تعداد نشریات | 31 |
تعداد شمارهها | 761 |
تعداد مقالات | 7,200 |
تعداد مشاهده مقاله | 10,409,131 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 6,968,537 |
اثر تنش خشکی انتهایی بر عملکرد و اجزای عملکرد ژنوتیپ های گندم نان | ||
تحقیقات غلات | ||
مقاله 4، دوره 5، شماره 4، دی 1394، صفحه 341-352 اصل مقاله (173.41 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
نویسندگان | ||
مجید رجایی1؛ سیروس طهماسبی1؛ محمد جواد بیدادی* 2؛ کاووس زارع3؛ شهاب سرفرازی4 | ||
1عضو هیئت علمی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی فارس (ایستگاه داراب) | ||
2دانش آموخته کارشناسی ارشد گروه زراعت و اصلاح نباتات دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان | ||
3مدرس آموزشکده کشاورزی فسا | ||
4کارشناس ارشد زراعت مدیریت جهاد کشاورزی شهرستان داراب | ||
چکیده | ||
به منظور بررسی اثر تنش خشکی انتهایی بر عملکرد و اجزای عملکرد گندم نان آزمایشی با 35 لاین و ژنوتیپ به صورت طرح کرتهای خرد شده در قالب بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار تحت شرایط آبیاری معمولی (آبیاری بر اساس نیاز آبی گیاه) و تنش خشکی انتهای فصل (قطع کامل آبیاری از شروع مرحله گلدهی) در سال زراعی 88-1387 در ایستگاه تحقیقات کشاورزی داراب انجام شد. تنش خشکی (شرایط نرمال رطوبتی و تنش خشکی انتهایی) به عنوان فاکتور اصلی و ژنوتیپهای گندم به عنوان فاکتور فرعی آزمایش در نظر گرفته شدند. صفات مورد مطالعه شامل عملکرد، اجزای عملکرد و کاهش دمای سطح کانوپی بودند و به منظور انتخاب ژنوتیپهای متحمل به خشکی شاخصهای شدت تنش (SI)، شاخص حساسیت به تنش (SSI)، شاخص تحمل به تنش (STI)، میانگین تولید (MP)، میانگین هندسی تولید (GMP) و شاخص تحمل (TOL) نیز ارزیابی شدند. نتایج نشان داد که تنش خشکی سبب کاهش عملکرد و اجزای عملکرد دانه شد، بهطوری که میانگین عملکرد در شرایط نرمال 4691 کیلوگرم در هکتار و در شرایط تنش خشکی انتهایی 3659 کیلوگرم در هکتار بود. همبستگی بین عملکرد دانه با میزان کاهش دمای کانوپی در هر سه مرحله اندازهگیری آن از زمان گلدهی تا رسیدگی فیزیولوژیک و نیز با میانگین هر سه مرحله هم در شرایط بدون تنش و هم در شرایط تنش خشکی، متوسط تا نسبتاً بالا برآورد شد. بهطور کلی، نتایج این تحقیق نشان داد که استفاده از کاهش دمای کانوپی به عنوان یک معیار با سرعت بالا در اندازهگیری، میتواند جهت انتخاب ارقام با عملکرد بالا در نسلهای اولیه برنامههای اصلاحی مفید باشد. بررسی شاخصهای تحمل به تنش نیز نشان داد که شاخصهای MP، GMP و STI برای انتخاب ارقام با عملکرد بالا و متحمل به خشکی از کارایی بهتری برخوردار هستند. هر سه شاخص، ژنوتیپهای 14 و 16 را که در هر دو محیط دارای عملکرد بالایی بودند، به عنوان ژنوتیپهای متحمل به خشکی معرفی کردند. | ||
کلیدواژهها | ||
ارقام متحمل به خشکی؛ دمای کانوپی؛ شاخص های تحمل و حساسیت | ||
مراجع | ||
Ehdaie, B., Hall, A. E., Farguhar, G. D., Nyuen, H. T. and Wains, J. G. 1991. Water use efficiency and carbon isotope discrimination in wheat. Crop Science 31: 1282-1288.#Emam, Y. 2003. Agriculture grains. Shiraz University Press. (In Persian).#Evans, L. T. and Dunstone, R. L. 1970. Some physiological aspects of evolation in wheat. Australian Journal of Biological Science 23: 725-741.#Fernandez, G. 1992. Effective selection criteria for assessing plant stress tolerance. In: Kuo, C. G. (Ed.). Proceeding of the international symposium on adaptation of vegetables and other food crops in temprature and water stress. August 13-18, Taina, Taiwan. pp: 257-270.#Fischer, R. A. and Maurer, R. 1978. Drought resistance in spring wheat cultivars. I: Grain yield response. Australian Jouranl of Agricultural Research 29: 897-912.#Hurd, E. A. 1974. Phenotype and drought tolerance in wheat. Agricultural Meteorology 14: 39-55.#Kochaki, A. 1997. Farming and breeding in rainfed agriculture. Mashhad University Press. (In Persian).#Miri, H. R. 2005. Physiology and crop yield under drought stress. Navid Shiraz Press. (In Persian).#Pinter, J. P. J., Zipoli, G., Reginato, R. J., Jackson, R. D., Idso, S. B. and Hohman, J. P. 1990. Canopy temperature as an indicator of differential water use and yield performance among wheat cultivars. Agricultural Water Management 18 (1): 35-48.#Rossielli, A. and Hamblin, A. J. 1981. Theorical aspects of selection for stress and non-stress environment. Crop Science 21: 1441-1446.#Shafazade, M. V., Yazdansepas, V., Amini, V. M. and Ghanad, H. 2004. Evaluation of end-season drought stress in promising winter and facultative wheat genotypes using stress susceptibility and tolerance indices. Seed and Plant Journal 20: 71-75. (In Persian with English Abstract).#Shields, L. M. 1961. Morphology in relation to exermorphysm. In: Shiels, L. M. and Gardner, L. J. (Eds). Bioecology of the arid and semiarid lands of south-west. New Mexico Highlands University Bulletin.#Siani, H. S. and Aspinall, D. 1981. Effects of water deficit on sporogensis in wheat. Annals of Botany 48 (5):.623-633.#Siddique, M. R. B., Hamid, A. and Islam, M. S. 2000. Drought sterss effects on water relation of wheat. Botanical Bulletin of Academia Sinica 41: 35-39.#Slafer, G. A. and Araus, J. L. 1998. Improving wheat responses to abiotic stress. In: Slinkard, A. E. (Ed.). Proceeding of 9th International Wheat Genetic Symposium. August 2-7, Saskatoon, Saskatchewan, Canada. pp: 201-213.#Unger, P. W. and Jones, O. R. 1981. Effect of soil water content and a growing season straw muulh on grain sorghum. Soil Science Society of America Journal 45: 129-134.#Zadoks, J. C., Chang, T. T. and Konzak, C. F. 1974. A decimal code for the growth stages of cereals. Weed Research 14 (6): 415-421. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 3,166 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,898 |