تعداد نشریات | 31 |
تعداد شمارهها | 748 |
تعداد مقالات | 7,108 |
تعداد مشاهده مقاله | 10,240,452 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 6,898,040 |
نگاهی ایرانی به فهم موانع و ناکامی در روابط تهران - باکو | ||
سیاست جهانی | ||
مقاله 6، دوره 4، شماره 4، اسفند 1394، صفحه 202-165 اصل مقاله (1008.05 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
نویسندگان | ||
سعید وثوقی* 1؛ مسعود رضایی2 | ||
1استادیار گروه روابط بین الملل دانشگاه اصفهان | ||
2دکتری روابط بینالملل دانشگاه آزاد اسلامی واحد اصفهان | ||
چکیده | ||
روابط آذربایجان با ج. ا. ایران تحت تأثیر وجهه آن به عنوان کشوری شیعی و تحت حاکمیت یک دولت سکولار فعال شکل گرفته است. در این میان، بیش از آنکه عوامل جغرافیا، مذهب و قومیت باعث تقویت روابط شده باشد، از آن ممانعت کرده است. این کشور در اغلب مواقع، نقش مخالف ایران را در منطقه ایفا میکند و بهرغم جمعیت عمدتاً شیعه، حکومتی غربگرا دارد و شدیداً تلاش میکند تا به آن چیزی که ایران نیست، تبدیل شود. بررسیِ کلیِ روابط خارجی آذربایجان در ارتباط با ایران نشان میدهد که این روابط عموماً مبتنی بر حسن همجواری بوده و از نظر تجاری در سطحی نه چندان مطلوب قرار دارد؛ اما در کنار آن، به لحاظ سیاسی و همچنین از بعد امنیتی دارایِ چالشهایی بوده است. عوامل و دلایل متعددی در این ارتباط دخیل و موجبات واگرایی دو کشور را در قالب یک نظام معنایی منفی فراهم آورده است. اما در این مقاله، مشخصاً از «زاویۀ دید ایران» به این روند نگریسته میشود و در این راستا، مسائلی همچون قومگرایی، برخی تحرکات ضدایرانیِ باکو، چالشهای رژیم حقوقی و نظامیگری در قلمرو خزر، و همکاریهای پر ابهام آذربایجان با اسرائیل و همچنین آمریکا از جمله عوامل مؤثر در این قضیه محسوب میشوند که ایران نیز نسبت به آنها حساسیت ویژهای دارد. نظر به این مهم، مقالۀ حاضر، ضمن بررسیِ متغیرهای اثرگذار در ناکامی روابط دو کشور، بهگونهای توصیفی - تحلیلی به واکاوی و تبیین مجموعه عوامل مورد ادعا در این خصوص میپردازد | ||
کلیدواژهها | ||
ایران؛ قفقاز جنوبی؛ آذربایجان؛ آمریکا؛ دریای خزر؛ قوم گرایی؛ اسرائیل | ||
مراجع | ||
الف- فارسی احمدی، ح.1390. «بررسی کتابهای درسی جمهوری آذربایجان، با تأکید بر کتابهای تاریخی»، فصلنامه مطالعات ملی، سال12 ؛ شماره 2. امیدی، ع. 1384. ایجاد منطقه مشترک؛ راه حلی برای برون رفت از بن-بست رژیم حقوقی دریای خزر، فصلنامه مطالعات آسیای مرکزی وقفقاز، سال چهاردهم، دوره چهارم، شماره 52. پوراحمدی، ح و رضائی م. 1392. «ارزیابی و تبیین ابعاد حملۀ نظامی احتمالی به ج.ا.ایران»، فصلنامة راهبرد دفاعی، سال یازدهم، شمارة 43، پاییز جعفری ولدانی، ا. 1385. «دیدگاه-های نظری در مطالعات منطقه ای»، اطلاعات سیاسی اقتصادی، شماره 224-223، فروردین و اردیبهشت داداندیش، پ و کوزهگر کالجی، و. 1389. «بررسی انتقادی نظریه مجموعه امنیتی منطقهای با استفاده از محیط امنیتی قفقاز جنوبی»، فصلنامه راهبرد، شماره 56، پائیز.- سلیمانی، ا. 1390. «نگاهی به روابط جمهوری آذربایجان با اسرائیل»، گفتگو در: مرکز بین المللی مطالعات صلح، 6 تیرماه. شفیعی، ن و رضائی م. 1390. «جنگ روسیه و گرجستان؛ زمینه ها و محرک های اثرگذار»، دوفصلنامه مطالعات اوراسیای مرکزی، شماره 9. پائیز و زمستان صیدی، م. 1388. «عوامل ژئوپلتیک جمهوری آذربایجان و تأثیر آن بر امنیت ملی ج.ا. ایران»، فصلنامه مطالعات آسیای مرکزی و قفقاز، شماره 65، بهار طاهایی، س. 1391. «سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران (نظریه و واقعیت)»، برگرفته از وب سایت مرکز تحقیقات راهبردی، اردیبهشت. کولایی، ا. 1389. «جمهوری اسلامی ایران و ژئوپلتیک قفقاز جنوبی»، فصلنامه ژئوپلتیک، سال ششم، شماره اول، بهار. کولایی، ا و اصولی ق.1391. «چگونگیِ تغییر روابط امنیتی شدۀ ایران و جمهوری آذربایجان»، دوفصلنامه مطالعات اوراسیای مرکزی، سال پنجم، شماره 10، بهار و تابستان. مجتهد زاده، پ. 1379. ایده های ژئوپلتیک و واقعیت های ایرانی، تهران: نشر نی. محمودلو، ی، خلیلف، ر .و آقایف، ص. 2003. آتاریوردو (کتاب تاریخ کلاس پنجم)، باکو: تحصیل (به زبان ترکی با الفبای لاتین). ملکی، ص. 1394. «دستدرازی باکو به میراث ایرانی»، دیپلماسی ایرانی، 11 خرداد ب- انگلیسی Abilov, Shamkhal. 2009. “The Azerbaijan-Israel Relations: A Non-Diplomatic, But Strategic Partnership”, http://www.usak.org.tr/dosyalar/dergi/gm3veLfV7Q5rP83jaIV34UObvarinb.pdf Binnie, Jeremy. 2012. “Analysis: Iran Threatens to Deploy Subs to the Caspian,” Jane’s Defence Weekly, August 8 Binnie, Jeremy. 2012. “All at Sea – Iran Threatens Military Moves into the Caspian”, Jane’s Defence Weekly, September 24, https://janes-ihscom. Buzan Barry and Waver Ole. 2003. Regions and Powers: The Structure of International Security. Cambridge, Cambridge University Press. Cagaptay, Soner, and Alexander Murinson. 2005. “Good Relations between Azerbaijan and Israel: A Model for Other Muslim States in Eurasia?” in Policy Watch (Washington Institute for Near East Policy), No. 982, 30 March http://www.washingtoninstitute.org/policy-analysis/view/good-relations-betweenazerbaijan-andisrael-a-model-for-other-muslim-state Carig, Nation, R.. 2007. “Russia, the United States, and the Caucasus”, Strategic Studies Institute (SSI), U.S. Army War College, February. http://www.strategicstudiesinstitute.army.mil/pdffiles/pub764.pdf Cutler, Robert. 2012. “Iran Muscles in on Azerbaijan”, Asia Times, March 7, http://www.atimes.com/atimes/Central_Asia/NC07Ag01.html Dekmejian, R. Hrair and Hovann H. Simonian, (2001), Troubled Waters: The Geopolitics of the Caspian Region, London: I. B. Tauris. Diba, Bahman. 2011. “Russian Maneuver in Caspian Sea: Who is the Hypothetical Enemy?”, December 18 http://www.payvand.com/news/11/dec/1182.html. Ehteshami, Anoushirvan. 2004. “Iran’s International Posture after the Fall of Baghdad”, The Middle East Journal, Washington: Spring, Vol. 58, No. 2. Formentini, Federico and Tommaso Milani. 2012. “The Legal Status of the Caspian Sea: History of the Treaties between the Riparian States,” Working Paper, European Center for Energy Security Analysis, October Friedman, George. 2013. “Geopolitical Journey: Azerbaijan and America”, Geopolitical Weekly, Tuesday, June 11, http://www.stratfor.com/weekly/geopolitical-journey-azerbaijan-and-america Graeber, Daniel J. 2012. “Iran Looking for Dragons in Caspian Sea,”Oilprice,http://oilprice.com/Energy/Crude-Oil/Iran-Looking-for-Dragons-in-Caspian-Sea.html Gurbanova, Nargiz. 2012. “Azerbaijan is Not Israel’s Secret Staging Ground”, Foreign Policy, April 2 http://www.foreignpolicy.com/articles/2012/04/02/azerbaijan_is_not_israels_secret_staging_ground?page=full; Grove, Thomas. 2012. “Azerbaijan Eyes Aiding Israel against Iran”, Reuters,September30, http://www.reuters.com/article/2012/09/30/us-iran-israel-azerbaijan-idUSBRE88T05L20120930 Karbuz, Sohbet. 2010. “The Caspian’sUnsettledLegal Framework: Energy Security Implications”, Journal of Energy Security, May 18 http://www.ensec.org/index.php?option=com_content&view=article&id=244:thecaspiansunsettledlegalframeworkenergysecurityimplications&catid=106:energysecuritycontent0510&Itemid=31 Kucera, Joshua. 2012. “Iran Practices Laying Mines in Caspian”, September 20 Kucera, Joshua. 2012. “The Great Caspian Arms Race”, Foreign Policy, June 22 Mankoff, Jeffrey. 2012. “The Big Caucasus: Between Fragmentation and Integration”, March, http://csis.org/files/publication/120326_Mankoff_BigCaucasus_Web.pdf Misera, Aaron. 2013. “To Each Their Own: The Southern Caucasus and Iranian Influence”, Policy Department, Directorate-General for External Policies, Europian Parliament, March. Nichol, Jim. 2012. “Azerbaijan: Recent Developments and U.S. Interests”,June29. http://www.hsdl.org/?view&did=716713 Jenkins,Gareth, 2012, “Occasional Allies, Enduring Rivals: Turkey’s Relations with Iran”, Perry, Mark. 2012. “Israel’s Secret Staging Ground”, Foreign Policy, March 28, 2012. http://www.foreignpolicy.com/articles/2012/03/28/israel_s_secret_staging_ground?page=full Valiyev, Anar. 2012. “Azerbaijan-Iran Relations: Quo Vadis, Baku?,”,PONARS Eurasia, ,September, Weiss, Clara. 2012. Russia Prepares for a US – Israel Military Strike against Iran, 28 April. Weiss“Azeris Feel Iranian Pressure,” The BBC, February 16, 2010. http://news.bbc.co.uk/2/hi/8516682.stm. Weiss Iran’s Azeri Question: What DoesIran’s Largest Ethnic Minority Want?”, Eurasianet, April 14, 2003 http://www.eurasianet.org/departments/culture/articles/eav041503.shtm Weiss “Azerbaijani MPs Propose to Change Country’s Name,” AZ Trend, February 1, 2012 http://en.trend.az/news/politics/1986820.html. “Azerbaijan to Change Name to ‘Northern Azerbaijan’ to Annoy Iran?,” Joshua Keating, February 2, 2012. http://blog.foreignpolicy.com/posts/2012/02/02/azerbaijan_to_change_name_to_northern_azerbaijan_to_annoy_iran http://www.state.gov/r/pa/ei/bgn/2909.htm Weiss “Analysis: Iran Threatens to Deploy Subs to the Caspian,” Jane’s Defence Weekly, August 8, 2012. “Associated Press”, (March 14, 2012), “Azerbaijan Arrests Alleged Iran-Hired Terrorists”. http://www.foxnews.com/world/2012/03/14/22-arrested-in-azerbaijan-in-plot-on-us-israeli-embassies/ “Associated Press, (July 3, 2012), “Iran Arrests 2 Azerbaijan Nationals as Spies. Associated Press, “Israel Signs $1.6 Billion Arms Deal with Azerbaijan,” Haaretz, February 26, 2012. “Azerbaijan’s Israeli Weapons: A Lot for Armenia, But a Little For Iran, Too?” The Bug Pit, Eurasianet.org, April 12, 2012. http://www.eurasianet.org/node/65258 CIAS, “Iran,” World Factbook, (2012), Updated January 3, “Reuters. February 12, 2012. “Iran Summons Azeri Envoy over Scientist Killing,”, http://www.reuters.com/article/2012/02/12/us-iran-azerbaijan-idUSTRE81B0OS20120212. “Tehran Protests Eurovision ‘Gay Parade’ in Baku,” De Spiegel, May 23, 2012. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 4,606 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,950 |