تعداد نشریات | 31 |
تعداد شمارهها | 744 |
تعداد مقالات | 7,078 |
تعداد مشاهده مقاله | 10,185,350 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 6,871,443 |
اشتقاق توابع تولید محصول برای برآورد آب مجازی و قیمت آب آبیاری گندم | ||
تحقیقات غلات | ||
مقاله 3، دوره 5، شماره 2، شهریور 1394، صفحه 131-143 اصل مقاله (321.53 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
نویسندگان | ||
فریماه امیدی1؛ مهدی همایی* 2 | ||
1دانشجوی دکتری گروه مهندسی آب دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران | ||
2استاد گروه خاکشناسی دانشگاه تربیت مدرس تهران، ایران | ||
چکیده | ||
گندم یکی از راهبردیترین محصولات کشاورزی در سراسر جهان است که تولید آن نقش مهمّی در تغذیه انسان دارد. کمبود منابع آب و وقوع خشکسالیهای پیاپی در ایران، تأمین آب برای کشت محصولات راهبردی همچون گندم را با چالش روبرو کرده است. از سوی دیگر، واردات زیاد گندم، ضرورت توجه به آب مجازی گندم و هزینههای ناشی از آن را دو چندان ساخته است. هدف از این پژوهش، تعیین مقدار آب مجازی سبز و آبی محصول گندم، تعیین قیمت آب مصرفی برای تولید گندم و بررسی جریان آب مجازی این محصول در کل کشور در یک دوره ده ساله بود. بدین منظور، دادههای مربوط به سطح زیر کشت، مقدار تولید گندم و بارندگی برای سالهای زراعی 80-1379 تا 89-1388 تهیه شد. مقدار تبخیر و تعرّق پتانسیل گندم برای هر استان و کل کشور با استفاده از بسته نرمافزاری NETWAT به دست آمد. پس از محاسبه نیاز آبی خالص گندم با استفاده از تابع تولید فائو، بارش موثر نیز محاسبه و مقدار آب مجازی آبی و سبز و قیمت آب آبیاری تعیین شد. نتایج نشان داد که تغییر کاربری اراضی از دیم به فاریاب و نیز مدیریت نادرست بهرهبرداری از منابع آب و خاک، بدون توجه به اقلیم منطقه، افزایش سطح زیر کشت فاریاب، آب مجازی آبی و هزینههای ناشی از آن، کاهش سطح زیر کشت گندم دیم، آب مجازی سبز و محصول دیم در استان فارس را به همراه داشت. با وجود افزایش سطح زیر کشت گندم فاریاب در کل کشور در دو سال پایانی اجرای آزمایش (89-1387)، محصول فاریاب کاهش یافت که سبب افزایش آب مجازی آبی و هزینهها شد. چنین وضعیتی توجیه علمی، اقتصادی و زیست- محیطی ندارد و هزینههایی که با این تغییر کاربری به دولت و کشاورزان تحمیل میشود، قابل بازگشت نیست. | ||
کلیدواژهها | ||
تابع تولید فائو؛ تغییر کاربری اراضی؛ نیاز آبی گندم؛ NETWAT | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 3,208 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 2,215 |