیهقی، به کوشش خلیل خطیبرهبر، جلد دوم، تهران: مهتاب. حسینی، سیدحسن (1368)، رباعی امروز، به کوشش محمدرضا عبدالملکیان، تهران: برگ. زبردست، ایرج (1389)، باران که بیاید همه عاشق هستند، تهران: روشنمهر. شاپور، پرویز (1384)، پایین آمدن گربه از درخت، تهران: مروارید. شاملو، احمد و ع. پاشایی (1390)، هایکو شعر ژاپنی از آغاز تا امروز، تهران: چشمه. شفیعیکدکنی، محمدرضا (1342)، «کهنهترین نمونۀ شعر فارسی»، مجلۀ آرش، شمارة 6، صص: 28 -18. ــــــــــــــ (1378)، هزارۀ دوم آهوی کوهی، تهران: سخن. صفوی، کورش (1378)، «شعر و نظامهای انگیختۀ زبانی»، نشریۀ آزما، خرداد و تیر، شمارۀ 3، صص: 26 -22. عربنیا، فریبا (1385)، ماه عاشق (مجموعه شعر)، تهران: فرگان. علیپور، هرمز (1350)، «کارگاه شعر»، مجله هفتگی فردوسی، شمارة 1093، ص 27. فلکی، محمود (1369)، زمزمههای گم، آلمان: نوید. ــــــــــــــ (1378)، سلوک شعر، تهران: محیط. فولادی، علیرضا (1393)، بوطیقای سهگانی، تارنمای شخصی، (آخرین بازنگری 26 اردیبهشت 1393)، <http://segani.blogfa.com> قهرمانی، رضا (1393)، اکبر اکسیر شاعر طنزپرداز. (آخرین بازنگری 15مهر 1393)، <http://jomalatziba.blogfa.com/cat-62.aspx> کافی، غلامرضا (1393)، دریچه هایکو و چاردری طرح [نقد و نظر و مباحث تئوریک]. (آخرین بازنگری 10 شهریور 1393). <http://sarapoem.persiangig.com/link7/kafihayko.htm> کسرایی، سیاوش (1384)، سنگ و شبنم، تهران: نادر. میرافضلی، سیدعلی (1392)، به همین کوتاهی (مجموعه مقاله، نقد و گفتوگو)، کرمان: نون. نوذری، سیروس (1388)، کوتهسرایی (سیری در شعر کوتاه معاصر)، تهران: ققنوس. ــــــــــــــ (1390)، هایکونویسی (سیری در هایکو و هایکوی ایرانی)، تهران: نگاه. ـــــــــــــ (1393)، «شعر کوتاه دستور شعر امروز»، [مصاحبه با رضا شمسی]، هفتهنامۀ استقامت (نسخۀ آزمایشی). < http://www.esteghamatnews.ir/2021> نوریعلا، اسماعیل (1350)، «کارگاه شعر»، مجلة هفتگی فردوسی، شمارة 1083، صص 28- 26. نیما، یوشیج (علی اسفندیاری) (1388)، مجموعة کامل اشعار نیما یوشیج، گردآوری و تدوین: سیروس طاهباز، تهران: نگاه. وحیدیانکامیار، تقی (1385)، «آیا در شعر فارسی قالب «مفرد» هست؟»، مجلة ادبیات فارسی (دانشگاه آزاد اسلامی مشهد)، شمارة 10، صص: 54-40. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 3,342 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 8,211 |