تعداد نشریات | 31 |
تعداد شمارهها | 748 |
تعداد مقالات | 7,112 |
تعداد مشاهده مقاله | 10,247,898 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 6,900,943 |
اثر اقرار ناتمام در امور کیفری؛ از تعزیر تا تطهیر | ||
پژوهشنامه حقوق کیفری | ||
مقاله 2، دوره 7، شماره 1 - شماره پیاپی 13، فروردین 1395، صفحه 7-22 اصل مقاله (240.72 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
نویسندگان | ||
اردوان ارژنگ* 1؛ محمدرضا حمیدی2 | ||
1استادیار دانشگاه آیتالله حائری میبد | ||
2دانشجوی دکتری فقه و حقوق اسلامی دانشگاه تهران | ||
چکیده | ||
در برخی جرایم، اقرار به عمل آمده از ناحیه متهم، صرف نظر از دارا بودن شرایط صحت و نیز صراحت در مضمون، از نظر تعداد به حد نصاب قانونی برای اثبات جرم مورد نظر نمیرسد. چنین اقراری، به «اقـرار ناتمـام»، نامبردار است. انگارهی مشهور این گونه اقرار را به سبب »حرمت اقرار به معصیت»، «حصول علم اجمالی به وقوع حرام» و نیز «اشاعهی فحشاء»، مستوجب تعزیر دانستهاند. رویکرد قانون مجازات اسلامی همین است. نگرشی دیگر با رد این ادله و استناد به «روایات» و «اصل برائت» و «قاعده ی درء»، به تعزیر اینگونه اقرار رای نمیدهد. دیدگاه دیگر، اختیار را به حاکم میدهد تا فقط در جایی که انگیزهی مجرمانهی اقرار کننده برای وی احراز شود، اعمال مجازات کند و اما در سایر مواردِ اقرار ناتمام، چه در آن جایی که اقرار کننده، قصـد و انگیزهی صحیح مانند تطهیر خود و توبه داشته باشد و چه انگیزهی وی برای قاضی، معلـوم نشود، تعزیر را روا و جایز نمیداند. با بررسی ادلهی نگرشها، دیدگاه تخییر حاکم با لحاظ کردن انگیزهی اقرار کننده، جامع همه نظریهها دانسته شد و از همین رو از قوتی پذیرفتنی برخوردارگشت. قانون مجازات اسلامی در این زمینه نیاز به بازبینی و اصلاح دارد. | ||
کلیدواژهها | ||
اقرار ناتمام؛ اقرار دون الاربع؛ درء؛ اصل برائت؛ تعزیر؛ تطهیر؛ انگیزه | ||
مراجع | ||
منابع فارسی: آخوندی، م. 1384. آیین دادرسی کیفری. جلد4، چاپ اول، مجمع علمی و فرهنگی مجد. (کتاب) بازگیر، ی. 1382. قانون مجازات اسلامی در آئینه آراء دیوانعالی کشور. چاپ دوم، نشر بازگیر. (کتاب) حسینی، م. 1385. قانون مجازات اسلامی در رویهیقضایی. چاپ دوم، مجمع علمی و فرهنگی مجد. (کتاب) عینی نجفآبادی، م. و حبیبزاده، م. 1376. موجبات اجرای تعزیر از نظر فقهی و حقوق کیفری ایران. فصلنامه مدرس، 5(1): ص 94-75. (مقاله) فیاض، م. 1426ه ق. رساله توضیح المسائل. چاپ اول، انتشارات مجلسى. (کتاب) محقق داماد، م. 1406ه ق. قواعد فقه. جلد4، چاپ دوازدهم، مرکز نشر علوم اسلامى. (کتاب) مکارم شیرازی، ن. 1427ه ق. دائرة المعارف فقه مقارن. جلد3، چاپ اول، انتشارات مدرسه امام على (ع). (کتاب) ـــــــــــــ. 1425ه ق. تعزیر و گستره آن، چاپ اول، انتشارات مدرسة إمام علی (ع). (کتاب) منتظرى، ح. 1409ه ق. مبانى فقهى حکومت اسلامى، ترجمة محمود صلواتى، جلد3، چاپ اول، مؤسسه کیهان. (کتاب) منابع عربی: قرآن کریم ابن فارس، ا. 1404. معجم مقائیس اللغة. جلد5، چاپ اول، انتشارات دفتر تبلیغات اسلامى حوزه علمیه قم. (کتاب) اردبیلى، ا. 1403. مجمع الفائدة و البرهان. جلد13، چاپ اول، دفتر انتشارات اسلامى. (کتاب) بهجت گیلانی، م. 1426. جامع المسائل. جلد 5، چاپ دوم، دفتر آیتالله بهجت. (کتاب) حرّ عاملى، م. 1409. وسائل الشیعة. جلد23 و 28، چاپ اول، مؤسسه آل البیت علیهم السلام. (کتاب) حلّى، (ابن ادریس). م. 1410. السرائر ، جلد3، چاپ دوم، انتشارات اسلامى. (کتاب) حلّى، (محقق). ج. 1408. شرائع الإسلام. جلد4، چاپ دوم، مؤسسه اسماعیلیان. (کتاب) حیدرى، ع. 1412. اصول الاستنباط. چاپ اول، شوراى مدیریت حوزه علمیه قم. (کتاب) سبزوارى، ع. 1413. مهذّب الأحکام. جلد27، چاپ چهارم، مؤسسه المنار. (کتاب) شهید ثانی، ز. 1410. اللمعة الدمشقیة. چاپ اول، دار التراث - الدار الإسلامیة. (کتاب) ـــــــ . 1410. الروضة البهیة. ج6 و9، چاپ اول، داورى. (کتاب) ـــــــ . 1413. مسالک الأفهام. جلد14، چاپ اول، مؤسسة المعارف الإسلامیة. (کتاب) طایی، ی. 1423. التعزیر فی الفقه الاسلامی. چاپ اول، بوستان کتاب قم. (کتاب) طباطبایى، ع. 1418. ریاض المسائل. جلد16، چاپ اول، مؤسسه آل البیت علیهم السلام. (کتاب) عاملى، (شهید اول)، م. 1414. غایة المراد. چاپ اول، دفتر انتشارات اسلامى. (کتاب) فاضل لنکرانى، م. بیتا. جامع المسائل. جلد2، چاپ یازدهم، انتشارات امیر قلم. (کتاب) ــــ . 1422. تفصیل الشریعة فی شرح تحریر الوسیلة (الحدود). چاپ اول، مرکز فقهى ائمه اطهار(ع). (کتاب) فاضلهندى، م. 1416. کشفاللثام و الإبهام عن قواعد الأحکام. جلد10، چاپ اول، انتشارات اسلامى. (کتاب) فراهیدى، خ. 1410. کتاب العین. جلد5، چاپ دوم، نشر هجرت. (کتاب) فیض کاشانى، م. بیتا. مفاتیح الشرائع. جلد2، چاپ اول، انتشارات کتابخانه آیةالله مرعشى نجفى. (کتاب) کلینى، ابوجعفر، م. 1407. الکافی. جلد7، چاپ چهارم، دارالکتب الإسلامیة. (کتاب) مراغهاى، ع. 1417. العناوین الفقهیة. جلد2، چاپ اول، دفتر انتشارات اسلامى. (کتاب) مکارم شیرازی، ن. 1418. أنوار الفقاهة. (کتاب الحدود و التعزیرات). چاپ اول، انتشارات مدرسة الإمام علی(ع). (کتاب) مؤمن قمی، م. 1422. مبانی تحریرالوسیلة: کتاب الحدود. چاپ اول، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینى. (کتاب) منتظرى، ح. بیتا. کتاب الحدود. چاپ اول، انتشارات دار الفکر. (کتاب) موسوی اردبیلى، ع. 1427. فقه الحدود و التعزیرات. جلد1، چاپ دوم، مؤسسة النشر لجامعة المفید. (کتاب) موسویبجنوردى، ح. 1419. القواعد الفقهیة. جلد3، چاپ اول، نشر الهادی. (کتاب) موسویگلپایگانى، م. 1409. مجمع المسائل. جلد3، چاپ دوم، دارالقرآن الکریم. (کتاب) ـــــــــ . 1412. الدر المنضود فی أحکام الحدود. جلد1، چاپ اول، دارالقرآن الکریم. (کتاب) موسویخمینى، ر. بیتا. تحریر الوسیلة. جلد2، چاپ اول، مؤسسه مطبوعات دار العلم. (کتاب) موسویخویى، ا. 1422. مبانی تکملة المنهاج (در موسوعه). جلد41، چاپ اول، مؤسسة إحیاء آثار الإمام الخوئی. (کتاب) نجفى، م. 1404. جواهر الکلام. جلد41، چاپ هفتم، دار إحیاء التراث. (کتاب) وجدانى فخر، ق. 1426. الجواهر الفخریة فی شرح الروضة البهیة. جلد16، چاپ دوم، انتشارات سماء. (کتاب) | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 2,446 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 2,160 |