پیوندهای مفید
آمار
| تعداد نشریات | 32 |
| تعداد شمارهها | 822 |
| تعداد مقالات | 7,959 |
| تعداد مشاهده مقاله | 41,227,611 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 8,488,567 |
بررسی واکنش هیبریدهای ارزن دانهای به تنوع محیطی و شناسایی هیبریدهای پرمحصول و پایدار | ||
| تحقیقات غلات | ||
| مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 17 آذر 1404 | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22124/cr.2025.30599.1865 | ||
| نویسندگان | ||
| رضا عطائی* 1؛ احمد قاسمی2؛ علی آذری نصرآباد3؛ مسعود ترابی4؛ محمد رضا شیری1 | ||
| 1موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرج، ایران. | ||
| 2بخش تحقیقات علوم زراعی و باغی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی سیستان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، زابل، ایران. | ||
| 3بخش تحقیقات علوم زراعی و باغی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان خراسان جنوبی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، | ||
| 4بخش تحقیقات علوم زراعی و باغی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی اصفهان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، اصفهان، ایران. | ||
| چکیده | ||
| چکیده جامع مقدمه: ارزن مرواریدی (Pennisetum glaucum L.) یکی از گیاهان مهم مناطق خشک و گرم است که نقش مهمی در امنیت غذایی مناطق خشک و نیمهخشک جهان ایفا میکند. با توجه به دگرگشنی و هتروزیس بالا ایجاد ارقام هیبرید مهمترین روش اصلاحی ارزن مرواریدی است. به دلیل تغییرات اقلیمی و افزایش نوسانات محیطی، لزوم دستیابی به ارقام هیبرید با عملکرد بالا و پایداری مناسب بیش از پیش احساس میشود. اصلاح ارقام هیبرید در ارزن میتواند موجب افزایش معنیدار عملکرد و پایداری آن در شرایط متنوع اقلیمی شود. با این حال، تنوع محیطی موجب بروز واکنشهای متفاوت در ژنوتیپها میشود که بررسی دقیق آن برای انتخاب ارقام برتر در مناطق اقلیمی متفاوت ضروری است. هدف از اجرای این مطالعه، ارزیابی پایداری هیبریدهای امیدبخش ارزن مرواریدی و شناسایی هیبریدهای پایدار، پرمحصول و سازگار برای مناطق مورد مطالعه بود. مواد و روشها: مواد گیاهی این مطالعه، 11 هیبرید امیدبخش ارزن مرواریدی بود که به همراه رقم شاهد مهران در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در هشت محیط (چهار منطقه کرج، بیرجند، اصفهان و زابل طی دو سال زراعی 1401 و 1402) کشت و صفات تعداد روز تا 50% گلدهی، ارتفاع گیاه، طول پانیکول، قطر پانیکول، تعداد پنجه، وزن هزار دانه و عملکرد دانه مورد ارزیابی قرار گرفت. تجزیه آماری دادهها با استفاده از نرمافزار SAS و مقایسه میانگینها بر اساس آزمون چند دامنهای دانکن انجام شد. برای انجام تجزیه واریانس مرکب، ژنوتیپ و مکان به عنوان متغییرهای ثابت و سال به عنوان متغیر تصادفی در نظر گرفته شد. بهمنظور ارزیابی پایداری هیبریدهای مورد مطالعه نیز از روشهای لین و بینز، رتبهبندی و GGE-Biplot استفاده و هیبریدهای پایدار و پرمحصول شناسایی شدند. یافتههای تحقیق: نتایج تجزیه واریانس مرکب و مقایسات میانگین نشان داد تنوع ژنتیکی قابلملاحظهای برای صفات مورد بررسی وجود دارد و عملکرد دانه ارزن مرواریدی به طور قابلملاحظهای تحت تأثیر محیط و اثرات متقابل محیط و ژنوتیپ است. ژنوتیپهای مورد بررسی هر دو نوع اثر متقابل (متقاطع و غیرمتقاطع) را نشان دادند. نتایج این آزمایش نشان داد دو ژنوتیپ H794 و H824 به ترتیب با میانگین عملکرد 41/8 و 81/7 تن در هکتار بیشترین عملکرد دانه را داشتند. نتایج پایداری عملکرد به سه روش (رتبهبندی، ضریب برتری و GGE بای پلات) در هشت محیط نشان داد دو رقم امیدبخش H794 و H824 علاوه بر عملکرد بالا در تمامی محیطهای مورد بررسی پایداری خوبی از خود نشان دادند. نتیجهگیری: این مطالعه به وضوح نشان داد امکان بهرهگیری از هتروزیس موجود در ارزن مرواریدی برای جایگزینی ارقام قدیمی با تکنولوژی جدید ایجاد ارقام هیبرید وجود دارد به طوریکه تمامی ارقام امیدبخش مورد بررسی نسبت به رقم مهران از عملکرد بالاتری برخوردار بودند و به خوبی میتوان با جایگزینی این ارقام امیدبخش در عرصه میانگین عملکرد دانه ارزن مرواریدی در کشور را بهبود بخشید. علاوه بر این با توجه به بحران آب در کشور معرفی ارقام پرعملکرد و متنوع به عرصه، کشاورزان را ترغیب به کشت این محصول کم آب بر خواهد کرد. | ||
| کلیدواژهها | ||
| ارزن مرواریدی؛ تجزیه پایداری؛ هتروزیس؛ هیبرید | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 7 |
||